Ο ερωτικός και ο μελετητής Ντίνος Χριστιανόπουλος

της Βαρβάρας Ρούσσου

Δύο σχόλια για τον Ντ.Χρ.

1. Ο «ερωτικός» Χριστιανόπουλος

Η ποίηση του Χριστιανόπουλου έχει ως τώρα μελετηθεί ικανοποιητικά και έχουν γραφτεί γι’ αυτήν μονογραφίες που καλύπτουν ζητήματα ποιητικής -τρόπων και μορφής-, διακειμενικότητας, εξελικτικής πορείας κλπ. Φιλόλογοι και κριτικοί που έχουν συστηματικά ασχοληθεί με το έργο του Χριστιανόπουλου αναγνωρίζουν την γυμνότητα, στα όρια της ρεαλιστικής τραχύτητας, του ποιητικού του λόγου που ενισχυμένη από την ειρωνεία αποβάλλει το λυρικό τόνο και αποδίδει με αφοπλιστικά ρεαλιστική οξύτητα την εμπειρία για να επιτρέψει διάσπαρτες ψηφίδες τιθασευμένου συναισθήματος να αναδυθούν σε έναν όλως ιδιόμορφο λυρισμό.[1] Επίσης πολλοί

Η Χάρις και η Τζάνις

του Χρήστου  Τσιάμη  (ανταπόκριση Μανχάταν)

 Η Χάρις νωρίς

 Η ζέστη έχει ξεκάνει την σκέψη.  Η υγρασία έχει θολώσει όλα τα τοπία.  Κοιτάω στον καθρέφτη και βλέπω ένα κύμα, την τρισδιάστατη καμπύλη που όμορφα στρίβει, λίγο πιο πάνω απ’ το αυτί, κι από τον κρόταφο ανεβαίνει στου κεφαλιού την κορυφή, μια θάλασσα που έχει ταραχτεί, βαθιά και στην άπλα της την ορατή, μαύρες σκέψεις και άσπρα φύκια, τα αόρατα μυαλά και τα ανάστατα μαλλιά, καθώς ο υδράργυρος ανεβαίνει.

Θεόδωρος Γρηγοριάδης: «Με ενδιαφέρει ο άλλος, ο ξένος, ο διαφορετικός, ο κρυφός μας εαυτός»

Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα 

«Δεν γράφω κάθε μέρα, γράφω όταν έρθει η στιγμή. Απλώς καθημερινά σχεδιάζω ή επανέρχομαι σε παλιότερα κείμενα σαν να λέμε “δουλειές του σπιτιού”.  Όμως η περίοδος της πρώτης γραφής είναι μια συγκρατημένη, σιωπηρή περίοδος που την σέβονται και οι φίλοι μου.»

Ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης, μιλώντας στο Liberal.gr θα μας πει: «Φέτος κλείνω τριάντα χρόνια με τα βιβλία μου και θα ήθελα να κυλήσει η χρονιά με απολογισμούς και αυτοσυγκέντρωση. Να είμαστε καλά, να γράφουμε και να διαβάζουμε.» Και θα μας εμπιστευτεί όλα τα μυστικά της γραφής: ήρωες,

Της ερημιάς τ’ αλάτι

ΔΙΗΓΗΜΑ

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

Προχτές που ρίχναμε την ξύλινη γεφυροσκευή για να περάσουμε τον μεγάλο ποταμό και να συνεχίσουμε την προς ανατολάς πορεία, στο νου μου ήρθε, δεν ξέρω πώς και γιατί, μια άλλη γέφυρα, καραβίσια. Αρχές Αυγούστου, ξημερώματα ήτανε πάλι, δυο χρόνια πίσω και μ’ όλο το σώμα ακουμπισμένος στην κουπαστή της πρύμνης του ατμόπλοιου «Αίας» ανέβαινα τρέχοντας με το βλέμμα από την παραλιακή λεωφόρο της αγαπημένης (για μας) και άπιστης (για τους άλλους) πόλης, που πριν από λίγο καιρό είχαμε κάνει δική μας, ως τα υψώματα του Πάγου.

Βρεττανικές παραπαίουσες ιστορίες μέσα απ’ τα αδιέξοδα των ηρώων τους – Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη

Τζόναθαν Κόου,
Μέση Αγγλία
Μετάφραση: Άλκηστις Τριμπέρη
Εκδόσεις Πόλις
Αθήνα, 2019)

Το βιβλίο «Μέση Αγγλία» του Τζόναθαν Κόου (Μπέρμινγκχαμ, 1961- ) για πολλούς κριτικούς είναι πιθανότατα το καλύτερο μυθιστόρημα του συγγραφέα που καταφέρεται εναντίον  της γνωστής συντηρητικής πολιτικής της  Μάργκαρετ Θάτσερ. Δύο από τα προηγούμενα βιβλία του συγγραφέα, τουτέστιν «Η λέσχη των τιποτένιων» (The Rotters’ Club, 2001), και «Ο κλειστός κύκλος» (The Closed Circle, 2004), και για όσους ενέσκηψαν σε αυτά, αφορούν τον Μπέντζαμιν Τρότερ, τους φίλους και την οικογένειά του και, φυσικά, ασχολούνται με τα πολλαπλά και αρκούντως κρίσιμα πολιτικά ζητήματα, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, το πρώτο, και  στην ιδιαίτερη περίπτωση του  Τόνυ Μπλερ, το δεύτερο. Στην προκειμένη περίπτωση, η  «Μέση Αγγλία» αφηγείται την ιστορία του Τρότερ και του περιβάλλοντός του και τους τοποθετεί από χρονολογικής σκοπιάς στη δεκαετία του 2010, από τον Απρίλιο συγκεκριμένα του 2010, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018, μαζί με άφθονες  πολιτικές σάτιρες και ανάλογους δηκτικούς κοινωνικούς σχολιασμούς. Ο Άγγλος συγγραφέας λαμβάνει ως σταθερή βάση και σημείο εκκίνησης το

Η ιστορία ως μυθιστόρημα και το αντίθετο(της Βαρβάρας Ρούσσου)

Η Σούζαν Σόνταγκ σημειώνει ότι η αλήθεια του μυθιστοριογράφου -σε αντίθεση με την αλήθεια του ιστορικού- αφήνει χώρο για το αυθαίρετο, το αινιγματικό, το μη επαρκώς αιτιολογημένο. Αυτό, ως ένα βαθμό, ισχύει και στην περίπτωση του νέου βιβλίου της Νίκης Τρουλλινού Ουρανός από στάχτη όπου, ακόμα μια φορά στο έργο της, η Ιστορία αποτελεί το μοχλό που κινητοποιεί την αφήγηση δημιουργώντας μια δυναμική σχέση ανάμεσα στον πραγματικό και τον αναπαριστώμενο κόσμο. Εξηγούμαι: η αφήγηση έχει καμβά μια οικογένεια στην Κρήτη που την παρακολουθούμε, μέσω της καταγραφής της γιαγιάς σε επιστολικής μορφή, από τις αρχές του 20ου αιώνα και την κρητική

Εξοδα νοσηλείας - Ιάματα γραφής

Αθηνά Παπανικολάου*

«Ημουν τυχερός, μέχρι τώρα συνάντησα πολλά παιδιά [με ταλέντο στο γράψιμο], κάποια συνεχίζουν να γράφουν, κάποια τώρα ξεκινούν, βγάζοντας τη γλώσσα σε όλους εκείνους τους άθλιους ηθικολόγους που αρέσκονται να ομιλούν διά την ηθική διάβρωσιν και την κρίσιν της νέας μας γενιάς»
Με ελκύουν πάντα τα βιβλία με δυνατούς εσωτερικούς μονολόγους που βρίσκουν αντιστοιχίες στον μέσα κόσμο όλων ή σχεδόν όλων μας. Οταν μάλιστα αυτοί ανοίγουν περάσματα για να κατανοήσουμε βαθύτερα τη ζωή και τον θάνατο με αφορμή την ασθένεια και τη νοσηλεία, τότε λειτουργούν σαν τον βατήρα απ’ όπου με δέος και τόλμη θα καταδυθούμε στον εαυτό μας. Τα «Εξοδα νοσηλείας» του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη ανήκουν σε αυτή την κατηγορία των βιβλίων

Το πολλαπλό είδωλο της Αφεντούλας Μπακάλογλου –η μυθοπλασία του βίου–(της Ελένης Κεχαγιόγλου)

της Ελένης Κεχαγιόγλου

«Ο κόσμος είναι ένα ύφασμα που υφαίνουμε καθημερινά στους μεγάλους αργαλειούς των πληροφοριών, των συζητήσεων, των ταινιών, των βιβλίων, του κουτσομπολιού, των μικρών ανεκδότων. Σήμερα το πεδίο που καλύπτουν αυτοί οι αργαλειοί είναι τεράστιο – χάρη στο Διαδίκτυο, σχεδόν όλοι μπορούν να συμμετέχουν στη διαδικασία, αναλαμβάνοντας την ευθύνη ή όχι, με αγάπη ή με μίσος, για το καλύτερο ή για το χειρότερο. Όταν αλλάζει αυτή η ιστορία, αλλάζει και ο κόσμος. Με αυτή την έννοια, ο κόσμος είναι φτιαγμένος από λέξεις». Η Όλγκα Τοκάρτσουκ, με την παραπάνω

«Λεύκιος Ζαφειρίου, Μια μικρή κατάδυση στην ποιητική του» [γράφει ο Κώστας Τσιαχρής]

Με την Κύπρο με συνδέει ένα παράξενο βαθύ σώμα που η ανόρθωσή του μέσα μου ξεκίνησε στα χρόνια της εφηβείας , όταν ανακάλυπτα την ποίηση του Γιώργου Σεφέρη , τον Οθέλλο του Σαίξπηρ , τα κυπριακά λυρικά ποιήματα της Ενετοκρατίας , τους Κύπριους συμφοιτητές μου και τα βιώματά τους . Παρόλο που ποτέ δεν ταξίδεψα στο νησί και δεν ξέρω αν θα έχω την ευκαιρία ποτέ να το πράξω , υπήρχε πάντοτε αυτό το σώμα που όταν το άγγιζα , αισθανόμουν πως αυτό που φαίνομαι είναι μια φρεναπάτη και πως ανήκω σε άλλα σχήματα και σε άλλα αίματα . Περιπλανώμενος μάλιστα στα λογοτεχνικά επιτεύγματα της μετά την ανεξαρτησία εποχής για το νησί , συναντούσα εξαιρετικούς δημιουργούς των οποίων το έργο , όπως ήταν λογικό, κουβαλούσε κάτι από το πεπρωμένο αυτής της μικρής πράσινης πινελιάς στον θαλασσινό καμβά της Μεσογείου . Ένας από αυτούς , ίσως ο σημαντικότερος κατά την κρίση μου , ήταν ο Λεύκιος Ζαφειρίου .

Ευάγγελος Ι. Τρυψιάνης | Ένα ποίημα

Paul Cezanne – Afternoon in Naples

Η καταιγίδα κόπασε λίγο πριν απ’ το χάραμα.

Έστυψε τους χυμούς των εραστών
ξεβράζοντας τ’ αφυδατωμένα τους κορμιά
στα ρυτιδιασμένα λευκά σεντόνια.

Ημίγυμνοι και ανυπεράσπιστοι μπροστά στη λάμψη του Υπέροχου
με εμφανείς τις βουβές πληγές από τη βίαιη πάλη,
ψηλαφίζουν το Άπειρο, απότοκο της Ηδονικής Καταστροφής,

Τυλιγμένοι στην αρμονικά ακανόνιστη θέση των σωμάτων,
πίσω από αργόσυρτες, σχεδόν πεθαμένες, αναπνοές
βρίσκουν τη δύναμη για ζωή.

---

Ο Ευάγγελος Ι. Τρυψιάνης γεννήθηκε και ζει στην “πόλη των νερών”. Αγαπά την ποίηση και τη ζωγραφική, γι’ αυτό και οι λέξεις του στο χαρτί εκπορεύονται από πίνακες ζωγραφικής. Δεν του αρέσει να συστήνεται και προτιμά να τον ανακαλύπτουν.

http://www.monocleread.gr/2020/08/14/evaggelos-i-trypsianis-ena-poiima/?fbclid=IwAR0Evg2D7YUs57uyEZb-5lPO_K8SJ5k81C3t5ZFjzpkiPOMfb4Whw-wNRKc

Πασχάλης Κιτρομηλίδης στην «Κ»: Γιορτή το 2021, στοχασμός το 2022

Εικονογράφηση: ΤΙΤΙΝΑ ΧΑΛΜΑΤΖΗ

Τον περασμένο Φεβρουάριο ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην προκηρυχθείσα έδρα «Iστορία των πολιτικών θεωριών», στην τάξη των Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών. Μας πρόλαβε ο κορωνοϊός και δεν καταφέραμε να συναντηθούμε. Πριν από λίγες μέρες όμως, στον κήπο του εστιατορίου του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, είχαμε την ευκαιρία για μία εφ’ όλης της ύλης συζήτηση. Για την Αγία Σοφία και την Τουρκία, για τις επετείους του ’21 αλλά και του ’22, για το δημόσιο πανεπιστήμιο το οποίο ο κ. Κιτρομηλίδης έχει υπηρετήσει για δεκαετίες.

H γοητεία του Ζορζ Σιμενόν σε 7 “σκληρές” επιλογές (του Μάρκου Κρητικού)

Ο  μετρ του αστυνομικού αφηγήματος, Ζορζ Σιμενόν, με περισσότερες από διακόσιες νουβέλες και το βραβείο του Grand Master(1966) στο παλμαρέ του από την Εταιρεία Αμερικανών Συγγραφέων Μυστηρίου, έγινε διάσημος κυρίως για τα  μυθιστορήματα της σειράς με πρωταγωνιστή τον επιθεωρητή Μαιγκρέ. Τα βιβλία του μεταφράστηκαν σε 50 περίπου γλώσσες, πούλησαν πάνω από 550 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως και απετέλεσαν τη βάση σεναρίων για τουλάχιστον 170 κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές.

Δημήτρης Γαβαλάς: Τα Μαθηματικά στην Ποίηση – το Παράδειγμα του Ελύτη

Ι

Όραμα, νόημα, σύνθεση είναι το τρισδιάστατο σύστημα, που μπορεί να δικαιολογήσει την ύπαρξη της Ποίησης σήμερα και γι’ αυτά τα τρία χρειάζονται άνθρωποι με νέες αντιλήψεις, προσαρμοσμένες στη νέα εποχή. Ευτυχώς για μας, ο Ελύτης δείχνει τον δρόμο. Σε προηγούμενο έργο μου έχω αναφερθεί στο όραμα και στο νόημα. Την τρίτη διάσταση, το ζήτημα της σύνθεσης, στην οποία μπορεί, και οφείλει, να συμβάλει η Ποίηση, σύνθεση αλήθειας και ομορφιάς, σύνθεση των δύο πολιτισμών, θετικο-τεχνικού και ανθρωπιστικο-θεωρητικού, σύνθεση Ποίησης και Μαθηματικών, το θίγω εδώ, σε πρώτη προσέγγιση. Είχα συζητήσει και υποσχεθεί στον Ελύτη, ήδη από την Άνοιξη του

Τασούλα Καραγεωργίου: «Ο ποιητής οφείλει να φανερώνει και τις δικές του πληγές και τη δική του αχίλλειο πτέρνα»

Συνέντευξη στην Πέρσα Κουμούτση

Η Τασούλα Καραγεωργίου γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας και είναι διδάκτωρ κλασικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Από το 2007 έως το 2015 διετέλεσε σχολική σύμβουλος φιλολόγων ενώ από τη ίδια χρονιά ως σήμερα διδάσκει στο Εργαστήρι Ποίησης του Ιδρύματος Τάκης Σινόπουλος. Το 1986 δημοσίευσε την πρώτη της ποιητική συλλογή Fragmentum αρ. 53 ενώ ακολούθησαν άλλες επτά: Το αδράχτι που ματώνει, Διασπορά  Ποιητική τεχνολογία, Το μετρό (Βραβείο Αθάνα της Ακαδημίας Αθηνών), Η χελώνα του

Από παλιές εφημερίδες

Ρευστότητα, κινητικότητα, αυταπάτη (της Δήμητρας Ρουμπούλα)

«Αν θέλουμε να περιγράψουμε πειστικά τον άνθρωπο, μπορούμε να το κάνουμε μόνο τοποθετώντας τον σε κάποιου είδους κίνηση». Η αδιάκοπη κινητικότητα του ανθρώπου ως ζωτική παράμετρος της ύπαρξής του, η ακατάπαυστη κίνηση του νου, της συνείδησης, της μνήμης, του ανθρώπινου σώματος καθεαυτού αποτελούν τον άξονα του βιβλίου «Πλάνητες» της Όλγκα Τοκάρτσουκ, νικήτριας του Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2018 (απονεμήθηκε ετεροχρονισμένα το 2019). Εδώ η περιπλάνηση είναι στάση ζωής. Πόσο διαφορετικό θα ήταν άραγε το βιβλίο αυτό αν είχε γραφεί όχι το 2007 αλλά μερικά χρόνια αργότερα, όταν άρχιζε το δράμα των μαζικών μεταναστευτικών και προσφυγικών μετακινήσεων, όπως και η έξαρση του εθνικισμού και της βίαιης ξενοφοβίας; Μια τόσο έντονα

Ο δρόμος του Αγάθωνα

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ένα -μικρό στην αρχή, μεγαλύτερο στη συνέχεια- κύμα από ρεμπέτικες κομπανίες εμφανίστηκε στην ελληνική δισκογραφία. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 το ρεμπέτικο τραγούδι άρχισε να γνωρίζει μία ακόμη –την τρίτη κατά σειρά- άνθιση του και επέστρεψε εντυπωσιακά στην επικαιρότητα, από την οποία δεν έχει φύγει έκτοτε. Βοήθησαν σ’ αυτό ο δίσκος του Γιώργου Νταλάρα «50 χρόνια ρεμπέτικο τραγούδι», που γνώρισε μεγάλη επιτυχία, αλλά και η εμφάνιση την ίδια περίοδο στη δισκογραφία της «Ρεμπέτικης Κομπανίας» των Κοντογιάννηδων με 12 επανεκτελέσεις εμβληματικών τραγουδιών υπό τον τίτλο «Τα μπλε

Πρωινή βόλτα με τον Μάρκο Μέσκο-Κατερίνα Κούσουλα

Ο Μάρκος Μέσκος κι εγώ είμαστε ένα περίεργο ζευγάρι. Εκείνος ψηλός –πανύψηλος -, σαν προμαχώνας, με τα λευκά μαλλιά του να πετούν και το βλέμμα κρυμμένο συνήθως πίσω από μαύρα γυαλιά. Περπατά αργά κι όλο κοντοστέκεται να χαιρετίσει κόσμο και κοσμάκη που τον συναντά και μετά σεβασμού του απευθύνεται. Άνθρωποι όλων των ηλικιών και επιτηδευμάτων: « Αυτή είναι η Μαγδαληνή, αθίγγανη, φίλη μου, εξαιρετική μητέρα, ο σύζυγος την παράτησε κι εξαφανίστηκε, έχει δυο γιους, τους θρέφει μόνη της. Πολύ αξιοπρεπής. Και μιλά πολύ καλά ελληνικά. Της παραγγέλνω και μου φέρνει μικροπράγματα». « Από δω ο ποιητής…, η κυρία Κούσουλα, ποιήτρια». Να ακούω

Τζάκσον Πόλοκ. Μια ιδιοφυΐα πνιγμένη στην αυτοκαταστροφή

“Δεν έχει μεγάλη σημασία για το πώς βγαίνει το χρώμα. Η τεχνική είναι απλώς ένας τρόπος να φτάσεις σε μια δήλωση.” Τζάκσον Πόλοκ
 Στην έκδοση τής 8ης Αυγούστου 1949, το περιοδικό Life δημοσίευσε ένα χαρακτηριστικό άρθρο σχετικά με τον Τζάκσον Πόλοκ που ο τίτλος του έφερε το ερώτημα: «Είναι αυτός ο μεγαλύτερος εν ζωή ζωγράφος στις Ηνωμένες Πολιτείες;»
 Τζάκσον Πόλοκ – Η Λύκαινα (1943) Μια αναφορά στην γνωστή λύκαινα της ρωμαϊκής μυθολογίας.

Το μυστικόν της Πασιφάης (της Κωνσταντίνας Κορρυβάντη)

«Από τους ζωόμορφους θεούς της αιγυπτιακής θρησκείας και τις μεταμορφώσεις του Οβιδίου μέχρι την “αντίστροφη” γοργόνα του Μαγκρίτ […] και τον “Αστακό” του Λάνθιμου, ο άνθρωπος διεκδικεί μια όλο και πιο στενή σχέση με το ζώο που τον κατοικεί», γράφει, μεταξύ άλλων, η Μαρία Γιαγιάννου στο δοκίμιό της «Η σημασία του να είσαι ζώο: η θηριανθρωπία στις εικαστικές τέχνες». Το δοκίμιο αυτό έδωσε την πρώτη σπίθα στην συγγραφέα Έλενα Μαρούτσου για τους «Θηριόμορφους», το νέο της μυθιστόρημα, όπως σημειώνει η ίδια στις Ευχαριστίες του βιβλίου. Οι «Θηριόμορφοι» (Πόλις, 2020) κυκλοφορούν σε μία εξαιρετικά φροντισμένη έκδοση και θα

Η υπερρεαλιστική δυστοπία του Βαγγέλη Αλεξόπουλου (της Κούλας Αδαλόγλου)

Εικόνες που εκπλήσσουν στη νέα συλλογή του Βαγγέλη Αλεξόπουλου. Ένα σύμπαν σε ανατροπή, με την ποιητική γραφή του.

Σε δύο πράξεις διαρθρώνεται η συλλογή, η δεύτερη πράξη σε δύο σκηνές. Δομή θεατρικού έργου, σαν να ’ναι ο κόσμος όλος ένα θέατρο, του παραλόγου.

Ο Μινωίδης, οι κήποι του Μίδα και ο πρόξενος Κουζινερύ

Για τον Εδεσσαίο λόγιο Μηνά Μινωίδη έχει γράψει ένα βιογραφικό σημείωμα ο συμπατριώτης μας Γιώργος Τουσίμης το 1971. Ας αρκεστούμε εδώ να πούμε ότι γεννήθηκε την 1η Δεκεμβρίου του 1788 στην Έδεσσα, μαθήτευσε στο Ελληνομουσείο της πόλης και στη συνέχεια στη σχολή του Αθανασίου του Πάριου στη Χίο. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του δίδαξε στη Θεσσαλονίκη πρώτα και μετά στις Σέρρες όταν μητροπολίτης εκεί ήταν ένας άλλος συντοπίτης, ο μετέπειτα πατριάρχης Χρύσανθος. Το 1819 αναχώρησε για το Παρίσι με την

Τζακ Χίρσμαν: «Ποτέ δεν αναφέρομαι σε μένα ως ποιητή χωρίς να λέω ότι είμαι κομμουνιστής»

Ποιητής, μεταφραστής, δοκιμιογράφος, ο 87χρονος Βορειοαμερικανός Τζακ Χίρσμαν είναι ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή κομμουνιστές ακτιβιστές διανοούμενους.

Συνομιλώντας μαζί του, με αφορμή την ποιητική του ανθολογία Μονοπάτι: Ποιήματα 1952-2001, που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2019 από τις Εκδόσεις Απόπειρα.

Με ελλειπτικότητα και πυκνότητα

του Γιώργου Φράγκου

https://www.philenews.com
[ κυπριακή εφημερίδα Φιλελεύθερος ]

Κυριάκος Ευθυμίου: «Το κόκκινο άλογο», εκδόσεις Εντευκτηρίου, 2020.

Μινιατουρίστικα αφηγήματα πλούσιας ανθρωπογεωγραφίας και βαθιάς αισθαντικότητας περιλαμβάνει η τελευταία λογοτεχνική έκδοση του Κυριάκου Ευθυμίου, που κυκλοφόρησε το 2020. Στο τομίδιο περιλήφθηκαν 18 κείμενα μικρής έκτασης που δύσκολα μπορούν να καταταχθούν ειδολογικά κατά τρόπο μονοσήμαντο. Θα έλεγα ότι στην πλειονότητά τους εμπεριέχουν ειδολογικά χαρακτηριστικά διηγήματος, χρονογραφήματος, πεζοτράγουδου ή και πεζόμορφου ποιήματος. Η ελλειπτικότητα, η πυκνότητα, η λιτότητα και το αφαιρετικό

Μία ελπιδοφόρα παράταση (της Θεοδώρας Δ.Πατρώνα)

« Ο Πατέρας κείτεται ανάσκελος πάνω στην άμμο και είναι στα τελευταία του. Η θάλασσα δεν ακούγεται. Βγάζω τα ρούχα μου και τα αφήνω στο πλάι του. Θα κολυμπήσω, του λέω. Τα πατικώνει με το χέρι του. Ο άνεμος δυναμώνει»(11)

Με αυτό το μικροσκοπικό διήγημα « Η παραλία» που αποθεώνει την πατρική αγάπη σε ατμόσφαιρα ονειρική, ο Κώστας Καβανόζης ξεκινά την νέα του συλλογή διηγημάτων με τίτλο Τζάμπα η Παράταση, από τις Εκδόσεις Πατάκη. Πρόκειται για μία πολύπλευρη σπουδή στον χρόνο και τη μνήμη, τα πρόσωπα που γεμίζουν και στοιχειώνουν τη ζωή

Άννα Ρόζενμπεργκ, “Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας και Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας: Μια παράλληλη ανάγνωση[1]”

(Οδυσσέας Ελύτης, Αλβανικό Μέτωπο 1941)

Η συμμετοχή του Ελύτη στον ελληνοϊταλικό πόλεμο το χειμώνα του 1940-41 έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ποιητική και ιδεολογική του διαμόρφωση και σήμανε την αρχή μιας νέας περιόδου στην πνευματική του πορεία. Η εμπειρία του πολέμου ώθησε τον Ελύτη να στραφεί πιο άμεσα προς την ιστορία και το συλλογικό αίσθημα στο έργο του.[2] Όπως σημειώνει ο ίδιος στην Αυτοπροσωπογραφία του:

Ονειρικό πορτρέτο της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ

του Θανάση Χατζόπουλου
Τα αρκετά τελευταία χρόνια βλεπόμασταν πολύ σπάνια. Εξ αιτίας της δικής μου απόσυρσης από την κυκλοφορία στις λιγοστές παρέες συγγραφέων όπου άλλοτε ήμουν περαστικός. Μια από τις τελευταίες φορές ήταν σε μια συνάθροιση στου Μανώλη Πρατικάκη. Η Κατερίνα ήταν καταβεβλημένη από την απώλεια του Ρουκ – έτσι αποκαλούσε η ίδια τον άντρα της, «ο Ρουκ», όταν ήταν ακόμη εν ζωή. Από τότε που την είχα γνωρίσει, περί τα τέλη της δεκαετίας του ογδόντα, ήταν περισσότερο κι από σαφές το πόσο στηριζόταν σ’ εκείνον. Προσπαθούσε ωστόσο να συνέλθει και να προχωρήσει τη απουσία του με ό,τι μέσα διέθετε. Κυρίως εκείνο της γραφής, όπου στα τελευταία της βιβλία το υπαρξιακό στοιχείο –σταθερή αναφορά στα ποιήματά της– κατέκλυσε σπαρακτικά τον

Ποίηση για την ύπαρξη

Γράφει ο Κώστας Τραχανάς
Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη «Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα», Εκδόσεις ΡΩΜΗ 2020, σελ. 82 
 Δυστυχώς, σήμερα ο ρόλος της ποίησης έχει περιοριστεί από την κυριαρχία της οικονομίας αλλά και της τεχνολογικής ανάπτυξης. Κανείς δεν μπορεί να καταργήσει τον λόγο , άρα να τον αφαιρέσει από τους ανθρώπους. Κι αν σήμερα η ποίηση δυσκολεύεται, σίγουρα θα επανέλθει γιατί έχει να κάνει με τη μνήμη του ανθρώπου, τη μνημοσύνη του. Κανείς δεν μπορεί να καταργήσει τον λόγο και την ποίηση. Γιατί δεν μπορεί να καταργήσει ούτε τη σιωπή. Εάν η ποίηση γίνεται με λέξεις, γίνεται και με σιωπή… Η ποίηση, λέει ο Πωλ Βαλερύ, είναι μια προσπάθεια να απεικονιστούν, να ζωντανέψουν εκείνα τα πράγματα ή εκείνο το πράγμα που προσπαθούν θολά και σκοτεινά να εκφράσουν τα

Ζώα, σας αγαπάμε! (της Μαρίζας Ντεκάστρο)

της Μαρίζας Ντεκάστρο

Τα παιδιά αγαπούν τα ζώα και όχι επειδή διακατέχονται από συνειδητά αισθήματα φιλοζωίας. Τα αγαπούν όταν παίρνουν τη θέση των ανθρώπων στα βιβλία ως λογοτεχνικοί χαρακτήρες και πρωταγωνιστούν σε ιστορίες που θίγουν πολλά από εκείνα που τα απασχολούν ή τα προβληματίζουν. Πολύ συχνά, τα ζώα φέρονται και σκέφτονται ανθρώπινα, γίνονται ισότιμοι συνομιλητές με τα παιδιά- αναγνώστες ή πάλι, στέκονται απέναντί τους και τους  αποκαλύπτουν ιδέες και συναισθήματα, τους ψυχαγωγούν και τους ανοίγουν νέα πεδία ευχαρίστησης και αναζητήσεων.

