25.9.20

Eνα λεύκωμα «εμφιαλώνει» την ιστορία του οίνου στα Μεσόγεια Αττικής


Μαργαρίτα Πουρνάρα 
 Ως παιδί, η διαδρομή με το αυτοκίνητο έως το εξοχικό μας στο Πόρτο Ράφτη περιείχε μερικές από τις πιο αγαπημένες μου μυρωδιές. Μία από αυτές ήταν έξω από τη ΜΑΡΚΟ, που έφτιαχνε την ονομαστή ρετσίνα. Ο μούστος μού έσπαγε τη μύτη και θυμάμαι ακόμα αγροτικά αυτοκίνητα με νέους και νέες στην καρότσα να πηγαίνουν για τον τρύγο, τα γεμάτα με τσαμπιά πλεγμένα κοφίνια, τους εργάτες να σκύβουν για να τα κόψουν μέσα στις αχανείς εκτάσεις. Τέτοια εποχή, ο αττικός αμπελώνας στα Μεσόγεια έμοιαζε με πολύβουη κυψέλη. Αυτό που έκανε μεγαλύτερη εντύπωση στα παιδικά μου μάτια ήταν το κέφι που είχαν όσοι δούλευαν στα αμπέλια. Ο τρύγος ήταν μια υπόθεση που άγγιζε όλες τις ηλικίες, όχι μόνο διότι μικροί και μεγάλοι έμπαιναν στα πατητήρια. Ολες οι δουλειές γίνονταν από κοινού με άνδρες, γυναίκες, παιδιά και παππούδες. Για γενιές αγροτικών κοινοτήτων ήταν όντως μια τεράστια γιορτή, το σπουδαιότερο γεγονός της χρονιάς. Δυστυχώς, αυτές οι μνήμες σταδιακά χάνονται. Ενα μπουκάλι κρασί κρύβει μέσα του ένα μικρό θαύμα ανθρώπινου μόχθου, που εμείς πλέον αγνοούμε. Το βιβλίο «Μνήμες τρύγου» διασώζει αυτή την πολύ γοητευτική ιστορία, καταγράφοντας όλη τη διαδρομή του τόπου των Μεσογείων που συνδέθηκε τόσο στενά με τον οίνο. Το έγραψε με μεγάλη αγάπη ο συνταξιούχος βραβευμένος στρατιωτικός γιατρός (ακτινολόγος) Δημήτρης Μπούκης. «Στην έκδοση αυτή καταγράφεται η δομή του μεσογείτικου τόπου με τους ξεχωριστούς αμπελώνες, η όλη διαδικασία της αμπελοκαλλιέργειας, τα μέσα πραγμάτωσής της και κυρίως η διαδικασία του τρυγητού και της οινοποίησης, όπως γίνονταν πριν από τη μηχανοκίνηση», λέει στη στήλη ο επικεφαλής των εκδόσεων Α Ω, Πέτρος Μιχάλης. «Κύριο στοιχείο στην προσπάθεια αυτή», συνεχίζει, «υπήρξε η φωτογραφική απεικόνιση όλων των δεδομένων της αγροτικής ζωής και των διεργασιών που πραγματοποιούνταν στον μεσογείτικο τόπο και που σήμερα, δυστυχώς, χάνονται. Απώλειες οφειλόμενες στις σύγχρονες ωφελιμιστικές εξελίξεις και στην ανθρώπινη αδιαφορία για τη διατήρηση των παραδόσεων. Ομως οι παραδόσεις μάς δίνουν τις ειδικές γνώσεις, τις πολλαπλές εμπειρίες και τις αναγκαίες βάσεις για τη συνέχιση του αυθεντικού τρόπου ζωής των Μεσογειτών». Στο βιβλίο καταγράφονται, λοιπόν, όλα αυτά μέσα από τις φωτογραφίες, τα εναπομείναντα χρηστικά αντικείμενα και κάθε άλλο στοιχείο που ιχνηλατεί την ιδιαίτερη σχέση του τόπου με τον οίνο. Βέβαια, μια έκδοση από μόνη της δεν αρκεί. Οπως λέει ο κ. Μιχάλης, «επιδιώκουμε τη δημιουργία ενός μουσείου αμπέλου και οίνου. Είναι απαραίτητη η διαφύλαξη, έστω και διά της καταγραφής, όλων των υπαρχουσών γνώσεων και στοιχείων. Να μην αφεθούν στη λήθη του χρόνου όσα πολύτιμα μας δόθηκαν από τους προγόνους μας».

Δεν υπάρχουν σχόλια: