Το «Πράγα, ένα ποίημα που χάνεται» αποτελεί προάγγελο ενός άλλου κειμένου, που θα δημοσιευτεί στο «Le debat» το 1983 με τίτλο «Ο ακρωτηριασμός της Δύσης ή Η τραγωδία της Κεντρικής Ευρώπης». «Στην Πράγα» υπάρχει η ανάγκη προάσπισης της τσέχικης, της μικρής αυτής γλώσσας μιας χώρας της κεντρικής Ευρώπης. Η θέση του Κούντερα είναι πως η ευρωπαϊκή κουλτούρα που γνωρίζουμε έχει κρυμμένη μέσα της μια άλλη άγνωστη κουλτούρα των μικρών εθνών με τις παράξενες γλώσσες, των Πολωνών, των Τσέχων, των Καταλανών, των Δανών. Όπως πιθανόν πολλοί ευρωπαίοι και εμείς αγνοούμε ότι στην ιστορία της Πράγας κυριάρχησαν οι ανορθολογικές απόψεις, το γοτθικό στοιχείο, ο μανιερισμός της ύστερης Αναγέννησης και προπαντόν το μπαρόκ. Αυτά επέφεραν μια ανισομέρεια στην πολιτιστική ανάπτυξη των τεχνών, το μαγικό θα καταλάμβανε πάντα μεγαλύτερο χώρο από το πραγματικό. Ο Κούντερα επισημαίνει πως συγγραφείς όπως ο Κάφκα, ο Χάσεκ και ο Τσάπεκ ήταν οι πρώτοι που μέσα από τα έργα τους προείδαν την κρυμμένη όψη της προόδου, τη σκοτεινή, απειλητική και νοσηρή της όψη. Ήταν το απογοητευμένο βλέμμα της Ευρώπης των μικρών εθνών και των μειονοτήτων. Κάνοντας ανάλυση των δύο βασικών χαρακτήρων των Κάφκα και Χάσεκ, Γιόζεφ Κ και στρατιώτη Σβέικ, ο Κούντερα βλέπει δύο οριακές στάσεις απέναντι στην ολοκληρωτική εξουσία. Σε αυτούς προσθέτει και τον συνθέτη Γιάνατσεκ που με την όπερα «Από το σπίτι των πεθαμένων» καταδεικνύει την απόγνωση στα στρατόπεδα συγκέντρωση για να σημειώσει ότι το πραξικόπημα του 1948 έφερε τις δίκες αλά Κάφκα, την ηλιθιότητα αλά Χάσεκ και τις φυλακές αλά Γιάνατσεκ. Θα σημειώσει ότι η βλακεία της αριστεράς και η αντίστοιχη της Δεξιάς δεν θα καταλάβουν ποτέ το νόημα της δημιουργικής έκρηξης της Πράγας και αυτό θα διπλασίαζε το βάρος του σιδηρού παραπετάσματος. Το δεύτερο κείμενο «Ογδόντα εννιά λέξεις» προήλθε από την ανάγκη του Τσέχου συγγραφέα να ελέγξει τις μεταφράσεις των βιβλίων του. Με 89 λέξεις μας εισάγει στον κόσμο των βασικών του λέξεων, που αποτελούν όχι μόνο ένα λεξιλόγιο αλλά μια πρόταση λογοτεχνικής ζωής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου