Νίκος Ε. Καστανάκης: Γελοιογραφώντας την πολιτική, 1922-1930

Αυτοπροσωπογραφία του Καστανάκη από τη δεκαετία του ’50 με τα 

χαρακτηριστικά του: 

μπερές και τσιγάρο στο στόμα

Η ηλεκτρονική έκδοση Νίκος Ε. Καστανάκης: Γελοιογραφώντας την πολιτική, 1922-1930 (επιστημονική επιμέλεια: Δημήτρης Παυλόπουλος, καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) αναδεικνύει το έργο του ως πολιτικού γελοιογράφου αθηναϊκών εφημερίδων κατά τη δεκαετία του 1920. 

Ο Νίκος Ε. Καστανάκης (1896-1961) είναι ένας από τους πιο σημαντικoύς αλλά και αγνοημένους Έλληνες σκιτσογράφους, ζωγράφους και γελοιογράφους του 20ού αιώνα. Βασισμένη σε πολύχρονη έρευνα στα σώματα των εφημερίδων, η έκδοση αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο και ταυτόχρονα απολαυστικό εργαλείο τόσο για τον γελοιογράφο, όσο και για την πυκνή ελληνική πολιτική ιστορία του Μεσοπολέμου.

 Ο τόμος περιλαμβάνει αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα και στοιχεία για το ύφος της δουλειάς του Καστανάκη· πέραν αυτών, το σώμα των γελοιογραφιών δομείται σε μεγάλες θεματικές ενότητες, ακολουθώντας τα πολιτικά γεγονότα της κάθε περιόδου («Ἐπανάστασις» των Πλαστήρα-Γονατά· Συνδιάσκεψη της Λωζάννης· Δ΄ Εθνοσυνέλευση· «παγκαλική» δικτατορία· εκλογές της 7ης Νοεμβρίου 1926· Οικουμενική Κυβέρνηση· επάνοδος του Ελευθερίου Βενιζέλου). Εκτός από τις επεξηγηματικές κειμενολεζάντες των σκίτσων, το ιστορικό σημείωμα για τη δεκαετία του 1920 –που συνδέεται διαδραστικά με τις εικόνες– συμπληρώνει την παρουσίαση.

 Όπως αναφέρει στα Προλεγόμενα ο Δημήτρης Παυλόπουλος, «η ιδέα ήταν πρωτότυπη, δεδομένου ότι δεν είχαν εντοπιστεί, καταγραφεί και μελετηθεί τα γελοιογραφικά σκίτσα, όχι μόνον του συγκεκριμένου καλλιτέχνη, αλλά και πλειάδας ομοτέχνων του. Επιπλέον, στη σκέψη του εγχειρήματος πρυτάνευσε και το γεγονός ότι η δεκαετία του 1920 υπήρξε γεμάτη από γεγονότα, κλυδωνισμούς και ανατροπές στην πολιτική σκηνή της χώρας μας».