«Φασισμός. Η ιστορία μιας ιδεολογίας»
#Προδημοσίευση από το νέο βιβλίο της Σώτης Τριανταφύλλου, που κυκλοφορεί την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου από τις Εκδόσεις Πατάκη.
Επιμέλεια: Δημήτρης Δουλγερίδης | TA NEA Σαββατοκύριακο 29-30 Νοεμβρίου
«Είναι φασισμός ο λαϊκισμός;
» (…) το να αποκαλούμε “φασίστες” τη Μαρίν Λεπέν, τον Ντόναλντ Τραμπ, τον Τσέχο πρώην πρωθυπουργό Andrej Babiš, τον Ολλανδό Geert Wilders και άλλους δεξιούς και ακροδεξιούς αποκρύπτει περισσότερα από όσα αποσαφηνίζει. Αν και οι σημερινοί δεξιοί που κατατάσσονται στους “λαϊκιστές” μοιράζονται κάποιες ομοιότητες με τους φασίστες του Μεσοπολέμου –έξαλλη δημαγωγία, τρέλα του μεγαλείου, υποκρισία, διχαστική ρητορική και πολιτική, θεατρικότητα χειρονομιών–, οι συγκρίσεις πρέπει να είναι προσεκτικές. Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι στον 20ό αιώνα αυτό που επέτρεψε στους φασίστες να γίνουν, από περιθωριακοί εξτρεμιστές, κυβερνήτες μεγάλου μέρους της Ευρώπης ήταν η αποτυχία των δημοκρατικών ελίτ και θεσμών να αντιμετωπίσουν τις κρίσεις που αντιμετώπιζαν οι κοινωνίες στα χρόνια του Μεσοπολέμου. Άρα, αντί να τους απορρίπτει κανείς χρησιμοποιώντας απεχθείς χαρακτηρισμούς, αποξενώνοντας συλλήβδην τους οπαδούς τους, θα ήταν προτιμότερο να ακούει τι έχουν να πουν: μολονότι σήμερα η Δύση, παρά τα μεγάλα της προβλήματα, δεν αντιμετωπίζει την κατάρρευση της δεκαετίας του 1930 την οποία υπονοεί η άκρα δεξιά, η ανάπτυξη των ακροδεξιών λαϊκών κινημάτων μοιάζει με εκείνη του παρελθόντος. Όπως πολλά από τα σύγχρονα δεξιά κινήματα, ο φασισμός γεννήθηκε σε μια χρονική περίοδο έντονης παγκοσμιοποίησης στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν ο καπιταλισμός αναμόρφωνε τις δυτικές κοινωνίες καταστρέφοντας παραδοσιακές κοινότητες, επαγγέλματα και πολιτιστικούς κανόνες. Ήταν επίσης μια εποχή μεταναστεύσεων: αγρότες από την ύπαιθρο, που είχαν πληγεί από τις νέες γεωργικές τεχνολογίες και την εισροή φθηνών αγροτικών προϊόντων, συνέρρεαν στις πόλεις και οι πολίτες των φτωχότερων χωρών συνέρρεαν σε πλουσιότερες αναζητώντας καλύτερη ζωή. Τότε, όπως και τώρα, αυτές οι αλλαγές τρόμαξαν και εξόργισαν πολλούς, δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για πολιτικούς άνδρες που ισχυρίζονταν ότι είχαν όλες τις απαντήσεις. Εξέχοντες μεταξύ αυτών των πολιτικών ήταν οι δεξιοί εθνικιστές, οι οποίοι ορκίστηκαν να προασπίσουν τον λαό από την επιζήμια επιρροή των ξένων και των καπιταλιστικών αγορών, με αποτέλεσμα να αναδυθούν φασιστικά κινήματα σχεδόν σε όλες τις δυτικές χώρες, από την Αργεντινή ως την Αυστρία και από τη Γαλλία ως τη Φινλανδία. Οι φασίστες έγιναν ανατρεπτικές δυνάμεις και επηρέασαν τη χάραξη πολιτικής, αλλά μέχρι το 1914 οι πρωτοφασίστες, οι ιδεολογικοί πρόγονοι των φασιστών, δεν αμφισβητούσαν ουσιαστικά το κατεστημένο. Η τακτική τους δεν ήταν ούτε “επικίνδυνη” ούτε “επαναστατική”. Για να γίνει αυτό χρειάστηκε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο οποίος, εκτός του ότι σκότωσε, ακρωτηρίασε και τραυμάτισε εκατομμύρια Ευρωπαίους, κατέστρεψε την οικονομία μεγάλου μέρους της ηπείρου. Ένας ολόκληρος τρόπος ζωής αφανίστηκε για πάντα»…
Περισσότερα στο patakis.gr/bkm/15253.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου