Γράφει ο Δημήτρης Μπαλτάς
Ορίζοντας την αγάπη
Σαφώς ιδιοπρόσωπη και πρωτότυπη η ποιητική σύνθεση, με έργα της Anna Avrora Zhukovskaia, Ανώτερη όλων το καλοκαίρι (εκδ. Ίκαρος, 2025) του καταξιωμένου συνθέτη και διεθνή μαέστρου Θεόδωρου Κουρεντζή. Δομικά ακολουθεί το κοντάκιον, αυτή την εκτενή υμνογραφική σύνθεση, διακριτό είδος της εκκλησιαστικής ποίησης και της βυζαντινής μουσικής που άκμασε τον 6ο και τον 7ο αιώνα, με κύριο
εκπρόσωπο τον Ρωμανό τον Μελωδό. Αποτελείται από το προοίμιο, όπου ο ποιητής παρουσιάζει το θέμα του ύμνου, το οποίο αναπτύσσει, έπειτα, στους οίκους (στροφές). Ο ποιητής μάς εισαγάγει στο θέμα μιας μάλλον απόκοσμης κυοφορίας με τον εναρκτήριο στίχο: της Αποκαθήλωσης του θέρους απ’ το Σώμα της, ενώ ολοκληρώνει την εισαγωγή στο θέμα με τους στίχους Ανώτερη όλων το καλοκαίρι,/ Της ανέμελης Εκείνης το Εγκώμιον, εκ των οποίων ο πρώτος επαναλαμβάνεται ως εφύμνιο-συνδετικό στοιχείο με τους οίκους που ακολουθούν. Συναντούμε το πένθος και τη φωτιά ως αναπόσπαστα στοιχεία της χθόνιας πορείας μιας γυναικείας μορφής – που μπορεί να είναι η μητέρα ή άλλη αγαπημένη θηλυκή φιγούρα –, της οποίας η εκδημία θέτει υπό αμφισβήτηση τη μελλοντική ύπαρξη του κόσμου. Η δύναμη που κινεί τον κόσμο πρέπει να μεταβληθεί, ώστε να μπορεί να συνεχίσει ο τελευταίος να υφίσταται χωρίς τη μορφή, της οποίας το βιολογικό τέλος, που έχει ήδη επέλθει, απειλή την υπόστασή του. Υπεισέρχεται δε η λάβρα της γραφής ως στοιχείου που συμπληρώνει το εφύμνιο. Ανώτερη όλων το καλοκαίρι/ το ναρκωτικόν ανάγνωσμα, διαβάζουμε στο τρίτο μέρος του οίκου, όπου παρουσιάζεται αδρομερώς και μυθικά η αυτοβιογραφία του ποιητικού εγώ με κορύφωση τον θρήνο της μάταιης αγάπης ως απόρροια αιτήματος του αγαπημένου προσώπου στο οποίο απευθύνεται. Ο παλλόμενος ερωτισμός οδηγεί στην αποσπασματική και διακεκομμένη αποτύπωση του δεύτερου κοντακίου. Στο δεύτερο μέρος η φωνή ανήκει στο ασώματο κορίτσι, που ενοικεί στα αχαρτογράφητα ύδατα του νου, το οποίο συνθέτει την προσωπογραφία του και παίρνει από το χέρι τον ποιητή γυμνό, για να τον ξεναγήσει στα σκοτάδια της ψυχής του, της ψυχής των απελπισμένων. Στο τρίτο κοντάκιο συνεχίζεται από τον Κουρεντζή σε τρίτο πρόσωπο η αφήγηση της ποιητικής ιστορίας και ολοκληρώνεται με το καλοκαίρι ως την ανώτερη εποχή όλων, μιας και τότε καρποφόρησε η αγάπη. Στον οίκο που ακολουθεί, απέναντι στη συμφορά της αδικίας που προηγήθηκε, ο ποιητής παρακλητικά αιτείται την αποκατάσταση της τάξης και την έλευση της αρμονίας. Το μελικό στοιχείο εισάγεται εμφανέστερα ως «Ήχος β΄» (σ. 49), οπότε και προσδιορίζεται η μουσική ταυτότητα του κοντακίου, η οποία αναπτύσσεται προοδευτικά. Ο θρυμματισμός της “σταυρικής” αγάπης στα υπαρξιακά σκοτάδια χυτεύεται διαλογικά στο τέταρτο κοντάκιο, αποτινάσσοντας κάθε μιαρή αμαρτία, ενώ το πέμπτο κοντάκιο μάς επαναφέρει σε ένα απόκοσμο τοπίο με όχημα ένα βροχερό ενύπνιο, όπου ευλαβικά ψιθυρίζεται μια ευχή. Ο τελευταίος οίκος αποκαθιστά τον νομιμοποιητικό δεσμό τούτης της ποιητικής σύνθεσης με την εκκλησιαστική ποίηση, καθότι σχηματίζει την ακροστιχίδα – σύνηθες συνεκτικό στοιχείο των οίκων – «Αγρός αίματος», συνδηλώνοντας τη σχετική ευαγγελική αφήγηση, πριν το τυπικό απολυτίκιο ολοκληρώσει τη σύνθεση. Κι ήταν στο όνειρο νεκρά πνοή/ Μαγιά του πρωινού σε κουρασμένα χείλη/ Που σπεύδει το αναίμακτο της αφθαρσίας/ Στον Φλοίσβο που μεγαλύνεσαι εις τον αιώνα (σ. 67).
Ο Δημήτρης Μπαλτάς είναι ποιητής, φιλόλογος και επιμελητής κειμένων. Γεννήθηκε το 1999 στην Αθήνα. Είναι αριστούχος απόφοιτος της κλασικής φιλολογίας, του μεταπτυχιακού προγράμματος «Ρητορική, Επιστήμες του Ανθρώπου και Εκπαίδευση» και του επιμορφωτικού σεμιναρίου «Επιμέλεια και Διόρθωση Κειμένου» του Πανεπιστημίου Αθηνών. Γράφει ποίηση, κριτικά κείμενα και δοκίμια για τη λογοτεχνία. Κείμενά του έχουν φιλοξενηθεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά και σε συλλογικά έργα. Έχει δημοσιεύσει τις ποιητικές συλλογές: Η Αρχή (εκδόσεις Οσελότος, 2019), Μελωδίες λήθης (εκδόσεις Αποστακτήριο, 2021), Το όνομα του έρωτα (εκδόσεις Αποστακτήριο, 2022), Περιγραφές του ανεκπλήρωτου (εκδόσεις Κάκτος, 2022), Τα λεπτά της σιωπής (εκδόσεις Κάκτος, 2023), Υπό καθεστώς ομηρίας (εκδόσεις Μετρονόμος, 2025).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου