16.11.22

Λέοντος Α. Ναρ «Ξανά στη Σαλονίκη. Η μετέωρη επιστροφή των Ελλήνων Εβραίων στον γενέθλιο τόπο (1945-1946)» (Προλεγόμενα: Στράτος Ν. Δορδανάς).


Ο Σαλονικιός συγγραφέας και ιστορικός μελετητής μεταφέρει τις μνήμες και το τραύμα της πρώτης γενιάς των επιζώντων, οι οποίοι ήρθαν αντιμέτωποι επιστρέφοντας στην πατρίδα τους με έναν νέο ξεριζωμό, καθώς η «οικία» τους χάθηκε δυο φορές, σε πρώτο χρόνο με τον διωγμό στα στρατόπεδα εξόντωσης και σε δεύτερο χρόνο με την «προσφυγιά» στην πόλη τους, με το χάσιμο των πατρογονικών εστιών, με τις κατεστραμμένες συναγωγές, τις κατασχεμένες κατοικίες, τις καταπατημένες περιουσίες (κινητές και ακίνητες), τα ερειπωμένα και λεηλατημένα καταστήματα, τα ανύπαρκτα κοινοτικά εκπαιδευτικά, φιλανθρωπικά ιδρύματα και αθλητικούς συλλόγους, τον συλημένο ιερό χώρο του ισοπεδωμένου εβραϊκού νεκροταφείου της εβραϊκής κοινότητας, καθιστώντας την επανένταξή τους επώδυνη και την επαναλειτουργία των κοινοτικών θεσμών αδύνατη λόγω της έλλειψης οικονομικών πόρων.
Πολυξένη Ελευθερίου, Εφημερίδα των Συντακτών
Στην ιστοριογραφική παραγωγή για τον ελληνικό εβραϊσμό, η έμφαση έχει τοποθετηθεί στην προπολεμική περίοδο και στην καταστροφή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ το ενδιαφέρον για την επιστροφή των επιζώντων στις πατρίδες τους έχει απασχολήσει σαφώς λιγότερο. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η εργασία του Λέοντος Ναρ αποτελεί σημαντική συμβολή, φωτίζοντας τα κρίσιμα χρόνια 1945-47 μέσα από συστηματική αρχειακή έρευνα. Αναδεικνύοντας την ολιγωρία της πολιτείας, τις ευθύνες των ελλήνων συμπολιτών, τις δυσχέρειες της άμεσης επιβίωσης, της επανένταξης και της ανασυγκρότησης της κοινότητας, ο συγγραφέας πραγματεύεται με ακρίβεια, ψυχραιμία και τόλμη τις πλέον αποσιωπημένες όψεις της ιστορίας της Θεσσαλονίκης και συνθέτει ένα βιβλίο που πρέπει οπωσδήποτε να διαβαστεί.
Βίκυ Καραφουλίδου, The Books’ Journal
Ο Λέων Ναρ δεν διστάζει να πει αλήθειες, ακόμη κι αν αυτές εκθέτουν πολλούς σε πολλά επίπεδα. Έχουμε εδώ μια μελέτη απ’ αυτές που βοηθούν ένα έθνος να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθινό.
Γιώργος Σιακαντάρης, Book Press
Το βιβλίο του Λέων Ναρ αποδεικνύει ότι η πόλη της Θεσσαλονίκης μετά από δεκαετίες ιστορικού τραυλίσματος και σιωπής αναστοχάζεται με αυτοπεποίθηση, διαχειρίζεται ψύχραιμα τη μνήμης της, αποκτά τη φωνή της.
Μάκης Καραγιάννης, Αυγή
***
Το κείμενο του οπισθοφύλλου:
Η επώδυνη ανασυγκρότηση της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης (1945-1946) και η καταγραφή των εμποδίων που συναντούσε η επανένταξη των Εβραίων στη συλλογικότητα της πόλης. Οι διαρκείς προσπάθειες για την επανάκτηση των κατασχεμένων ακινήτων και η απροθυμία του κράτους να έρθει σε αντιπαράθεση με τους μεσεγγυούχους. Η μεταπολεμική λεηλασία του κατεστραμμένου νεκροταφείου της Κοινότητας και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έδρασε η Υπηρεσία Διαχείρισης Ισραηλιτικών Περιουσιών.
Ο Λέων Α. Ναρ, αξιοποιώντας πλουσιότατο αρχειακό υλικό, αξιολογεί τις συνθήκες που επικράτησαν τα δύο πρώτα χρόνια της μεταπολεμικής ανασύστασης της Κοινότητας, η οποία, χωρίς να απομακρύνεται από τον κλονισμό που υπέστη, προσπαθεί να εξοικειωθεί σταδιακά με τη διαχείριση της νέας πραγματικότητας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: