Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης, Γιατί το μέλλον μια μικρή κουκίδα-, Κούλα Αδαλογλου, εκδ. Σαιξπηρικόν, 2018

Σ’ άλλες ποιητικές συλλογές βάζεις κάτω τους θεματικούς άξονες, τους κατηγοριοποιείς. Παρ’ όλη τη διασπορά και τη διαφοροποίηση των νοημάτων από ποίημα σε ποίημα, δυο τρεις είναι κατά κανόνα οι θεματικοί πυλώνες γύρω από τους οποίους στρέφονται οι ποιητικές ιδέες. Αλλά σε αυτή τη συλλογή της Αδαλόγλου κάθε προσπάθεια ταξινόμησης είναι καταδικασμένη. Υπάρχει μια ηθελημένη πολυθεματικότητα που όσο κι αν κοπιάζω είναι αδύνατον να την στριμώξω στα καλούπια μια συνηθισμένης ταξινόμησης των δύο ή τριών αξόνων. Στην προκειμένη έχουμε να κάνουμε με διαφορετικές ψηφίδες ενός πολύχρωμου μωσαϊκού. Μπορεί από κοινού να αθροίζονται σε ενιαία αισθητική απόλαυση, αλλά καθεμιά είναι φορέας μιας άλλης ποιητικής ιδέας. Και αυτό γιατί η

Με τα μάτια των ξένων, Περιηγητές στην Έδεσσα και την Πέλλα 1328-1912

Δημοσιεύθηκε την 28/08/2019 από SF

Από τον φιλοπρόοδο σύλλογο Έδεσσας «Μέγας Αλέξανδρος» και τη Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Έδεσσας

Η περιπέτεια της έκδοσης

Σημειώσεις ανεπίσημης Ιστορίας

[…] η μάγισσα Ιστορία με το αίμα ξεπλένει
πάντοτε τις πομπές της ο Μεσαίωνας διαρκής
κι ας λένε οι πολεμοχαρείς
τα νικητήρια ψέματά τους!
Μάρκος Μέσκος , Άλφα Βήτα, 2015.

Μια μικρή συλλογή περιηγητικών κειμένων, ανθολογημένων αποσπασμάτων, που αναφέρονταν στην Έδεσσα και την περιοχή της ήταν το έρεισμα για την έκδοση του παρόντος βιβλίου.

Χεμινγουέι: Τα ουρλιαχτά στην προκυμαία της Σμύρνης

«Το χειρότερο, είπε, ήταν οι γυναίκες με τα νεκρά παιδιά. Δε μπορούσαμε να τις πείσουμε να μας δώσουν τα πεθαμένα παιδιά τους. Είχαν τα παιδιά τους, νεκρά ακόμα και έξι μέρες, αλλά δεν τα εγκατέλειπαν. Δε μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Τελικά έπρεπε να τους τα πάρουμε με τη βία.» Με τα παραπάνω λόγια ένας αξιωματικός πολεμικού πλοίου των ΗΠΑ αγκυροβολημένου στη Σμύρνη, περιγράφει στον πολεμικό ανταποκριτή της καναδικής εφημερίδας “Toronto Star”, Ε. Χεμινγουέι, την τραγωδία. Το απόσπασμα είναι το πρώτο λογοτεχνικό κείμενο με τίτλο «Στην προκυμαία της Σμύρνης» από τη συλλογή διηγημάτων «Στην εποχή μας» (In Our Times), που εξέδωσε ο αμερικανός συγγραφέας το 1925. «Στην προκυμαία της Σμύρνης» ο Χεμινγουέι γράφει: «Είχαμε ρητές εντολές να μην επέμβουμε, να μη βοηθήσουμε... Το πλοίο μας είχε τόση δύναμη που θα μπορούσαμε να βομβαρδίσουμε όλη τη Σμύρνη και να σταματήσουμε το μακελειό, αλλά η εντολή ήταν να μην κάνουμε τίποτα... Το παράξενο ήταν, είπε [ο αξιωματούχος του αμερικάνικου πολεμικού που

Μια δεύτερη, άγνωστη «Πολυδούρη»

Ο Γιώργος Χρονάς, πέρα από ευαίσθητος δημιουργός ο ίδιος (ποιητής πρώτης γραμμής, κριτικός, εκδότης κι όχι μόνο), έχει δείξει περαιτέρω ευαισθησία και με τις εκδοτικές του επιλογές. Αυτή τη φορά, η «Οδός Πανός» εντόπισε και ξανάβγαλε την ξεχασμένη ποιητική συλλογή «Νύχτες αγρύπνιας» της επίσης ξεχασμένης και πρόωρα χαμένης ποιήτριας Ανθούλας Σταθοπούλου.
 Η Σταθοπούλου (1905 - 1932) στη σύντομη ζωή της πρόλαβε να γράψει λίγα σχετικά πράγματα, ενώ δεν κυκλοφόρησαν καν όλα όσα είχε προαναγγείλει. Ευτυχώς ο σύντροφός της, ο καλός Σαλονικιός

Για τη συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του Χρήστου Τουμανίδη – γράφει ο Σπύρος Θεριανός

Χρήστος Τουμανίδης, Από το βάθος της αιτίας. Ποιήματα (1978-2005), εκδ. Κουκκίδα, 2018.

Ο Ρολάν Μπαρτ θεωρεί πως υπάρχει μία λέξη-κλειδί για κάθε συγγραφέα, που αποτυπώνει τον πυρήνα του έργου του. Στην ποίηση του Χρήστου Τουμανίδη αυτή η λέξη είναι η ‘απώλεια’. Όλα βιώνονται ως απώλειες: η αποκοπή από τον γενέθλιο τόπο, οι στιγμές που έζησε και πέρασαν, οι ανεκπλήρωτοι έρωτες, οι εκπληρωμένοι έρωτες που έχασαν τις πρώτες τους χάρες, το παρόν που δεν είναι έτσι όπως το θέλει, οι φίλοι που «έφυγαν» από τη ζωή. Η απώλεια, όμως, πέρα από ένα βαθύ αίσθημα είναι και μια αναστοχαστική διαδικασία. Η σχέση μας με αυτό που χάσαμε «πνευματικοποιείται», γίνεται μία μορφή πένθους, μια διαδικασία εσωτερίκευσης, κατά την οποία

Τίνα Κωτσιοπούλου: Ὑποκατάστατα

 ΚΥΡΙΑ μὲ τὸ σκυ­λά­κι βγά­ζει τὴν ζω­ή της βόλ­τα κά­θε μέ­ρα. Μί­α τὸ πρω­ῒ καὶ μί­α τὸ βρά­δυ. Στα­μα­τᾶ σὲ κά­θε δέν­τρο ψά­χνον­τας ἴ­χνη πα­ρου­σί­ας. Ἡ μυ­ρω­διὰ τὴν κά­νει νὰ αἰ­σθά­νε­ται οἰ­κεί­α. Ἀ­να­κου­φί­ζε­ται, χα­μο­γε­λᾶ σὲ ὅ­λους τοὺς πε­ρα­στι­κούς.

         Σκύ­βει καὶ μα­ζεύ­ει τὰ πε­ρι­τώμ­μα­τα. Εὐ­τυ­χῶς δὲν εἶ­ναι πολ­λά. Ἡ ἀ­νάγ­κη τῆς συ­νή­θειας. Τρα­βά­ει τὸ χρό­νο ἀ­π'­ τὸ λου­ρί. Κα­θα­ρί­ζει ἐ­πι­με­λῶς τὴν ἐ­φα­πτό­με­νη ἐ­πι­φά­νεια. Δὲν θέ­λει νὰ εἰ­σέλ­θει τί­πο­τα στὸ γυ­ά­λι­νο κό­σμο της. Τὸ κολ­λά­ρο τοῦ ἀ­νύ­παρ­κτου ἔ­ρω­τά της γρά­φει ὅ­λα τὰ στοι­χεῖ­α. Εἶ­ναι σί­γου­ρο ἄλ­λω­στε πὼς κά­ποι­α μέ­ρα θὰ χα­θεῖ καὶ αὐ­τὸ τὸ ὑ­πο­κα­τά­στα­το. Ἐ­κεί­νη ἔ­χει χα­θεῖ ἀ­πὸ και­ρό.

