Οι στυφές κωμωδίες του Αντώνη Σουρούνη

                        

Του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου.

Δεν είδα στους απολογισμούς που ακολούθησαν τον θάνατο του Αντώνη Σουρούνη να θίγεται μια θεμελιώδης κατά την κρίση μου παράμετρος του έργου του: η σχέση του με την παρωδία και ο τρόποι του να διακωμωδεί δύσκολες αν όχι και βαριά τραυματικές εμπειρίες. Η ειρωνεία αποτελεί για τον Σουρούνη ένα ισχυρό μέσον προκειμένου να αποφύγει τον μελοδραματισμό στον οποίο θα μπορούσε να υποκύψουν υπό διαφορετικό καθεστώς οι σκληρές και απάνθρωπες μέσα στη βαθύτερη ανθρωπιά τους ιστορίες του: είναι μια ειρωνεία που αγγίζοντας  την καρδιά της καθημερινότητας, σπεύδει να παραμερίσει τις ηθικές κρίσεις ή την χύδην καταγγελία και να μιλήσει διά της πλαγίας οδού για την τύχη των Ελλήνων στη Δυτική Γερμανία των δεκαετιών του 1960 και του 1970 ή για τα πάθη της μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Οι χασμωδίες, οι αδράνειες και οι εμπλοκές των χαρακτήρων του Σουρούνη δεν συνιστούν σε ένα τέτοιο πλαίσιο παρά εκφάνσεις μιας ισοπεδωμένης

«Ο Σταύρος Βαβούρης και η μυθολογία της βροχής» του Ηλία Κεφάλα

Ηλίας Κεφάλας

Δημοσιεύτηκε 07 Οκτωβρίου 2018

Το νερό είναι ένα από τα κυρίαρχα συστατικά στοιχεία της ποίησης του Σταύρου Βαβούρη και αναγνωρίζεται πρώιμα και έντονα μέσα στις πολλαπλές αφετηρίες του. Εδώ, φαντάσου καλπασμούς και κύματα, λέει ο τίτλος της πρώτης του ποιητικής συλλογής (1952). Και στην ενότητά της «Το τραυματισμένο φως», αισθάνεται ήδη από το πρώτο ποίημα το βάρος του νερού να τον δυναστεύει:

Όταν θαρθεί το καλοκαίρι
το φως κι ο αφρός
θάχουν μια τόση δύναμη κι αγάπη
που θα σηκώσουν σα φτερό στην επιφάνεια
το μολυβένιο απ’ τη βροχή κορμί μου.

Ο Πάνος Γαβαλάς και η εποχή του

Γράφει ο Κώστας Τραχανάς // *

Δημήτρης Μανιάτης «Πάνος Γαβαλάς. Μια φωνή όλο φως», Εκδόσεις Λιβάνης 2018 σελ. 366 (Περιλαμβάνεται αναλυτική δισκογραφία)

Ο Πάνος Γαβαλάς ανήκει στην τετράδα των μεγάλων ερμηνευτών μαζί με τον Καζαντζίδη, τον Μπιθικώτση και τον Μητροπάνο.
Πάνω στην πίστα όλοι θα τον θυμόμαστε μαζί με την Ρία Κούρτη. Εκείνος, εμβληματικός λογιστής, με κοστουμάκι και γυαλιά .Δίπλα του η θεσπέσια Ρία Κούρτη. Μαύρο φορεματάκι, κολιέ, τα πόδια ενωμένα σεμνά…

Ζωγράφος-Στέλλα Δούμου

Με της ζωγραφικής τα σύνεργα
–σα να λέμε μ’ ένα καλάμι ψαρέματος–
βγήκε ν’ αγκιστρώσει το θολωμένο τοπίο
και να το σύρει στον καμβά.
Να εμβολίσει μέσα του
κι ένα Εγώ καμώνοντας πως δεν.
Και με ταχύτητα μιας μπόρας
κρέμασε τον ουρανό ανάποδα
μικρά κέρματα για αντίβαρο
και τη σκιά ενός ανθρώπου
που διώχνει το αύριο απ’ τους ώμους.
Από τη θάλασσα ξερίζωσε
ένα μπλε που δεν το είχε ξαναδεί.
Το αραίωσε κρεμώντας στο πινέλο
δολώματα πουλιών.
Μα η θάλασσα επέμενε να σκουραίνει κι άλλο
ώσπου μαύρισε.
Συγχύστηκε…
Η ζωγραφιά εκτυλίχθηκε ανέντιμη.

Τι τον σκλήρυνε τόσο να χαλάσει τη θάλασσα;

  σελ. 18 ΧΑΜΗΛΕΣ ΟΚΤΑΒΕΣ, εκδ. Φαρφουλάς, 2013

Νυχτερινά μεροκάματα

Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης 

---

Κατά τους πολύ θερινούς μήνες όταν δουλεύουν στα φόρτε τους τα εργοστάσια με την σάλτσα ντομάτας ή την κομπόστα ροδάκινου, που με την ευκαιρία να σημειώσω ότι έχουν βρομίσει με τα ανεπεξέργαστα λύματά τους τον Λουδία, θα τις δεις μαζεμένες μπουλούκια μπουλούκια στις στάσεις των λεωφορείων. Συνηθέστερα πετυχαίνω τη νυχτερινή βάρδια τους κατά τις 9:00 όταν ολόκληρη η πόλη φοράει τα καλά της, σουλατσάροντας στον πεζόδρομο συνοδεία της συζύγου και των τέκνων ή ετοιμάζεται να ανακουφίσει τις ημερήσιες πλήξεις της στα ουζερί της πόλης. Και έτσι όπως είναι μαζεμένες θαρρείς ότι ετοιμάζονται να πάρουν το τελευταίο αστικό για να διασκεδάσουν στη Θεσσαλονίκη ή περιμένουν το εκδρομικό για να ξεκινήσουν ταξίδι για την Κωνσταντινούπολη, την

Η ΛΥΡΙΚΗ ΠΛΑΝΗ

Σε σένα, μικρή μου Βεατρίκη, στηρίζει κάθε ποιητής τις ελπίδες του.
Εμένα προσωπικώς με φάγανε οι δρόμοι σου
κι ούτε ένα ποίημα
.
ΜΑΡΙΟΣ ΜΑΡΚΙΔΗΣ:
Η λυρική πλάνη (1960-1970), από την συγκεντρωτική έκδοση ''Μετά είκοσι έτη'', ύψιλον / βιβλία 1985.

Το διαχρονικό σύμπαν του Αρη Μαραγκόπουλου (του Γιάννη Ν. Μπασκόζου)

Διαβάζοντας τα πρώτα έργα ενός συγγραφέα, που ήδη τον γνωρίζεις από τα έργα της ώριμης εποχής του, έχεις την δυνατότητα να ξαναδείς όλο το έργο του ως σύνολο, ως ύφος, ως ιδεολογία και αισθητική.  Διαβάζοντας  την τριλογία του Άρη Μαραγκόπουλου «Όλντσμομπίλ, Ψυχομπουρδέλο, Δεν είναι όλα σινεμά», τα οποία επανεκδόθηκαν από τις εκδόσεις Τόπος έχεις την αίσθηση ότι πράγματι αυτόν τον συγγραφέα τον έχεις ξαναδιαβάσει, καθώς πολλά στοιχεία εκείνης της πρώιμης συγγραφικής του εποχής διαλανθάνουν στα επόμενα έργα του.
Το «Όλντσμομπίλ» γράφτηκε στο Παρίσι το 1975-76 σε πρώτη μορφή και ολοκληρώθηκε μαζί με τα άλλα δύο «Ψυχομπουρδέλο» και «Δεν είναι όλα σινεμά, μωρό μου»(αρχικός τίτλος και πολύ ωραίος) στην Αθήνα την περίοδο 1980 – 1984. Στο «Όλντσμομπίλ» ο Γιάννης εργάζεται στην

Εκδοτικό καλοκαίρι μέσα στο χειμώνα – Τα νέα βιβλία του 2018-2019

Επιμέλεια: Ελένη Γκίκα //

Κάθε φέτος και καλύτερα! Κόντρα στην κρίση και στην έλλειψη πολιτικής για το βιβλίο, συγγραφείς και εκδότες σταθερά αντιστέκονται και επιμένουν, έστω για τους ελάχιστους. Εξάλλου, απ’ ότι αποδεικνύεται πια το ενιαίο σώμα της λογοτεχνίας, καλά κρατά: αγαπημένοι συγγραφείς συνεχίζουν να γράφουν, νέοι συγγραφείς εμφανίζονται αποτελώντας μια ευχάριστη έκπληξη, αγαπημένα βιβλία επανεκδίδονται κόντρα στο χρόνο.

Βύρωνας Κριτζάς: «Οι ωραίοι έχουν χρέη»

Όταν παρουσιάστηκα στο Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων, τον Γενάρη του 1991, τρία τραγούδια δονούσαν την ατμόσφαιρα του στρατοπέδου στην Κόρινθο κι έκαναν τη θητεία ακόμα πιο δύσκολη απ’ ό,τι ήταν: «Εσύ τι λες» με την Άντζελα Δημητρίου, που είχα ξανακούσει, και δύο άσματα άγνωστα σε μένα τότε, το «Δε σ’ αλλάζω» με τον Αντύπα και το πιο «ποιοτικό», αλλά εξίσου βαρετό, «Λάθος εποχή» με τον Πέτρο Γαϊτάνο. Πέρασαν μέρες μέχρι να βρω φαντάρο να ακούει Τρύπες ή Nick Cave και βδομάδες για να συναντήσω κάποιον που ’χε δει τους Wipers στο Club 22. Εκείνη τη χρονιά, ο Βύρωνας Κριτζάς ήταν τεσσάρων ετών.

Playlist 45 τραγουδιών

«Το αηδόνι του αυτοκράτορα» της Λένας Πλάτωνος στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ

Το μουσικό παραμύθι «Το αηδόνι του αυτοκράτορα» της σπουδαίας Λένας Πλάτωνος, της οποίας τα τραγούδια για τη «Λιλιπούπολη» έχουν μεγαλώσει γενιές παιδιών, ανεβαίνει για πρώτη φορά στη σκηνή (από τις 17 Οκτωβρίου έως τις 9 Ιανουαρίου) ως η κεντρική παραγωγή όπερας για παιδιά και νέους από την Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Πρόκειται για ένα έργο σπάνιας ομορφιάς και ευαισθησίας, σε μία εντυπωσιακή παραγωγή για 30 παραστάσεις, όπου η όπερα συναντά το animation, δημιουργώντας έναν καινούριο, μαγικό και συναρπαστικό κόσμο. Η παραγωγή πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ & Αγορά Κινουμένων Σχεδίων Animasyros.
Βασισμένο στο ομώνυμο παραμύθι του διάσημου Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, «"Το αηδόνι του αυτοκράτορα" δεν παρουσιάστηκε ποτέ ζωντανά, λόγω τεχνικών δυσκολιών και της οπερατικής δομής του» αναφέρει η δημιουργός του.

Παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Ηλία Γκρη «Σαν άλλος Οιδίποδας» στην Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Η Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης σας προσκαλεί στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Ηλία Γκρη Σαν άλλος Οιδίποδας, τη Δευτέρα, 15 Οκτωβρίου 2018, στις 8 μ.μ στη Στέγη της Εταιρίας (Δημοσθένους 4, Θεσσαλονίκη). Για το βιβλίο θα μιλήσουν: Ζωή Σαμαρά, ποιήτρια, ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ Απόστολος Λυκεσάς, ποιητής, δημοσιογράφος Κώστας Παπαγεωργίου, ποιητής, κριτικός Βαγγέλης Τασιόπουλος, ποιητής, γραμματέας της ΕΛΘ Χαιρετίζει και συντονίζει ο Ηλίας Κουτσούκος, συγγραφέας, πρόεδρος της ΕΛΘ 

Περιοδικό ΝΕΑ ΕΥΘΥΝΗ

Κυκλοφόρησε με πλούσια ύλη το νέο διπλό τεύχος (αρ.40-41) του περιοδικού Νέα Ευθύνη. Το τεύχος περιέχει αφιέρωμα στον ποιητή Αντώνη Μακρυδημήτρη, για τον οποίο γράφουν οι: Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, Νίκος Λάζαρης, Γεράσιμος Ρομποτής και Δημήτρης Κοσμόπουλος και σελίδες μελετών για τον Ανδρέα Κάλβο, από τους Μιχαήλ Πασχάλη και Λεύκιο Ζαφειρίου. Δύο μελέτες για την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου από τους Κυριάκο Χαραλαμπίδη και Δήμητρα Δημητρίου. Μια μελέτη του Βασίλη Μακρυδήμα για τον κορυφαίο ποιητή Τ.Κ.Παπατσώνη και την σχέση του με τον Άγγελο Σικελιανό. Διηγήματα του Γιάννη Πατσώνη και του Ιωάννη Τσέγκου.

ΕΝΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ Χ. ΘΕΟΧΑΡΗ

[Ένα αγαπητικό κείμενο της ποιήτριας Κυριακής Καρσαμπά]

Καθώς μελετούσα τα ποιήματα του πολύ αγαπητού διαδικτυακού μου φίλου ποιητή Γιώργου Θεοχάρη, ( «Πιστοποιητικά θνητότητας» ( συγκεντρωτικά Ποιήματα 1970-2010)διαπίστωνα όλο και πιο πολύ πόσο χαρισματικός είναι. Τα ποιήματά του διαπνέονται από μια λεπτή αύρα εξευγενισμένου ανθρώπου με ιδιαίτερη ευαισθησία και ιδεαλισμό καλά εναρμονισμένη και με τα υπόλοιπα δομικά του στοιχεία που αποκαλύπτονται σιγά-σιγά για να ολοκληρωθούν προς το τέλος του βιβλίου όπου εμφανίζονται και τα πρωτόλεια ποιήματα της νιότης του στην ενότητα «Ποιήματα των ημερών εκείνων» 1967-1974. Πνεύμα γειωμένο, ρεαλιστικό, αγωνιστικό σκωπτικό, στρατευμένο από νωρίς σε υψηλές αξίες, την αγάπη για τον άνθρωπο και την ελευθερία. Ποιητής από πολύ νωρίς και με

Δημιουργική ανάγνωση και γραφή του πεζού λόγου

της Αγάθης Γεωργιάδου (*)
Δημιουργική γραφή και δημιουργική ανάγνωση. Όροι που μπήκαν δυναμικά στην εκπαιδευτική διαδικασία, σε όλες τις βαθμίδες της. Δύο όροι που συνδέονται άρρηκτα, αφού χωρίς τη δεξιότητα της δημιουργικής ανάγνωσης δεν είναι εύκολη —αν όχι αδύνατη— η δημιουργική γραφή. Έτσι, το νέο βιβλίο του Σπύρου Κιοσσέ είναι εξαιρετικά χρήσιμο σε όσους διδάσκουν, αλλά και σε όσους διδάσκονται, την τέχνη της γραφής ή ακόμα και σε όσους αγαπούν τη λογοτεχνία και επιθυμούν να γνωρίσουν τους μηχανισμούς της και να κατανοήσουν τα συγγραφικά τεχνάσματα και γενικότερα τον τρόπο κατασκευής των μυθοπλαστικών κειμένων μέσω της ασφαλούς πυξίδας της λογοτεχνικής θεωρίας.

«Στην Δράμα πέφτουν κορμιά» (εντυπώσεις από το Φεστιβάλ Μικρού Μήκους των Γιούλη Αναστασοπούλου-Σοφία Ρόκου)

εντυπώσεις από την Δράμα των Γιούλη Αναστασοπούλου-Σοφία Ρόκου

Είναι πρωί, ανοίγεις τα μάτια σου και ξέρεις ότι δεν θα  πας στο γραφείο αλλά θα πάρεις ένα καφέ στο χέρι και θα πας να ακολουθήσεις το μονοπάτι που παίρνει μια τροφαντή πάπια με τα δεκατρία της παπάκια που κολυμπούν πίσω από τη μαμά τους, ενώ εκείνη τα φωνάζει με ένα χαριτωμένο λαρυγγισμό. Εισπνέεις βαθιά να μείνει η μυρωδιά της λίμνης στο κεφάλι σου. Η πρωινή αύρα σε σπρώχνει να περπατήσεις το γεφυράκι που βγάζει σε ένα μικρό καφέ ξεχασμένο από το χρόνο. Εκεί ένα ηλικιωμένο ζευγάρι διαβάζει εφημερίδα. Κάθεσαι στο καφέ και βουλιάζεις σε έναν άλλο κόσμο που δεν βιάζεται να σηκωθεί, δεν βιάζεται να φτάσει κάπου γιατί όλα είναι εκεί τριγύρω. Λίγο πιο πέρα θα περάσουν οί φίλοι που γνώρισες χθες, είναι σκηνοθέτες και κατευθύνονται στο αίθριο του φεστιβάλ για να συζητήσουν την ταινία τους.

Ποιητικές φωνές με βάρος και προοπτική

Συντάκτης: 

Πέτρος Γκολίτσης

Η Τασούλα Επτακοίλη (Σάμος, 1968), κλασική φιλόλογος και δημοσιογράφος, μας παραδίδει την ποιητική συλλογή «Η γυναίκα στο ασανσέρ».

Τασούλα Επτακοίλη «Η γυναίκα στο ασανσέρ» Καστανιώτηs, 2018 Σελ. 50 |

Λιλή Ζωγράφου, σκέτο

Χωρίς ψιμύθιο, δηλαδή χωρίς στόλισμα, χωρίς φτιασίδι…θα της άρεσε άραγε; Δεν ξέρω. Τόσες μέρες τώρα που προσπαθώ να την χωρέσω στο χαρτί, συνεχώς μου ξεφεύγει. Πώς να μιλήσεις για μια σπουδαία συγγραφέα, ένα πολιτικό, πρωτίστως, πλάσμα, μια ‘’πυκνοκατοικημένη γυναίκα’’,  πώς να περιγράψεις μια ζωή τρικυμίας; Έχεις το δικαίωμα; Χρωστάω στη Λιλή. Γι’ αυτό, αν και αμήχανη για το τι θα πω, ήρθα εδώ να το κάνω.  Αυτό. Και εξηγούμαι.
Έφτασε στα χέρια της η πρώτη μου προσπάθεια να γράψω. Κάπου στα 1995 ή μήπως ‘96; Οι καταξιωμένοι συγγραφείς δεν νοιάζονται για τους νεώτερους, η λογοτεχνική πιάτσα είναι ιδιαίτερα σκληρή. Η Λιλή θέλει να μου πει τι βρήκε στα κείμενα μου, επίμονα ψάχνει, μήνυμα στο βιβλιοπωλείο, ‘’ψάχνω αυτή την κυρία’’, μήνυμα στον τηλεφωνητή και τρίτο μήνυμα, κι όταν επιτέλους μιλήσαμε, Αύγουστο μήνα, έμενε στο ξενοδοχείο Αστόρια, είπε: ‘’Νίκη Κουκουνάκη Τρουλλινού, είσαι φεμινίστρια κοπέλα μου;’’ Όχι, ψέλλισα, ήξερα ήδη τις αντιφεμινιστικές της απόψεις, μα ούτως ή άλλως είπα την αλήθεια, αφού ποτέ δεν ήμουν. ‘’Ε…Νίκη Τρουλλινού! Τι θα ψάχνει στον πάγκο του βιβλιοπωλείου ο αναγνώστης ; Όνομα σιδηρόδρομο; Ακούς εκεί Νίκη Κουκ…Τρ.’’ Κι αν ένοιωσα προς στιγμή να με χλευάζει, την αμέσως επόμενη, οι κριτικές της σκέψεις για το πόνημά μου  πέσανε βάλσαμο στην ψυχή. Πέρασαν χρόνια, η εκδότρια του δεύτερου βιβλίου με ρώτησε,  ‘’όνομα, τι βάζουμε στο εξώφυλλο;’’ Κι είπα χωρίς να δειλιάσω, ‘’Νίκη Τρουλλινού, έτσι μου είπε η Λιλή Ζωγράφου!’’

Η μουσική της Ελένης Καραΐνδρου για το θέατρο

Στη συνείδηση μάλλον των περισσοτέρων η μουσική της Ελένης Καραϊνδρου έχει συνδυαστεί, αν όχι ταυτιστεί, με τον κινηματογράφο και, κακά τα ψέματα, με τις ταινίες του αείμνηστου Θόδωρου Αγγελόπουλου. Οσο όμως και αν γνωρίζω πολύ καλά ότι η ενασχόληση της διεθνώς καταξιωμένης δημιουργού με την κινηματογραφική μουσική είναι πολύ πιο μακρόχρονη (μετά το ντεμπούτο της «Η Μεγάλη Αγρυπνία», έναν κύκλο τραγουδιών σε ποίηση Κ. Χ. Μύρη και ερμηνεία Μαρίας Φαραντούρη, ο δεύτερος ήδη δίσκος της το 1982 περιείχε την μουσική της για δύο ταινίες του Χριστόφορου Χριστοφή, τα «Ρόζα» και «Περιπλάνηση») και χωρίς φυσικά να μειώνω ούτε στο ελάχιστο τα θαυμάσια soundtracks της προσωπικά πιστεύω, αιρετικά ίσως, ότι η θεατρική μουσική όχι μόνον της ταιριάζει περισσότερο και αναδεικνύει ακόμα πιο πολύ το μεγάλο ταλέντο της αλλά και εντέλει οι σελίδες από τις παρτιτούρες της που έχει προσφέρει σε αυτήν υπερβαίνουν σε αξία αυτές που έχει δώσει στον κινηματογράφο. Και όχι μόνον επειδή αριθμητικά, άρα και από πλευράς όγκου, είναι πολύ περισσότερες από τις κινηματογραφικές....

Ευγενία Φακίνου: «Νυχτερινή ακρόαση»

Τούλα Ρεπαπή

Δημοσιεύτηκε 05 Οκτωβρίου 2018

Radio days, or Radio nights with life in pause.

Σε μια νυχτερινή απόδραση στα κεραμίδια του σπιτιού της, η Ελένη με τα γατίσια μάτια της παρατηρεί τα δρώμενα κάτω στους σκοτεινούς δρόμους, με την ίδια καθαρότητα σαν να κοιτούσε με κιάλια το απέναντι βουνό που ορθωνόταν σε απόσταση εφτά αντιλάλων, ενώ κανένας ήχος δεν διέφευγε από τη σκυλίσια ακοή της.

Την τρίχρονη Ελένη, μετά το θανατηφόρο αυτοκινητικό δυστύχημα των γονιών της στη Γερμανία, ανέλαβε να τη μεγαλώσει, πίσω στο χωριό, η αδελφή της μητέρας της, η Φεοδώρα –με Φ–, που είχε παραμείνει ανύπαντρη φροντίζοντας ζώα. Γάτες, σκύλους και πουλιά. Από το φαγητό των γατιών και των σκυλιών τρεφόταν κρυφά και η μικρή Ελένη, αποκτώντας και τις ικανότητες των ζώων που μοιραζόταν το φαγητό μαζί τους. Αργότερα, όταν πήγε σχολείο, η περιθωριοποίηση, η αποξένωση

Η συνείδηση του Ζήνωνα, ένα μνημείο του λογοτεχνικού μοντερνισμού

                                
        
Του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου.

Διαβάζω την τελευταία εξαιρετική δουλειά (κάτι σαν ύστατος αποχαιρετισμός) της Έφης Καλλιφατίδη, που είναι η μετάφραση του μυθιστορήματος του Ίταλο Σβέβο Η συνείδηση του Ζήνωνα (εκδόσεις Αντίποδες). Και λέω «εξαιρετική» γιατί δεν θα πρέπει να είναι καθόλου εύκολο να εγκλιματιστεί σε ξένη γλώσσα ένα αφηγηματικό κείμενο που θέλει να αποτυπώσει, όπως προαναγγέλλεται ήδη από τον τίτλο του, τις συνειδησιακές μετατοπίσεις ή και διολισθήσεις ενός κατεξοχήν αναξιόπιστου προσώπου, ενός ήρωα ο οποίος κάνει συνεχώς κινήσεις για να αποφύγει τον εαυτό του, για να μη δει αυτό που πράγματι του συμβαίνει, για να μην αντικρίσει τους δρόμους στους οποίους οδηγούν οι πράξεις του. Σύμφωνοι, αν δεν είχε μεσολαβήσει ο Τζόις δεν ξέρουμε ποια ακριβώς θέση θα καταλάμβανε σήμερα ο Σβέβο στην ιταλική και την παγκόσμια λογοτεχνία.