TASOS LIVADITIS
Anotaciones
(del poemario Descubrimiento, 1977)
Traducción: Manuel González Rincón
Traducción: Manuel González Rincón
Salida heroica
Me anudé la corbata de un modo que nadie ya
pueda dudar,
me puse el abrigo con aplomo (porque en el fondo nada
se perdona),
pero, por Dios, no os importunéis por mi sombrero de mujer
Sucedió sin que nunca supiera cómo – mi madre tenía
dolor de cabeza, recuerdo, y me mandaron a la farmacia;
a la vuelta, es verdad, me entretuve un poco, me burlé
de un viejo, espanté a dos pájaros de una pedrada,
y en lo que viraba de nuevo la calle
ni casa ni juventud tenía ya.
Exigencias
Y si dejé que me humillaran fue para ocultar
otras cosas
más oscuras. ¿O acaso la escalera no nos lleva
a donde ella quiere?
La continuación
Y aquí terminaría mi historia, si al abrir la puerta
no apareciera Marta – Marta, muerta ya
hace años. No pude soportarlo y la poca comida
que tenía para cenar bajé y se la di al perro
que no le había ladrado.
Fábula
Los reyes caben en una caja de cerillas mientras
duermes.
Y los perros, por la noche, miran entre lágrimas
hacia donde una vez fuimos niños.
Misericordia
Eran días negros, disparos por doquier, la ciudad agitada,
las muchedumbres corrían enfurecidas,
“escóndeme” grité abrazando una estatua al final
de la calle.
Y, cuando me dieron alcance, solo encontraron la estatua
solitaria y a sus pies un perro perplejo
al que los miserables acribillaron.
Días de la semana
Cuando finalmente salí a la puerta, ya habían terminado
tres guerras,
el pequeño callejón viajaba entre un océano de papeles,
tornillos, estopas, teléfonos –
porque el problema, amigos míos, no es salvar
al mundo,
sino salvarlo el próximo jueves.
Solidaridad
Y aquel primer muerto que vimos cuando niños, tan
deplorablemente inerte –
al otro día se metió en nuestros zapatos
y nuestras ropas infantiles.
Quizá por eso se desgastaban tan pronto.
Mención de honor
Y quizá debas haber pasado mucho y haberlo
sufrido todo,
para responder correctamente cuando te pidan
la hora.
A las bocacalles
Esos que visten sus viejos abrigos desgarbados
cubren también con indulgencia a aquel que los traicionó.
Nadie está solo
“Ya he llegado”, decías siempre al entrar en la habitación, aunque
nadie te esperaba.
Pero esto precisamente te daba una respuesta más profunda.
Retrato
Los demás, claro está, se sorprendían de que siguiera siendo un niño.
No sabían que simplemente se había retrasado.
Tiempo imprevisible
Cuando comienza la negra nostalgia y el ahogado recuerda
su casa,
mientras en el dormitorio en penumbra los amantes se ponen de nuevo
la máscara mortuoria que dejaron caer
y bajan las escaleras en total soledad – hace miles de años.
Se prohíbe la salida
Noche. Las estrellas solitarias. Y más allá lo profundo
del horizonte abierto –
allí a donde va la gente sin sus nombres.
Ardid
Y siempre, el asesino y su víctima, una noche, de repente,
toman el mismo camino –
porque lo importante es ver quién morirá menos solo.
Vaguedad nocturna
Ha anochecido. Es tiempo de ir a algún cine. Llama a
Lucía, si quieres, o a Eutiquio. Y si no los encuentras
avisa a Barrabás como último recurso. Cada minuto
es un momento irrevocable.
Procedimientos fraudulentos
No hay otra manera posible. Al final, cada cual debe
creer en sí mismo.
Cuántos falsos testimonios no han salvado alguna vida.
El muerto
Cuando llamó a la puerta y abrí, no conocía de nada
a ese hombre. “Vengo por la deuda”, me dijo. “¿Qué deuda,
le digo, y quién me va a prestar a mí nada? – además
¿quién eres tú, el cajero?” – “no, me dice, morí ayer”,
y bajó las escaleras y salió a la calle
sin una muestra de miedo.
Las palabras
A cada momento corremos peligro, pero nadie – ni las fotografías
de la pared, los muebles, los recuerdos, la llave,
incapaces de ayudarte con su presencia – como
las palabras
cuando acaba el poema.
Mañana gloriosa
Es la hora en que comienzan los plantos en los mataderos y las madres
se levantan enceguecidas por la clemencia,
hora aún inconexa con la vida, y aquel a quien humillaron
la noche de ayer
es ya un pequeño rey del sueño.
Aventura
La habitación del hotel era miserable, “tus labios
están brillantes”, le digo, “sí”, me dice, “es por el
pintalabios”, “claro”, le digo, “el pintalabios es siempre
imprescindible” –
y pensé en las madres que creen que han parido,
mientras no se oye sino el llanto de la eterna aflicción
entre los pañales…
El interruptor
Y el presentimiento no es sino lo que ha sucedido en algún lugar
en la oscuridad –
y que espera, para hacerte trizas, que enciendas la luz.
El crimen
Apenas había nacido y las mujeres, llorando, abajo
en el lavadero le lavaban ya la camisa
para el día del juicio.
La quiebra de los números
Y el loco del antiguo vecindario – una noche, recuerdo,
mientras lo perseguían, se escondió en la escuela
del barrio,
y nadie lo volvió a ver desde entonces, ni se supo qué fue de él.
Pero desde el día siguiente el maestro se equivocaba siempre
al pasar lista
y encontraba un alumno de más.
Entendimiento
A menudo me ponen rabioso estos vejestorios que llaman
a tu puerta y cuando les abres se quedan mirándote
sin decir palabra,
seguras ellas también de lo inescrutable del asunto.
Alojamiento gratuito
Esos que no tienen a dónde ir y les basta una palabra
amiga
para dormir en el cielo.
Mayoría de edad
Alguna vez vas y te paras frente al espejo,
tan indiferente,
como si fueras solo un amplio y deslavazado féretro
para un niño muerto.
Celebridades
“¡Levántese el acusado!”. Se levantó. Dijeron su nombre,
fecha de nacimiento, profesión, y después “se le condena a la
pena capital”.
Pero él se alegró de poder escuchar su nombre
por primera vez.
La resurrección de los pobres
Y cuando me enterraron y echaron toda la tierra del mundo
sobre mí,
fue tanta la pena de un torpe prestidigitador
en la esquina de la calle,
que salí de dentro de su sombrero.
Éxitos personales
A menudo, mientras caminas por la noche en completa soledad,
algo te toca en el hombro,
te vuelves, entonces – y de repente sientes toda la vanidad
de la existencia. Pero no te afliges,
como si fueras el primero en descubrirlo.
Palabras simples
Noche casi idéntica a las demás: el aburrimiento, la luz parca,
las calles perdidas,
y de repente alguien que te dice “soy pobre”, como si te hiciera
una gran promesa.
A una mujer
¿Recuerdas aquellas noches? Para hacerte reír caminaba
sobre el vidrio de la lámpara.
“¿Cómo lo haces?”, preguntabas. Pero era así de fácil
porque me amabas.
Lugares interiores
Es inconcebible cómo se entra en una habitación.
La llave no tiene ninguna importancia.
Primeros auxilios
Es tarde. El café ha quedado desierto. Los amigos se han marchado.
Y yo ensueño solitario, haciendo como si jugara con los vellos
de mi pecho, mientras extraigo, con cuidado y una a una,
las balas de la conversación.
Habitaciones vecinas
Miserables escenas nocturnas, palabras indiferentes, el olor
del niño sin bañar,
el viejo que se adormece en su silla, pequeños adulterios
durante el sueño, las estaciones, (¿qué estaciones?) –
mientras en la habitación del vecino se oía una música,
como si alguien se curase de la temporalidad.
El afortunado
Y por la noche nos quedábamos sin casa,
porque la casa la ganaba el que dormía.
En el mismo momento
En el dormitorio, alguna vez, por la tarde, se levanta un poco de polvo,
como si alguien lo hubiese atravesado. Quién podría ser
sino aquel que puso aquí nuestra vida en custodia, solitaria
o incluso extraña – en el mismo momento en que nosotros
desperdiciábamos la suya
fuera en las calles.
Dificultades externas
Todos habían muerto, la casa desierta – cuando llamaron
a la puerta. “Ya no hay nadie aquí”, grité. “Está equivocado”,
me dice él, “es solo que…”, pero soplaba un fuerte viento
y no pude saber la verdad.
ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΕΙΤΗΣ
Σημειώσεις
(από την Ανακάλυψη, 1977)
Ηρωική έξοδος
Έδεσα τη γραβάτα μου μ’ έναν τετοιο τρόπο, που να μην
αμφιβάλει πια κανείς,
έβαλα το παλτό μου ψύχραιμα, (αφού στο βάθος τίποτα δε
συχωριέται),
μόνο, για τον Θεό, μην ενοχλείστε με το γυναικείο καπέλο
μου – έχω πολλά να κρύψω ακόμα.
Eπιστροφή απ’ το φαρμακείο
Συνέβη χωρίς ποτέ να καταλάβω πώς – η μητέρα είχε
πονοκέφαλο, θυμάμαι, και μ’ έστειλαν στο φαρμα-
κείο,
στο γυρισμό, είναι η αλήθεια, χάζεψα λίγο, κορόιδεψα έναν
γέρο, τρόμαξα με μια πέτρα δύο πουλιά
κι ώσπου να στρίψω πάλι το δρόμο
ούτε σπίτι, ούτε νεότητα πια.
Αναγκαιότητες
Κι αν άφησα να με ταπεινώσουν ήταν για να σκεπάσω
άλλα πράγματα
πιο σκοτεινά. Ή μήπως κι η σκάλα δε μας πηγαίνει αυτή
όπου θέλει.
Η συνέχεια
Κι εδώ θα τελείωνε η ιστορία μου, αν στο άνοιγμα
της πόρτας δεν παρουσιαζόταν η Μάρθα – η Μάρθα, εδώ
και χρόνια πεθαμένη. Δεν άντεξα και το λίγο φαγητό που
είχα για δείπνο κατέβηκα και το έδωσα στο σκυλί
που δεν την είχε γαβγίσει.
Παραμύθι
Οι βασιλιάδες χωράνε σ’ ένα κουτί από σπίρτα όταν
κοιμάσαι.
Και τα σκυλιά, το βράδυ, κοιτάζουν δακρυσμένα προς τα
κει που είμαστε κάποτε παιδιά.
Οίκτος
Ήτανε μαύρες μέρες, πυροβολισμοί παντού, η πόλη ανάστατη,
τα πλήθη τρέχαν εξαγριωμένα,
«κρύψε με» φώναξα κι αγκάλιασα το άγαλμα στην άκρη
του δρόμου.
Κι όταν μ’ έφτασαν, δε βρήκανε παρά το έρημο άγαλμα και
στα πόδια του ένα σκυλί στεκόταν σαστισμένο
που το πυροβόλησαν οι άθλιοι.
Μέρες της εβδομάδας
Όταν, τέλος, βγήκα απ’ την πόρτα, τρεις πόλεμοι είχαν
κιόλας τελειώσει,
η μικρή πάροδος ταξίδευε σ’ έναν ωκεανό από χαρτιά, βίδες, στουπιά, τηλέφωνα –
γιατί το πρόβλημα, φίλοι μου, δεν είναι να σώσεις τον κόσμο,
αλλά να τον σώσεις την ερχόμενη Πέμπτη.
Αλληλεγγύη
Κι εκείνος ο πρώτος νεκρός που είδαμε παιδιά, τόσο
αξιολύπητα ακίνητος –
απ’ την άλλη μέρα έμπαινε κι αυτός μες στα παπούτσια
μας και τα παιδικά μας ρούχα.
Ίσως γι’ αυτό φθείρονταν γρήγορα.
Αριστούχος
Κι ίσως θα πρέπει νάχεις περάσει πολλά και να τάχεις
υπομείνει όλα,
για ν’ απαντήσεις κάποτε σωστά, όταν σε ρωτήσουν την
ώρα.
Στις παρόδους
Αυτοί με τα παλιά ξεχειλωμένα πανωφόρια τους
σκεπάζοντας μ’ επιείκεια κι εκείνον που τους πρόδωσε.
Κανείς δεν είναι μόνος
«Ήρθα» έλεγες πάντα μπαίνοντας στο δωμάτιο, παρ’ όλο
που δεν σε περίμενε κανείς.
Όμως ακριβώς αυτό σου έδινε μια βαθύτερη απάντηση.
Προσωπογραφία
Οι άλλοι, μάλιστα, απορούσαν που έμενε ακόμα παιδί.
Δεν ήξεραν πως απλώς είχε αργοπορήσει.
Απροσδόκητος χρόνος
Όταν αρχίζει η μαύρη νοσταλγία κι ο πνιγμένος θυμάται
το σπίτι,
ενώ στη μισοσκότεινη κάμαρα οι εραστές ξαναβάζουν τη
νεκρική μάσκα που τους είχε πέσει
και κατεβαίνουν τη σκάλα ολομόναχοι – εδώ και χιλιάδες
χρόνια.
Απαγορεύεται η έξοδος
Νύχτα. Μονάχα τ’ άστρα. Και πέρα το βάθος του ολά-
νοιχτου ορίζοντα –
εκεί που πάνε οι άνθρωποι χωρίς τα ονόματά τους.
Παγίδα
Και πάντα, ο δολοφόνος και το θύμα, μια νύχτα, άξαφνα,
παίρνουν τον ίδιο δρόμο –
γιατί σημασία έχει ποιος θα πεθάνει με λιγότερη μοναξιά.
Βραδυνή ασάφεια
Βράδιασε. Ώρα να πάμε σε κανένα σινεμά. Τηλεφώνησε
στη Λουκία, αν θέλεις, ή στον Ευτύχιο. Κι αν δεν τους βρεις, ειδοποίησε εν ανάγκη τον Βαραββά. Κάθε στιγμή
είναι μια ανέκκλητη ώρα!
Πλάγια μέσα
Όμως δε γίνεται αλλιώς. Πρέπει κανείς, στο τέλος, να πιστέψει
στον εαυτό του.
Πόσες ψευδομαρτυρίες δεν έσωσαν μια ζωή.
Ο νεκρός
Όταν χτύπησε η πόρτα κι άνοιξα, δεν τον ήξερα αυτόν τον άνθρωπο, «ήρθα για το χρέος» μου λέει, «ποιο χρέος, του λέω, και ποιος να με δανείσει εμένα – εξάλλου, εσύ τι είσαι, ο ταμίας;» «όχι, μου λέει – πέθανα χτες», και πράγματι κατέβηκε τη σκάλα και βγήκε έξω στο δρόμο
χωρίς να φοβάται.
Οι λέξεις
Κάθε στιγμή κινδυνεύουμε, αλλά κανείς – οι φωτογραφίες
στον τοίχο, τα έπιπλα, οι αναμνήσεις, το κλειδί,
στέκονται εκεί, ανήμπορα να σε βοηθήσουν – όπως οι λέξεις
μόλις τελειώσει το ποίημα.
Ένδοξο πρωί
Ώρα που ξαναρχίζει ο θρήνος στα σφαγεία, κι οι μητέρες
σηκώνονται τυφλές από επιείκεια,
ώρα ασύνδετη ακόμα με τη ζωή, κι αυτός που αποβραδίς
τον ταπείνωσαν
είναι ήδη ένας μικρός βασιλέας του ύπνου.
Περιπέτεια
Το δωμάτιο του ξενοδοχείου ήταν άθλιο, «τα χείλη σου γυαλίζουν» της λέω, «ναι, μου λέει, είναι απ’ το κραγιόν», «φυσικά, της λέω, ένα κραγιόν είναι πάντοτε απαραίτητο» –
και σκέφτηκα τις μητέρες που νομίζουν πως γέννησαν, ενώ δεν ακούγεται παρά το κλάμα της αιώνιας θλίψης μες απ’ τα σπάργανα…
Ο διακόπτης
Και το προαίσθημα δεν είναι παρά αυτό που έγινε κάπου
μες στο σκοτάδι –
και περιμένει, για να σε συντρίψει, ν’ ανάψεις το φως.
Το έγκλημα
Μόλις είχε γεννηθεί κι οι γυναίκες, κλαίγοντας, κάτω στο
πλυσταριό, τούπλεναν κιόλας το πουκάμισο
για τη μέρα της δίκης.
Η χρεωκοπία των αριθμών
Κι ο τρελός της παλιάς συνοικίας – μια νύχτα, θυμάμαι,
τον κυνηγούσαν και για να σωθεί κρύφτηκε στο γειτονικό
σχολείο,
κανείς δεν τον ξανάδε από τότε, τι απέγινε, άγνωστο.
Μόνο που απ’ την άλλη μέρα ο δάσκαλος έκανε πάντα λάθος
στό μέτρημα
κι έβρισκε ένα παιδί περισσότερο.
Συνεννόηση
Συχνά μ’ έπιανε λύσσα μ’ αυτές τις βρωμόγριες που σου
χτυπάνε την πόρτα κι όταν τους ανοίξεις σε κοιτάζουν
αμίλητες,
βέβαιες κι εκείνες για το ανεξιχνίαστο του πράγματος.
Δωρεάν στέγη
Αυτοί που δεν έχουν πού να πάνε και τους αρκεί μια φιλική
λέξη
για να κοιμηθούν στον ουρανό.
Ενηλικίωση
Καμιά φορά πηγαίνεις και στέκεσαι μπρος στον καθρέφτη,
τόσο αδιάφορος,
σα νάσαι απλώς ένα φαρδύ παράταιρο φέρετρο
για ένα νεκρό παιδί.
Διασημότητες
«Κατηγορούμενε, όρθιος!». Σηκώθηκε. Είπαν τ’ όνομά
του, έτος γεννήσεως, επάγγελμα, κι ύστερα «καταδικάζεσαι στην εσχάτη των ποινών».
Αλλά εκείνος αγαλλίασε, καθώς άκουγε για πρώτη φορά
τ’ όνομά του.
Η ανάσταση των φτωχών
Κι όταν μ’ έθαψαν κι έριξαν όλο το χώμα της γης απάνω μου,
ήτανε τόση η θλίψη ενός αδέξιου θαυματοποιού στη γωνιά
του δρόμου
που βγήκα μέσ’ απ’ το καπέλο του.
Προσωπικές επιτυχίες
Συχνά, μέσα στη νύχτα, καθώς περπατάς ολομόναχος, κάτι
σ’ αγγίζει στον ώμο,
γυρίζεις τότε – και μονομιάς νιώθεις όλο το μάταιο της
ύπαρξης. Αλλά δε θλίβεσαι
σα νάσαι ο πρώτος που το ανακαλύπτεις.
Απλά λόγια
Βράδυ όμοιο σχεδόν με τ’ άλλα: η πλήξη, λιγοστό το φως,
οι χαμένοι δρόμοι
κι άξαφνα κάποιος που σου λέει «είμαι φτωχός», σα να σου
δίνει μια μεγάλη υπόσχεση.
Σε μία γυναίκα
Θυμάσαι τις νύχτες; Για να σε κάνω να γελάσεις περπατούσα
πάνω στο γυαλί της λάμπας.
«Πως γίνεται;» ρώταγες. Μα ήταν τόσο απλό
αφού μ’ αγαπούσες.
Εσωτερικοί χώροι
Είναι ασύλληπτο πώς μπαίνει κανείς σε μια κάμαρα.
Το κλειδί δεν έχει καμιά σημασία.
Πρώτες βοήθειες
Αργά. Το καφενείο άδειασε. Οι φίλοι έφυγαν. Κι εγώ
ρεμβάζω ολομόναχος, κάνοντας τάχα πως παίζω με τις
τρίχες του στήθους μου, ενώ βγάζω, προσεχτικά, μια μια
τις σφαίρες της συνομιλίας.
Γειτονικά δωμάτια
Άθλιες σκηνές το βράδυ, λόγια αδιάφορα, η μυρουδιά του
άπλυτου μωρού,
ο γέρος που αποκοιμήθηκε στην καρέκλα, μικρές μοιχείες
στον ύπνο, οι εποχές, (ποιες εποχές;) –
ενώ απ’ το διπλανό δωμάτιο ακουγόταν μουσική, σαν
κάποιος να θεραπευόταν απ’ την προσωρινότητα.
Ο τυχερός
Και το βράδυ μέναμε χωρίς σπίτι,
γιατί το σπίτι το κέρδιζε εκείνος που κοιμόταν.
Την ίδια ώρα
Στην κάμαρα, καμιά φορά, το απόγεμα, σηκώνεται λίγη
σκόνη, σαν κάποιος να πέρασε. Ποιος άλλος
απ’ αυτόν που διαφύλαξε τη ζωή μας εδώ, ολομόναχη ή ακόμα
και ξένη – την ίδια ώρα που εμείς σπαταλούσαμε
τη δική του
έξω στους δρόμους.
Εξωτερικές δυσκολίες
Όλοι είχαν πεθάνει, το σπίτι έρημο – όταν χτύπησαν
στην πόρτα. «Δεν είναι πια κανείς εδώ» φώναξα. «Λάθος, μου λέει εκείνος, μόνο που…», αλλά φυσούσε αέρας δυνατός
και δεν μπόρεσα να μάθω την αλήθεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου