ΔΕΝ ΤΑ ‘ΧΕΙ ΟΛΑ Ο ΜΠΑΞΕΣ

Αν δούμε την τελευταία δεκαετία και τα πολιτιστικά της μορφώματα στο χώρο της Έδεσσας, θα παρατηρήσουμε στην αρχή τη δειλή εμφάνιση κάποιων συλλόγων όπως του ΜΕΣΝ Άρνισσας και του συλλόγου φοιτητών Έδεσσας, να προσπαθούν να πουν κάτι έξω από την επίσημη κρατική έκφραση και να δώσουν ό,τι δεν περνούσε από τα μαζικά μέσα ενημέρωσης. Σήμερα η εικόνα είναι διαφορετική. Παρατηρείται υπεργεννητικότητα συλλόγων μορφωτικών, εκπολιτιστικών, πνευματικών κ.α. που έχουν σχέση με την τέχνη και φιλοδοξούν να φέρουν την άνοιξη στα μυαλά των ανθρώπων και στο ευρύτερο περιβάλλον τους.

Η πολιτιστική αιθρία βοήθησε ν’ ανθίσουν τα ποικίλα, μα τόσα όμοια άνθη, λες βγαλμένα από το ίδιο φυτώριο, τόσο που νομίζεις πως το ίδιο γονίδιο τα γέννησε. Είναι άραγε αυτή η ανθοφορία ικανή να μετατραπεί σε καρποφορία; Όχι, φυσικά. Πολλά θα μείνουν αμάραντα να στολίζουν τα βάζα των ιδρυτών τους, σαν μνημεία ηρωικών προσπαθειών σ’ έναν εχθρικό χώρο που τους πολέμησε, αγνοώντας ή μη θέλοντας να δεχτούν τη δική τους αδυναμία και α-προσαρμοστικότητα στο γενέθλιο περιβάλλον, που είδε σαν αλεξιπτωτιστές να πέφτουν από το νικητήριο αεροπλάνο.

Τα πρωτοδικεία και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι είχαν την τιμητική τους τα τελευταία 2-3 χρόνια, εκδίδοντας καταστατικά και σφραγίδες, που επισημοποιούσαν την εμφάνιση κάποιων όμοιων ανθρώπων και την απόφαση τους να δουλέψουν για την άνοδο της πολιτιστικής στάθμης. Κι αρχίζουν απ’ τα εύκολα: χορευτικό, βιβλιοθήκη, συλλογή λαογραφικού υλικού, επετειακές εκδηλώσεις. Κι αμέσως οι εκκλήσεις για οικονομική βοήθεια από το κράτος. Το «δικό μας» κράτος πια. Και πέφτουν τα λεφτά όχι μόνο σαν λίπασμα αλλά σαν σπόρος. Και μετά; Μετά το χάος και η σύγχυση. Μεταξύ σφύρας και άκμονος οι επιλογές. Τελικά θα πρέπει να ευχαριστήσουμε τον χρηματοδότη, να δείξουμε ότι τα χρήματα του πιάνουν τόπο. Οπότε ο μονόδρομος νάτος, η πορεία αναγκαστική οδηγείται από τα σήματα σε τοπία, που κάπου τα ‘χουμε ξαναδεί και αρχίζουμε να θέλουμε να βρούμε παρακαμπτήριο. Αλλά με τζάμπα εισιτήριο δεν πας εκεί που θέλεις, πας εκεί που σε πάνε και λες κι «ευχαριστώ» μ’ αξιοπρέπεια. Με λίγα λόγια, η οικονομική ανεξαρτησία είναι το παν. Το κράτος δίνει, αλλά πρέπει να δει αποτελέσματα που να του αρέσουν.

Μετά, δεν γίνεται να ζήσουν οι σύλλογοι αυτοί με δάνειες αντιλήψεις από το κέντρο. Άλλα τα μάτια του λαγού και άλλα της κουκουβάγιας. Τα φωτισμένα παιδιά από τις σχολές του κέντρου πυροδότησαν κάποια ξεκινήματα. Τώρα δεν είναι απαραίτητα. Οι ιθαγενείς ας τινάξουν το κόμπλεξ του επαρχιώτη, του ετερόφωτου κι ας ανάψουν δικό τους καντήλι που αν το λάδι είναι καλό η φλόγα θα κρατηθεί.

Η ρίζα μας είναι βαθειά σ’ αυτό το χώρο και ξέρει να κρατάει τους χυμούς της. Ας κόψουμε σιγά σιγά τους καρπούς κι ας τους γευτούμε. Τα χάμπουργκερ και τα τοστ θέλουν στο τέλος μιαν άλλη γεύση για να κρύψουν τη γύμνια τους. Ώσπου η τροφή μας ξαναγίνει φυσική κι υγιεινή, τουλάχιστο τα φρούτα μας ας είναι τέτοια.

Θ. Σαρηγκιόλης

Μάρτης ’84 – Έδεσσα

Υ.Γ. την 23/9/2015

Οι τότε επισημάνσεις αντανακλούν στο σήμερα; Διότι το λάδι δεν ήταν καλό και η φλόγα δεν κρατήθηκε…!!!

ΛΕΩ ΝΑ ΠΕΤΑΞΩ...

Συγγραφέας: ΜΠΑΣΛΑΜ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

Εκδότης: ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ

Πού πάνε τα μπαλόνια όταν φεύγουν από τα χέρια μας; Ξεκινώντας από αυτή την απλή, αλλά με πολλές προεκτάσεις ερώτηση, ο Δημήτρης Μπασλάμ στο τρίτο του βιβλίο "Λέω να πετάξω...", μας οδηγεί στο μαγευτικό και γεμάτο εκπλήξεις ταξίδι της ζωής, με πρωταγωνιστή ένα κόκκινο μπαλόνι και φόντο την εξαιρετική εικονογράφηση ενός νέου ζωγράφου, του Γιώργου Κόφτη.

 O Δημήτρης Μπασλάμ γεννήθηκε το Δεκέμβριο του 1967 στο Aschaffenburg της Γερμανίας και μεγάλωσε στην Έδεσσα, όπου και ξεκίνησε την ενασχόλησή του με τη μουσική. Σπούδασε κοντραμπάσο στο Σύγχρονο Ωδείο Θεσσαλονίκης και επαγγελματικά ασχολείται με τη μουσική από το 1986. Συνεργάστηκε δισκογραφικά και σε ζωντανές παραστάσεις με τους: Θανάση Παπακωνσταντίνου, Γιάννη Αγγελάκα, Σωκράτη Μάλαμα, Big Sleep, Μark Eitzel, Μανόλη Φάμελλο, Δήμητρα Γαλάνη, Μελίνα Κανά, Νίκο Ζιώγαλα, Παύλο Παυλίδη και πολλούς άλλους. Τον Οκτώβριο του 2005 κυκλοφόρησε από τη "Sony BMG" το πρώτο του μουσικό παραμύθι, "O Γαργαληστής", όπως και το σάουντρακ της ταινίας "Η Γυναίκα είναι σκληρός άνθρωπος" του Αντώνη Καφετζόπουλου. Το Νοέμβριο του 2005 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Επόμενος σταθμός" και η έντυπη εκδοχή του "Γαργαληστή" με εικονογράφηση του Βίκτορα Μοσχόπουλου. Το δεύτερο μουσικό παραμύθι του, "Ο Αγισήλαγος", κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2007 και πάλι σε συνεργασία με τη "Sony BMG" και τον "Επόμενο σταθμό". 

( http://www.biblionet.gr/author/59273)

(2014)	Τα παπούτσια του βαρύτονου, Επόμενος Σταθμός
(2013)	Η θυμωμένη μπετονιέρα, Επόμενος Σταθμός
(2011)	Λέω να πετάξω..., Επόμενος Σταθμός
(2009)	Ο γαργαληστής, Επόμενος Σταθμός
(2007)	Ο Αγησίλαγος, Επόμενος Σταθμός
(2005)	Ο γαργαληστής, Επόμενος Σταθμός

Ψηλός Βράχος

Στο άκρο της συνοικίας Βαρόσι η τοποθεσία “Ψηλός Βράχος”. Από τον εκπληκτικό αυτό γεωλογικό σχηματισμό μπορεί κάποιος να αγναντέψει τις πλαγιές του Βερμίου και τα γύρω χωριά συγκλονίζει η θέα της Αρχαίας Πόλης και της Μονής της Αγ.Τριάδας. Εδώ βρίσκεται και το Μητροπολιτικό Μέγαρο.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΣΤΙΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ

Πόσο απέχουμε εμείς από αυτό που διαβάσαμε; Πότε θα κάνουμε την υπέρβαση; Πότε θα βγούμε από τον μικρόκοσμό μας και θα κοιτάξουμε την πραγματικότητα κατάματα; 
 Ας αναρωτηθεί ο καθένας γιατί αλλού γίνονται πράγματα και δεν γίνονται στον τόπο μας. Χωρίς καμία διάθεση κακίας απλά επισημαίνουμε το γεγονός! (από την συντακτική ομάδα του blog)

"Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, η Διεύθυνση Βιβλιοθηκών και Μουσείων , σε συνεργασία με την Εθελοντική Ομάδα Φοιτητών του Α.Π.Θ., διοργανώνει κοινωνικό φροντιστήριο, σε μαθητές Λυκείου που προέρχονται από ασθενή περιβάλλοντα, διδάσκοντας δωρεάν εβδομαδιαία μαθήματα όλων των προσανατολισμών (Μαθηματικά – Φυσική – Φιλολογικά) στις Περιφερειακές Βιβλιοθήκες όπου θα γίνονται και οι εγγραφές.

Η συμμετοχή των μαθητών είναι δωρεάν και θα τηρηθούν κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια. Πιο αναλυτικά:
Το οικογενειακό εισόδημα του προηγούμενου οικονομικού έτους δεν πρέπει να ξεπερνά τις 15.000 ευρώ.
Τα άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (πολύτεκνοι, μονογονεϊκές οικογένειες, αναπηρίες κλπ) γίνονται δεκτά χωρίς οικονομικά κριτήρια.
Μαζί με την αίτηση που συμπληρώνεται στη βιβλιοθήκη πρέπει να έχετε μαζί σας:
Φωτοτυπία της φορολογικής δήλωσης του προηγούμενου οικονομικού έτους ή φωτοτυπία εγγράφου που να πιστοποιεί ότι ανήκετε σε ευπαθή κοινωνικά ομάδα
Μία επικυρωμένη υπεύθυνη δήλωση του κηδεμόνα που θα αναφέρει “Δηλώνω υπεύθυνα ότι επιτρέπω στον/στην ........................ να παρακολουθήσει τα παρακάτω μαθήματα του Κοινωνικού Φροντιστηρίου Εθελοντών ΑΠΘ
Αιτήσεις συμπληρώνονται έως 22/9/2015 και τα μαθήματα θα ξεκινήσουν αρχές Οκτωβρίου.
Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στους υπαλλήλους της Βιβλιοθήκης
Περιφερειακή Βιβλιοθήκη Άνω Τούμπας “Κληροδότημα Στ. Νικολαΐδης” Γρ. Λαμπράκη 187, τηλ. 2310950370"

Μάρκος Μέσκος: «Η ποίηση έχει όπλα με σιγανή φωτιά»

«Εγώ δίνω περίοδο χάριτος πολύ περισσότερο στους δικούς μου ανθρώπους» δηλώνει ο ποιητής Μάρκος Μέσκος.

Η είδηση της τοποθέτησης του σε τιμητική θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι γεγονός που περνά απαρατήρητο.

Ο βραβευμένος - κρατικό βραβείο ποίησης (2014), Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο του έργου του (2006), περιοδικό Διαβάζω 1995- και πολυδιαβασμένος ποιητής Μάρκος Μέσκος, ο ποιητής των καταφρονεμένων και παρεμποδισμένων, ο ποιητής που αντέταξε στο κακό του εμφυλίου μια μυθική κλεφτουργιά της Μακεδονίας, είναι ένας άνθρωπος που αποφεύγει τη δημοσιότητα. Όταν όμως δεχτεί να μιλήσει, η ελευθερία του λόγου του είναι απολαυστική.

Γιατί αποφασίσατε εσείς ένας ποιητής, να εμπλακείτε στον δημόσιο βίο, κ. Μέσκο; Ή για να θυμηθούμε το ρητορικό ερώτημα του Χέλντερλιν «Και οι ποιητές τι χρειάζονται σ' έναν μικρόψυχο καιρό »;

Είναι από τους κλασικούς που αγαπώ. Για την εμπλοκή μου στον δημόσιο βίο, ξέρω τι μπορώ να κάνω στη ζωή μου και τι όχι. Εν πάση περιπτώσει είμαι από αυτούς που από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου δεν αλλάζω εύκολα ρότα. Επειδή βίωσα με πολύ άγριο τρόπο τα γεγονότα της δεκαετίας του ‘40, είχα από τότε τραβήξει τον δρόμο μου. Έμεινα εκεί, υπηρετώντας τον κανόνα, πιστεύοντας στον κανόνα.

Όταν ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ στο προσκήνιο φάνηκε ένα ξέφωτο στον ορίζοντα. Θυμηθήκαμε τα παλιά και μπήκαμε αγαπώντας και τιμώντας τον ΣΥΡΙΖΑ με την ψήφο μας. Η επιτροπή κάτω στην Αθήνα, μετά τις αλλεπάλληλες μελαγχολίες και διασπάσεις ζήτησε και τη δική μου συμμετοχή. Έχω ένα φίλο Κεφαλονίτη στην Αθήνα, τον Γεράσιμο Λυκιαρδόπουλο (σ.σ. ποιητής, εκδότης του λογοτεχνικού περιοδικού «Σημειώσεις»), που με παρακίνησε να δεχτώ την τιμητική αυτή θέση στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Την αποδέχτηκα και χαίρομαι που οι φίλοι μου χάρηκαν περισσότερο από μένα. Τους λέω, «καταλαβαίνω πολύ καλά αυτούς που καβάλησαν το καλάμι και τους είναι δύσκολο να κατέβουν από το καλάμι». Με εμένα δεν υπήρχε ποτέ τέτοιο θέμα. Είμαι Παπαδιαμαντικός σαν τύπος, στον κόσμο των ονείρων και των επιλογών.

Μπορεί η ποίηση να κατακτήσει ένα νέο δημόσιο χώρο και λόγο;

Μακροπρόθεσμα, την ποίηση πιστεύω, οι ενδιαφερόμενοι θα την επικαλούνται πάντα. Με άμεσο τρόπο δεν μπορεί να κινητοποιήσει τις μάζες. Είναι αδύνατον. Άλλοι έχουν τα σπαθιά και τα όπλα. Η ποίηση έχει όπλα που καίνε σε σιγανή φωτιά.

Το στίγμα του ΣΥΡΙΖΑ στην εξάμηνη διακυβέρνηση του, πώς το κρίνετε;

Έχω πει ότι στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ θέλω πάρα πολύ να υπάρχει και το πολιτιστικό πρόγραμμα. Γιατί υπάρχει αυτή η κιβωτός των ανθρώπων, όχι μόνο των ανωνύμων αγωνιστών, αλλά και των πνευματικών ανθρώπων που έχουν προσφέρει πολλά και τα έχουν πει πριν. Θα’ θελα πολύ να αναφέρονται ξεκινώντας από τα ονόματα του Παπαδιαμάντη και Βιζυηνού, στον Θεοτόκη, τον Βάρναλη και φτάνοντας έως τις μέρες μας στον Μανόλη Αναγνωστάκη - που είναι ορόσημο για μας εδώ επάνω στη Θεσσαλονίκη -, ο Λειβαδίτης, η Μέλπω Αξιώτη, ο Νόντας Γονατάς, ο Δημήτρης Χατζής, ο Ανδρέας Φραγκιάς για να πω κάποιους . Ο κατάλογος μακρύς. Η Αριστερά στον πολιτισμό αρίστευσε.

Και στη διακυβέρνηση της;

Εγώ δίνω περίοδο χάριτος πολύ περισσότερο στους δικούς μου ανθρώπους. Πιστεύω ότι με το μαχαίρι στο λαιμό και με τις οικονομικές αδυναμίες, η κυβέρνηση δεν μπορούσε να κάνει τίποτε. Παρόλαυτα κάτι έκανε. Όχι όμως στον πολιτισμό .

Η Αριστερά που έχετε στοχαστεί τόσο πολύ στο έργο σας πού βρίσκεται σε αυτή τη συγκυρία;

Βρίσκεται σε μια αναδιοργάνωση θα έλεγα, σε φάση μιας αναζήτησης. Υπηρετώντας τον κανόνα των κοινωνικών παροχών, της προσφοράς, της αλληλεγγύης, της συμπεριφοράς, με ουμανιστικό πρόσωπο. Για να γίνει και πάλι μια πραγματικότητα προς μίμηση. Πιστεύω ότι αυτό το ξέφωτο που ξαφνικά παρουσιάστηκε εδώ και λίγο καιρό στο πολιτικό προσκήνιο, δημιουργεί ακόμη πολλές προσδοκίες. Έτσι θέλω να πιστεύω. Στο βάθος είμαι απελπισμένος άνθρωπος αλλά δεν το βάζω κάτω. Και περιμένω το στοιχείο της έκπληξης. Με όλους τους σημερινούς αντί, τους πρώην κομμουνιστές, τους απογοητευμένους, βλέπω ότι αποδείχθηκαν περαστικοί απ αυτόν τον χώρο. Δεν πολέμησαν, δεν εργάστηκαν και πολύ περισσότερο δεν σκοτώθηκαν, όπως σκοτώθηκαν άλλοι στο παρελθόν. Έχει ακόμα δρόμο να διανύσει ο κόσμος των ονείρων της δικής μας πολιτείας. Θαρρεί κανείς πως είναι πραγματοποιήσιμος. Το πιστεύω. Πρέπει να αντέξουμε, το έχουν πει και ο Αναγνωστάκης και ο Χατζιδάκις.

Η Ευρώπη του διαφωτισμού, της ευμάρειας, της κοινωνικής ισότητας και της δικαιοσύνης τι απέγινε;

Δεν εξηγείται. Μόνο οι Σουηδοί έκαναν κάποια βήματα προς τον σοσιαλισμό αλλά κι εκείνοι όχι εκ βάθρων. Δεν μπόρεσε η πεφωτισμένη Ευρώπη να φτιάξει ένα νέο κόσμο.

Πιστεύετε ότι η κρίση με τους πρόσφυγες θα προκαλέσει ανατροπή στην Ευρώπη περισσότερο απ' ό,τι η λιτότητα;

Θα φωτίσει τον κόσμο να δει τους πραγματικούς υπαίτιους. Γιατί πραγματικοί υπαίτιοι είναι όλοι όσοι προκαλούν πολέμους. Η κρίση με τους μετανάστες θα προκαλέσει κάποια μεταβολή στην Ευρώπη, όμως δεν πιστεύω ότι θα επιφέρει ανατροπή.

Νατάσσα Δομνάκη (ΑΜΠΕ)

Βιομηχανικά Μνημεία Εδεσσας

Σε μικρή απόσταση από το πάρκο των Καταρρακτών συναντάμε την παλιά βιομηχανική υδροκίνητη ζώνη της Έδεσσας, γνωστή ως περιοχή των Mύλων.

H αφθονία των υδάτων σε συνδυασμό με τις έντονες κλίσεις του εδάφους έδωσαν την δυνατότητα εκμετάλλευσης της υδροκίνησης από τα αρχαία χρόνια (υδραλέτης).

Aπό την περιοχή του Λόγγου έως την άκρη του πλατώματος του υψίπεδου της Έδεσσας κατά μήκος του φρυδιού της πόλης, όπου καταλήγουν οι διακλαδώσεις των υδάτων του ποταμού Eδεσσαίου, πλάι στο πάρκο των καταρρακτών εγκαταστάθηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα τα πρώτα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας και εργαστήρια της παλιάς βιομηχανικής ζώνης της Έδεσσας. Η περιοχή είναι γνωστή ως "Μύλοι" και είναι μοναδική σε έκταση υδροκίνητων παραγωγικών μονάδων στον ελλαδικό χώρο.

Oι έντονες κλίσεις του εδάφους και η αφθονία των νερών έδωσαν από τα βυζαντινά ακόμα χρόνια την δυνατότητα εκμετάλλευσης της υδροκίνησης. Eκείνη την εποχή οργανώθηκαν στην περιοχή οι πρώτοι αλευρόμυλοι, σησαμοτριβεία, βυρσοδεψία και νεροτριβεία.

Συστηματικότερη έγινε η εκμετάλλευση του νερού όταν από τα τέλη του 19ου αιώνα εγκαταστάθηκαν στην Έδεσσα υδροκίνητα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας από Nαουσαίους Έλληνες επιχειρηματίες.

Συνολικά ιδρύθηκαν έξι υδροκίνητες μονάδες με πρώτο το νηματουργείο Tσίτση και Σία το 1895 από το οποίο σώζονται μόνο ίχνη των αρχικών του εγκαταστάσεων.

Aκολούθησε η "Ένωση Bιομηχανικών Eπιχειρήσεων Eστία AE" με δύο βιομηχανικές μονάδες το 1907 και το 1926, το Kανναβουργείο της Eταιρείας Tότσκα το 1908 και το Kανναβουργείο των Aδελφών Aποστόλου και Σπυριδωνίδη το 1930. Tελευταίο ιδρύθηκε κατά την περίοδο 1929-1930 το εριουργείο των αδελφών Σεφερτζή - Kοκκίνου το οποίο ήταν ένα από τα σπουδαιότερα εργοστάσια των Bαλκανίων.

Όλες αυτές οι βιομηχανικές μονάδες ήκμασαν κατά την περίοδο του μεσοπολέμου. Όμως λόγω προβλημάτων που παρουσιάστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τα υδροκίνητα εργοστάσια έκλεισαν οριστικά το 1962.

Xάρη στο ζωηρό ενδιαφέρον του Δήμου Έδεσσας για την ανάδειξη και την αξιοποίηση των μοναδικών αυτών πρωτοβιομηχανικών μνημείων εκπονήθηκε το 1991 μελέτη που προσβλέπει στην επανάχρηση και την αποκατάσταση όλων των υδροκίνητων εργαστηρίων - εργοστασίων. http://www.visit.com.gr/index.php?lang=gr&com=content&c=4&id=11

 Εργοστασια
 *1895 Νηματουργειο Γρηγοριου Τσιτση (αδελφοι Κ. Κοκκινου, Γ. Κυρτσης, Π. Σεφερτζης και Γρηγ. Λογγος)
*1907 Βαμβακοκλωστήριο Ηρ. Χατζηδημουλα (Ι. Χατζηνικου, αδελφοι Λαππα, και Ανασ. Βασδαρη) απο το 1926 Κατω ΕΣΤΙΑ
*1908-1909 Καναβουργειο αδελφοι Τοσκα (απο το 1912 Ηρακ. Χατζηδημουλας)
*1929-30 ΣΕΦΕ.ΚΟ αδελφοι Σεφερτση-Κοκκινου και Σια
*Μεταξουργεια (Αποστολιδη, Γατσου, Πιγκα, Χοτοτινιαν, Σιβενα, Νοϊτση, Ναθαναηλ, Ουτα, Αϊκου, Θεμελη)
*Βιοτεχνιες Ταπητουργιας (Κοτζαϊαβαζογλου, Κοτζαντωνογλου, Αγαπαλογλου, Κοκκινιδη, Ελμαλογλου)

«Όταν σε αγαπούνε αποκτάς υπόσταση»

Γράφει η Πέρσα Κουμούτση //

 «Συνηγορία Ποιήσεως», Μάρκος Μέσκος, εκδόσεις Κίχλη

Σε μια εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση των εκδόσεων Κίχλη κυκλοφορεί το ξεχωριστό βιβλίο του ποιητή Μάρκου Μέσκου, «Συνηγορία Ποιήσεως», με εικόνα εξωφύλλου και σχέδια του ιδίου.
Το βιβλίο, αποτελείται από σημειώσεις του για την ποίηση και την ποιητική, μικρά κείμενα που θυμίζουν αποφθέγματα, ρήσεις σοφές, αποστάγματα γνώσης και εμπειρίας από την πολυετή θητεία του στον στίβο της ποίησης και της ζωής, που εδώ συνταυτίζονται αβίαστα, αφού η ζωή παραλληλίζεται εύστοχα με το ποιητικό σύμπαν που πραγματεύεται, ενώ εντοπίζονται μεταξύ των δυο ‘κόσμων’ πολλές ομοιότητες κι αναλογίες. για τον ποιητή ζωή και ποίηση διέπονται από τις ίδιες νόρμες.. Άλλωστε, η ζωή δεν συνιστά το αρτιότερο, πολυπλοκότερο και θαυμαστότερο ποίημα όλων; Και είναι εύλογο να συνάγουμε, ανατρέχοντας στην πορεία του ποιητή Μάρκου Μέσκου όλα αυτά τα χρόνια, ότι έχει μέσα του κατασταλαγμένα ως βιώματα πολλά για τη σχέση ζωής με τη δημιουργία. Έτσι τα μικρά αυτά κείμενα, θα λέγαμε, ότι όχι μόνο αποτελούν ψηφίδες που συνθέτουν την ταυτότητα του ποιητή, τον χάρτη της ζωής του, αλλά συγκροτούν και μια νοερή συνομιλία με τους ομοτέχνους του, όπως και έναν διάλογο αποτίμησης κι απολογισμού με τον εαυτό του σαν να στέκεται μπροστά σε ένα καθρέφτη. Οι στοχασμοί του Μάρκου Μέσκου ανοίγουν διάπλατα την ‘πόρτα’ σε νέους δημιουργούς, τους οποίους αναφέρει ως ‘ασκητές’, αλλά και σε ένα ποιητικό κόσμο καθαρό, διαυγές κι απογυμνωμένο από ψιμύθια και φτιασίδια, απαλλαγμένο δηλαδή από κάθε τι που τον διαφθείρει, όπως η ματαιοδοξία και το ‘μικρόβιο της δημοσιότητας’. Τον αποκαλύπτει ως έχει μαζί με τα κακοτράχαλα μονοπάτια του, τις αιχμές αλλά και τις λείες του επιφάνειες, που σαν κάτοπτρα αντανακλούν τη βιωμένη εμπειρία του ιδίου, και όλων εκείνων που τον υπηρετούν με συνέπεια..
Στο βιβλίο αποκαλύπτονται επίσης τα διλήμματα, οι φόβοι και οι αγωνίες του Μ. Μέσκου για το παρόν και το μέλλον της ποίησης, όπως μικρότερα ή μεγαλύτερα μυστικά της τέχνης που ‘διακονεί’ ακατάπαυστα εδώ και πολλές δεκαετίες, επιστρατεύοντας συχνά πυκνά το πικρό χιούμορ, αλλά πάντα με μια γλώσσα υποδόρια, εξόχως ποιητική, αναδεικνύοντας σε κάθε περίπτωση την αποκτημένη με τα χρόνια εμπειρία, την πολυμάθεια και το ήθος του. Κυρίως όμως μαρτυρούν έναν ακάματο ‘αναχωρητή’ της ποίησης’ και της ζωής. Κι αν για τον ίδιο «Τα ποιήματα μιας ενότητας που έχουν τοποθετηθεί κατά διαλεκτικό τρόπο, το δεύτερο Ποίημα είναι η συνέχεια του πρώτου, το τρίτο η συνέχεια του δεύτερου και ούτω-καθεξής. στο τέλος της ενότητας έχουμε τη συνολική σύνθεση, από την οποία κατά κάποιον τρόπο (γνωστό στη συνείδηση του ποιητή) προκύπτει η μυθιστορία, το μικρό μυθιστόρημα), έτσι και στο βιβλίο αυτό το κάθε κείμενο ή απόφθεγμα αποτελεί τη συνέχεια του προηγούμενου, ώσπου στο τέλος της ‘ενότητας’ , του βιβλίου εν προκειμένω, έχουμε ένα μικρό, αλλά σημαντικό δοκίμιο περί ποιήσεως, ποιητικής- και όχι μόνο. Δεν ήταν εύκολο να διαλέξω ανάμεσα στα μικρά αυτά κείμενα, αφού όλα χωρίς εξαίρεση μου χάρισαν την ίδια αισθητική απόλαυση, και με δίδαξαν το ίδιο. Παραθέτω, ωστόσο, μερικά που τράβηξαν εξαρχής την προσοχή μου, ξεκινώντας με αυτό που θεωρώ κορωνίδα της σκέψης του, και βέβαια ξεκάθαρη μαρτυρία της σεμνότητάς του.

• «Κάθε μικρόβιο δημοσιότητας που προσεγγίζει τον ασκητή δημιουργό είναι βάρος περιττό- μοιάζει άλλης περιοχής το πρόβλημα, όμως δεν είναι! Αποπροσανατολίζει και οδηγεί στη ανούσια ματαιοδοξία. Ο δημιουργός: καθίσταται μαϊντανός και πάει με κάθε είδος γαστρονομικού γεύματος (προς πάσιν βρώσιν) της αναζητούμενης Ευθυμίας./ Πόσους, αλήθεια, υπηρετεί η περίπτωση;»
• «Τι να’ ναι άραγε η ποίηση, άνθος του μυαλού ή κακιά ώρα;( άπειρα τα ερωτήματα. Μηδαμινές οι απαντήσεις»
• «Το ποίημα εκθέτεται γυμνό, ολάκερο απροστάτευτο στη συμπάθεια, στον χλευασμό, και τη ασέλγεια και την κατανόηση του ή μη»
• «Το ποίημα πρέπει να σέβεται την αξιοπρέπεια της ζωής και του θανάτου»
• «Ψεύτη κόσμε! κι όμως ο άνθρωπος πρέπει να πιστέψει στη ζωή, ν’ αγωνιστεί για την όποια (χρονικά)διάρκεια του »
• «ΛΕΞΕΙΣ ΤΑΡΑΓΜΕΝΕΣ, άγνωστος υπόγειος ρυθμός, άτι το ποίημα χτυπάει με την οπλή του το χώμα. Σε λίγο, οι έμμονες ιδέες μαζί του θα τρέξουν πετώντας.»
• «ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΧΑΡΤΙΟΥ ένας κάποτε σημείωνε: «Δώστε μου τρεις λέξεις να σας φτιάξω το καράβι του Κόσμου! Τρεις λέξεις μόνο».
• «ΟΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΙ, ταμένοι ποιητές ισχυρίζονται πως κατάφεραν να γίνουν ένα μουσικόν όργανο· όπως κι αν χαϊδέψεις τις χορδές του, εκείνο θα σημάνει Ποίηση.
• – Αν, εσύ, μπορείς να σηκώσεις το άχθος, πάρε τον δρόμο.»

____________________________

Ο Μάρκος Μέσκος γεννήθηκε στην Έδεσσα της Μακεδονίας το 1935. Εκεί οι εγκύκλιες και οι γυμνασιακές του σπουδές. Κατ” αρχάς στο εμπορικό κατάστημα του πατρός του και κατόπιν, 1965-1980, στην Αθήνα. Απεφοίτησε από το Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Σχολής Δοξιάδη Αθηνών το 1968. Εργάστηκε, μεταξύ άλλων εργασιών του ποδαριού, ως γραφίστας σε αρκετά διαφημιστικά γραφεία αλλά και επιμελητής εκδόσεων. Πολύ πριν, από το 1957, είχε συνδεθεί με τη συντακτική ομάδα του περιοδικού «Μαρτυρίες». Γράφει ποιήματα από το 1952. Συνεργάστηκε με ποιήματα, μελέτες και πεζογραφήματα σε πολλά περιοδικά. Ποιήματά του μεταφράστηκαν σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Από το 1981 είναι εγκατεστημένος στη Θεσσαλονίκη. Φίλος και συνιδρυτής της εκδοτικής ομάδας των «Χειρογράφων» ενώ από το 1987-1993 εργάστηκε ως υπεύθυνος των εκδόσεων της Α.Σ.Ε. Έχει τιμηθεί με το βραβείο ποίησης του περιοδικού «Διαβάζω» για τους «Χαιρετισμούς», 1995, και με το βραβείο του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, το 2006, για το σύνολο του ποιητικού του έργου.
 http://fractalart.gr/markos-meskos/

Το Κανναβουργείο (γ' μέρος)

Η ευημερία της πόλης δέχθηκε ανεπανόρθωτο πλήγμα κατά τη δεκαετία του '40, με τη γερμανική κατοχή και τον εμφύλιο που ακολούθησε. Αν και η Έδεσσα δεν βομβαρδίστηκε στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, υπέστη τεράστια καταστροφή ακριβώς λίγες ημέρες πριν από τη λήξη της κατοχής. Το Σεπτέμβριο του 1944, οι Γερμανοί, σε αντίποινα για το φόνο ενός στρατιώτη τους, πυρπόλησαν τη μισή πόλη αφήνοντας χιλιάδες άστεγους. Μεταξύ των κτιρίων που καταστράφηκαν περιλαμβανόταν το Αρρεναγωγείο (κτίσμα του 1862) και ο μητροπολιτικός ναός των Αγίων Αναργύρων.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, η Έδεσσα βρέθηκε στη δίνη του εμφυλίου πολέμου και, κατά περιόδους, κατακλύστηκε από προσωρινούς πρόσφυγες των γύρω χωριών, τα οποία εκκενώνονταν για στρατιωτικούς λόγους. Όταν έληξαν οι συγκρούσεις, το 1949, η πόλη προσπάθησε να επουλώσει τα τραύματα, αλλά οι οικονομικές συνθήκες είχαν αλλάξει. Η εμφάνιση των συνθετικών υφασμάτων (νάιλον, [[ραγιόν]) που ήρθαν από την Αμερική επέφερε σκληρό ανταγωνιστικό κτύπημα στις ελληνικές κλωστοϋφαντουργίες. Ο εξηλεκτρισμός της χώρας αφαίρεσε από τις βιομηχανίες της Έδεσσας το συγκριτικό πλεονέκτημα των υδατοπτώσεων.

Η Έδεσσα ήταν η δεύτερη πόλη στην παραγωγή μεταξιού. Είχε εκκοκιστήρια βάμβακος και εργοστάσια ταπητουργίας που γνώρισαν ιδιαίτερη άνθηση. Τα υδροκίνητα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας, σε μεγάλη ακμή κατά το μεσοπόλεμο, ιδρύθηκαν ανάμεσα στο 1874 και το 1912 στις πόλεις του Βερμίου και επωφελήθηκαν από την κινητήρια δύναμη του νερού, τα χαμηλά ημερομίσθια και την πλούσια ντόπια παραγωγή πρώτων υλών. Στην Έδεσσα κάθε εργοστάσιο εκμεταλλεύεται και έναν καταρράκτη. Ο μηχανικός τους εξοπλισμός προέρχεται από την Ευρώπη ενώ η παραγωγή τους καταναλώνεται στην ευρύτατη περιοχή της τότε Ευρωπαϊκής Τουρκίας.

1. Το Νηματουργείο Γρηγορίου Τσίτση και Σία ιδρύθηκε το 1895. Η πρώτη βιομηχανική μονάδα της Έδεσσας εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο νηματουργείο όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ανατολής.
2. «Ένωσις Βιομηχανικών Επιχειρήσεων ΕΣΤΙΑ Α.Ε.» είναι η επωνυμία της επιχείρησης που συνενώνει ένα νηματουργείο και ένα κλωστοϋφαντουργείο που παρήγαγε δίμητο, φανέλα και κάμποτο.
3. Το «Καναβουργείο Α.Ε. Έδεσσα» άρχισε να λειτουργεί το 1913. Ήταν το καλύτερο από τα τέσσερα καναβουργεία της Ελλάδας και παρήγαγε σχοινιά και σπάγκους. Ιστορικό διατηρητέο μνημείο, σώζει ως σήμερα τον αρχικό του εξοπλισμό.
4. Το Καναβουργείο των αδελφών Αποστόλου και Σπυριδωνίδη ουσιαστικά δεν λειτούργησε. Σώζονται μόνο οι εξωτερικοί του τοίχοι από πωρόλιθο.
5. Η Εριοβιομηχανία ΣΕ.ΚΟ Α.Ε. ξεκίνησε ως Εριουργείο των αδελφών Σεφερτζή-Κόκκινου, είχε τον τελειότερο μηχανικό εξοπλισμό από όλα τα εργοστάσια της πόλης και παρήγαγε υφάσματα σκωτσέζικα (κασμίρια). Το 1985 αγοράζεται από τον βιομήχανο Σημαιοφορίδη για να μετατραπεί σε εργοστάσιο έτοιμων ενδυμάτων. Στο πλαίσιο της μετατροπής, ο αρχικός εξοπλισμός πουλήθηκε και 36 αργαλειοί έγιναν παλιοσίδερα. 

Σήμερα τα κτίρια και ο περιβάλλων χώρος του Κανναβουργείου, έχουν αξιοποιηθεί ως πολυχώρος πολιτισμού. Είναι βιομηχανικό μουσείο για την ιστορία της υδροκίνησης και χώρος αναψυχής και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ένας καφές στο Κανναβουργείο είναι μια απόλαυση της θαυμάσιας θέας προς τον κάμπο και την ιστορία της βιομηχανικής Έδεσσας.

πηγές

Σοφιάννα Αγγελοπούλου στη φωτογραφική λέσχη Πάτρας

Χριστίνα Ζαρκάδα-Πιστιόλη στο αρχαιλογία online

Nikos Argiropoulos στο photogr.gr
escapegreece.com

kannavourgio.gr

varosi.gr

nosyparker-diadromes.blogspot.com

http://www.taxidologio.gr/edessa-todo-old-hemp.html

Το Κανναβουργείο (β' μέρος)

Το καννάβι ψεκαζόταν με λάδι για να μαλακώσει και στη συνέχεια καθαριζόταν από ξένες ύλες με ένα μηχάνημα που ονομαζόταν «Βαλιβίτσα». Ακολουθούσε το προλανάρισμα και το λανάρισμα, όπου το καννάβι μετατρεπόταν σε ταινία με το επιθυμητό πάχος κάθε φορά. Οι ίνες παραλληλίζονταν με τους «Σύρτες» και με την επεξεργασία τους στους «Πάγκους» γινόταν το πρώτο στρίψιμο (σιτζίμι). Από τους πάγκους τα σιτζίμια μεταφέρονταν στις «Σιτζίμ μηχανές», όπου γινόταν το δεύτερο στρίψιμο (4 σιτζίμια σε ένα). 

Από τις «σιτζίμ μηχανές» το σχοινί μεταφερόταν στις «ξύστρες» που το καθάριζαν από το χνούδι. Ακολουθούσε το κολλάρισμα, το στέγνωμα και το καρούλιασμα. Στις στρεπτικές «ψιλές» μηχανές γινόταν το τελευταίο στρίψιμο. (106) Από τα στοιχεία του εργοστασίου με 107 εργάτες η ημερήσια παραγωγή έφτανε τα 1300 κιλά καννάβινου σχοινιού, 200 κιλά καννάβινου σπάγκου για δέματα και 180 κιλά σπάγκου από λινάρι για το αρμάθιασμα του καπνού. 1 Η διακίνηση της παραγωγής γινόταν από τη Θεσσαλονίκη όπου ήταν και η έδρα του κεντρικού εμπορικού καταστήματος.

Τα χοντρά σχοινιά έφευγαν στην Κρήτη (μεγαλύτερο κέντρο κατανάλωσης), στην Ήπειρο και στη Θεσσαλία ενώ οι λεπτοί σπάγκοι στην Ανατ. Μακεδονία και Θράκη Κατά την περίοδο Οκτωβρίου – Μαρτίου υπήρχε στασιμότητα ως προς τη διάθεση των προϊόντων. Η ακμή του εργοστασίου τοποθετείται στο χρονικό διάστημα 1928 – 1940 περίοδο που απασχολεί 150 εργάτες (το μεγαλύτερο ποσοστό εργατών ήταν νέες γυναίκες από τα χωριά του κάμπου).

Από το 1950 αρχίζει η παρακμή του. Η απώλεια του κεκτημένου εκμετάλλευσης των υδατοπτώσεων , οι διαφωνίες των μετόχων, το ύψος των οφειλών προς τις τράπεζες, Ι.Κ.Α., Δημόσιο οδηγούν στη διακοπή των εργασιών του τον Μάιο του 1966. Οι 100 εργάτες του Κανναβουργείου ιδρύουν τον «Παραγωγικό συνεταιρισμό η Πέλλα» και αναλαμβάνουν τη διαχείριση του. Το 1967 η διαχειριστική επιτροπή ζητά από την Ε.Τ.Β.Α. δάνειο για να συνεχίσει το εργοστάσιο τη λειτουργία του. Το εργοστάσιο κλείνει και περιέρχεται στο Δημόσιο. Έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, από το Υπουργείο Πολιτισμού

Το εργοστάσιο παρήκμασε μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το 1983. Σήμερα, αναπλάθεται με στόχο να αποτελέσει πόλο έλξης και χώρο μάθησης, που θα συμβάλει στην αναβίωση της ιστορίας της περιοχής.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, αρχίζει να χρησιμοποιείται για πρώτη φορά συστηματικά το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα της πόλης, οι άφθονες υδατοπτώσεις.
Στο «φρύδι» του βράχου κτίζονται εργοστάσια, τα οποία αξιοποιούν τη δωρεάν πηγή ενέργειας και φέρνουν οικονομική άνθηση. Πρώτο εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας ήταν του Τσίτση (1895). Ακολούθησαν η Άνω και Κάτω Εστία, το Κανναβουργείο και το Σεφέκο.
Ήδη από τη δεκαετία του '10 και ιδιαίτερα κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, η Έδεσσα είχε αποκληθεί «Μάντσεστερ των Βαλκανίων» και ήταν, μαζί με τη Νάουσα, η κινητήρια δύναμη της βιομηχανίας στη Μακεδονία.

Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, η Έδεσσα απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό στις 18 Οκτωβρίου του 1912.
Στην οικονομική ανάπτυξη του μεσοπολέμου προσέφεραν σημαντικά οι 2.500 περίπου πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην πόλη με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923-24. Πολλοί από αυτούς είχαν αστική προέλευση και ίδρυσαν βιοτεχνίες. Τη δεκαετία του '30, εποχή πλήρους ακμής, λειτουργούν θέατρα, κινηματογράφοι, φιλαρμονική και εκδίδονται 4-5 εφημερίδες. Στην έντονη πολιτιστική κίνηση πρωτοστατεί ο σύλλογος «Μέγας Αλέξανδρος», που ιδρύθηκε το 1922 και συνεχίζει μέχρι σήμερα.