30.9.20

Στα όρια της ασθένειας και του θανάτου, του έρωτα και της ελπίδας. Μια διαρκής ακροβασία.

Γράφει ο Νίκος Προσκεφαλάς  *

 

Κριτική ματιά στο βιβλίο «Έξοδα νοσηλείας», του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη εκδόσεις «Ενύπνιον» 2020

 

“Έξοδα νοσηλείας” ο τίτλος και μοιάζει δύσκολο να μη φανταστεί κανείς ξεκινώντας την ανάγνωση του μυθιστορήματος του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη πως η αφόρμηση για το αρχικό ατόφιο υλικό της λογοτεχνικής γραφής υπήρξε πιθανότα η σκληρή πραγματικότητα των ημερών, το βαρύ πέπλο της ασθένειας, που όλοι πρόσφατα βιώσαμε και ακόμα απειλητικά μας γυροφέρνει. Όμως δεν είναι καθολου έτσι. Είναι απ’ τις φορές -και δεν είναι λίγες- που η λογοτεχνία προηγείται των γεγονότων και των συνθηκών της εποχής της, ή από μια άλλη οπτική απ’ τις φορές που η πραγματικότητα ξεπερνά κάθε λογοτεχνική μυθοπλαστική φιλοδοξία. Γιατί η διαδικασία γραφής του, εξ όσων γνωρίζω, αν τη λογαριάσουμε εκτός των άλλων και ως μια σπουδή στην ασθένεια και στο συνολικό φάσμα των  επιπτώσεών της, έχει προηγηθεί

Ποιήματα που καίνε – Η αληθινή καρδιά του Κουρδιστάν

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου 

 

“Ανθολογία σύγχρονης κουρδικής ποίησης”, Έρευνα, επιλογή, πρόλογος, επιμέλεια και μετάφραση από τα κουρδικά: Τζεμίλ Τουράν Μπαζιντί, ΑΩ εκδόσεις

 

Ήμασταν εκατομμύρια/Ήμασταν αιωνόβια δέντρα/ήμασταν βλαστάρια/ήμασταν σπόροι./Από της Άγκυρας το κράνος/ήρθαν την αυγή/μας ξερίζωσαν […] Όμως εγώ το ξέρω/όπως κι εσύ το ξέρεις/όσο υπάρχει έστω κι ένας σπόρος μοναχά/για τη βροχή και για τον άνεμο/το δάσος δεν θα τελειώσει ποτέ. (Σέρκο Μπέκες, Οι σπόροι, 20 Σεπτεμβρίου 1987, Στοκχόλμη)

Οι παραπάνω στίχοι του Σέρκο Μπέκες, ενός από τους διασημότερους Κούρδους ποιητές, συνοψίζουν το περιεχόμενο της σύγχρονης κουρδικής ποίησης, γραμμένης από ποιητές που βρήκαν το πεδίο της ποιητικής δημιουργίας πρόσφορο για να δηλώσουν ταυτόχρονα ποιητές και αγωνιστές

Τώρα στο πόδι μας θα βρείτε πάντα κάποιον άλλον*


Θάλεια Ιερονυμάκη
 Επιμέλεια: Μισέλ Φάις
  Ο μυθιστορηματικός κόσμος του Δημήτρη Σωτάκη είναι οικείος και ταυτοχρόνως ανοίκειος. Οικείος από την άποψη ότι στα περισσότερα μυθιστορήματά του ένας ήρωας αφηγείται την απολύτως φυσική για τον ίδιο, παράδοξη όμως και έκτροπη για τον αναγνώστη, κατάσταση που βιώνει. Ανοίκειος γιατί η κατάσταση διαψεύδει τις αναγνωστικές προσδοκίες, ενώ κάθε ήρωας είναι ιδιαίτερος, όπως κάθε συνείδηση σε ένα παράλογο σύμπαν. Ο ήρωας και αφηγητής του μυθιστορήματος «Ο μεγάλος υπηρέτης» κερδίζει τη μοναδικότητά του μέσα από τον άλλον, τον υπηρέτη του. Αρχικά οι ρόλοι είναι διαχωρισμένοι: «Παρέμενε όμως πάντα ένας ιδιότυπος σεβασμός προς το πρόσωπό μου, στοιχείο που

29.9.20

Περί έρωτος

Γράφει η Γιούλη Τσακάλου 

 

Μάνος Κοντολέων «Ερωτική Αγωγή», εκδ. Πατάκης

 

Ο Μάνος Κοντολέων μπορεί να θεωρηθεί ως ο πλέον σημαντικός σύγχρονος έλληνας συγγραφέας της λογοτεχνίας για παιδιά και εφήβους, ενώ είναι και ο πρώτος συγγραφέας που έγραψε ελληνικά μυθιστορήματα που ανήκουν στο είδος του cross over, δηλαδή λογοτεχνικών έργων που στηρίζονται στην ‘περιπέτεια της ενηλικίωσης’.

Παράλληλα όμως, ο Μάνος Κοντολέων έχει εκδώσει και δώδεκα μυθιστορήματα και τρεις συλλογές διηγημάτων της ‘καθαρόαιμης’ λογοτεχνίας για ενήλικες αναγνώστες.

Τα έργα αυτά έχουν μια ενδιαφέρουσα θεματική ποικιλία και μια ακόμα πλέον ενδιαφέρουσα τοποθέτηση ως προς διαχρονικά μα και σύγχρονα ζητήματα κοινωνίας, διαπροσωπικών σχέσεων, έμφυλων ταυτοτήτων, ερωτικών σχέσεων, πολιτικών αναζητήσεων κ.α.

Βιωματική Λογοτεχνία

Γράφει η Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη //

 https://www.fractalart.gr/gkera/

Ελένη Εφραιμίδου, “Γκέρα”, διηγήματα, εκδόσεις Σαιξπηρικόν, 2020

 

Η Ελένη Εφραιμίδου ποιήτρια και πεζογράφος από την Ξάνθη, στο τελευταίο βιβλίο της «Γκέρα», εκδόσεις Σαιξπηρικόνπήρε συνεντεύξεις από συντοπίτες της, τους αφουγκράστηκε καταγράφοντας βιωματικές μαρτυρίες τους και τις μετασχημάτισε σε λογοτεχνία. Στη συλλογή διηγημάτων «Γκέρα», η συγγραφέας με γλαφυρό και παλλόμενο λόγο, με ποιητικές αποχρώσεις και  αντιπολεμική θέαση, κάνοντας χρήση άλλοτε του θρακιώτικου κι άλλοτε του ποντιακού ιδιώματος, άλλοτε σε τριτοπρόσωπη και άλλοτε σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, αναβιώνει τη βουλγαρική  κατοχή, τη δίνη του πολέμου, του κατατρεγμού, την απώλεια της ελευθερίας, των νοικοκυριών και του μόχθου των ανθρώπων, της πείνας, της αιχμαλωσίας, του θανάτου και του αγώνα επιβίωσης.

Από το εγώ στο εμείς


Πέτρος Γκολίτσης 
Επιμέλεια: Μισέλ Φάις 
Ο Βασίλης Λαδάς (Πάτρα, γ. 1946), με σπουδές Νομικής και κάτοχος του Ειδικού Κρατικού Βραβείου για το μυθιστόρημά του «Παιχνίδια κρίκετ» (2013), ύστερα από επτά βιβλία πεζών κειμένων και δέκα ποιητικές συλλογές, μας παραδίδει το νέο του ποιητικό βιβλίο «Λεύκωμα». Δίνοντας εξ αρχής το στίγμα του βιβλίου επιλέγει ως εξώφυλλο «Το αγόρι» του Μοντιλιάνι το οποίο μελαγχολεί∙ αδημονώντας και αδυνατώντας να πλεύσει ανάμεσα στη φιλία και τον έρωτα, τη συμπόρευση και την πλήρωση μέσω και μέσα στον άλλον. Στο πρώτο ποίημα, «Η βασίλισσα του πόνου», επιβεβαιώνει αυτή την κατεύθυνση, γράφοντας: «Ποτέ δεν σε ακούμπησαν τα χέρια μου», «Θλίψη μακρινή τελείωσε εσύ το παραμύθι», «Ενιωθα γυμνός ανάμεσα στο πλήθος και ντρεπόμουν». Με κινητήρια δύναμη τον

28.9.20

Μια ωμή αφήγηση πένθους


Σταυρινή Ιωαννίδου 
Επιμέλεια: Μισέλ Φάις
 Πρόγευση από το φετινό βραβείο Booker International. Tι συμβαίνει στην οικογένεια όταν πεθαίνει ένα παιδί; Πώς διαχειρίζονται την απώλεια και τη θλίψη τα μέλη μιας υπερσυντηρητικής χριστιανικής οικογένειας; Το ενδοοικογενειακό ρήγμα που φέρνει στο φως ένας άωρος θάνατος αποτελεί την αφηγηματική συνθήκη στο ολλανδικό μυθιστόρημα The Discomfort of Evening του/της Marieke Lucas Rijneveld, το οποίο τιμήθηκε με το φετινό βραβείο Booker International.
* Βρισκόμαστε λίγο πριν από τα Χριστούγεννα στη φάρμα μιας προτεσταντικής οικογένειας και η Τζας φοβάται ότι ο πατέρας της θα σφαγιάσει το αγαπημένο της κουνέλι. Με την αφέλεια των δέκα χρόνων της κάνει μια παράτολμη προσευχή: να πάρει ο μεγάλος αδελφός της Ματιές τη θέση του κουνελιού.

Κυριάκος Ντελόπουλος – Δεν κουράζομαι ποτέ να μιλώ για βιβλία (της Σταυρούλας Τσούπρου)


Ο αγαπημένος τόσων πολλών (και όλων των ηλικιών) Κυριάκος Ντελόπουλος, πριν φύγει, εντελώς απρόσμενα, από κοντά μας, είχε ετοιμάσει, με την γνωστή φροντίδα και στοργή, την επανέκδοση, αναθεωρημένη και συμπληρωμένη, ενός παλαιότερου βιβλίου του (Το βιβλίο των βιβλίων, Κέδρος, 2000), για την οποία μού είχε κάνει την μεγάλη τιμή να μου ζητήσει ένα μικρό κείμενο εν είδει προλόγου ή εισαγωγής. Η έκδοση, τελικώς, δεν πραγματοποιήθηκε και, από την πλευρά μου, σκέφθηκα να καταθέσω εδώ, ως, ενδεικτική και μόνον, ευγνώμονα

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ, "ΓΥΜΝΟΣ"


Τον γνωρίσαμε το 2016 με τον «Αναποδογεννημένο», 76 μικροϊστορίες της μιας «ανάσας» που όλες μαζί συνθέτουν μια αρθρωτή αφήγηση. Κείμενα ξεχωριστά, ιδιαίτερα, καλογραμμένα, που προϋποθέτουν πολλών ετών επίπονη άσκηση με τη γλώσσα. Βιβλίο που επαινέθηκε από την κριτική –και πολύ σωστά. Φέτος το καλοκαίρι κυκλοφόρησε η νουβέλα με τίτλο «Γυμνός» -και πάλι από τις εκδόσεις Εντευκτηρίου. Η αλήθεια είναι ότι τον Ιούλιο δυσκολεύτηκα να βρω το βιβλίο στα συνοικιακά βιβλιοπωλεία όπου το αναζήτησα. Τελικά πριν από λίγες μέρες οι προσπάθειες ευοδώθηκαν και το βιβλίο έφθασε στα χέρια μου. Δεν νομίζω ότι η αναγνωστική εμπειρία μπορεί να συνοψιστεί στα γνωστά (ανούσια) επίθετα που χρησιμοποιούμε σε ανάλογες περιπτώσεις («συναρπαστικό», «έξοχο»,

27.9.20

Όπως ξεκολλάει ένα φύλλο του Τάκη Γκόντη


Πεθαίνουν οἱ ποιητὲς
δίχως τιμὲς καὶ φανφάρες
σὲ ἄκρα σιωπὴ
καὶ ἡ φύση
ξεκολλάει ἕνα κίτρινο φύλλο
καὶ τὸ ἀφήνει νὰ πέσει στὴ μνήμη.

 Εἶναι βέβαιο
ὅτι ἔτσι τοὺς πρέπει νὰ σωπάσουν:
Δίχως φανφάρες
ποὺ νὰ διαταράσσουν
τὸ χάδι τ’ ἀνέμου στὰ λίγα μαλλιὰ
τὴ μετέωρη νότα στὰ χείλη
καὶ τὸ τελευταῖο σπινθήρισμα μιᾶς ἰδέας στὸ βλέμμα
ποὺ τοὺς πῆρε μαζί.


Εἶναι βέβαιο ὅτι ἔτσι τοὺς πρέπει
γιατὶ μόνον ἔτσι πεθαίνουν οἱ ποιητὲς
καὶ γεννιοῦνται
κάθε φορὰ ποὺ ἕνα κίτρινο φύλλο
πέφτει στὸ ποτάμι καὶ ταξιδεύει.

“«Ό,τι ο χρόνος σου στερει / πίσω σ’ το φέρνει η μνήμη»/ Σχέδιο δοκιμίου για την ποίηση του Κώστα Λάνταβου” (γράφει ο Χρήστος Μαυρής) – B’ MEΡΟΣ


  1. Στην ποίηση του Κ. Λάνταβου παρατηρείται και το φαινόμενο των αυθύπαρκτων ή αποφθεγματικων στίχων. Είναι δηλαδη κάποιοι στίχοι που λειτουργουν εξίσου καλα, τόσο εντος του ποιήματος που ανήκουν, σε διαλεκτικη επικοινωνία με τους άλλους στίχους του, όσο και εκτος του ποιήματος, όταν αποσπαστουν ή απομονωθουν για ν’ ακολουθήσουν δικη τους, μοναχικη πορεία. Σπάνιο φαινόμενο που το συναντάμε στην ποίηση ελάχιστων σύγχρονων Ελλήνων ποιητων όπως π.χ. της Κατερίνας Γώγου, αν

Τι συνέβη στο Πόρτλαντ; Τι ήθελε η γυμνή Αθηνά;

Χρήστος Τσιάμης

 


Γυμνή Αθηνά

 1.

Στην Αθήνα, στην αρχαιότητα, κάτω από τον καυτόν ήλιο, σηκώθηκε σαν ατμός ιδέας μέσα από τα κεφάλια των Ελλήνων και πήγε και χώθηκε, σαν ένας δυνατός πονοκέφαλος, στο κεφάλι του Δία, και από κει ξεπρόβαλε ντυμένη με μανδύα, με χρυσή περικεφαλαία, οπλισμένη, η θεά Αθηνά, στημένη στην Ακρόπολη, άγαλμα.

26.9.20

Ο Κ. Βάρναλης για τον θάνατο του Κ. Καρυωτάκη

Spyros Mavropoulos


Στα τέλη Ιουλίου του 1973, λίγους μήνες πριν πεθάνει, ο Κώστας Βάρναλης έγραψε ένα ποίημα με αναφορά στον Καρυωτάκη και το θάρρος που επέδειξε, αλλά και στο θάνατο που αισθανόταν ότι πλησιάζει και για τον ίδιο. Με ειρωνικό και καυστικό ύφος, χρησιμοποιώντας παράλληλα λόγια με δυνατό νόημα, ο Κ. Βάρναλης κατάφερε σε ένα ακόμη ποίημά του να είναι διαχρονικός.

Μ. Καραγάτσης, « Η μεγάλη Χίμαιρα», 1953


[…]

Η Μήδεια. Δεν υπάρχει διεισδυτικότερη κι οριστικότερη ανάλυση του γυναικείου ερωτικού προβλήματος. Ο Ευριπίδης είπε την τελευταία λέξη. Είχε αποστηθίσει όλη την τραγωδία από τον πρώτο ώς το στερνό στίχο. Όταν η ώρα του φροντιστηρίου κόντευε στο τέλος, ο καθηγητής έκλεινε τα βιβλία κι έλεγε:

— Και τώρα, η δεσποινίς Μπαρέ θα μας απαγγείλει Μήδεια.

Πέτρος Μάρκαρης: «Κορώνα χάνεις, γράμματα κερδίζω…» (συνέντευξη στην Κυριακή Μπεϊόγλου)


συνέντευξη στην Κυριακή Μπεϊόγλου

«Ο φόνος είναι χρήμα». Και ο αστυνόμος Κώστας Χαρίτος, διαυγής όπως πάντα, είναι εδώ για να μας εξηγήσει γιατί. Στην Αθήνα τo 2019, όταν oι ανισότητες ολοένα και μεγαλώνουν, η πολιτική ηγεσία αναστατώνεται από τους φόνους ξένων επενδυτών. Μοναδικό κοινό στοιχείο ένα τραγούδι. Ο  Χαρίτος, με την επιδέξια γραφή του Πέτρου Μάρκαρη, καλείται να εξιχνιάσει τα εγκλήματα που έγιναν κάτω από αδιευκρίνιστες

Γιλμάζ Γκιουνέι (1937 - 9 Σεπτεμβρίου 1984)


Spyros Mavropoulos
Στην Τουρκία φωτογραφίες του διατίθενται στους δρόμους, ενώ στους τοίχους κρεμάστηκαν αφίσες που γράφουν: «Εσένα που για χρόνια πολεμούσαν να σβήσουν το όνομά σου από την ιστορία του τουρκικού κινηματογράφου, κρατώντας σε πίσω απ’ τα σιδερένια κάγκελα, δεν μπόρεσαν να δέσουν τις Ελπίδες σου στις αλυσίδες. Καλώς ήρθες ανάμεσά μας, Γιλμάζ Γκιουνέι». Ο Γκιουνέι υπήρξε το πιο διάσημο όνομα που αναδύθηκε από τον Τούρκικο κινηματογράφο σαν ηθοποιός και σαν σκηνοθέτης, το σκληρό πρόσωπο του του χαρίζει το ψευδώνυμο άσχημος βασιλιάς και η επιλογή του να απευθύνεται στον λαό και τα

25.9.20

Eνα λεύκωμα «εμφιαλώνει» την ιστορία του οίνου στα Μεσόγεια Αττικής


Μαργαρίτα Πουρνάρα 
 Ως παιδί, η διαδρομή με το αυτοκίνητο έως το εξοχικό μας στο Πόρτο Ράφτη περιείχε μερικές από τις πιο αγαπημένες μου μυρωδιές. Μία από αυτές ήταν έξω από τη ΜΑΡΚΟ, που έφτιαχνε την ονομαστή ρετσίνα. Ο μούστος μού έσπαγε τη μύτη και θυμάμαι ακόμα αγροτικά αυτοκίνητα με νέους και νέες στην καρότσα να πηγαίνουν για τον τρύγο, τα γεμάτα με τσαμπιά πλεγμένα κοφίνια, τους εργάτες να σκύβουν για να τα κόψουν μέσα στις αχανείς εκτάσεις. Τέτοια εποχή, ο αττικός αμπελώνας στα Μεσόγεια έμοιαζε με πολύβουη κυψέλη. Αυτό που έκανε μεγαλύτερη εντύπωση στα παιδικά μου μάτια ήταν το κέφι που είχαν όσοι δούλευαν στα αμπέλια. Ο τρύγος ήταν μια υπόθεση που άγγιζε όλες τις

“Το φως που καίει” του Κώστα Βάρναλη


Αλέξανδρος Στεργιόπουλος  

Πώς “γεννήθηκε” “Το φως που καίει” του Κώστα Βάρναλη 

Για τη σύλληψη και τις συνθήκες συγγραφής και ολοκλήρωσης της πρώτης έκδοσης μαρτυρεί ο ίδιος στα Απομνημονεύματα του. Η μαρτυρία του επιβεβαιώνεται και μάλιστα πλουτίζεται από την πρόσφατη ανακοίνωση της αλληλογραφίας του με τον εκδότη Στέφανο Πάργα. Η συλλογή είχε συλληφθεί στα βασικά της μέρη και είχε προσχεδιαστεί στα λυρικά της στο Παρίσι, ίσως σαν συνέχεια του Προσκυνητή. Ως σύνθεση είχε γραφεί και δουλευτεί στις καλοκαιρινές διακοπές του, τον Σεπτέμβρη

Συνένοχοι και «συνταξιδευτές»


Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα 

Ιάκωβος Ανυφαντάκης, “Κάποιοι άλλοι”, μυθιστόρημα, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2019, σ. 344 Υποδειγματικό αφήγημα με λεπτομερείς, εξονυχιστικές περιγραφές, εισαγωγή-έκθεση, εκτεταμένη ανάπτυξη, ενδιαφέρουσα πλοκή και (απρόβλεπτη, απροσδόκητη) ανατροπή στο τέλος. Ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής έχει κυρίως πρόσβαση στις σκέψεις και στα συναισθήματα του πρωταγωνιστή του, με τέτοια ακρίβεια που φαντάζει σχεδόν αυτοβιογραφική. Οι συχνές καλλιτεχνικές, κινηματογραφικές διακειμενικές αναφορές, οι αυτοκριτικές παρατηρήσεις και τα γλωσσολογικά σχόλια

24.9.20

Κώστας Ι. Κουτρουμπάκης: “Η συγγραφή είναι σε μεγάλο βαθμό μια απόπειρα «διαχείρισης» όσων συμβαίνουν στην εντός και εκτός μας πραγματικότητα”


“Η τέχνη στήνει γεφύρια προς την αξιοβίωτη ζωή” 

Σε ποια ηλικία ξεκινήσατε να γράφετε; 

Φοιτητής, όταν μαζί με φίλους σκαρώναμε στιχάκια για τα ροκ συγκροτήματα στα οποία συμμετείχαμε. Η συστηματική ενασχόληση με τη γραφή προέκυψε πολύ αργότερα, μετά τη γέννηση των παιδιών μου. Ποια λέξη σάς εκφράζει ως συγγραφέα; 

Πριν τη λευκή σελίδα | Ιθάκη


Αλέξανδρος Στεργιόπουλος 

Tι υπάρχει στο «πριν» κάθε συγγραφέα, κάθε ποιητή; Σαν αναγνώστες βρισκόμαστε πάντα στο «μετά», στη στιγμή που «περπατάει» το έργο του κάθε λογοτέχνη. Τη στιγμή που κατεβάζουμε το βιβλίο από το ράφι και το ξεσκονίζουμε, ο δημιουργός «ξεσκονίζει» τις σκέψεις του, τις προσλαμβάνουσες και τα ερεθίσματα που θα οδηγήσουν το χέρι του στο χαρτί για να γράψει κάτι καινούριο. Η διαδικασία ίσως είναι επίπονη και κοπιαστική πνευματικά για τον ίδιο, όμως θέλουμε να συμμετάσχουμε. Το διάβασμα είναι απόλαυση, αλλά τι ήταν αυτό που άναψε τη σπίθα για να πάρει φωτιά η πένα και να «ζωντανέψει» η λευκή σελίδα; Ποια ήταν η αφορμή για να «γεννηθούν» τα μεγάλα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας;

Ο Μπέντζαμιν Τέιλορ θυμάται τον καλό του φίλο, τον Φίλιπ Ροθ

Ηλίας Μαγκλίνης 


BENJAMIN TAYLOR

 Here We Are. My Friendship with Philip Roth εκδ. Penguin, 2020, σελ. 186 

Oχι πολλά χρόνια προτού φύγει από τη ζωή (τον Μάιο του 2018, στα 85 του), ο Φίλιπ Ροθ είχε δώσει συνέντευξη στο γερμανικό περιοδικό Spiegel. Εκεί, ο Γερμανός δημοσιογράφος άνοιξε τη συζήτηση περί της βιογραφίας του. «Σας αγχώνει το γεγονός ότι μπορεί ο βιογράφος σας να εντοπίσει κάτι που

23.9.20

Λαϊκές ιστορίες της Θεσσαλονίκης: Ο Τζότζος και η δόξα της άνω πόλης


Γράφει ο Θωμάς Κοροβίνης 

Ο Γιώργος Καφετζίδης, πιο γνωστός με το χαϊδευτικό του «ΤΖΟΤΖΟΣ» υπήρξε με την αξία του, κι ένα παραπάνω, ένας ζωντανός, μοναδικός, θρύλος της πρόσφατης Θεσσαλονίκης που η μυθολογία της έχει περάσει πια στην παράδοση. Όσο βρίσκονται ακόμη αλλοτινοί μερακλήδες, και όσοι απ’ αυτούς έζησαν και θυμούνται ή έχουν αφουγκραστεί από αυτόπτες και αυτήκοους μάρτυρες τις ιστορίες που έχτισαν το νεότερο πρόσωπό της πόλης μας, έχει εξαιρετική σημασία να τις «περάσουν», με τις αναμνηστικές αφηγήσεις τους στους τωρινούς ή μέσα σε κάθε μορφής έργο τους, εφόσον υπηρετούν την τέχνη ή «πρεσβεύουν» τον έγκυρο δημόσιο λόγο. Ψηλός, δυνατός, γλυκύτατος, με εκφραστικότατα μάτια (μια

Γιατί η δεκαεξάχρονη έβαλε τη βόμβα;


Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΖΩΓΡΑΦΑΚΗ 

Οταν ο Ντέιβιντ Ρέμνικ ρωτάει τον Φίλιπ Ροθ για τη σκέψη και την έμπνευση που κρύβεται (Philip Roth at 70, Interview with David Remnick, BBC4, London, 19 Μαρτίου 2003) πίσω από τη συγγραφή του «Αμερικανικού ειδυλλίου» (μτφρ. Τρισ. Παπαϊωάννου, Πολις, 1999), εκείνος, αφοπλιστικά, του προτάσσει το βιβλίο που προηγήθηκε: «Το θέατρο του Σάμπαθ» (μτφρ. Ανδρ. Βαχλιώτης, Πόλις, 2013). Ο Ροθ δίνει την πιο περιεκτική απάντηση που θα μπορούσε να δώσει: το μυθιστόρημα είναι ο τρόπος του να σκέφτεται. Ακριβώς μετά το «Θέατρο του Σάμπαθ», με διαφορά δύο ετών, ο Φίλιπ Ροθ ολοκληρώνει το «Αμερικάνικο ειδύλλιο». Ακριβώς έπειτα από ένα μυθιστόρημα στο οποίο

Η «Σφίγγα» εξακολουθεί να τρομάζει


Ηλίας Μαγκλίνης 

Εντός αυτού του μηνός θα δει το φως μια πολύ ενδιαφέρουσα έκδοση, ειδικά για τους λάτρεις της λογοτεχνίας του φανταστικού. Πόσο μάλλον όταν μιλούμε για έναν μετρ, έναν κλασικό μάστορα του είδους. Από τις εκδόσεις Ιωλκός, λοιπόν, θα κυκλοφορήσει ο τόμος «Ιστορίες» του Εντγκαρ Αλαν Πόε. Κάποια από τα διηγήματα και τις νουβέλες αυτές εκδίδονται εκ νέου στην κλασική μετάφραση του σπουδαίου πεζογράφου Κοσμά Πολίτη, κάποιες άλλες από τον συγγραφέα Βαγγέλη Προβιά, ο οποίος υπογράφει και την επιμέλεια της όλης έκδοσης. Σήμερα η «Κ» προδημοσιεύει (με ελάχιστες περικοπές

22.9.20

Η φωτεινή «Δίοδος» της Δράμας



Νίκος Βατόπουλος 

 Η επιβίωση μερικών περιοδικών με πολιτιστικό περιεχόμενο είναι ένα φαινόμενο της εποχής. Σε ένα καθεστώς μαζικής κουλτούρας, ασφυκτικό όσο και διογκούμενο, η κυκλοφορία εντύπων όπως η «Δίοδος» στη Δράμα, η εξαμηνιαία περιοδική έκδοση «λόγου και τέχνης», ορίζει έναν υπαρκτό κόσμο που αναζητεί, συνδέεται και προάγει τη γνώση. Η «Δίοδος» έχει εκδότη ένα φορέα με τίτλο-σιδηρόδρομο: «Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Κοινωνικής Πολιτιστικής και Τουριστικής Ανάπτυξης του Δήμου Δράμας» με διευθυντή σύνταξης τον συγγραφέα Βασίλη Τσιαμπούση. Η ύλη θυμίζει εν μέρει ένα άλλο περιοδικό που άφησε εποχή, το «Εν Βόλω» (από το Δημοτικό Κέντρο

Τα φρικτά μυστικά του Φάρου

Της ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΚΟΤΖΙΑ 

 


ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΙΔΑΚΗΣ

 Ενάμισι δευτερόλεπτο φως εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, σελ. 120 

 Ο Γιάννης Μακριδάκης έχει πλάσει ένα σύμπαν, μια μικροσκοπική νησιωτική κοινότητα ανθρώπων του μόχθου της θάλασσας και της γης. Και από εκεί κατοπτεύει τον κόσμο, οι αντίκτυποι του οποίου φθάνουν έως τον παράδεισό του. Χωρίς καταγγελίες ή αναλύσεις, φιλοτεχνεί έτσι μια δική του οπτική γωνία, μέσα απ’ την οποία, συνήθως εμμέσως, ασκεί κριτική στα αδιέξοδα της αστικής ζωής, στις περιπέτειες της σύγχρονης Ελλάδας – στους χειρισμούς της επίσημης Εκκλησίας (Η δεξιά τσέπη του ράσου, 2009), στην υπαγωγή της χώρας σε διεθνή επιτήρηση (Λαγού μαλλί, 2010), στους

Μια λιτή αλλά πολύτιμη εξομολόγηση ζωής

ΧΡΥΣΑ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ 


ΑΝΤΡΕΑ ΚΑΜΙΛΛΕΡΙ 

Γράμμα στη Ματίλντα 

μτφρ.: Φωτεινή Ζερβού εκδ. Πατάκη 

Μέσα σε λίγες σελίδες, ο συγγραφέας Αντρέα Καμιλλέρι (Σικελία 1925-2019) περιγράφει ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τη χώρα του, τον ίδιο αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Με λιτή γραφή, καθαρή σκέψη παραθέτει περιστατικά από την παιδική του ηλικία έως την ωριμότητά του και μάλιστα μέχρι λίγους μήνες πριν από το τέλος. Στο λιτό αλλά περιεκτικό εξομολογητικό βιβλίο απευθύνεται στη

21.9.20

Εκεί που οδηγεί ο Αχέροντας ποταμός


Αδης, Ερεβος ή Τάρταρος· Αχέρων, Πυριφλεγέθων, Κωκυτός ή Στύγα·και φυσικά ο Κέρβερος, οι Ερινύες ή ο Ραδάμανθυς. Οι αρχαίοι Ελληνες είχαν πολλά ονόματα για τον Κάτω Κόσμο, για τις θεότητές του, για τη διαδρομή που ακολουθούσε κανείς ώστε αναπόφευκτα να τον προσεγγίσει. Πού ακριβώς βρισκόταν όμως και πώς έμοιαζε το τοπίο του; Με ποια κριτήρια, ηθικά, κοινωνικά ή άλλα, ταξινομούνταν οι ψυχές στην επικράτειά του; Πώς τα περνούσαν μετά θάνατον τόσο οι βασιλιάδες όσο και οι απλοί άνθρωποι, οι δίκαιοι ή οι άδικοι, οι πλούσιοι ή οι φτωχοί; Ιδού μερικά ερωτήματα που η Γαλλίδα Ντανιέλ Ζουανά, ελληνίστρια, ιστορικός και καθηγήτρια αρχαίων ελληνικών, επιχειρεί να απαντήσει στη μελέτη της «Οι Ελληνες στον κάτω κόσμο. Από τον Ομηρο στον Επίκουρο», που

8ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης


Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου 2020 – Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2020

Το εξ αναβολής λόγω καραντίνας 8ο Πανθεσσαλικό Φεστιβάλ Ποίησης που διοργανώνει η Αντιδημαρχία Πολιτισμού του δήμου Λαρισαίων σε συνεργασία με τις εκδόσεις «Θράκα» περί τα τέλη Μαρτίου, θα πραγματοποιηθεί στη Λάρισα, από τη Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου έως το Σάββατο 3 Οκτωβρίου προσαρμοσμένο στις επιταγές της πανδημίας του κορωνοϊού.

Η νίκη του Παπαδιαμάντη


ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗΣ 

Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη μνημονεύουμε για όλα αυτά που το έργο του μας προσφέρει τόσο πλουσιοπάροχα: τη ρωμαλέα περιγραφή, την ευαισθησία του βλέμματος, την ποικιλοχρωμία της έκφρασης, τον διάχυτο λυρισμό. Τα διηγήματά του είναι μια γιορτή της ελληνικής γλώσσας και την ίδια στιγμή ένας οδηγητικός μίτος μες σ' έναν κόσμο φαινομενικά παρωχημένο αλλά ωστόσο μονίμως παρόντα. Κάτω απ' το καιρικό πέπλο των χαρακτήρων του βρίσκει κανείς, μόλις βαλθεί να το ανασηκώσει, αδρές και αναγνωρίσιμες φιγούρες, οικείες συμπεριφορές, ήθη και έθη ανεξίτηλα. Με δυο λόγια, βρίσκει ο καθένας μας ατομικά, συμπυκνωμένο όπως μόνο η λογοτεχνία το μπορεί, κάτι απ' τον

20.9.20

Σχέδια γιὰ ἕνα καλοκαίρι. [Ἄνθη τῆς πέτρας]- Γεώργιος Σεφέρης


Ἄνθη τῆς πέτρας μπροστὰ στὴν πράσινη θάλασσα

μὲ φλέβες ποὺ μοῦ θύμιζαν ἄλλες ἀγάπες
γυαλίζοντας στ᾿ ἀργὸ ψιχάλισμα,
ἄνθη τῆς πέτρας φυσιογνωμίες
ποὺ ἦρθαν ὅταν κανένας δὲ μιλοῦσε καὶ μοῦ μίλησαν
ποὺ μ᾿ ἄφησαν νὰ τὶς ἀγγίξω ὕστερ᾿ ἀπ᾿ τὴ σιωπὴ
μέσα σε πεῦκα σὲ πικροδάφνες καὶ σὲ πλατάνια.

Με τα μάτια των άλλων


Από τον Άγγελο Πετρουλάκη 

David Brower: “Η φλόγα της ελευθερίας 1821 – 1833” Μετάφραση: Τιτίνα Σπερελάκη, Εκδόσεις Πατάκη Τον συγγραφέα τον γνώρισα μέσα από το ιδιαίτερα σημαντικό του βιβλίο «Ελλάδα 1453 – 1821», που συνοψίζει πολλά επί μέρους μελετήματα για τους αιώνες τής Οθωμανικής κατοχής. Πρόκειται για έναν μελετητή τής ιστορίας τής χώρας μας, που διαθέτει το χάρισμα της ομαλής αφήγησης. Με το νέο του βιβλίο, ο David Brower, προχωρά στα κρίσιμα χρόνια τής εθνικής παλιγγενεσίας. Με βήματα ιδιαίτερα

H Οικία του Μάνου Χατζιδάκι, πολιτιστικό και αρχιτεκτονικό κόσμημα



Πολλές φορές και για χιλιάδες ανθρώπους, η μουσική του Μάνου Χατζιδάκι είναι ένα νοσταλγικό ταξίδι. Άλλοτε έχει όχημα μόνο τις νότες και το σιγανό μουρμούρισμα της ευχαρίστησης, άλλοτε κουβαλά μαζί συναισθήματα, αναμνήσεις, εικόνες κι όλα εκείνα που αναζητούν όσοι νιώθουν ότι μπορούν να εκφραστούν μέσα από τα έργα του μεγάλου Έλληνα μουσικοσυνθέτη. Ελάχιστες όμως φορές και λιγοστοί άνθρωποι στο νοσταλγικό ταξίδι της μουσικής του, θα βρουν εκείνη τη μικρή σκέψη, εκείνη τη μικρή διαδρομή που γυρνάει πίσω στον Χρόνο του Μάνου Χατζιδάκι και «οδηγεί στης ζωής του το ταξίδι», πίσω εκεί που συναντήθηκε πρώτη φορά με τις νότες, στο σπίτι που

19.9.20

Μίλτος Σαχτούρης, «Φθινόπωρο»


Τι γυρεύει το κορίτσι 
στο σκοτάδι τής καρέκλας; 
γρήγορα 
καθώς νυχτώνει το φθινόπωρο
 γδύνεται 
με σύννεφα μπροστά στα μάτια
 με τη βροχή μέσ᾿ στο κεφάλι
 με τη βελόνα στην καρδιά 
βγάζει τις κάλτσες
 βγάζει τα λουλούδια 
πετάει το φωτοστέφανο
 έξω τα φύλλα τού καιρού 
βάφονται μέσ᾿ στο αίμα 


(Από τη συλλογή «Ο περίπατος», 1960 –συγκεντρωτική έκδοση «Μίλτου Σαχτούρη, Ποιήματα 1945-1971», εκδ. Κέδρος) 

Η πείνα, οι λοιμοί και οι μεταναστεύσεις πάντοτε οδηγούν σε… βιβλία!


Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη 

Οι μετακινήσεις και μεταναστεύσεις πληθυσμών με προεξάρχουσες αιτίες την πείνα, τις κακουχίες και τους λοιμούς, στις σύγχρονες εποχές, σηματοδοτούν μια φυγή ανθρώπων σε σημαντική κλίμακα που δεν υφίσταται άλλη παρόμοια, τουλάχιστον στην ιστορία του δέκατου ένατου αιώνα και συγκεκριμένα την Ιρλανδία, γράφει ο Δρ Ciarán Ó Murchadha, στο βιβλίο του με τίτλο, «Η Μεγάλη Πείνα: Η Αγωνία της Ιρλανδίας 1845-1852» (The Great Famine: Ireland’s Agony 1845–1852), που κυκλοφόρησε το 2011. «Μεταξύ 1845 και 1855», αναφέρει, «περίπου το ένα τέταρτο των κατοίκων ενός ευρωπαϊκού έθνους, περίπου 2,1 εκατομμύρια, είχαν οριστικά εγκαταλείψει την πατρίδα τους». Ο πληθυσμός της χώρας,

Η Σουηδία μέσα από τα μάτια ενός Έλληνα μετανάστη


Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης 

Πάνος Αλεπλιώτης «Πάνε καλά αυτοί οι Σουηδοί?», εκδ. Ατέχνως (2020) 

Η Σουηδία βρίσκεται για χρόνια στην κορυφή της επικαιρότητας, είτε ως μια χώρα – πρότυπο για την οργάνωση της δικής μας κοινωνίας και άλλοτε ως μια σημαντική πηγή εσόδων για τον ελληνικό τουρισμό. Στην πραγματικότητα όμως η εικόνα που έχουμε για τη χώρα είναι πλασματική και ανεπαρκής. Σε αυτό το σημείο έρχεται ο Πάνος Αλεπλιώτης, μετανάστης για πολλά χρόνια στη Σουηδία, για να μας δώσει μια διαφορετική και ενδιαφέρουσα εικόνα μέσα από το αφήγημα του «Πάνε καλά αυτοί οι Σουηδοί?» που κυκλοφόρησε φέτος τον Ιούνιο από τις εκδόσεις Ατέχνως. Βασικός

18.9.20

Περιοδικό Μονόκλ | Τεύχος #1



http://www.monocleread.gr/2020/09/14/periodiko-monocle-teyxos-1/?fbclid=IwAR0wqn9HMDFk8ZquQCavHkVvs66NsuQpJJ7aFIqp3zgVqypIGtNxqtApdKo

Ασθένειες του…. νερού

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας 


Ευτυχία Γιαννάκη «Η νόσος του μικρού Θεού», εκδ. Ίκαρος 

Η Ευτυχία Γιαννάκη κέρδισε τα εύσημα της κριτικής και του αναγνωστικού κοινού με την πρώτη της αστυνομική τριλογία, την ‘’Αθηναϊκή’’ όπως την ονόμασε. Με το τέταρτο αστυνομικό βιβλίο της συγγραφικής διαδρομής της ξεκινάει την δεύτερη τριλογία, που την έχει ονοματίσει ‘’του νερού’’. «Η νόσος του μικρού Θεού» (εκδόσεις Ίκαρος) διαδραματίζεται εξ ολοκλήρου στην Πάρο όπου ο αυτό-εξόριστος ήρωας της Γιαννάκη, ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος καλείται να εξιχνιάσει τον φόνο της γυναίκας ενός αρχαιοκάπηλου παγκόσμιου βεληνεκούς και δράσης. Το αξιοπερίεργο στην περίπτωση της Γιαννάκη είναι ότι παρότι γράφει

Το εγκώμιο του ποδιού


Γράφει η Ελένη Γκίκα 

 Junichiro Tanizaki «Το πόδι της Φουμίκο», Μετάφραση: Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα, 2020, σελ. 96 

«Αν με είχε ρωτήσει κανείς τι ήταν για μένα πολυτιμότερο στον κόσμο, η ζωή μου ή η γάμπα της Ο’Φούμι, θα είχα απαντήσει χωρίς τον παραμικρό δισταγμό ότι ήταν αυτό το εκθαμβωτικό κομμάτι του κορμιού της. Θα πέθαινα ευχαρίστως για εκείνη τη γάμπα» Με την μορφή μιας επιστολής στο δάσκαλό του, ο Ουνοκίτσι, φοιτητής στη Σχολή Καλών Τεχνών, αφηγείται τη συνάντησή του με τον συνταξιούχο Τσουκακόσι και τη μαιτρέσσα του Φουμίκο. Ο γέρος έμπορος, παθιασμένος με την ομορφιά του ποδιού της ερωμένης του, αναθέτει στον νεαρό ζωγράφο να αποδώσει δυτικότροπα τη Φουμίκο, κατά τον

17.9.20

Περιεχόμενα τεύχους 120, Σεπτέμβριος 2020 Athens Review of Books

Νίκος ΜαυρέλοςΗ πτώση με το «αλεξιανάβατο», ήτοι η επίθεση της πρωτοπορίας

Ιωάννης Μ. Κωνσταντάκος, Παίζοντας κωμωδία στον καιρό του Αριστοφάνη και του Μενάνδρου

Τεχνική και περιεχόμενο στο βιβλίο


Γράφει ο Γρηγόρης Τεχλεμετζής 

"Ο Γαλατάς", Anna Burns, μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Gutenberg 2019 

Διαβάζοντας στις διακοπές μου τον Γαλατά, βιβλίο που τιμήθηκε δικαίως με Booker, αισθάνθηκα ότι δεν μπορούσα να μη γράψω για αυτό, ελπίζοντας να κομίσω κάτι καινούργιο, παρ’ όλη την αρχική μου πρόθεση να μην ασχοληθώ με κριτικές στην ολιγοήμερη ξεκούρασή μου. Η φωτεινή δασκάλα των γαλλικών, ο ίσως-φίλος, η χώρα πέρα από το νερό, ο δρόμος με τα κόκκινα φώτα, ένας ουρανός που οι νέοι τον βλέπουν μόνο γαλάζιο και δεν διακρίνουν καμία διαφορετικότητα, το πυρηνικό αγόρι, ο τρίτος γαμπρός, ο Τάδε Μακ Τάδε, η άλλη μεριά του δρόμου που χωρίζει τις δυο αλλόθρησκες συνοικίες, η

Μario Vitti: ένας κοσμοπολίτης γεφυροποιός δύο λογοτεχνιών


του Ευριπίδη Γαραντούδη (*) 

Ο Mario Vitti μου ήταν βιβλιογραφικά γνωστός ήδη στη διάρκεια των σπουδών μου, τις χρονιές 1982-1986, στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κυρίως λόγω της μεταφρασμένης στην ελληνική γλώσσα Ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Τότε είχα την ευκαιρία να τον δω πρώτη φορά και να τον ακούσω να δίνει διάλεξη σ’ ένα μεγάλο κατάμεστο αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής Σχολής. Έμεινα εντυπωσιασμένος, όπως κι όλοι σχεδόν οι τότε συμφοιτητές και συμφοιτήτριές μου, όχι μόνο από την επικοινωνιακή του χάρη –ήταν πνευματώδης, χαμογελαστός, αεικίνητος και αφοπλιστικά οικείος, σε αντίθεση, σκέφτομαι εκ των υστέρων, με αρκετούς καθηγητές

16.9.20

3ος ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΟΣ


1. Ο Διαγωνισμός χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες διαγωνιζομένων:
Α) Μαθητών μέχρι 18 ετών.
Ποιητικά Είδη Κατηγορίας:
α. Ποίημα με ελεύθερο στίχο.
β. Ποίημα με έμμετρο στίχο.
γ. Χαϊκού.
δ. Σατιρικό ποίημα.
ε. Σονέτο.
στ. Μουσικός στίχος (τραγούδι).

Νίκο Καρούζο «θα γυρίσουμε στην ομορφιά μια μέρα…»

 


Ο Νίκος Καρούζος γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου του 1926 στο Ναύπλιο και πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1990 στην Αθήνα. Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος. Στρατευμένος στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, διώχτηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και εξορίστηκε μετά τη συνθηκολόγηση της Βάρκιζας. Η μητέρα του ήταν κόρη ιερωμένου και δασκάλου. Κατά τη διάρκεια των γυμνασιακών του χρόνων, ο Καρούζος έδρασε στην ΕΠΟΝ και εξορίστηκε στην Ικαρία (1947) και στη Μακρόνησο (1951), από όπου έφυγε τελικά το 1953 μετά το νευρικό κλονισμό. Παντρεύτηκε δύο φορές, το 1955 τη Μαρία Δαράκη, με την οποία έζησε λίγους μόλις μήνες και το 1963 τη Μαίρη Μεϊμαράκη, από την

Μίλτος Σαχτούρης, από το ποίημα στη μουσική


της Κατερίνας Σχινά

 Ανακάλυψα τον Μίλτο Σαχτούρη μέσα από τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι. Δεκαπέντε χρονών το 1972, μέσα στη δικτατορία, άκουσα τα “Δύο ναυτικά τραγούδια” του πάνω σε δυο ποιήματα από τη συλλογή “Παραλογαίς” του ποιητή. Πιάνο και φωνή – η φωνή του Σπύρου Σακκά. Ένας ναύτης τρέχει μες στο φεγγάρι, μια κοπέλα με κόκκινα μάτια λέει ένα τραγούδι για να φτάσει ως το ναύτη, μα δεν το μπορεί. Ένας βαρκάρης γυρίζει από ακτή σ’ ακτή και δεν θέλει ν’ αράξει πουθενά. Αδρές εικόνες μοναξιάς, τονισμένες από μια μουσική που δεν θέλει να ντύσει τους στίχους “αλλά να εισχωρήσει

15.9.20

Θοδωρής Γκόνης... ίσως ο σημαντικότερος μαθητής του Νίκου Γκάτσου

Κώστας Κουτσουρέλης


Από τους στιχουργούς του καιρού μας, ο Θοδωρής Γκόνης είναι ίσως ο σημαντικότερος μαθητής του Νίκου Γκάτσου. Εμπνεόμενος κι αυτός από την ελληνική ιστορία και λαϊκή παράδοση, ιδίως στα θαυμάσια τραγούδια που έγραψαν με τον Νίκο Ξυδάκη, προεκτείνει την εικονοπλαστική και συμβολική γλώσσα του Γκάτσου στο σήμερα, ανανεώνοντάς την. Κι ο Γκόνης είναι ένας θαυμάσιος λυρικός. Ακούστε:

Ημερολόγιο Ντίνου Χριστιανόπουλου


Γιώργος Χρονάς Ποιητής, Εκδότης 
Ιούλιος 1973: Συναντώ τον ποιητή στο ιστορικό του γραφείο της «Διαγωνίου». Είναι μαζί του ο Ξενοφών Κοκκόλης. Η ελευθερία των ποιημάτων του, νομίζω, πως μου επιτρέπει να μιλώ όπως του μιλώ. Με διακόπτει αυστηρά. Χειμώνας 1973: Γίνομαι συνδρομητής στο περιοδικό. Και αγοράζω μια σειρά από βιβλία των εκδόσεων. Είναι πολύ νωρίς για να καταλάβω το μυστικό του. Μωρό μου - προσφιλής του φράση - έχω πολλή δουλειά. Κάποτε τα λέμε. Πηγαίνετε… Και πράγματι έχει. Περιοδικό, εκδόσεις, γκαλερί, τα γραπτά του, οι μελέτες του, επιμελητής εκδόσεων - από αυτό βιοπορίζεται και κάνει αυτασφάλιση στο ΙΚΑ… 550 σύνταξη. Ο καιρός περνάει, τον συναντώ σε ιστορικά εστιατόρια της πόλης - που δεν υπάρχουν πια - και ανταλλάσσουμε χαιρετισμούς από

Μικροί Ροβινσόνες στη ζούγκλα (της Ελένης Σβορώνου)

Για τον κόσμο της Οικολογίας η λέξη «ζούγκλα» δεν είναι πολιτικά ορθή. Έχει μία χροιά περιφρόνησης, έναν απόηχο αποικιοκρατικού βλέμματος, έναν τόνο ανωτερότητας του πολιτισμένου κόσμου έναντι των ιθαγενών και είναι επιστημονικά ανακριβής. Δάση βροχής, τροπικά δάση και άλλοι όροι περιγράφουν ακριβέστερα τους μεγάλους πνεύμονες του πλανήτη και τις κιβωτούς αυτές βιοποικιλότητας που εκτείνονται εκατέρωθεν του Ισημερινού.

14.9.20

Μπαμ!

Στα τέλη του 15ου αιώνα και στη Ρώμη, κατά τις ανασκαφές των υπόγειων τμημάτων από τις θέρμες του Τίτου, ήρθε στο φως ένα άγνωστο μέχρι τότε είδος ζωγραφικής διακόσμησης που εξέπληξε τους συγχρόνους του με το ασυνήθιστο, παράδοξο και ελεύθερο παιχνίδι φυτικών, ζωικών και ανθρώπινων μορφών οι οποίες μεταμορφώνονταν η μία στην άλλη, σαν να γεννούσαν η μία την άλλη. Στο παιχνίδι αυτό της ρωμαϊκής διακόσμησης όπου παρατηρείται μια εξαιρετική ελευθερία και ευστροφία της καλλιτεχνικής φαντασίας -που γίνεται αισθητή ως εύθυμη, σχεδόν γελαστή ελευθεριότητα- εφαρμόστηκε ο όρος γκροτέσκο («la grottesca», από την ιταλική λέξη grotto, που σημαίνει σπηλιά, υπόγειο).[i] Ήταν απλώς

ΤΩΝ ΡΟΔΑΚΙΝΩΝ-ΘΑΝΑΣΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ


Εποχή της συγκομιδής κι ανέβαινα
τον ανήφορο του κορμιού σου
το φέρετρο του τελάρου με δέος κρατώντας
Τρεις μαστόροι καλούπωναν το μεσημέρι
με χέρια από καουτσούκ
να μην καούνε
Το φως τρέμιζε ένα γύρο
σαν τον αρσιβαρίστα τη στιγμή του ρεκόρ
Κι όπως ήταν σκυμμένοι
τις παλάμες καρφώνοντας
ένιωσαν απ’ τη σκιά την πομπή να στέκει
σε στάση προσφοράς
Και τον ουρανό στα μάτια σηκώνοντας
άγγιξαν τα ροδάκινα με ευλάβεια
κι έγιναν κλωνάρια τα χέρια τους πράσινα

Τότε ήταν που πίστεψα για πρώτη φορά

(Ανοιγμένη φλέβα, 1991)

Πορεία στον χρόνο και στους τόπους, για τη διαμόρφωση μιας νέας ταυτότητας – γράφει η Κούλα Αδαλόγλου

Δέσποινα Καϊτατζή- Χουλιούμη, Ο τόπος μέσα μας, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2020.

Η συλλογή διηγημάτων Ο τόπος μέσα μας είναι η πρώτη πεζογραφική εμφάνιση της Δέσποινας Καϊτατζή-Χουλιούμη. Μετανάστευση, νόστος, έρωτας. Με τον έρωτα να γίνεται αφορμή για μετανάστευση και να καθορίζει συχνά τον τόπο και τη διάρκειά της. Κοινωνική συμπερίληψη, ζωές που συνεχίζονται. Αλλά μέσα ένα σαράκι, μια φωτιά που καίει. Οδηγεί στην επιστροφή, που συχνά συνεπάγεται γείωση και απογοητεύσεις. Κέρδη και απώλειες.