" Αντλούμε την καταγωγή μας από τους επιζώντες " - Του Γιάννη Δούκα

Έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η θέση του ποιητή στην καθημερινότητα της κοινωνίας;

Εξυπακούεται η ιδιαιτερότητα του ποιητή και του έργου που παράγει, στον βαθμό, βέβαια, που εξυπακούεται και η ιδιαιτερότητα οποιουδήποτε άλλου κλάδου ή λειτουργίας που φιλοδοξεί να επιτελεστεί στη δημόσια σφαίρα.   Στην καθημερινότητα της κοινωνίας, ασφαλώς, η θέση του ποιητή είναι κατεξοχήν περιθωριακή, όπως προκύπτει, εξάλλου, από την αναγνωσιμότητα του είδους που καλλιεργεί και από τις κυρίαρχες ευαισθησίες του συνόλου. Διατηρεί, ωστόσο, την εύλογη ισχύ της η ικανότητά του να διακρίνει τον ζόφο, να συλλαμβάνει την απελπισία, να διακατέχεται από δυσθυμία για ό,τι τον περιβάλλει – και, το κυριότερο, σε στιγμές που αυτά μοιάζουν αόρατα, ή έστω δυσδιάκριτα, για τους άλλους.

Από το Κρόνιον στον Πύργο της Τήνου

του Σταύρου Χατζηθεοδώρου (*)

Από το Κρόνιον στον Πύργο της Τήνου

(για το βιβλίο του Αλέξανδρου Ίσαρη “έξι περίπατοι- προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς” Κίχλη 2020) του Σταύρου Χατζηθεοδώρου

Στο ερώτημα, αν ο δημιουργός οφείλει να κατοικεί μέσα στο έργο του, ο Αλέξανδρος Ίσαρης απαντάει καταφατικά με έξι περιπάτους διαρκείας που έχουν σαν αφετηρία την γενέθλιά του πόλη των Σερρών και τερματικό σταθμό ένα προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς στο ομορφότερο ελληνικό χωριό, τον Πύργο της Τήνου.

Μαθαίνοντας και διδάσκοντας στους άλλους τον ακαδημαϊκό τρόπο γραφής (Ελένη Χοντολίδου)

Είμαι το δεύτερο και τελευταίο παιδί μιας ενδιαφέρουσας οικογένειας. Kαι οι δύο γονείς ήταν νεόπτωχοι πρόσφυγες Πόντιοι, δηλαδή οι παππούδες μου ήταν πλούσιοι και ως πρόσφυγες έχασαν τη γη κάτω απ’ τα πόδια τους. Αυτό έκανε τον μεν πατέρα μου να είναι πολύ προσγειωμένος τη δε μάνα μου να έχει μονίμως μία ταξική νεύρωση και να ζει ως να μην ανήκει εκεί που ζούσε: λ.χ. στο σπίτι των 75 τετραγωνικών. Γι αυτό φρόντισε και ο πατέρας μου που την λάτρευε πληρώνοντας για την μη εργαζόμενη γυναίκα του (σε αντίθεση με όλες τις αδελφές της) αυτό που λέγαμε παλιά «υπηρέτρια»: το κορίτσι που έρχεται λόγω καταραμένης φτώχιας από την επαρχία για να δουλέψει εσωτερική σε σπίτι. Η επιλογή αυτή έμοιαζε τόσο παράταιρη, καθώς δεν ήταν αποτέλεσμα οικονομικής ευρωστίας όσο αγάπης και φροντίδας. Το σπίτι μας ήταν τόσο μικρό (δεν κάνω λόγο για τα άθλια «δωμάτια

Ο άνθρωπος που δεν μπήκε σε μάντρα

Νόρα Ράλλη
«Εγώ θα πεθάνω για τον εαυτό μου και μόνο, δεν έχω σκοπό να πεθάνω για κανένα σκοπό, θα το γλεντήσω λοιπόν, είναι δική μου, καταδική μου υπόθεση αυτή η καταδίκη και δεν πρόκειται να τη φορτώσω σε άλλους»
 Δεν ήξερα πως το 'χε γράψει πρώτος και αισθανόμουν περηφάνια σαν ανακάλυψα το «Μητσοτάρχας». Τόσα ήξερα τόσα πίστευα. Ο Μάριος Χάκκας ήταν ο πρώτος που το έγραψε (εννοείται καλύτερα): «Τόσα χρόνια μπουχτίσαμε από θαλαμάρχες, παρεάρχες, ακτινάρχες, όλων των ειδών τους άρχες, όρχεις που μας επέβαλλαν να κατουράμε στη βούτα κατά ομοιόμορφο τρόπο (έπρεπε το κάτουρο να χτυπάει στον τενεκέ αριστερά και πάνω, έτσι και σου ξέφευγε γινόσουν

Andrea Camilleri

Το παιχνίδι των μυγών 

Το παίζαμε από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο, όταν ο ήλιος στέγνωνε τις παραλίες, που ήταν υγρές από τις φθινοπωριάτικες βροχές. Μαζευόμασταν από έξι μέχρι δέκα, ξαπλώναμε κυκλικά μπρούμυτα στην παραλία, και βάζαμε στο κέντρο, μπροστά από το κεφάλι μας, μια εικοσάρα. Ο κάθε παίχτης έφτανε πάνω στο νόμισμα του, και μετά μέναμε ξαπλωμένοι ακίνητοι, καμιά φορά για ώρες, και περιμέναμε κάποια μύγα να καθίσει πάνω σε μία από τις εικοσάρες. Ο κάτοχος της εικοσάρας που επέλεγε η μύγα κέρδιζε τις εικοσάρες όλων των υπολοίπων.

Το μηδέν σε φωλιά

του Ηλία Κεφάλα
Κλεοπάτρα Λυμπέρη, «Το μηδέν σε φωλιά», Γαβριηλίδης 2018 
Δύ­σκο­λες ποι­ή­σεις συ­να­ντού­με εδώ, αλ­λ᾽ ωστό­σο εί­ναι δια­πο­τι­σμέ­νες πά­ντα με πλημ­μυ­ρί­δες ομορ­φιάς, με κα­ταρ­ρά­χτες αιφ­νί­διων συ­γκι­νή­σε­ων, που σε απο­ζη­μιώ­νουν για την υπο­μο­νή σου στην ακο­λου­θία της ανά­γνω­σης και στη μέ­θε­ξή σου με έναν λό­γο πτη­τι­κό και με­τα­φο­ρέα πο­λυ­ποί­κι­λων εν­νοιών. Η δυ­σκο­λία εδώ έγκει­ται μό­νο στην εκ­με­τάλ­λευ­ση και την κα­τα­νό­η­ση του πε­ριε­χο­μέ­νου μέ­χρι και την πιο μι­κρή του λε­πτο­μέ­ρεια. Αλ­λά η εγ­γε­νής αυ­τή δυ­σκο­λία εί­ναι ίδιον της ποι­η­τι­κής τέ­χνης, πό­σο μάλ­λον της ου­σια­στι­κής και εμπνευ­σμέ­νης αυ­τής τέ­χνης. Ο Νε­ρού­ντα εί­χε προ­ε­ξο­φλή­σει αυ­τές τις κα­τα­στά­σεις, εξη­γώ­ντας ότι το φαι­νό­με­νο εί­ναι σύμ­φυ­το των λέ­ξε­ων που χρη­σι­μο­ποιού­νται ως ερ­γα­λείο, κα­θό­σον οι λέ­ξεις μοιά­ζουν

ΣΤΟΧΑΣΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Makis Karagiannis
«Και γράφω πάντα στα βιογραφικά την ηλικία μου» Η κριτική μου στις σημερινές Αναγνώσεις της "Αυγής" για την ποιητική συλλογή «Ωσάν ποιήματα, η συνέχεια (1990- 2018)» του Π. Σωτηρίου, κατά κόσμον Παναγιώτη Πίστα. Το ανά χείρας βιβλίο είναι η τρίτη ποιητική έκδοση του Π. Σωτηρίου που αποτελεί τη λογοτεχνική περσόνα του Παναγιώτη Σ. Πίστα (1939), φιλόλογου, ποιητή και δοκιμιογράφου που θήτευσε επί δεκαετίες ως δάσκαλος στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Ενός από τα ιστορικά πρόσωπα της πνευματικής Θεσσαλονίκης με πολυσχιδή δράση, το έργο του οποίου εκτείνεται από τις κριτικές του θεάτρου και του κινηματογράφου για τον Μπέργκμαν και τον Τζέημς Μποντ μέχρι την εξαιρετική μελέτη για τον Ρήγα Βελεστινλή και το Σχολείον των ντελικάτων

Μεγάλοι ζωγράφοι και πώς να τους αναγνωρίζετε

Ένας χρήστης του Reddit, ο DontTacoBoutIt, δημοσίευσε μια σειρά από διάσημα έργα ζωγραφικής και ταυτόχρονα έδωσε σύντομες αλλά ξεκαρδιστικά ακριβείς εξηγήσεις για το πώς να αναγνωρίζετε τους δημιουργούς τους. Αποφάσισα λοιπόν ν’αναδημοσιεύσω τις έξυπνες παρατηρήσεις του και με αφορμή αυτές να το εμπλουτίσω γράφοντας λίγα πράγματα για τον κάθε ζωγράφο. Επίσης για όσους

Ο ψυχαναλυτής που εξιχνιάζει εγκλήματα (του Φίλιππου Φιλίππου)

Στις ΗΠΑ έχουν γραφτεί τα πιο παράξενα και τα πιο ενδιαφέροντα αστυνομικά μυθιστορήματα –ας μην ξεχνάμε πως εκεί έζησε κι έγραψε τα σπουδαία έργα του ο Έντγκαρ Άλαν Πόε, ο εισηγητής της αστυνομικής λογοτεχνίας. Ό ήρωάς του, ο Ογκίστ Ντιπέν, που θεωρείται ως ο πρώτος ιδιωτικός ντετέκτιβ στην ιστορία της λογοτεχνίας και εμφανίστηκε το 1841 στο διήγημα Οι φόνοι της οδού Μοργκ, ήταν το πρότυπο πάνω στο οποίο ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ έπλασε τον Σέρλοκ Χολμς και η Άγκαθα Κρίστι τον Ηρακλή Πουαρό. Αργότερα, τη δεκαετία του 1950, ο Χένρι Κάτνερ (Λος Άντζελες, 1915), συγγραφέας γοτθικών διηγημάτων (ανήκε στον «Κύκλο Λάβκραφτ») και σεναριογράφος ταινιών του Χόλιγουντ, έγραψε τις ιστορίες του κυρίου Γκρέι, αστυνομικά

Το κοριτσάκι και το γατί {στίγματα}

Σε πολυθρόνα ψάθινη κούρνιασαν το κοριτσάκι και το γατί, πριν καλά-καλά ο ήλιος ανατείλει, αναμένοντας, χωρίς να το γνωρίζουν, το φως της καλοκαιρινής αυγής, φως που μοιράστηκαν όχι απλώς αναλογικά, αλλά σε ίσα ακριβώς μερίδια, με την ίδια διάθεση και την ίδια χαρά. Ήταν δε, τόσο μεγάλη η ικανοποίηση από το γεγονός αυτό, που με ευχαρίστηση μοναδική και γαλήνη ζηλευτή απλωνόταν η μια πάνω στη άλλη, απολαμβάνοντας αυτή την υπέροχη αίσθηση που προσφέρει η παρουσία σώματος αγαπημένου, αίσθηση που προκαλούσε τη σκέψη και των δυο, με εικόνες

Τόλης Νικηφόρου, Η λέσχη της κόκκινης ή γαλάζιας αλεπούς ―Η κρίση του βιβλίου

Γράφει η Δέσποινα Καϊτατζζή-Χουλιούμη*

«Τουλάχιστον όμως αγάπησα. Αγάπησα και έδωσα την ψυχή μου. Ας είναι αυτή η αγάπη ένα πράσινο φύλλο δέντρου στον άνεμο της αιώνιας λήθης.»

Ο Τόλης Νικηφόρου είναι ένας από του πολυγραφότατους, πολυβραβευμένους και σημαντικούς  ποιητές. Όσο τον γνωρίζει κανείς ως πρόσωπο και ως δημιουργό αντιλαμβάνεται την διάχυτη ποίηση τόσο στο ποιητικό και πεζό έργο του όσο και στην στάση ζωής του και οι συνειρμοί εύκολα πάνε στο

Το αλυσοδεμένο φάντασμα

του Γιώργου Μ. Χατζηστεργίου (*)

Η έννοια του «αλυσοδεμένου φαντάσματος» μοιάζει να είναι αντιφατική: η φύση του φαντάσματος- δηλαδή του αποτυπώματος του παρελθόντος στο παρόν- είναι άυλη, οπότε πώς μπορείς να αλυσοδέσεις το άυλο; Κι’έπειτα, ποιος είναι αυτός που θέλει να το αλυσοδέσει και γιατί;

Αυτή είναι η αίσθησή μου και ο προβληματισμός μου για το καθεστώς της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, όχι μόνο σήμερα με την εκ νέου μετατροπή της σε τζαμί, αλλά και για καιρό πριν. Τα περί «αλυσοδεμένου φαντάσματος» δεν αφορούν μόνο την Αγία

Ο μαγικός ρεαλισμός στη διηγηματογραφία της Ρέας Γαλανάκη - Κριτική από την Λίλια Τσούβα

Η Ρέα Γαλανάκη, στα Διηγήματα (Καστανιώτης 2020), συγκεντρώνει όσα μικροφηγήματα κατέγραψε από το 1984 έως το 2018. Έντεκα αραχνοΰφαντες μυθαφηγήσεις, πολύτιμη παρακαταθήκη στην ελληνική λογοτεχνία και με τη δημιουργική φαντασία του μαγικού ρεαλισμού, γραφή ριζοσπαστική που συγγενεύει με τον υπερρεαλισμό:

    Μνήμη του έρωτα, λήθη του έρωτα. Οι Κούρδοι της Πάτρας. Ένα σχεδόν γαλάζιο χέρι. Το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου. Δύο χιλιάδες κεριά για τα γενέθλια του μηδενός. Καινούργιο γεύμα σε παλιό σερβίτσιο. Ένας άντρας καμωμένος από λέξεις. Μαυρόασπρο. Τα αόρατα και τα ορατά. Η κεφαλή του Νίκου Καζαντζάκη. Η ιστορία της Όλγας.

H «Βιβλιοθήκη-Σκουληκότρυπα» στην Κίνα

Μια βιβλιοθήκη που προτίθεται «να είναι μια σκουληκότρυπα η οποία υπερβαίνει τον χρόνο και τον χώρο», με θέα τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, σχεδίασε το με έδρα το Πεκίνο αρχιτεκτονικό γραφείο MAD. H «Βιβλιοθήκη-Σκουληκότρυπα» είναι υπό κατασκευή εντός του πάρκου Century Park της πόλης Χαϊκού στη νήσο Χαϊνάν και εντάσσεται στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του Κόλπου της Χαϊκού. Το καμπυλωτό από σκυρόδεμα οικοδόμημα θα στεγάζει μια βιβλιοθήκη και εγκαταστάσεις

"Το αρχείο των χαμένων παιδιών"

"Το αρχείο των χαμένων παιδιών", το σπουδαίο βιβλίο της Μεξικανής Valeria Luiselli, παρουσιάζεται σήμερα στο blog. Λογοτεχνία μεγάλης πνοής σε ένα πολυεπίπεδο και βαθιά πολιτικό βιβλίο - ουσιαστικά είναι ένα μυθιστόρημα δρόμου, το οποίο ισορροπεί με ιδανικό τρόπο μεταξύ δοκιμίου, μυθοπλασίας, auto-fiction και δοκιμίου, γραμμένο με πρωτοτυπία και συγγραφική μαεστρία που εκπλήσσει. Θέτοντας συνεχώς ερωτήματα για την Αμερικάνικη πολιτική στο

Ενας συγγραφέας με τρεις υποστάσεις

Παναγιώτης Νούτσος*
Το 2018, με τη συμπλήρωση εκατόν πενήντα ετών από τη γέννηση του Κώστα Κρυστάλλη (1868-1894), ήταν επόμενο να πραγματοποιηθούν λογοτεχνικές εκδηλώσεις και επιστημονικές συναντήσεις για τη ζωή και το έργο του. Ο «συγχωριανός» του Ευάγγελος Αυδίκος, που ήδη είχε αναλάβει την πρωτοβουλία επιστημονικού συνεδρίου στην Πρέβεζα το 1993, ήταν επόμενο να πρωταγωνιστήσει, δημοσιεύοντας μάλιστα το βιβλίο: Κ. Κρυστάλλης (2018), με σειρά ανθολογούμενων κειμένων (με δυο δικά του) γι’ αυτήν τη θεματική. Ετσι, αυτονόητα, αν συνυπολογίσουμε την «τρισυπόστατη» παρουσία στη δημόσια σκηνή του Αυδίκου, θα εμφανιστεί τον Μάιο του 2019 η «Οδός

Η θάλασσα -Ντίνου Χριστιανόπουλου

Ἡ θάλασσα εἶναι σὰν τὸν ἔρωτα:

μπαίνεις καὶ δὲν ξέρεις ἂν θὰ βγεῖς.

Πόσοι δὲν ἔφαγαν τὰ νιάτα τους –

μοιραῖες βουτιές, θανατερὲς καταδύσεις,

γράμπες, πηγάδια, βράχια ἀθέατα,

ρουφῆχτρες, καρχαρίες, μέδουσες.

Ἀλίμονο ἂν κόψουμε τὰ μπάνια

Μόνο καὶ μόνο γιατί πνίγηκαν πεντέξι.

Ἀλίμονο ἂν προδώσουμε τὴ θάλασσα

Γιατὶ ἔχει τρόπους νὰ μᾶς καταπίνει.

Ἡ θάλασσα εἶναι σὰν τὸν ἔρωτα:

χίλιοι τὴ χαίρονται – ἕνας τὴν πληρώνει.