Το
Κανναβουργείο της Έδεσσας βρίσκεται στην περιοχή του Ψηλού Γκρημνού, στην
περιοχή Βαρόσι. Παρήγαγε σχοινιά και σπάγκους από ινδική κάνναβη, που εισαγόταν
κατά κύριο λόγο από το Μπενάρες. Τα προϊόντα ήταν πολύ ποιοτικά και ανθεκτικά
και το κανναβουργείο Έδεσσας υπήρξε το μεγαλύτερο εργοστάσιο σπάγκων και
σχοινιών στην Ελλάδα, ιδίως την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Οι μηχανές
που έφτιαχναν το νήμα και κατόπιν τα σχοινιά λειτουργούσαν με υδροκίνηση,
εκμεταλλευόμενοι έτσι τα πολλά νερά της Έδεσσας. Εκτός από κάνναβη από το
Μπενάρες, χρησιμοποιήθηκε κατά διαστήματα κάνναβη από τη Σερβία αλλά και από
την Ελλάδα, συγκεκριμένα από τον κάμπο των Γιαννιτσών. Σήμερα ο χώρος
χρησιμοποιείται ως πολυχώρος πολιτισμού και τέχνης και λειτουργεί και καφέ.
(http://www.taxidologio.gr/edessa-todo-old-hemp.html)
Πρόκειται
για ένα εργοστάσιο που παρήγαγε σχοινιά και σπάγκους από ινδική κάνναβη η οποία εισαγόταν από το Μπενάρες.
Η
διαδικασία κατεργασίας της κάνναβης και κατασκευής των σχοινιών ήταν δύσκολη
αλλά εξαιρετικά μεθοδική και το εργοστάσιο γνώρισε ημέρες μεγάλης ακμής κατά το
Μεσοπόλεμο, οπότε και προμήθευε σχεδόν αποκλειστικά το μεγαλύτερο μέρος της
χώρας.
Το Κανναβουργείο Έδεσσας αποτέλεσε το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής σχοινιών και σπάγκων στην Ελλάδα, με άλλα μικρότερα στην Κέρκυρα, Βόλο, Πειραιά. Ιδρύθηκε το 1908 από τους: Εταιρεία Τότσκα και Σία και άλλους μικρότερους μετόχους. Η Δ/νση του ανατέθηκε στον έμπειρο Ναουσαίο Βιομήχανο Ηρακλή Χατζηδημούλα. Ο πρώτος μηχανικός του εργοστασίου ήταν ο αυστριακός Λεοπόλδος Άηγκελ. Η λειτουργία του ξεκίνησε το 1913. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις του Κανναβουργείου αναπτύσσονται στη θέση Μεγάλος Γκρεμός σε ένα πλάτωμα αναπτύσσεται ψηλότερα από το επίπεδο του «Λόγγου» και χαμηλότερα από το πάρκο των καταρρακτών. Χαρακτηρίζεται από 9 επαναλαμβανόμενους όγκους από πωρόλιθο διάτρητους από μεγάλα παράθυρα με υπέρθυρα. Οι στέγες είναι δικλινείς ξύλινες «δι’ ευρωπαϊκών κεράμων» και δημιουργούν τριγωνικά αετώματα.
Το κτίσμα αποτελείται συνολικά από τέσσερις όγκους: 1. διώροφο κτίσμα
συσκευασίας και αποστολής του προϊόντος, 2. το κτίσμα αποθήκευσης της πρώτης
ύλης, 3. μονόροφο κτίσμα παραγωγής του προϊόντος 4. το κτίσμα του μηχανουργείου
και το λεβητοστάσιου. Στην άνω είσοδο του εργοστασίου βρίσκεται ο σταθμός
διευθέτησης της πορείας του νερού για την κίνηση των μηχανών. Δύο φυλάκια υπάρχουν
ένα στην είσοδο του εργοστασίου και το άλλο στη βόρεια πλευρά του Σε γραμμική
διάταξη από το κτήριο παραγωγής βρίσκονται το διώροφο κτίσμα με τα γραφεία και
τους χώρους υγιεινής Το κτήριο παραγωγής διατηρεί όλο το μηχανολογικό εξοπλισμό
του και την τουρμπίνα υδροκίνησης.
Η λειτουργία των μηχανών στηριζόταν στην υδροκίνηση. Ο αρχικός υδροστρόβιλος δύναμης 400 ίππων και 830 στροφών αντικαταστάθηκε το 1939 από τουρμπίνα τύπου Φράνσις ελβετικής κατασκευής δύναμης 700 ίππων. Οι μηχανές ήταν γερμανικής και αγγλικής προέλευσης. Πρώτη ύλη για την παρασκευή των σχοινιών ήταν το καννάβι που ερχόταν από την περιοχή Μπενάρες των Ινδιών. Για τους σπάγκους χρησιμοποιούσαν σερβικό καννάβι και αργότερα ελληνικό από τον κάμπο των Γιαννιτσών.
(συνεχίζεται)
πηγές:
Κείμενα και εικόνες:
Σοφιάννα Αγγελοπούλου στη φωτογραφική λέσχη Πάτρας
Χριστίνα Ζαρκάδα-Πιστιόλη στο αρχαιλογία online
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου