15.10.20

Ποιήματα – του Orhan Veli


Μετάφραση: Γιώργος Καρτάκης

Επιτύμβιo

Από τίποτε άλλο δεν υπέφερε τόσο σ’ αυτόν τον κόσμο,
Όσο απ’ τους κάλους του.
Ακόμα και το ότι ήταν άσχημος,
Δεν τον ένοιαζε ιδιαίτερα.
Τον καιρό που τα παπούτσια του δεν τον χτυπούσαν,
Έμοιαζε να μην ξέρει ούτε καν το όνομα του Θεού.
Αλλά και άπιστο δεν θα τον έλεγε κανείς.
Κρίμας για τον Σουλεϊμάν Εφέντι!

Είναι να τρελαίνεται κανείς μ΄αυτόν τον κόσμο,
Μ’ αυτή τη νύχτα, με αυτό το άρωμα, με αυτά τ’ αστέρια,
Με αυτό το δέντρο, που απ’ τις ρίζες ως την κορυφή είναι ανθισμένο!

***

Ο Κωστής Παλαμάς και τα “Γράμματα στη Ραχήλ”


Γράφει η Ελένη Χωρεάνθη

Ήταν Χριστούγεννα του1921, Σάββατο, όταν ο Κωστής Παλαμάς, φτασμένος, δοξασμένος και τιμημένος ποιητής, βρέθηκε με φίλους και θαυμαστές του καλεσμένος σε φιλικό σπίτι. Εκεί γνώρισε την “όμορφη και φιλομαθή για την ηλικία της καταπληκτικά μορφωμένη” νέα, την Ελένη Κορτζά, Ο ποιητής

Το δυστοπικό σύμπαν καθρέφτης – γράφει η Χλόη Κουτσουμπέλη


Γιάννης Πάσχος, Φοβού τα βρέφη, εκδ. Περισπωμένη, Αθήνα 2020. 
 Ένα βιβλίο που θυμίζει Δευτερονόμιον και Αποκάλυψη του Ιωάννου μαζί. Ένα βιβλίο που θυμίζει Όργουελ και Κάφκα μαζί. Ένα ιδιαίτερο και αλληγορικό βιβλίο οράματος και προφητείας μαζί, που δεν θυμίζει τίποτε από ό, τι έχουμε διαβάσει. Γιατί είναι εξόχως ποιητικό, εφιαλτικό, ονειρικό και ταυτόχρονα ιδιαζόντως ρεαλιστικό. Τα βρέφη, αυτά τα τερατώδη όντα που προσκολλούνται πάνω στο στήθος της μητέρας γης και την απομυζούν λαίμαργα, μέχρι να την αφανίσουν. Πλάσματα ανικανοποίητα και άπληστα, καθηλωμένα στο πρώτο στάδιο της ανθρώπινης ανάπτυξης, με μία

14.10.20

ΦΩΤΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 40 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ


..Η ΦΩΤΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ήρθε σαν πρακτική κατάληξη και επιστέγασμα μιας θητείας που κράτησε κοντά είκοσι χρόνια. Το φθινόπωρο του 1979, η γυναίκα μου η Τία κι εγώ, χωρίς οικονομοτεχνικές μελέτες και κρατικές επιχορηγήσεις, χωρίς ηθική ή οικονομική βοήθεια από οργανισμούς, ιδιώτες ή άλλου είδους πηγές, ξεκινήσαμε να μιμηθούμε ύστερα από 74 χρόνια τον Alfred Stieglitz, (γκαλερί φωτογραφίας στη Νέα Υόρκη, 1905) και τον Lee D. Witkin ύστερα από 10 (γκαλερί φωτογραφίας στη Νέα Υόρκη, 1969). Οι προθέσεις ήταν απλές. Κάπου η φωτογραφία

Απόσπασμα από τη μετάφραση της νουβέλας η «Επιτροπή», του Βραβευμένου με το βραβείο Καβάφη για το 2017 Aιγύπτιου συγγραφέα Σονάλλα Ιμπραήμ.


