Νίκος Σκαλκώτας, Ένας Έλληνας Ευρωπαίος

επιμέλεια: Χάρης Βρόντος
κείμενα: Ελένη Βαροπούλου, Michel Bichsel, Χάρης Βρόντος, Κωστής Δεμερτζής, Γιώργος Ζερβός, Ludwig Holtmeier, Απόστολος Κώστιος, Εύα Μαντζουράνη, Γιάννης Μπελώνης, Λορέντα Ράμου, Ανδρέας Ρικάκης, John Thornley, Βύρων Φιδετζής, Νίκος Χριστοδούλου
μετάφραση: Ιρένε Μαραντέι, Ιωάννης Φούλιας, Μίλτος Φραγκόπουλος
Μουσείο Μπενάκη, 2008
559 σελ.
ISBN 978-960-476-015-2, [Κυκλοφορεί]
Τιμή € 50,00
Συνθέτες [DDC: 780.92]
Μουσικοί - Ελλάς [DDC: 780.924 95]

Για τον σημαντικότερο Έλληνα συνθέτη απευθύνθηκα στους καλύτερους μελετητές του έργου και της ζωής του, Έλληνες και ξένους. Έτσι προέκυψε αυτός ο τόμος, το μόνο που απέμεινε από ένα φιλόδοξο σχέδιο εορτασμού της εκατονταετηρίδας του.
Με τον διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη, Άγγελο Δεληβορριά, θέλοντας να τιμήσουμε αναλόγως την προσφορά του Σκαλκώτα στον τόπο μας αλλά και στον ευρύτερο πολιτισμικό ορίζοντα, οραματιστήκαμε μια, αντάξιά του, γιορτή με παρουσιάσεις των μπαλέτων του, των κοντσέρτων, της μουσικής του για ορχήστρα και των έργων του μουσικής δωματίου, σε μια χρονιά όπου το επιστέγασμά της θα ήταν μια εμπεριστατωμένη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Αυτή η έκθεση θα είχε το χαρακτήρα που έχουν όλες οι σύγχρονες ολοκληρωμένες προτάσεις: ζωντανή μουσική, βίντεο, ζωγραφική, πολύτεχνα μικρά θεάματα και προβολή ντοκουμέντων της ζωής του και της εποχής του, έτσι οργανωμένη ώστε να ικανοποιεί όλο το φάσμα των ενδιαφερόμενων. Δυστυχώς δεν βρήκαμε ούτε έναν χορηγό, οι συμπαραστάτες ελάχιστοι, οι δε υπαναχωρήσαντες υπέρτεροί τους. Η Ελλάδα δεν μπορεί να καταλάβει τον Σκαλκώτα.
Ωστόσο, σε πείσμα των καιρών, επιστέγασμα των προσπαθειών μας είναι αυτή η προσεγμένη δίγλωσση έκδοση με επιστημονικά κείμενα που αποτυπώνουν κατά το δυνατόν τη ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη.
Ο τόμος είναι χωρισμένος σε τρία μέρη:
α. στα κείμενα που μιλάνε γενικά για τη ζωή και το έργο του
β. σε αυτά που αναφέρονται ειδικά στις τρεις περιόδους της ζωής του (Αθήνα 1904-1921, Βερολίνο 1921-1933, Αθήνα 1933-1949)
γ. σε κείμενα πληροφόρησης.
Εκτός από τις κλασικές πια φωτογραφίες του Αρχείου Σκαλκώτα, διάλεξα γι' αυτή την έκδοση και πολλές άλλες που αντιπροσωπεύουν εκείνη την εποχή, όπως επίσης πίνακες ζωγραφικής, σχέδια και σκηνογραφίες.
Τέλος, συμπεριέλαβα εδώ και ένα πολύ σημαντικό γραπτό του Σκαλκώτα, απάντηση σε σφοδρές επικρίσεις που δέχτηκε από έλληνες μουσικοκριτικούς. Είναι μια μαρτυρία που αποκαλύπτει γιατί έζησε όπως έζησε. Γιατί διάλεξε δηλαδή "... ν' αφιερωθεί στη μουσική του / αποκλειστικά σ' αυτήν / κι έτσι να κατακτήσει το θάνατο του...".
(Χάρης Βρόντος)
Κριτικές - Παρουσιάσεις
Πάρις Κωνσταντινίδης, Χρόνος, ρυθμός, συμφιλίωση, "Book Press", τχ. 2, Οκτώβριος 2009Γιάννης Σβώλος, Ένα πλούσιο εκδοτικό «έναντι» για μια σημαντική επέτειο που δεν γιορτάστηκε, "Ελευθεροτυπία"/ "Βιβλιοθήκη", τχ. 555, 5.6.2009Μάνος Στεφανίδης, Όταν η ιστορία το «ΣΚΑΪ», Περιοδικό "Διαβάζω", τχ. 496, Μάιος 2009Παύλος Αγιαννίδης, Νίκος Σκαλκώτας. Ένας Έλληνας Ευρωπαίος, Περιοδικό "Η λέξη", τχ. 199, Ιανουάριος-Μάρτιος 2009

Νίκος Σκαλκώτας
Ένας Έλληνας Ευρωπαίος
επιμέλεια: Χάρης Βρόντος
κείμενα: Ελένη Βαροπούλου, Michel Bichsel, Χάρης Βρόντος, Κωστής Δεμερτζής, Γιώργος Ζερβός, Ludwig Holtmeier, Απόστολος Κώστιος, Εύα Μαντζουράνη, Γιάννης Μπελώνης, Λορέντα Ράμου, Ανδρέας Ρικάκης, John Thornley, Βύρων Φιδετζής, Νίκος Χριστοδούλου
μετάφραση: Ιρένε Μαραντέι, Ιωάννης Φούλιας, Μίλτος Φραγκόπουλος
Μουσείο Μπενάκη, 2008
559 σελ.
ISBN 978-960-476-015-2, [Κυκλοφορεί]
Τιμή € 50,00
Συνθέτες [DDC: 780.92]
Μουσικοί - Ελλάς [DDC: 780.924 95]
Για τον σημαντικότερο Έλληνα συνθέτη απευθύνθηκα στους καλύτερους μελετητές του έργου και της ζωής του, Έλληνες και ξένους. Έτσι προέκυψε αυτός ο τόμος, το μόνο που απέμεινε από ένα φιλόδοξο σχέδιο εορτασμού της εκατονταετηρίδας του.
Με τον διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη, Άγγελο Δεληβορριά, θέλοντας να τιμήσουμε αναλόγως την προσφορά του Σκαλκώτα στον τόπο μας αλλά και στον ευρύτερο πολιτισμικό ορίζοντα, οραματιστήκαμε μια, αντάξιά του, γιορτή με παρουσιάσεις των μπαλέτων του, των κοντσέρτων, της μουσικής του για ορχήστρα και των έργων του μουσικής δωματίου, σε μια χρονιά όπου το επιστέγασμά της θα ήταν μια εμπεριστατωμένη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Αυτή η έκθεση θα είχε το χαρακτήρα που έχουν όλες οι σύγχρονες ολοκληρωμένες προτάσεις: ζωντανή μουσική, βίντεο, ζωγραφική, πολύτεχνα μικρά θεάματα και προβολή ντοκουμέντων της ζωής του και της εποχής του, έτσι οργανωμένη ώστε να ικανοποιεί όλο το φάσμα των ενδιαφερόμενων. Δυστυχώς δεν βρήκαμε ούτε έναν χορηγό, οι συμπαραστάτες ελάχιστοι, οι δε υπαναχωρήσαντες υπέρτεροί τους. Η Ελλάδα δεν μπορεί να καταλάβει τον Σκαλκώτα.
Ωστόσο, σε πείσμα των καιρών, επιστέγασμα των προσπαθειών μας είναι αυτή η προσεγμένη δίγλωσση έκδοση με επιστημονικά κείμενα που αποτυπώνουν κατά το δυνατόν τη ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη.
Ο τόμος είναι χωρισμένος σε τρία μέρη:
α. στα κείμενα που μιλάνε γενικά για τη ζωή και το έργο του
β. σε αυτά που αναφέρονται ειδικά στις τρεις περιόδους της ζωής του (Αθήνα 1904-1921, Βερολίνο 1921-1933, Αθήνα 1933-1949)
γ. σε κείμενα πληροφόρησης.
Εκτός από τις κλασικές πια φωτογραφίες του Αρχείου Σκαλκώτα, διάλεξα γι' αυτή την έκδοση και πολλές άλλες που αντιπροσωπεύουν εκείνη την εποχή, όπως επίσης πίνακες ζωγραφικής, σχέδια και σκηνογραφίες.
Τέλος, συμπεριέλαβα εδώ και ένα πολύ σημαντικό γραπτό του Σκαλκώτα, απάντηση σε σφοδρές επικρίσεις που δέχτηκε από έλληνες μουσικοκριτικούς. Είναι μια μαρτυρία που αποκαλύπτει γιατί έζησε όπως έζησε. Γιατί διάλεξε δηλαδή "... ν' αφιερωθεί στη μουσική του / αποκλειστικά σ' αυτήν / κι έτσι να κατακτήσει το θάνατο του...".
(Χάρης Βρόντος)
Κριτικές - Παρουσιάσεις
Πάρις Κωνσταντινίδης, Χρόνος, ρυθμός, συμφιλίωση, "Book Press", τχ. 2, Οκτώβριος 2009Γιάννης Σβώλος, Ένα πλούσιο εκδοτικό «έναντι» για μια σημαντική επέτειο που δεν γιορτάστηκε, "Ελευθεροτυπία"/ "Βιβλιοθήκη", τχ. 555, 5.6.2009Μάνος Στεφανίδης, Όταν η ιστορία το «ΣΚΑΪ», Περιοδικό "Διαβάζω", τχ. 496, Μάιος 2009Παύλος Αγιαννίδης, Νίκος Σκαλκώτας. Ένας Έλληνας Ευρωπαίος, Περιοδικό "Η λέξη", τχ. 199, Ιανουάριος-Μάρτιος 2009
https://youtu.be/GszotAj1JWo