21.7.17

«Δύο χρόνια χωρίς τον Έκτορα Κακναβάτο»-προσπάθεια καταγραφής από τις τελευταίες διηγήσεις του [γράφει η κόρη του, Ρένια Κοντογιώργη]


ΡΕΝΙΑ: Εσύ να λες, εγώ να γράφω.
ΕΚΤΟΡΑΣ: Τι θες πάλι να μάθεις;
ΡΕΝΙΑ: Λέω για τοτε που θα έφευγες για Μέση Ανατολή.
(όσο ακομη θυμασαι, μίλα μην και χαθούν, μην περάσουν, μη σιγήσουν οι φωνές μέσα σου -όσο ακομη αντέχεις, σύρε τον καημό και στήσε τον απέναντι -ένας ακόμη λυγμός να μας ξεφύγει ειναι παρακαταθήκη, για όλους οσους ευλογηθήκαμε να τον ακούσουμε να διηγείται… Ξεκίνα απ` οπου θέλεις, ακούω.
ΕΚΤΟΡΑΣ: Δυο απόπειρες να περάσουμε απέναντι. Δυο φορές μας γυρίζουν πίσω. Δεν το μπορέσαμε!Λοιπόν παρακολούθα:

17.7.17

ΣΤΕΛΛΑ ΔΟΥΜΟΥ Χρονορυχείο, Θράκα

ΕΡ: Πώς βλέπει την ποιητική της περσόνα η δημιουργός σας;
ΑΠ; Στη βαθιά νύχτα εγώ με σκάφανδρο / μου αρκεί /- οι μικρές ιστορίες αρχίζουν με μια ανάσα
ΕΡ: Τι γνώμη έχει για την ποίηση;
Πολύ κάρβουνο για το τίποτα, αφέντες μου /πολύ κάρβουνο για το τίποτα.
ΕΡ: Τι πιστεύει για το ανθρώπινο είδος;
ΑΠ: (…) Κι όπως τρίβεται και λιώνει ο τρόπος / να στεκόμαστε όρθιοι / παρακαλάμε με στόμα απίθανο / να φυσήξουνε οι άνεμοι που θα μας επιστρέψουν /τα φτερά μας
(Χμ, εδώ τσάκωσα την ποιήτρια να ρωτά και να απαντά η ίδια για το φλέγον θέμα):
ΕΡ: Και τι προσφέρεις εσύ ποιητή εξόν /από λεκτικές εξαπατήσεις;

13.7.17

Μάρκος Μέσκος: Κριτικογραφία



  1. Μ.Αν.[Μανόλης Αναγνωστάκης], περ.Κριτική 2 (Μάρτιος – Απρίλιος 1959).
  2. Στέλιος Γεράνης, περ.Το Περιοδικό μας 9 (Μάρτιος 1959).
  3. Γιάννης Δάλλας, περ.Ηπειρωτική Εστία 84 (Απρίλιος 1959).
  4. Β.Νησιώτης [Πάνος Θασίτης], περ.Διάλογος 1 (Απρίλιος-Ιούνιος 1962).
  5. Μάριος Αφεντόπουλος [Μαρκίδης], περ.Μαρτυρίες 8 (Ιανουάριος 1964).
  6. Τάκης Σινόπουλος, περ. Εποχές 9 (Ιανουάριος 1964).
  7. Γιάννης Δάλλας, εφ. Το Βήμα (4-12-1971).
  8. Σ.Λ.Τσοχατζίδης, περ.Διαγώνιος 9 (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 1974).
  9. Βασίλης Στεριάδης, εφ.Η Καθημερινή (22-6-1978).
  10. Τάσος Λειβαδίτης, εφ. Η Αυγή (22-10-1978)
  11. Θανάσης Θ.Νιάρχος, περ.Η Λέξη 10 (Δεκέμβριος 1981).
  12. Ανέστης Ευαγγέλου, Ανάγνωση και γραφή, εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη (1981).

Η Αθηνά Δημητριάδου σε α΄ πρόσωπο

Λίγα λόγια για τον Στόουνερ, και όχι μόνον.
Το μεράκι ή το σαράκι της μετάφρασης με συντροφεύει από πολύ νεαρή ηλικία.
Ευτύχησα να έχω στα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά καθηγητές –τον Γιώργο Καρατσώλη αρχικά, τον Στέφανο Πατάκη αργότερα– οι οποίοι επέμεναν να μην είναι η μετάφραση ξερή αλλά να μεταφέρει το ύφος και το ήθος του κειμένου, την ανάσα του. Στη συνέχεια ήρθε η αναστροφή μου με τα αγγλικά κείμενα και αργότερα η ανάγκη να μεταφέρω –για λόγους βιοποριστικούς πια– σε στρωτά ελληνικά βιβλία μαζικής παραγωγής, ενίοτε προχειρογραμμένα, που ήδη έκαναν θραύση στις αγγλόφωνες χώρες και είχαν αρχίσει να κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην εγχώρια αγορά.
Ήταν κι αυτά πολύτιμη μαθητεία με τον τρόπο τους.
Έφτασα στον Στόουνερ τυχαία ως αναγνώστρια, αφού είχα γευτεί τη χαρά και την οδύνη να μεταφράσω σπουδαία κείμενα, από τον Μέλβιλ, τον Τουέιν και τον Γουό μέχρι τον Μπέκετ, τον Κουτσί και τον Τομπίν. Ο Τζον Γουίλιαμς, όπως και ο σπουδαίος Ρίτσαρντ Γέιτς και η Κριστίνα Στεντ, είναι από τους Αμερικανούς συγγραφείς που πέρασαν σχεδόν απαρατήρητοι στην εποχή τους, και ανακαλύφθηκαν εκ νέου –δικαίως– τα τελευταία χρόνια ως εξαιρετικά δείγματα γραφής. Ο ολιγογράφος Γουίλιαμς έγραψε σε μια εποχή όπου ήδη μεσουρανούσε ο Νόρμαν Μέιλερ, και αργότερα μονοπώλησε τη σκηνή ο πολυγραφότατος, χειμαρρώδης και ισοπεδωτικός Φίλιπ Ροθ.

1.7.17

Ο «Σιρόκος», του Τάκη Γκόντη

 Δήμος Χλωπτσιούδης


O Τάκης Γκόντης είναι ένας δεξιοτέχνης του λόγου πού ήσυχα δημιουργεί μακριά από τον πυρήνα της κριτικής και της δημοσιότητας. Ο δύσκολος δρόμος του ποιητή και συγγραφέα είναι σαν του αγρότη που καλείται να αντιμετωπίσει τα «δημοσιογραφικά φαινόμενα» προστατεύοντας τη «σοδειά» του.

Το νέο του μυθιστόρημα, «Σιρόκος» (Γαβριηλίδης 2017), έρχεται να επιβεβαιώσει πως ο χρόνος που περνά λειτουργεί προς όφελος του Εδεσσαίου λογοτέχνη σαν αγρανάπαυση δημιουργική.
Το μυθιστόρημα επικεντρώνεται γύρω από τη ζωή ενός πατέρα που χάνει την επιμέλεια του γιου του, καθώς η σύζυγός του μετακομίζει σε μία αυστηρά ελεγχόμενη και προστατευόμενη περιοχή του νησιού, όπου κατοικούν επιφανή πρόσωπα της χώρας. Πλήθος αλληγοριών περικλείουν το έργο. Πολιτικές αναλογίες συνδέουν το μύθο με σύγχρονες πολιτικές καταστάσεις, ακόμα και αν η μυθοπλασία αφήνει σε απόσταση την επικαιρότητα. Έτσι όμως δίνει και μία διαχρονικότητα στο φανταστικό νησί και την εναλλαγή των προσώπων στους κάθε είδους θεσμούς με μόνο στόχο την κοινωνική ειρήνη –και βεβαίως τον κοινωνικό έλεγχο– και την προστασία μιας επιλεγμένης κάστας ανθρώπων.

30.6.17

Σπύρος Θεριανός, “Η κουτσή αρραβωνιαστικιά”, περιοδικό Πάροδος, τευχ.28-αφιέρωμα στον Μάρκο Μέσκο


Η ΚΟΥΤΣΗ ΑΡΡΑΒΩΝΙΑΣΤΙΚΙΑ
Τι υλικό που θα είχα, αν δεν υπήρχαν τα γεγονότα!
Καρλ Κράους

Ο ποιητής Μάρκος Μέσκος γεννήθηκε στην Έδεσσα το 1935. Η πρώτη του ποιητική συλλογή εκδόθηκε το 1958 από τις εκδόσεις του λογοτεχνικού περιοδικού «Νέα Πορεία». Από τότε τύπωσε αρκετές ποιητικές συλλογές άλλοτε σε ιδιωτικές εκδόσεις κι άλλοτε σε εκδόσεις λογοτεχνικών περιοδικών ή εκδοτικών οίκων. Γραμματολογικά τον εντάσσουν στην δεύτερη μεταπολεμική γενιά, στην οποία χρεώνουν ένα βιωματικό κεφάλαιο που σχετίζεται άμεσα με τον Εμφύλιο, το ψυχροπολεμικό κλίμα του ’50, τη δικτατορία του ’67. Αρκετοί ποιητές αυτής της γενιάς έχουν αντιδράσει σε αυτή την αναδρομική κατηγοριοποίηση λέγοντας ότι η ποίησή τους προσανατολίζεται περισσότερο στην έκφραση του υπαρξιακού αδιεξόδου του ανθρώπου και τη διερεύνηση της αδυνατότητας για αυτοδικαίωση μέσα από την σχέση τους με την κοινωνία και τον κόσμο. Εύκολα διαπιστώνει κανείς διαβάζοντας τα ποιήματά τους ότι έχουν δίκιο.

25.6.17

ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ Ο ποιητής ως στιχουργός



δημοσιευμένο στο περιοδικό της Δράμας ''Δίοδος 66100'', τεύχος 11, 2017. 
Του Θοδωρή Σαρηγκιόλη

Πήρα τα τρία πρώτα βιβλία του Μιχάλη Γκανά παρακινούμενος από έναν βιβλιοφιλικό φετιχισμό και διαισθανόμενος το ενδιαφέρον περιεχόμενο τους από την επιλογή του ποιητή να εκδώσει τις συλλογές του στον εκδοτικό οίκο «ΚΕΙΜΕΝΑ» του χειροτέχνη μερακλή εκδότη, Φίλιππου Βλάχου. Και δεν λάθεψε η διαίσθηση μου. Βρήκα τα επόμενα δύο βιβλία του, σε άλλο εκδότη πια, το ίδιο καλαίσθητα και ενδιαφέροντα. Άρχισα λοιπόν να επιστρέφω στον Μιχάλη Γκανά κάθε φορά που ήθελα να πάρω βαθιά ανάσα, να γεμίσω τα πνευμόνια μου με τον καθαρό αέρα που έφερναν τα ποιήματα του. Κι αυτή ακόμα η πόλη που είναι παρούσα στην ποίηση του, γινόταν ανεκτή μέσω της πάντοτε παρούσας μνήμης. Αυτής που συντηρεί και στηρίζει τον αποκομμένο από τις ρίζες του, λόγω των αναγκών, σύγχρονο αστό.
Στην ποίηση του διακρίνουμε την αποξένωση ενός μετοίκου στην απρόσωπη και χωρίς καταγωγικές αναφορές πρωτεύουσα που σιγά-σιγά καταστρέφει τα φιλμ της παιδικής ηλικίας και εκχυδαΐζει τα υλικά της μνήμης. «Σ’ αυτήν την ισοπεδωτική πραγματικότητα» γράφει ο κριτικός Δημοσθένης Κούρτοβικ, «ο ποιητής προσπαθεί να αποκαταστήσει τμήματα από τα τοπία της παιδικής ηλικίας του στην ηπειρωτική ύπαιθρο».

22.6.17

Γρηγόριος Σακαλής, Είναι δύσκολο

να μη ζητάς καταφύγιο στους πολλούς
είναι δύσκολο να μην εντάσσεσαι
να μένεις μόνος
να σε χτυπάει η βροχή, τ΄ αγέρι
μα είναι τόσο ωραίο
ν΄αναπνέεις την ελευθερία
είναι τόσο συναρπαστικό
να λες, να κάνεις ό,τι θέλεις
που λες χαλάλι
ας έχω τρύπια παπούτσια
ας είναι τα ρούχα μου τριμμένα
ας είναι το φαϊ μου λιγοστό
φτάνει που βάζω μόνος
τους κανόνες στη ζωή μου
που δεν είμαι φαντάρος
ν΄ακούω τη σάλπιγγα
να με καλεί
αρκετά με τάϊσαν
παραμύθι κι εξουσία
θέλω να είμαι ελεύθερος.
Το κόσκινο |

19.6.17

Κώστας Χατζηαντωνίου: «Ο κύκλος του χώματος»

Ο πεζογράφος, ιστορικός και δοκιμιογράφος Κώστας Χατζηαντωνίου, μετά το θρυλικό Αγκριτζέντο επανακάμπτει με ένα ακόμη εξαιρετικό μυθιστόρημα, κάποια χρόνια μετά (χρόνος επαρκής για έρευνα και πληροφορία, καθώς επίσης και για εμπεριστατωμένη εργασία), βάζοντάς μας πάλι πολλές δυσκολίες, καλώντας μας να γίνουμε ακόμα κοινωνοί και βερμπαλιστικών ερωτημάτων και, εν κατακλείδι, δείχνοντάς μας τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος προκειμένου να φθάσει εκεί απ’ όπου ο συγγραφέας ξεκίνησε. Πράγματι (και αρχίζουμε με αυτή την παρατήρηση όχι για κανέναν άλλο λόγο αλλά γιατί είναι καθοριστική), ο Χατζηαντωνίου κάνει πράξη αυτή την εντελώς παραποιημένη λέξη, που λέγεται «διαλεκτική» (όρος φιλοσοφικός, επιστημονικός και κριτικός), καθώς αφηγείται με ερωτήσεις, περιγράφει ερωτηματικά και σε μεγάλο μέρος του έργου δεν έχουμε απόλυτη άποψη αλλά το αντίθετο, πρόταση προς συζήτηση (άρα μπορεί και ο αναγνώστης να βάλει τη δική του θέση σε ό,τι διαβάζει).

8.6.17

Τα Βραβεία του Αναγνώστη 2017

Απονεμήθηκαν το βράδυ της Τρίτης 6 Ιουνίου στο Μουσείο Μπενάκη τα Λογοτεχνικά Βραβεία του Αναγνώστη για την παραγωγή του 2016.
Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο για το σύνολο του έργου του στον καθηγητή και ποιητή Νάσο Βαγενά
Βραβείο Μυθιστορήματος
Μαμαλούκας Δημήτρης, «Ο κρυφός πυρήνας των Ερυθρών Ταξιαρχιών», αστυνομικό, εκδ. Κέδρος
Βραβείο διηγήματος – νουβέλας
Άντζελα Δημητρακάκη, «Τέσσερις μαρτυρίες για την εκταφή του ποταμού Ερρινυού», νουβέλα, εκδ. Βιβλιοπωλείο της Εστίας
Βραβείο Δοκιμίου
Σινιόσογλου Νικήτας, «Αλλόκοτος ελληνισμός, Δοκίμιο για την οριακή εμπειρία των ιδεών», Κίχλη
Βραβείο Ποίηση
Πολενάκης Σταμάτης, Τα τριαντάφυλλα της Μερσέδες», Μικρή Άρκτος

28.5.17

Παρουσίαση-Ανάγνωση "Η γυναίκα της Ζάκυθος"

Το ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ
σας προσκαλεί στην ανάγνωση του έργου
 του Διονυσίου Σολωμού


Η Γυναίκα της Ζάκυθος

από την πρόσφατη ομότιτλη έκδοση του ΜΙΕΤ

στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Ιδρύματος,
Βίλα Καπαντζή – Βασιλίσσης Όλγας 108
την Τετάρτη 31 Μαΐου 2017, στις 20:00.

Το βιβλίο θα παρουσιάσει η Κατερίνα Τικτοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλολογίας του ΑΠΘ, η οποία και έγραψε τα Επιλεγόμενα της έκδοσης.
Θα ακολουθήσει ανάγνωση του κειμένου από τους ηθοποιούς Δημήτρη Ναζίρη, Έφη Σταμούλη και Νίκο Ράμμο (επιμέλεια: Νικηφόρος Παπανδρέου).

17.5.17

Αχιλλέας Κυριακίδης: «Τεχνητές αναπνοές» κριτική του Χρίστου Παπαγεωργίου

Ο αναγνωρισμένος συγγραφέας, μεταφραστής, σεναριογράφος και σκηνοθέτης Αχιλλέας Κυριακίδης, για μια ακόμη φορά, βάζει κάτω απ’ την ίδια στέγη παλιότερα πεζά του, δηλαδή δύο συλλογές διηγημάτων και την κορυφαία του νουβέλα Κωμωδία και πάλι με την προϋπόθεση πως εμείς ως αναγνώστες θα έχουμε μπροστά μας ολοκληρωμένη την συγγραφική του διαδρομή.
Γιατί πράγματι, τόσο οι Τεχνητές αναπνοές όσο και Ο καθρέφτης του τυφλού, έργα μαγικού ρεαλισμού, νοτιοαμερικανικής λογοτεχνικής προσφοράς, φαντασιακών τόνων και έντονης μουσικότητας, υπερρεαλιστικών διεξόδων αλλά και καθημερινών καταστάσεων, είναι ικανά να τροφοδοτήσουν την άποψη περί ελληνικότητας, αντικαθιστώντας την με μια παγκοσμιοποίηση της δημιουργίας, μια νέα κατασκευή του κόσμου, η οποία όμως διαβάζεται και σαν υπαρκτή, αφού εξυφαίνεται από έναν Έλληνα πεζογράφο, όσο και αν εκείνος έχει εντρυφήσει στο έργο κολοσσών, ασφαλώς επηρεασμένος τεχνικά, όχι μιμούμενος, αλλά ως έχοντας χωνέψει αθάνατα έργα και τοποθετώντας την δική του πέτρα στο όλο αυτό οικοδόμημα. Αλλά και η νουβέλα Κωμωδία, το ωριμότερο σύμφωνα με την κριτική έργο του Κυριακίδη, όπου συνυπάρχουν τέσσερις θεματικές, στις οποίες πεταγόμαστε από την μία στην άλλη χωρίς καν να καταλάβουμε το πώς, είναι κατάθεση όχι απλώς μαγική και εύθραυστη αλλά πολύ περισσότερο συγκλονιστική και έμπλεη συναισθήματος, το οποίο εκλύεται ως νερό από βρύση, που υπάρχει σε κάποιο συγκεκριμένο χώρο από αιώνες.

15.5.17

Ψάχνοντας στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Έδεσσας...

Ψάχνοντας στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Έδεσσας ο Θοδωρής Σαρηγκιόλης ανακάλυψε τα τεύχη της ''Κλεψύδρας''-Φιλολογικό περιοδικό της Έδεσσας (1975- 1979;).
Στο τεύχος 5 (Μάρτης-Απρίλης 1978) "το νεανικό" του "αμάρτημα διεπράχθη με δύο ποιήματα, σελ. 9-10, τα οποία δεν συμπεριλήφθηκαν σε συλλογή μου", όπως ο ίδιος γράφει...
Δείγματος χάριν από τις ''Επίπεδες αναζητήσεις'' :
[...] Ερεθίζω Μινώταυρους ξεδιπλώνοντας σημαίες πατημένων πατρίδων. / Φωτίζομαι απ'τις φωτιές που διώχνουν λύκους./ Κι'είναι πολλοί οι Μινώταυροι / κι οι λύκοι άλλοι τόσοι. / Τελειώνουν οι σημαίες, / σβήνουν κι οι φωτιές. [...]
Την ταυτότητά μου ψάχνω σε λογοκριμένες ιστορίες, / σε ψιθυριστές διηγήσεις. / Φεύγω απ'το επίπεδο, υψώνομαι. / Βρίσκω τη ρίζα μου.

Αμαρτία εξομολογημένη συγχωρείτε;

6.5.17

Διεθνής Έκθεση Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη: «Η Αναζήτηση του Νότου»




 «Η Αναζήτηση του Νότου»είναι ο τίτλος του φετινού μεγάλου αφιερώματος της ΔΕΒΘ που πραγματοποιείται από την Πέμπτη 11 έως και την Κυριακή 14 Μαΐου 2017 στο χώρο του Διεθνούς Εκθεσιακού & Συνεδριακού Κέντρου Θεσσαλονίκης της ΔΕΘ-HELEXPO, με τη συμμετοχή εκδοτών, συγγραφέων, πολιτιστικών φορέων, Ιδρυμάτων, Πανεπιστημίων και επαγγελματιών από όλο τον κόσμο. Τη φετινή διοργάνωση τιμούν με την παρουσία τους μερικοί από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς της εποχής μας.
 Η 14η ΔΕΒΘ σε αριθμούς
Στη 14η ΔΕΒΘ συμμετέχουν με περίπτερο περισσότεροι από 270 εκδότες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Με 21 περίπτερα συμμετέχουν χώρες του εξωτερικού: Αίγυπτος, Αλβανία, Βέλγιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ιράν, Ισραήλ, Ιταλία, Καναδάς, Κίνα, Κορέα, Κροατία, Κύπρος, Μπαγκλαντές, Ουκρανία, Π.Γ.Δ.Μ., Ρουμανία, Σλοβακία, Τουρκία.
Ο διεθνής χαρακτήρας της ΔΕΒΘ επιβεβαιώνεται κι από την ενεργή συμμετοχή ξένων συγγραφέων  στη φετινή διοργάνωση. Περισσότεροι από 30 συγγραφείς έχουν δηλώσει τη συμμετοχή τους στη φετινή διοργάνωση.
Στη διάρκεια των 4 ημερών που διαρκεί η μεγάλη γιορτή του βιβλίου θα πραγματοποιηθούν συνολικά περισσότερες από 400 εκδηλώσεις: Παρουσιάσεις βιβλίων, στρογγυλά τραπέζια, λογοτεχνικές συναντήσεις, εργαστήρια και ομιλίες, επαγγελματικές συναντήσεις, προβολές ταινιών, εικαστικά και θεατρικά δρώμενα. Η αγαπημένη Παιδική Γωνιά ετοιμάζεται να υποδεχτεί μικρούς και μεγαλύτερους αναγνώστες έχοντας προετοιμάσει περισσότερες από 100 εκδηλώσεις, μεταξύ των οποίων η εντυπωσιακή έκθεση εικονογράφησης «Ήλιοι». Στις εκδηλώσεις της 14ης ΔΕΒΘ συμμετέχουν περισσότεροι από 530 ομιλητές: Έλληνες και ξένοι συγγραφείς, εικονογράφοι, μεταφραστές, ακαδημαϊκοί, κριτικοί, εικαστικοί, μουσικοί, δημοσιογράφοι, εκπαιδευτικοί, εκδότες και εξειδικευμένοι επαγγελματίες από τον χώρο των εκδόσεων και του βιβλίου.

«Η Αναζήτηση του Νότου»: Λογοτεχνία, Κουλτούρα, Ιστορία και Πολιτική στην Ευρώπη της Μεσογείου
Το κεντρικό αφιέρωμα της φετινής διοργάνωσης παρατηρεί τον Ευρωπαϊκό Νότο ως ενιαίο χώρο στη λογοτεχνία, στην παράδοση, στην κοινωνική δομή, στην πολιτική και οικονομική αντίληψη των πραγμάτων. Πρόκειται για έναν τόπο κοινών συγγενειών και αντιπαραθέσεων, κοινής ιστορίας και παράλληλων αφηγημάτων. Η ΔΕΒΘ φιλοδοξεί να διερευνήσει ζητήματα ταυτότητας, να αναζητήσει λογοτεχνικούς τόπους και να αναδείξει την επιτακτική ανάγκη διαλόγου ανάμεσα στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, στο πλαίσιο ενός διεθνούς περιβάλλοντος ιδιαίτερα ρευστού.

3.5.17

Ο Χαίλντερλιν και οι Έλληνες ποιητές


Γλυπτική σύνθεση του Πίτερ Λενκ που βρίσκεται στο Baden-Württemberg και αναφέρεται στον Χαίλντερλιν, στον Γκαίτε, τον Σίλερ, τον Νίτσε, την Διοτίμα, τον Χερτζογκ Καρλ Όυγκεν. Όλοι σχετίζονται με το έργο του Χαίλντερλιν

της Σταυρούλας Τσούπρου.
Στην μετάβαση από τον 18ο στον 19ο αιώνα και παράλληλα με το έργο των Γκαίτε και Σίλλερ, η διαυγής γραφή τού μοναδικού μυθιστορήματος του Χαίλντερλιν Hyperion (Υπερίων, 1799), οικτίρει την εξαφάνιση των βασικών αξιών τού Klassik (ομορφιά, ελευθερία, ανθρωπιά), ενώ ο ίδιος ο δημιουργός του ζει την μυθική εμπειρία των θεϊκών δυνάμεων. Από την άλλη πλευρά, ο «ελληνικός φλοιός» τού έργου (θεωρούμενου, παρεμπιπτόντως, ως Βίβλου των Γερμανών, από το τέλος του 19ου έως τα μέσα του 20ου αιώνα) βρέθηκε τρόπος να ωφελήσει την Ελλάδα (την οποία, σημειωτέον, ο Χαίλντερλιν δεν επισκέφθηκε ποτέ): όπως σημειώνεται στο «Συνοπτικό Χρονολόγιο» της έκδοσης Φρήντριχ Χαίλντερλιν, Ύμνοι, ελεγεία και αποσπάσματα (Μετάφραση – Σχόλια: Θανάσης Λάμπρου, Καστανιώτης, 2006), το 1820-1821 αποφασίζεται η επανέκδοση του Hyperion, η οποία πραγματοποιείται, τελικά, το 1822 και από την οποία το ήμισυ των κερδών θα δοθεί στην Ένωση Φιλελλήνων της Στουτγκάρδης «προς υποστήριξη του απελευθερωτικού αγώνα της δύστυχης Ελλάδας, της πνευματικής πατρίδας» τού ποιητή. Εντός τού 2016, ανατυπώθηκε από τον Ηριδανό η πρώτη μετάφραση του μυθιστορήματος στην ελληνική (1982) από τον αυστριακό Λαυρέντιο Γκέμερεϋ, στου οποίου το προλογικό σημείωμα αναφερόταν ότι την πρώτη ώθηση για την μεταφραστική εργασία του όφειλε στον Οδυσσέα Ελύτη, ενώ στον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, που «ανέλαβε τον κόπο» να διαβάσει ολόκληρο το κείμενο και να το συγκρίνει με το γερμανικό πρωτότυπο, οφειλόταν «το τελευταίο στίλβωμα».[1]