Μετάφραση- επιλογή: Πέρσα Κουμούτση
Έφτασα στο κτίριο της Επιτροπής στις οκτώ και μισή το πρωί, μισή ώρα νωρίτερα από το προκαθορισμένο ραντεβού. Δεν δυσκολεύτηκα να βρω την αίθουσα, όπου διεξάγονταν οι ακροάσεις. Βρισκόταν σε ένα μακρόστενο διάδρομο, σε μια από τις πλαϊνές, ήρεμες και μάλλον σκοτεινές πτέρυγες του κτιρίου. Έξω από την αίθουσα καθόταν σιωπηλός ένας ηλικιωμένος άνδρας, φορώντας τη στολή του – ένα καθαρό ωχροκίτρινο σακάκι. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου του απέπνεαν ηρεμία, εκείνη που αποκτούν οι άνθρωποι, όταν υψώνουν τη σημαία της παραίτησης, ενώ βαίνουν προς το

Για το βιβλίο του Νίκου Μαθιουδάκη «Η Οδύσ[σ]εια των λέξεων»


γράφει η Ανθούλα Δανιήλ 
 Νίκος Μαθιουδάκης, Η Οδύσ[σ]εια των λέξεων. Νεολογικά αθησαύριστα στο έπος του Νίκου Καζαντζάκη, Πρόλογος Peter Bien, Κάπα Εκδοτική, 2020. 
 Πρώτη εντύπωση για τον αναγνώστη είναι το ίδιο το σώμα, το βιβλίο, ο όγκος και το βάρος του, ανάλογο με το βαρύ περιεχόμενο και τη φιλόδοξη και πρωτότυπη διδακτορική διατριβή –δεν έχει γίνει άλλη παρόμοια– για τους νεολογισμούς στο έπος του Νίκου Καζαντζάκη. Ο Νίκος Μαθιουδάκης, ο νέος και δυναμικός γλωσσολόγος, ο επιστήμονας που θαυμάζοντας τον μεγάλο συμπατριώτη κατέβαλε επικές, λόγω του είδους της έρευνάς του, προσπάθειες, να καταμετρήσει τα «νεολογικά αθησαύριστα»

13.10.20

Κριτικά φύλλα (22): Γιώργος Βέης, “Βράχια”, ΥΨΙΛΟΝ/βιβλία, Αθήνα 2020.


Ι]. ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ. Με την πρόσφατη ποιητική συλλογή Βράχια ο Γιώργος Βέης (γεν. 1955), πρέσβης της ελληνικής ψυχής ανά τον κόσμο, αισίως συμπληρώνει 30 βιβλία σε ποιητική, πεζογραφική και μεταφραστική κατάθεση από το 1974, αν και για πρώτη φορά δημοσίευσε ποίημα το 1970 στο περιοδικό Εστία, ενώ ήταν μαθητής της «Ιωνιδείου Σχολής» του Πειραιά. Ποιητής με ιδιάζουσα φωνή και συνεχιστής ενός λόγου που ποτέ δεν πρόδωσε, αλλά απεναντίας εμπλούτισε, ζώντας ανάμεσα σε λαούς του παγκόσμιου χάρτη[1] σε ΗΠΑ, Αφρική και κυρίως στην Ανατολή, της οποίας κατά προτεραιότητα, το θάμπος της κληρονομιάς κανείς άλλος δεν απέδωσε σε σειρά βιβλίων ταξιδιωτικής

Κόραλλη Δημητριάδης: «Όχι, δεν θα σου φτιάξω τον καφέ σου!»


Συνέντευξη στην Κωνσταντία Σωτηρίου
-Πριν από μερικές μέρες πραγματοποιήθηκε η διαδικτυακή εκδήλωση που οργάνωσες με τίτλο: «Όχι δεν θα σου φτιάξω τον καφέ σου» ή στην κυπριακή διάλεκτο «Όι, εν σου κάμνω καφέ», στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Τέχνης «Δεν πλένω τα βρώμικα σου πιάτα No I am not washing your dirty plate» ». Ποιο ήταν το κίνητρο σου για αυτή την εκδήλωση; Πίσω από την ιδέα για την πραγματοποίηση αυτού του φεστιβάλ κρύβεται η χρόνια δυσφορία και ο εκνευρισμός μου ως μια γυναίκα ευρωπαϊκής καταγωγής που ανήκει στην καλλιτεχνική κοινότητα της Αυστραλίας, όπου τα γυναικεία θέματα δεν λαμβάνουν την πρέπουσα σημασία και «κρύβονται κάτω από το χαλί», ειδικότερα όταν οι γυναίκες δεν θέλουν να

Κωνσταντίνος Μπούρας: «Διατηρώ μια έμφυτη αίσθηση του συμπαντικού Δικαίου και την καλλιεργώ συστηματικά»


Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα
Και ο ποιητής, συγγραφέας, θεατρολόγος και κριτικός, Κωνσταντίνος Μπούρας, είναι ποταμός. Γράφει και διαβάζει και δουλεύει ακατάπαυστα, σχεδόν δεν τον προλαβαίνεις: «Όταν γράφω ακούω τον ρυθμό της καρδιάς μου, το αίμα να κυλάει στις φλέβες μου, τον αναστεναγμό των άστρων, την δίψα των φυτών, την πείνα των ζώων, τον έρωτα των μελλοθανάτων… Αφουγκράζομαι το Άρρητο και ερωτεύομαι το Ασύλληπτο. Όλα τα άλλα έρχονται μετά. Ή δεν έρχονται…» εξομολογείται στο Liberal.gr και μας αποκαλύπτει γενναιόδωρα όλα τα μυστικά της γραφής του. «Υπάρχω. Κι αυτό είναι ποιητικό εξ ορισμού, αρκετό, όχι για μία, αλλά για περισσότερες ζωές…». Ο Κωνσταντίνος των “Φάος”, “Αγαύης έρως”, “Στυλίτης”, “Αφθονία

12.10.20

Μαρία Κέντρου-Αγαθοπούλου στην «Κ»: Η ποίηση δεν λέει ποτέ ψέματα στον εαυτό της


Γιώτα Μυρτσιώτη 
Η συνοικία όπου μεγάλωσε είχε σπίτια με «γκιουλ μπαξέδες». Γεμάτη ήχους, μουσικές και λέξεις (τζάνουμ, γιαβρούμ και κουζούμ). Ταπεινά νοικοκυριά που έστησαν πρόσφυγες, σιδηροδρομικοί υπάλληλοι, πριν από το 1930 στην οδό Μοναστηρίου (περιοχή Αγίων Πάντων) όπου βρήκαν τη δική τους «ανατολή». Να ’μαστε τώρα εδώ σε μια πολύ μακρινή εποχή από την τρυφερή ηλικία με τη Μαρία Κέντρου-Αγαθοπούλου που μετουσίωσε τα βιώματά της και τις υπαρξιακές της αναζητήσεις σε ποιήματα και πεζά. Σε ένα καφέ της γειτονιάς της στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, όπου συναντιέται με τις φίλες της κάθε Τρίτη και Πέμπτη, ξεδιπλώνει την ενενηντάχρονη ζωή της. Ο καφές, και ένα

Στέγκνερ: Άνθρωποι, ζώα, φύση


Της Άννας Λυδάκη (*) 
 «Στα μαγεμένα δάση του μυαλού του ηχούσαν οι σάλπιγγες των ξωτικών. Η ανάσα του συντονίστηκε με τη ρυθμική ελεγεία της φθοράς τους, πένθιμη σαν χιόνι που λικνίζεται απαλά ως το χώμα. Δεν ένιωθε πλέον το βάρος του ήλιου στην πλάτη. Η λαμπρότητα της φαντασίας του είχε μεταμορφώσει την αγροικία του πάνω στο γυμνό λιβάδι σε κάστρο όλο πύργους και κίονες ενώ σάλπιγγες ηχούσαν κι έσβηναν κατά τα Όρη της Σελήνης…», γράφει ο Ουάλας Στέγκνερ δίνοντας στο διήγημά του τον τίτλο του ποιήματος του Άλφρεντ Τένισον «Το τραγούδι της σάλπιγγας». Ωστόσο, ενώ ο ποιητής προτρέπει «Γροίκησε, αφουγκράσου!», ο Στέγκνερ μιλά χαμηλόφωνα και περιγράφει τόπους, δράσεις, σκέψεις

Το παιδί ως ήρωας στο έργο της Καλλιόπης Σφαέλλου


της Μένης Πουρνή (*)

Η Καλλιόπη Σφαέλλου υπήρξε από τις σπουδαιότερες ελληνίδες συγγραφείς της παιδικής λογοτεχνίας που συνέβαλε σημαντικά στην άνθηση που γνώρισε το λογοτεχνικό αυτό είδος μεταπολεμικά. Στο έργο της η οπτική είναι κυρίως παιδοκεντρική, με θέματα παρμένα από την καθημερινή ζωή, την ιστορία, αστυνομικές ιστορίες αλλά και με πρωταγωνιστές ζώα. Γεννήθηκε το 1912 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και το 1931 ήρθε στην Αθήνα. Άρχισε να ασχολείται με την παιδική λογοτεχνία το 1957. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος και συνέγραψε πλήθος έργων για παιδιά, μελέτες για κορυφαίους

11.10.20

Οι απαρχές του ελληνικού θεάτρου


του Αλέξανδρου Κατσιγιάννη (*) 
 Το βιβλίο του Μιχάλη Γεωργίου, δρ. θεατρολογίας του Freie Universität του Βερολίνου, The Reception of German Theater in Greece Establishing a Theatrical Locus Communis: The Royal Theater in Athens (1901-1906), εκκινεί από έναν κοινό τόπο του πεδίου των συγκριτολογικών σπουδών: ο ελληνικός πολιτισμός, «όπως και οι περισσότεροι βαλκανικοί πολιτισμοί, έχει διαμορφωθεί με βάση τη γεωγραφική του θέση, μεταξύ Ανατολής και Δύσης, δηλαδή μεταξύ δύο ‘ζωνών επαφής’ και πολιτισμικής διαμεσολάβησης» (σ. 29). Στο πλούσιο και απαραίτητο εισαγωγικό κεφάλαιο του βιβλίου (σ. 13-43), ο συγγραφέας χαρτογραφεί τις ποικίλες πολιτισμικές μεταφορές και αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στο νεοελληνικό θέατρο και τις ανατολικές (οθωμανικές) και δυτικές θεατρικές παραδόσεις.

Η έκρηξη του ιώδους συναισθήματος

Γράφει η Κούλα Αδαλόγλου //

 

 

 

Μαργαρίτα Παπαγεωργίου, «Φιλιά στο κενό», εκδ. Μελάνι, 2020

 

Η ποιητική συλλογή Φιλιά στο κενό της Μαργαρίτας Παπαγεωργίου έχει καταβολές στην προηγούμενη ποιητική συλλογή τα Μεταπλάσματα (εκδ. Σαιξπηρικό 2017). Αλλά προχωράει και βήματα παραπέρα, σε ύφος διαφορετικό, σε διαφορετικό τρόπο ποιητικής έκφρασης.

10.10.20

Πέτρος Μάρκαρης / Είναι απαραίτητη η πολιτικοποίηση των πολιτών


Η φτώχεια είναι προϊόν εγκλήματος που προέρχεται ουσιαστικά από την αδίστακτη προσπάθεια συσσώρευσης πλούτου, η οποία όμως αποκλείει την κατανομή του 
«Παλιά θεωρούσαμε ότι ο φόνος ήταν μέσο για την αύξηση της δύναμης και της κυριαρχίας. Σήμερα αυτή η δύναμη και η κυριαρχία έχουν μετατοπιστεί από τα όπλα στο χρήμα» λέει ο Πέτρος Μάρκαρης με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο φόνος είναι χρήμα» (εκδ. Κείμενα). Έτσι, ο περίφημος αστυνόμος Κώστας Χαρίτος, στην Αθήνα του 2019 αυτή τη φορά, καλείται να εξιχνιάσει τους φόνους