Περιοδικό Μονόκλ | Τεύχος #1

http://www.monocleread.gr/2020/09/14/periodiko-monocle-teyxos-1/?fbclid=IwAR0wqn9HMDFk8ZquQCavHkVvs66NsuQpJJ7aFIqp3zgVqypIGtNxqtApdKo

Ασθένειες του…. νερού

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας 

Ευτυχία Γιαννάκη «Η νόσος του μικρού Θεού», εκδ. Ίκαρος 

Η Ευτυχία Γιαννάκη κέρδισε τα εύσημα της κριτικής και του αναγνωστικού κοινού με την πρώτη της αστυνομική τριλογία, την ‘’Αθηναϊκή’’ όπως την ονόμασε. Με το τέταρτο αστυνομικό βιβλίο της συγγραφικής διαδρομής της ξεκινάει την δεύτερη τριλογία, που την έχει ονοματίσει ‘’του νερού’’. «Η νόσος του μικρού Θεού» (εκδόσεις Ίκαρος) διαδραματίζεται εξ ολοκλήρου στην Πάρο όπου ο αυτό-εξόριστος ήρωας της Γιαννάκη, ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος καλείται να εξιχνιάσει τον φόνο της γυναίκας ενός αρχαιοκάπηλου παγκόσμιου βεληνεκούς και δράσης. Το αξιοπερίεργο στην περίπτωση της Γιαννάκη είναι ότι παρότι γράφει

Το εγκώμιο του ποδιού

Γράφει η Ελένη Γκίκα 

 Junichiro Tanizaki «Το πόδι της Φουμίκο», Μετάφραση: Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα, 2020, σελ. 96 

«Αν με είχε ρωτήσει κανείς τι ήταν για μένα πολυτιμότερο στον κόσμο, η ζωή μου ή η γάμπα της Ο’Φούμι, θα είχα απαντήσει χωρίς τον παραμικρό δισταγμό ότι ήταν αυτό το εκθαμβωτικό κομμάτι του κορμιού της. Θα πέθαινα ευχαρίστως για εκείνη τη γάμπα» Με την μορφή μιας επιστολής στο δάσκαλό του, ο Ουνοκίτσι, φοιτητής στη Σχολή Καλών Τεχνών, αφηγείται τη συνάντησή του με τον συνταξιούχο Τσουκακόσι και τη μαιτρέσσα του Φουμίκο. Ο γέρος έμπορος, παθιασμένος με την ομορφιά του ποδιού της ερωμένης του, αναθέτει στον νεαρό ζωγράφο να αποδώσει δυτικότροπα τη Φουμίκο, κατά τον

Περιεχόμενα τεύχους 120, Σεπτέμβριος 2020 Athens Review of Books

Νίκος Μαυρέλος, Η πτώση με το «αλεξιανάβατο», ήτοι η επίθεση της πρωτοπορίας

Ιωάννης Μ. Κωνσταντάκος, Παίζοντας κωμωδία στον καιρό του Αριστοφάνη και του Μενάνδρου

Τεχνική και περιεχόμενο στο βιβλίο

Γράφει ο Γρηγόρης Τεχλεμετζής 

"Ο Γαλατάς", Anna Burns, μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Gutenberg 2019 

Διαβάζοντας στις διακοπές μου τον Γαλατά, βιβλίο που τιμήθηκε δικαίως με Booker, αισθάνθηκα ότι δεν μπορούσα να μη γράψω για αυτό, ελπίζοντας να κομίσω κάτι καινούργιο, παρ’ όλη την αρχική μου πρόθεση να μην ασχοληθώ με κριτικές στην ολιγοήμερη ξεκούρασή μου. Η φωτεινή δασκάλα των γαλλικών, ο ίσως-φίλος, η χώρα πέρα από το νερό, ο δρόμος με τα κόκκινα φώτα, ένας ουρανός που οι νέοι τον βλέπουν μόνο γαλάζιο και δεν διακρίνουν καμία διαφορετικότητα, το πυρηνικό αγόρι, ο τρίτος γαμπρός, ο Τάδε Μακ Τάδε, η άλλη μεριά του δρόμου που χωρίζει τις δυο αλλόθρησκες συνοικίες, η

Μario Vitti: ένας κοσμοπολίτης γεφυροποιός δύο λογοτεχνιών

του Ευριπίδη Γαραντούδη (*) 

Ο Mario Vitti μου ήταν βιβλιογραφικά γνωστός ήδη στη διάρκεια των σπουδών μου, τις χρονιές 1982-1986, στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κυρίως λόγω της μεταφρασμένης στην ελληνική γλώσσα Ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Τότε είχα την ευκαιρία να τον δω πρώτη φορά και να τον ακούσω να δίνει διάλεξη σ’ ένα μεγάλο κατάμεστο αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής Σχολής. Έμεινα εντυπωσιασμένος, όπως κι όλοι σχεδόν οι τότε συμφοιτητές και συμφοιτήτριές μου, όχι μόνο από την επικοινωνιακή του χάρη –ήταν πνευματώδης, χαμογελαστός, αεικίνητος και αφοπλιστικά οικείος, σε αντίθεση, σκέφτομαι εκ των υστέρων, με αρκετούς καθηγητές

3ος ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΟΣ

1. Ο Διαγωνισμός χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες διαγωνιζομένων:

Α) Μαθητών μέχρι 18 ετών.

Ποιητικά Είδη Κατηγορίας:

α. Ποίημα με ελεύθερο στίχο.

β. Ποίημα με έμμετρο στίχο.

γ. Χαϊκού.

δ. Σατιρικό ποίημα.

ε. Σονέτο.

στ. Μουσικός στίχος (τραγούδι).

Νίκο Καρούζο «θα γυρίσουμε στην ομορφιά μια μέρα…»

 

Ο Νίκος Καρούζος γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου του 1926 στο Ναύπλιο και πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου του 1990 στην Αθήνα. Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος. Στρατευμένος στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, διώχτηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και εξορίστηκε μετά τη συνθηκολόγηση της Βάρκιζας. Η μητέρα του ήταν κόρη ιερωμένου και δασκάλου. Κατά τη διάρκεια των γυμνασιακών του χρόνων, ο Καρούζος έδρασε στην ΕΠΟΝ και εξορίστηκε στην Ικαρία (1947) και στη Μακρόνησο (1951), από όπου έφυγε τελικά το 1953 μετά το νευρικό κλονισμό. Παντρεύτηκε δύο φορές, το 1955 τη Μαρία Δαράκη, με την οποία έζησε λίγους μόλις μήνες και το 1963 τη Μαίρη Μεϊμαράκη, από την

Μίλτος Σαχτούρης, από το ποίημα στη μουσική

της Κατερίνας Σχινά

 Ανακάλυψα τον Μίλτο Σαχτούρη μέσα από τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι. Δεκαπέντε χρονών το 1972, μέσα στη δικτατορία, άκουσα τα “Δύο ναυτικά τραγούδια” του πάνω σε δυο ποιήματα από τη συλλογή “Παραλογαίς” του ποιητή. Πιάνο και φωνή – η φωνή του Σπύρου Σακκά. Ένας ναύτης τρέχει μες στο φεγγάρι, μια κοπέλα με κόκκινα μάτια λέει ένα τραγούδι για να φτάσει ως το ναύτη, μα δεν το μπορεί. Ένας βαρκάρης γυρίζει από ακτή σ’ ακτή και δεν θέλει ν’ αράξει πουθενά. Αδρές εικόνες μοναξιάς, τονισμένες από μια μουσική που δεν θέλει να ντύσει τους στίχους “αλλά να εισχωρήσει

Θοδωρής Γκόνης... ίσως ο σημαντικότερος μαθητής του Νίκου Γκάτσου

Κώστας Κουτσουρέλης

Από τους στιχουργούς του καιρού μας, ο Θοδωρής Γκόνης είναι ίσως ο σημαντικότερος μαθητής του Νίκου Γκάτσου. Εμπνεόμενος κι αυτός από την ελληνική ιστορία και λαϊκή παράδοση, ιδίως στα θαυμάσια τραγούδια που έγραψαν με τον Νίκο Ξυδάκη, προεκτείνει την εικονοπλαστική και συμβολική γλώσσα του Γκάτσου στο σήμερα, ανανεώνοντάς την. Κι ο Γκόνης είναι ένας θαυμάσιος λυρικός. Ακούστε:

Ημερολόγιο Ντίνου Χριστιανόπουλου

Γιώργος Χρονάς Ποιητής, Εκδότης 

Ιούλιος 1973: Συναντώ τον ποιητή στο ιστορικό του γραφείο της «Διαγωνίου». Είναι μαζί του ο Ξενοφών Κοκκόλης. Η ελευθερία των ποιημάτων του, νομίζω, πως μου επιτρέπει να μιλώ όπως του μιλώ. Με διακόπτει αυστηρά. Χειμώνας 1973: Γίνομαι συνδρομητής στο περιοδικό. Και αγοράζω μια σειρά από βιβλία των εκδόσεων. Είναι πολύ νωρίς για να καταλάβω το μυστικό του. Μωρό μου - προσφιλής του φράση - έχω πολλή δουλειά. Κάποτε τα λέμε. Πηγαίνετε… Και πράγματι έχει. Περιοδικό, εκδόσεις, γκαλερί, τα γραπτά του, οι μελέτες του, επιμελητής εκδόσεων - από αυτό βιοπορίζεται και κάνει αυτασφάλιση στο ΙΚΑ… 550 σύνταξη. Ο καιρός περνάει, τον συναντώ σε ιστορικά εστιατόρια της πόλης - που δεν υπάρχουν πια - και ανταλλάσσουμε χαιρετισμούς από

Μικροί Ροβινσόνες στη ζούγκλα (της Ελένης Σβορώνου)

Για τον κόσμο της Οικολογίας η λέξη «ζούγκλα» δεν είναι πολιτικά ορθή. Έχει μία χροιά περιφρόνησης, έναν απόηχο αποικιοκρατικού βλέμματος, έναν τόνο ανωτερότητας του πολιτισμένου κόσμου έναντι των ιθαγενών και είναι επιστημονικά ανακριβής. Δάση βροχής, τροπικά δάση και άλλοι όροι περιγράφουν ακριβέστερα τους μεγάλους πνεύμονες του πλανήτη και τις κιβωτούς αυτές βιοποικιλότητας που εκτείνονται εκατέρωθεν του Ισημερινού.

Μπαμ!

Στα τέλη του 15ου αιώνα και στη Ρώμη, κατά τις ανασκαφές των υπόγειων τμημάτων από τις θέρμες του Τίτου, ήρθε στο φως ένα άγνωστο μέχρι τότε είδος ζωγραφικής διακόσμησης που εξέπληξε τους συγχρόνους του με το ασυνήθιστο, παράδοξο και ελεύθερο παιχνίδι φυτικών, ζωικών και ανθρώπινων μορφών οι οποίες μεταμορφώνονταν η μία στην άλλη, σαν να γεννούσαν η μία την άλλη. Στο παιχνίδι αυτό της ρωμαϊκής διακόσμησης όπου παρατηρείται μια εξαιρετική ελευθερία και ευστροφία της καλλιτεχνικής φαντασίας -που γίνεται αισθητή ως εύθυμη, σχεδόν γελαστή ελευθεριότητα- εφαρμόστηκε ο όρος γκροτέσκο («la grottesca», από την ιταλική λέξη grotto, που σημαίνει σπηλιά, υπόγειο).[i] Ήταν απλώς

ΤΩΝ ΡΟΔΑΚΙΝΩΝ-ΘΑΝΑΣΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ

Εποχή της συγκομιδής κι ανέβαινα
τον ανήφορο του κορμιού σου
το φέρετρο του τελάρου με δέος κρατώντας
Τρεις μαστόροι καλούπωναν το μεσημέρι
με χέρια από καουτσούκ
να μην καούνε
Το φως τρέμιζε ένα γύρο
σαν τον αρσιβαρίστα τη στιγμή του ρεκόρ
Κι όπως ήταν σκυμμένοι
τις παλάμες καρφώνοντας
ένιωσαν απ’ τη σκιά την πομπή να στέκει
σε στάση προσφοράς
Και τον ουρανό στα μάτια σηκώνοντας
άγγιξαν τα ροδάκινα με ευλάβεια
κι έγιναν κλωνάρια τα χέρια τους πράσινα

Τότε ήταν που πίστεψα για πρώτη φορά

(Ανοιγμένη φλέβα, 1991)

Πορεία στον χρόνο και στους τόπους, για τη διαμόρφωση μιας νέας ταυτότητας – γράφει η Κούλα Αδαλόγλου

Δέσποινα Καϊτατζή- Χουλιούμη, Ο τόπος μέσα μας, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2020.

Η συλλογή διηγημάτων Ο τόπος μέσα μας είναι η πρώτη πεζογραφική εμφάνιση της Δέσποινας Καϊτατζή-Χουλιούμη. Μετανάστευση, νόστος, έρωτας. Με τον έρωτα να γίνεται αφορμή για μετανάστευση και να καθορίζει συχνά τον τόπο και τη διάρκειά της. Κοινωνική συμπερίληψη, ζωές που συνεχίζονται. Αλλά μέσα ένα σαράκι, μια φωτιά που καίει. Οδηγεί στην επιστροφή, που συχνά συνεπάγεται γείωση και απογοητεύσεις. Κέρδη και απώλειες.

Ο Γιάννης Πουλόπουλος στη ΛΥΡΑ της «χρυσής εποχής» του ελληνικού τραγουδιού

Ο Γιάννης Πουλόπουλος είχε αποσυρθεί συνειδητά από το τραγούδι, από τις ζωντανές εμφανίσεις και τη δισκογραφία. Θα έλεγα μάλιστα ότι αυτό έγινε στο σωστό timing, προτού δηλαδή αρχίσει να φθείρεται ή να αποτελεί σκιά του παρελθόντος, όπως δυστυχώς συμβαίνει με πολλούς συναδέλφους του. Και ίσως γι' αυτό με κάθε έκτακτη εμφάνιση του, οπουδήποτε δηλαδή μπορεί να βρισκόταν και να έπιανε ένα μικρόφωνο, γινόταν κανονικός χαλασμός, συντηρώντας έναν μύθο γύρω απ' τ' όνομα του. Δεν έχει γίνει κάτι ανάλογο με πολλούς τραγουδιστές. Ο Πουλόπουλος από'να σημείο και μετά σταμάτησε τα πάντα, μεταξύ αυτών και τις συνεντεύξεις. Είχα προσπαθήσει πριν λίγα χρόνια, μέσω της στενής συνεργάτιδας και συναδέλφου του, Ρένας Κουμιώτη, να του έπαιρνα μία συνέντευξη.

Ο αγώνας χωρίς ελπίδα νίκης είναι αγώνας μάταιος;

Πάνος Σ. Παναγιωτόπουλος*
Ο αγώνας για πανανθρώπινες αξίες, όπως για ελευθερία και δικαιοσύνη, είναι αγώνας προκαταβολικά δικαιωμένος, έστω κι αν αυτός που τον δίνει πιστεύει ότι ο αγώνας του είναι μάταιος. Αλλά παρά ταύτα τον δίνει. Ο Χανς Φαλάντα (Hans Fallada, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Rudolf Ditzen), που γεννήθηκε το 1893 στο Γκράιφσβαλντ και πέθανε το 1947 στο Βερολίνο, στο μυθιστόρημα αυτό παρουσιάζει την πραγματική ιστορία του Otto και της Elise Hampel (στο μυθιστόρημα αναφέρονται ως Οτο και Αννα Κβάνγκελ), ενός ζευγαριού γύρω στα σαράντα, που

Αγγέλα Καϊμακλώτη: ποίηση με ταυτότητα κυπριακή - Κριτική από τον Δήμο Χλωπτσιούδη

Αν η ποίηση οριοθετείται από τις γέφυρες που ο χείμαρρος της –ατομικής ή συλλογικής– καταστροφής γκρέμισε, τότε σίγουρα αυτή αποτελεί μία προσπάθεια με συλλογική συνείδηση εκ μέρους του δημιουργού να βοηθήσει ώστε να χτιστεί μία καινούρια γέφυρα. Εξάλλου, ο ποιητής δεν μένει κλεισμένος σε ένα δωμάτιο, αλλά συμμετέχει και συμπάσχει με την κοινότητα στο ίδιο δράμα. Και αν προσανατολιστούμε στην κυπριακή ποίηση, οφείλουμε να την εξετάσουμε στο σύγχρονο πλαίσιο ποιητικής παραγωγής μα και σε συνάρτηση με τα βαθιά χνάρια που άφησε η γενιά του '74 ή νεότεροι δημιουργοί (πχ Φροσούλα Κολοσιάτου[i]).    Και δεν αποτελεί υπερβολή η θέση ότι μεγάλο μέρος της κυπριακής λογοτεχνίας σφραγίζεται από τις

Ημερολόγιο 2021. Ταξίδια και περιηγήσεις

Επιμέλεια ημερολογίου: Νατάσα Κάντζα

 Εκδόσεις IANOS, 2020

 ISBN: 978-618-5141-79-0 Σελ. 128 

Διαστάσεις: 11cm x 16cm Τιμή: 5.55€ 

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις IANOS το ημερολόγιο για το 2021 με τίτλο Ταξίδια και περιηγήσεις. 

O Νίκος Καρούζος και ο Οδυσσέας Ελύτης για τον Μέγα Ανατολικό του Ανδρέα Εμπειρίκου

ΙΟΥΛΙΟΣ VERNE ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ

Άμα διαβάζει κανένας τον Ανδρέα Εμπειρίκο στα τόσο παλλόμενα πεζά του και τυχαίνει να ξέρει τις παλαιές καθαρευουσιάνικες μεταφράσεις του Ιούλιου Verne, είναι αδύνατο να μη συσχετίσει τη γλώσσα του κάλλιστου των υπερρεαλιστών της ρωμιοσύνης με εκείνη των αναφερόμενων μεταφράσεων. Έχω την άποψη πως ο Εμπειρίκος θα πρέπει να διαμόρφωσε τη μαγιά του γλωσσικού του πεπρωμένου από τέτοια διαβάσματα της παιδικής του ηλικίας. Η άποψη μου, βέβαια, κρέμεται στη διαίσθηση. Ποτέ μου δεν το θεώρησα σωστό να του κάνω κάποτε κάποιαν ερώτηση απάνω σ' αυτό το ζήτημα. Γνωρίζω πως κάθε ποιητής φανερώνεται εξαιρετικά ευαίσθητος σε παρατηρήσεις επιδράσεων. Εντούτοις, όταν έλαχε μια