«Του Έλληνος ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει» λέμε συχνά, κάποτε και με αυτοκριτική διάθεση. Μια πλατύτερη και περισσότερο διεισδυτική ματιά, όμως, δείχνει ότι μηχανισμοί και τεχνογνωσίες πειθάρχησης και ελέγχου υπήρξαν πάντοτε παρόντες και διαθέσιμοι στον ελλαδικό χώρο, ακόμη και πριν τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους. Χρησιμοποιήθηκαν από διαφορετικούς θεσμούς, κυρίαρχα κρατικούς, προκειμένου να διαμορφώσουν, μέσω της επιβολής τους, τα υποκείμενα στη δημόσια και την ιδιωτική σφαίρα, αξιολογώντας, ιεραρχώντας, κατατάσσοντας, διαμορφώνοντας σχέσεις και συμπεριφορές. Παράλληλα, η δράση και η αντίδραση των υποκειμένων αυτών και οι πρακτικές που υιοθετούν για να τους αντιμετωπίζουν μετασχηματίζουν τους ίδιους τους μηχανισμούς, αποτυπώνοντας όχι μια παθητική μονοσήμαντη σχέση αλλά, αντιθέτως, ένα πεδίο συνεχών διαπραγματεύσεων και αμοιβαίων μεταβολών. Στον παρόντα τόμο, εννέα ερευνητές και ερευνήτριες προσεγγίζουν συγκεκριμένους μηχανισμούς πειθάρχησης και ελέγχου, εξετάζοντας τη συγκρότηση, το θεσμικό πλαίσιο, τη στελέχωση, το έργο, τις πρακτικές, την απήχηση και τη λειτουργία τους μέσα στην ελληνική κοινωνία. Πρόκειται για μηχανισμούς και πρακτικές που συγκροτήθηκαν πριν και κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, από τους αρματολούς μέχρι την υιοθέτηση των αντιποίνων και της έννοιας της συλλογικής ευθύνης, κι από τα πρώτα αστυνομικά σώματα μέχρι τη στρατιωτική ιατρική και τη δημόσια υγεία (Μαρία Ανεμοδουρά, Βάσω Σειρηνίδου, Δημήτρης Δημητρόπουλος, Θανάσης Μπαρλαγιάννης)· κατά τον Μεσοπόλεμο, από τα πειθαρχικά συμβούλια του Πανεπιστημίου μέχρι την υπό συγκρότηση Αστυνομία Πόλεων (Αγγελική Χριστοδούλου, Αχιλλέας Φωτάκης)· κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, από τον ιατρικοποιημένο αντικομμουνιστικό λόγο και τους ψυχιατρικούς μηχανισμούς μέχρι τον μηχανισμό δικαιοσύνης ανηλίκων ή τους φακέλους πολιτικών φρονημάτων (Μάγδα Φυτιλή, Έφη Αβδελά, Βαγγέλης Καραμανωλάκης).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου