«Το ταξίδι του Φερεϋντούν» στο Θέατρο Κνωσός

Το Ταξίδι του Φερεϋντούν, το βιβλίο του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου, ζωντανεύει για πρώτη φορά στο Θέατρο Κνωσός, σε μια παράσταση που συνδυάζει την τέχνη του θεάτρου για παιδιά με την τέχνη του σύγχρονου χορού και το Video Art.

Λίγα λόγια για το έργο

O Φερεϋντούν είναι ένα παιδί που ζει ειρηνικά στο Χοραμσάρ της μακρινής Περσίας. Η καθημερινότητά του αλλάζει ξαφνικά όταν αρχίζει ο πόλεμος Ιράν- Ιράκ και η πόλη του καταστρέφεται από τις επιθέσεις και τις βόμβες. Ο Φερεϋντούν χάνει τα πάντα. Το μόνο που καταφέρνει να σώσει από τα ερείπια είναι ένα μικρό βιβλιαράκι που του είχε χαρίσει ο πατέρας του πριν την καταστροφή. Και το Ταξίδι του Φερεϋντούν ξεκινά μέσα από εμπόδια, δυσκολίες και την αγωνία για το άγνωστο. Ένα ταξίδι επιβίωσης αλλά και αυτογνωσίας. Συνοδοιπόρος του ο αγαπημένος του χαρταετός. Εκείνος του φωτίζει τον δρόμο και του δίνει κουράγιο στις καθημερινές στιγμές μοναξιάς και φόβου που βιώνει ως ασυνόδευτο προσφυγόπουλο.

Η Δεσκάτη μέσα από το έργο του Χρήστου Μπράβου, Α΄μέρος (γράφει ο Θεοδόσης Τζιαφέτας)

Ευτυχής συγκυρία μέσα στο κάμα του πύρινου Αυγούστου ο τόπος μας, η Δεσκάτη, να γίνεται το ορεινό δροσερό καταφύγιο των απανταχού Δεσκατιωτών και συγχρόνως να τιμάται 30 χρόνια από το θάνατό του ο συντοπίτης μας ποιητής, που την πρώτη του σημαντική συλλογή την ονόμασε Ορεινό Καταφύγιο, ταυτίζοντάς την με τη Δεσκάτη, προσθέτοντας έτσι, αίγλη και μεγάλη τιμή στον γενέθλιο τόπο του.
Ο Χρήστος Μπράβος γεννήθηκε στη Δεσκάτη το 1948 και, αφού αποφοίτησε από το εξατάξιο Γυμνάσιο Δεσκάτης, σπούδασε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Πατρών και εργάστηκε στο Υπουργείο Οικονομικών. Ο ποιητής έφυγε από τη ζωή στα 39 του χρόνια, στις 21 Απριλίου 1987,τρίτη μέρα του Πάσχα.

Κίρκη Κεφαλέα: «Μη μου άπτου»

Μαρία η Μαγδαληνή: Δυο χιλιάδες χρόνια γοητευτικού ψεύδους.

Στην ποιητική αποτύπωση της Μαρίας της Μαγδαληνής μας εισάγει η Κίρκη Κεφαλέα στο έξοχο μελέτημά της, το οποίο έκανε ήδη τη δεύτερή του έκδοση, εξετάζοντας τα ζητήματα της έμπνευσης από την εικόνα (με την έννοια της εικονολογίας) της αγίας αλλά και της διαστρέβλωσης και παραποίησης του ιστορικού της προσώπου στην τέχνη, στις λαϊκές θρησκευτικές παραδόσεις και σε επίσημες θεολογικές, κυρίως δυτικές, απόψεις και θέσεις.

Στην πρώτη κιόλας παράγραφο του βιβλίου, το οποίο επανακυκλοφόρησε το 2016 από τις εκδόσεις Gutenberg, η συγγραφέας του και καθηγήτρια της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο μάθημα της Λογοτεχνίας, γράφει: «Καμία μορφή της Καινής Διαθήκης, ακόμη ούτε και αυτή του Ιούδα, δεν είχε στο φαντασιακό των ανθρώπων ανάπλαση τόσο διαφορετική από εκείνη της πραγματικής της ζωής όσο η μορφή της Μαρίας Μαγδαληνής» [1].

Κώστας Μπαλαχούτης: «Μιχάλης Μενιδιάτης»

Ελένη Χωρεάνθη

Η μυθολογία και κάθε λαού είναι η ποιητική προσέγγιση και ερμηνεία του κόσμου και του φαινομένου της ζωής. Όταν αποκαλούμε κάποιον άνθρωπο «μύθο», σημαίνει ότι του αποδίδομε μυθικές διαστάσεις, ότι τον θεωρούμε πρόσωπο το οποίο ξεπέρασε με τα έργα του τα συνηθισμένα όρια και βρίσκεται πλέον στη σφαίρα της φαντασίας του λαού και ότι αποτελεί κατά κάποιον τρόπο αντικείμενο θαυμασμού και λατρείας.

Ο Μιχάλης Μενιδιάτης, ο κατά κόσμον Μιχάλης Καλογράνης, το φτωχόπαιδο «που γεννήθηκε σ’ ένα ταπεινό σπίτι στο Μενίδι», το παιδί με το πάντα πονεμένο από τις κακουχίες στομάχι και την ξεχωριστή όμως φωνή, την τιμιότητα, την αξιοπρέπεια και την ταπεινότητα· αυτό το παιδί κατάφερε να γίνει «μύθος» και να περάσει στη σφαίρα της φαντασίας του λαού, να γίνει αντικείμενο λατρείας των θαυμαστών του και όχι μόνο. Αλλά να είναι «ο πλέον εμβληματικός καλλιτέχνης από το Μενίδι, μια δυναμική προσωπικότητα που καθιερώθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους λαϊκούς ερμηνευτές τη δεκαετία του ’60 και ’70, σε μια εποχή ορόσημο για το λαϊκό τραγούδι».

Τάκη Γκόντη ''Σιρόκος' Μυθιστόρημα, εκδ.Γαβριηλίδης 2017

 Γράφει ο Γιώργος Κορδομενίδης για το «Σιρόκο» στη στήλη του «Βιβλία στο κομοδίνο» που διατηρεί στο «Εντευκτήριο», το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, με το άρτι αφιχθέν στη ζωή των περιοδικών λόγου και τέχνης 112ο τεύχος του συμπλήρωσε αισίως τα τριάκοντα συναπτά έτη: «… εκτενές σχόλιο της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας. Συναιρεί έντεχνα την αλληγορία με τον ρεαλισμό. Κοφτός λόγος (απότοκος και της θητείας του Γκ. στην ποίηση), ζωντανοί διάλογοι, άρτια σκιαγραφημένοι χαρακτήρες».

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΤΖΑΖ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΩΝ 80s

Τα eighties υπήρξαν μία πολύ καθοριστική εποχή για την πορεία των τζαζ πραγμάτων στην Ελλάδα. Φυσικά είχαν πάρει τη σκυτάλη από τις προηγούμενες δεκαετίες και ήταν συνέχειά τους, όμως στα eighties συνέβησαν πράγματα που δεν είχαν συμβεί έως τότε στο χώρο – και αυτό είναι που τα κάνει ξεχωριστά.

Κατ’ αρχάς ας ρίξουμε, χοντρικά, μια ματιά στην ελληνική τζαζ δισκογραφία – να πούμε έναν αριθμό.

Ενώ οι δίσκοι που είχαν κυκλοφορήσει στα seventies στη χώρα (όσο και ν’ ανοίξουμε τον όρο «τζαζ») δεν ήταν πάνω από δέκα, στα eighties ήταν πάνω από εξήντα! Κι αυτό λέει κάτι ή μάλλον πολλά… Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από τούτο, γράφοντας για τα πλέον σημαντικά άλμπουμ της περιόδου.

Βιογραφία | Νίκος Μαμαγκάκης

Νίκος Μαμαγκάκης: 3 Μαρτίου 1929 - 24 Ιουλίου 2013
Βιογραφία | Νίκος Μαμαγκάκης
  Συντάκτης: Σοφία Παφτούνου
Ο Νίκος Μαμαγκάκης γεννήθηκε στις 3 Μαρτίου 1929 στο Ρέθυμνο της Κρήτης.
Κατάγεται από οικογένεια λαϊκών μουσικών (μεταξύ των οποίων και ο «θρυλικός» λυράρης Ανδρέας Ροδινός).
Σπούδασε αρχικά στη Φιλαρμονική Ρεθύμνου (από 10 ετών) και παρακολούθησε μαθήματα στο Ελληνικό Ωδείο στην Αθήνα. Συνέχισε σπουδάζοντας σύνθεση με τον Καρλ Ορφ και τον Χ. Γκένταμερ στο Μόναχο και ηλεκτρονική μουσική στο Στούντιο Ηλεκτρονικής Μουσικής SIEMENS με τον Γιόζεφ Άντον Ρηντλ. Έχει λάβει υποτροφίες από την ελληνική κυβέρνηση, την Ανωτάτη Ακαδημία Μουσικής του Μονάχου και την πόλη του Βερολίνου (Deutscher Akademiscfier Auslauscudiensf).

Ο μουσικοσυνθέτης Dine Doneff (Κώστας Θεοδώρου)

Ο μουσικοσυνθέτης Dine Doneff –επίσης γνωστός ως Κώστας Θεοδώρου– είναι μια ιδιαίτερη παρουσία στο χώρο της σύγχρονης βαλκανικής σκηνής. Το έργο του Rousilvo είναι το αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης συνθετικής διαδικασίας και συγκομιδής, προσωπικών και όχι μόνο, βιωμάτων. Ηχογραφήθηκε το 2004 και εκδόθηκε σε μορφή ψηφιακού δίσκου από τις εκδόσεις Πανοπτικόν το 2010 στη Θεσσαλονίκη.
Για τη συγκεκριμένη παράσταση όπως άλλωστε και στην αυθεντική ηχογράφηση, συνεργάζεται με έξι εκλεκτούς μουσικούς, τους Τάκη Φαραζή, Κυριάκο Ταπάκη, Δήμο Δημητριάδη, Παντελή Στόικο, Αντώνη Ανδρέου και Κώστα Αναστασιάδη. Τα φωνητικά αναλαμβάνουν η Slava Pop’va (Ευδοξία Γεωργίου) η οποία είναι και η κεντρική ηρωίδα του έργου, η Λιζέτα Καλημέρη και η Μάρθα Μαυροειδή.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΥΣΤΑΚΙΔΗΣ Amerika

Γνωστός από πολλά και διαφορετικά μέτωπα (Λοξή Φάλαγγα-Παπάζογλου, Λαϊκεδέλικα-Θ. Παπακωνσταντίνου, συμμετοχές σε δίσκους άλλων, προσωπική δισκογραφία κ.λπ.), ο Δημήτρης Μυστακίδης έχει έτοιμο καινούριο άλμπουμ, που αποκαλείται “Amerika” [Fishbowl Music Tank, 2017] και στο οποίο διασκευάζει, για κιθάρα, αμερικάνικα ρεμπέτικα γραμμένα στο Νέο Κόσμο τις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα. Τα τραγούδια αυτά είναι γνωστά από τις εκτελέσεις των Γιώργου Κατσαρού, Χαρίλαου Πιπεράκη, Αχιλλέα Πούλου, Κώστα Δούσα κ.ά., όμως ο Μυστακίδης τα πειράζει και στιχουργικά, αλλά κυρίως παικτικά – και αυτό είναι το ενδιαφέρον στο CD του. Το γεγονός ότι εδώ έχουμε αληθινές διασκευές, εννοώ, που υπόκεινται μάλιστα και σ’ ένα σκεπτικό. Να αναδειχθούν οι μελωδίες των σκοπών των τραγουδιών αυτών μέσω των ιδιαιτέρων κάθε φορά κουρδισμάτων και του αναλόγου finger-picking. Κάπως έτσι τα ρεμπέτικα των «Αμερικάνων» ακούγονται περισσότερο κοντά στα μαύρα blues ή τη λευκή country (ορισμένες φορές αυτά τα δύο στυλ, στην Αμερική του ’20 και του ’30, ήταν δύσκολο να τα ξεχωρίσεις), ενώ σε όλους θα θυμίσουν τις σχετικές αυθεντικές ηχογραφήσεις του Κώστα Μπέζου (Α. Κωστής), που ήταν γνωστές και στην Ελλάδα την ίδιαν εποχή.

«Δύο χρόνια χωρίς τον Έκτορα Κακναβάτο»-προσπάθεια καταγραφής από τις τελευταίες διηγήσεις του [γράφει η κόρη του, Ρένια Κοντογιώργη]

ΡΕΝΙΑ: Εσύ να λες, εγώ να γράφω.
ΕΚΤΟΡΑΣ: Τι θες πάλι να μάθεις;
ΡΕΝΙΑ: Λέω για τοτε που θα έφευγες για Μέση Ανατολή.
(όσο ακομη θυμασαι, μίλα μην και χαθούν, μην περάσουν, μη σιγήσουν οι φωνές μέσα σου -όσο ακομη αντέχεις, σύρε τον καημό και στήσε τον απέναντι -ένας ακόμη λυγμός να μας ξεφύγει ειναι παρακαταθήκη, για όλους οσους ευλογηθήκαμε να τον ακούσουμε να διηγείται… Ξεκίνα απ` οπου θέλεις, ακούω.
ΕΚΤΟΡΑΣ: Δυο απόπειρες να περάσουμε απέναντι. Δυο φορές μας γυρίζουν πίσω. Δεν το μπορέσαμε!Λοιπόν παρακολούθα:

ΣΤΕΛΛΑ ΔΟΥΜΟΥ Χρονορυχείο, Θράκα

ΕΡ: Πώς βλέπει την ποιητική της περσόνα η δημιουργός σας;
ΑΠ; Στη βαθιά νύχτα εγώ με σκάφανδρο / μου αρκεί /- οι μικρές ιστορίες αρχίζουν με μια ανάσα

ΕΡ: Τι γνώμη έχει για την ποίηση;
Πολύ κάρβουνο για το τίποτα, αφέντες μου /πολύ κάρβουνο για το τίποτα.
ΕΡ: Τι πιστεύει για το ανθρώπινο είδος;
ΑΠ: (…) Κι όπως τρίβεται και λιώνει ο τρόπος / να στεκόμαστε όρθιοι / παρακαλάμε με στόμα απίθανο / να φυσήξουνε οι άνεμοι που θα μας επιστρέψουν /τα φτερά μας
(Χμ, εδώ τσάκωσα την ποιήτρια να ρωτά και να απαντά η ίδια για το φλέγον θέμα):
ΕΡ: Και τι προσφέρεις εσύ ποιητή εξόν /από λεκτικές εξαπατήσεις;

Μάρκος Μέσκος: Κριτικογραφία

1. Μ.Αν.[Μανόλης Αναγνωστάκης], περ.Κριτική 2 (Μάρτιος – Απρίλιος 1959).
2. Στέλιος Γεράνης, περ.Το Περιοδικό μας 9 (Μάρτιος 1959).
3. Γιάννης Δάλλας, περ.Ηπειρωτική Εστία 84 (Απρίλιος 1959).
4. Β.Νησιώτης [Πάνος Θασίτης], περ.Διάλογος 1 (Απρίλιος-Ιούνιος 1962).
5. Μάριος Αφεντόπουλος [Μαρκίδης], περ.Μαρτυρίες 8 (Ιανουάριος 1964).
6. Τάκης Σινόπουλος, περ. Εποχές 9 (Ιανουάριος 1964).
7. Γιάννης Δάλλας, εφ. Το Βήμα (4-12-1971).
8. Σ.Λ.Τσοχατζίδης, περ.Διαγώνιος 9 (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 1974).
9. Βασίλης Στεριάδης, εφ.Η Καθημερινή (22-6-1978).
10. Τάσος Λειβαδίτης, εφ. Η Αυγή (22-10-1978)
11. Θανάσης Θ.Νιάρχος, περ.Η Λέξη 10 (Δεκέμβριος 1981).
12. Ανέστης Ευαγγέλου, Ανάγνωση και γραφή, εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη (1981).

Η Αθηνά Δημητριάδου σε α΄ πρόσωπο

Λίγα λόγια για τον Στόουνερ, και όχι μόνον.

Το μεράκι ή το σαράκι της μετάφρασης με συντροφεύει από πολύ νεαρή ηλικία.
Ευτύχησα να έχω στα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά καθηγητές –τον Γιώργο Καρατσώλη αρχικά, τον Στέφανο Πατάκη αργότερα– οι οποίοι επέμεναν να μην είναι η μετάφραση ξερή αλλά να μεταφέρει το ύφος και το ήθος του κειμένου, την ανάσα του. Στη συνέχεια ήρθε η αναστροφή μου με τα αγγλικά κείμενα και αργότερα η ανάγκη να μεταφέρω –για λόγους βιοποριστικούς πια– σε στρωτά ελληνικά βιβλία μαζικής παραγωγής, ενίοτε προχειρογραμμένα, που ήδη έκαναν θραύση στις αγγλόφωνες χώρες και είχαν αρχίσει να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην εγχώρια αγορά.

Ήταν κι αυτά πολύτιμη μαθητεία με τον τρόπο τους.

Έφτασα στον Στόουνερ τυχαία ως αναγνώστρια, αφού είχα γευτεί τη χαρά και την οδύνη να μεταφράσω σπουδαία κείμενα, από τον Μέλβιλ, τον Τουέιν και τον Γουό μέχρι τον Μπέκετ, τον Κουτσί και τον Τομπίν. Ο Τζον Γουίλιαμς, όπως και ο σπουδαίος Ρίτσαρντ Γέιτς και η Κριστίνα Στεντ, είναι από τους Αμερικανούς συγγραφείς που πέρασαν σχεδόν απαρατήρητοι στην εποχή τους, και ανακαλύφθηκαν εκ νέου –δικαίως– τα τελευταία χρόνια ως εξαιρετικά δείγματα γραφής. Ο ολιγογράφος Γουίλιαμς έγραψε σε μια εποχή όπου ήδη μεσουρανούσε ο Νόρμαν Μέιλερ, και αργότερα μονοπώλησε τη σκηνή ο πολυγραφότατος, χειμαρρώδης και ισοπεδωτικός Φίλιπ Ροθ.

Ο «Σιρόκος», του Τάκη Γκόντη

 Δήμος Χλωπτσιούδης


O Τάκης Γκόντης είναι ένας δεξιοτέχνης του λόγου πού ήσυχα δημιουργεί μακριά από τον πυρήνα της κριτικής και της δημοσιότητας. Ο δύσκολος δρόμος του ποιητή και συγγραφέα είναι σαν του αγρότη που καλείται να αντιμετωπίσει τα «δημοσιογραφικά φαινόμενα» προστατεύοντας τη «σοδειά» του.

Το νέο του μυθιστόρημα, «Σιρόκος» (Γαβριηλίδης 2017), έρχεται να επιβεβαιώσει πως ο χρόνος που περνά λειτουργεί προς όφελος του Εδεσσαίου λογοτέχνη σαν αγρανάπαυση δημιουργική.
Το μυθιστόρημα επικεντρώνεται γύρω από τη ζωή ενός πατέρα που χάνει την επιμέλεια του γιου του, καθώς η σύζυγός του μετακομίζει σε μία αυστηρά ελεγχόμενη και προστατευόμενη περιοχή του νησιού, όπου κατοικούν επιφανή πρόσωπα της χώρας. Πλήθος αλληγοριών περικλείουν το έργο. Πολιτικές αναλογίες συνδέουν το μύθο με σύγχρονες πολιτικές καταστάσεις, ακόμα και αν η μυθοπλασία αφήνει σε απόσταση την επικαιρότητα. Έτσι όμως δίνει και μία διαχρονικότητα στο φανταστικό νησί και την εναλλαγή των προσώπων στους κάθε είδους θεσμούς με μόνο στόχο την κοινωνική ειρήνη –και βεβαίως τον κοινωνικό έλεγχο– και την προστασία μιας επιλεγμένης κάστας ανθρώπων.

Σπύρος Θεριανός, “Η κουτσή αρραβωνιαστικιά”, περιοδικό Πάροδος, τευχ.28-αφιέρωμα στον Μάρκο Μέσκο

Η ΚΟΥΤΣΗ ΑΡΡΑΒΩΝΙΑΣΤΙΚΙΑ
Τι υλικό που θα είχα, αν δεν υπήρχαν τα γεγονότα!
Καρλ Κράους
Ο ποιητής Μάρκος Μέσκος γεννήθηκε στην Έδεσσα το 1935. Η πρώτη του ποιητική συλλογή εκδόθηκε το 1958 από τις εκδόσεις του λογοτεχνικού περιοδικού «Νέα Πορεία». Από τότε τύπωσε αρκετές ποιητικές συλλογές άλλοτε σε ιδιωτικές εκδόσεις κι άλλοτε σε εκδόσεις λογοτεχνικών περιοδικών ή εκδοτικών οίκων. Γραμματολογικά τον εντάσσουν στην δεύτερη μεταπολεμική γενιά, στην οποία χρεώνουν ένα βιωματικό κεφάλαιο που σχετίζεται άμεσα με τον Εμφύλιο, το ψυχροπολεμικό κλίμα του ’50, τη δικτατορία του ’67. Αρκετοί ποιητές αυτής της γενιάς έχουν αντιδράσει σε αυτή την αναδρομική κατηγοριοποίηση λέγοντας ότι η ποίησή τους προσανατολίζεται περισσότερο στην έκφραση του υπαρξιακού αδιεξόδου του ανθρώπου και τη διερεύνηση της αδυνατότητας για αυτοδικαίωση μέσα από την σχέση τους με την κοινωνία και τον κόσμο. Εύκολα διαπιστώνει κανείς διαβάζοντας τα ποιήματά τους ότι έχουν δίκιο.