ΕΡΑΤΩ 7, ΘΕΡΟΣ 2019 (ERATO 7, VERAΝΟ 2019)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

(INDICE)

ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

POESÍA ESPAÑOLA DE POSGUERRA

ÁNGEL GONZÁLEZ (ΑΝΧΕΛ ΓΚΟΝΖΑΛΕΘ)                                             

JOSÉ HIERRO (ΧΟΣΕ ΙΕΡΡΟ)                                                                                    

CARLOS EDMUNDO DE ORY (ΚΑΡΛΟΣ ΕΔΜΟΥΝΔΟ NTΕ ΟΡΙ)              

ÁNGEL CRESPO (ΑΝΧΕΛ ΚΡΕΣΠΟ)                                                                       

JOSÉ MARIA VALVERDE (ΧΟΣΕ ΜΑΡΙΑ ΒΑΛΒΕΡΔΕ)                              

JOSÉ ANGUSTÍN GOYTISOLO (ΧΟΣΕ ΑΓΚΟΥΣΤΙΝ ΓΚΟΪΤΙΣΟΛΟ)             

Κριτικό σημείωμα για τον «Θρύλο του Ασλάν Καπλάν» του Θωμά Κοροβίνη, γράφει η Εύη Κουτρουμπάκη

  Ένα κριτικό σημείωμα για τον 

«Θρύλο του Ασλάν Καπλάν» του Θωμά Κοροβίνη
             

γράφει η Εύη Κουτρουμπάκη

Ο Θωμάς Κοροβίνης με το τελευταίο του βιβλίο ρίχνει με 27 κεφάλαια  φως  στη Θεσσαλονίκη πριν τη μεγάλη φωτιά του 1917, μια φωτιά που ένα Σαββατιάτικο απόγευμα του Αυγούστου του 17 μέσα σε 32 ώρες έκαψε 9.500 σπίτια σε έκταση 1.000.000 τετραγωνικών μέτρων και άφησε άστεγα πάνω από 70.000 άτομα. Μια φωτιά που σημάδεψε την ιστορία της πόλης  και άλλαξε παντελώς τη φυσιογνωμία και  τον χαρακτήρα της.

Ο Κοροβίνης, επιχειρώντας κι αυτήν τη φορά  να βαθύνει τα αβαθή της μνήμης, εφευρίσκοντας ή αναβιώνοντας ανθρώπους, υπεραμύνεται για μιαν ακόμη φορά  με τα γραπτά του όλους εκείνους που είναι έμπλεοι παθών, και συνάμα ορίζει το ιστορικό πλαίσιο του μυθιστορήματος του, που τοποθετείται πριν τη φωτιά του 17 ήγουν πριν τον εκδυτικισμό, πριν τον εξελληνισμό αυτής της πολύβουης, πολύγλωσσης, πολυθρησκευτικής  και πολυεθνικής πόλης.

Βασίλης Κουντζάκης, Τυφλότητα

Κουβαλώ το σκοτάδι
Τη σιδερένια πινακίδα
Τ’ ουρανού
Το χώρισμα των λόφων
Την τυχαία εναλλαγή
Επιγραφών

Θα σε αφήσω
Δε θα ταξιδέψω άλλο
Διαμέσου φωτός

Δε θα προσεγγίσω
Ως έντομο
Το άνθος
Ως άνεμος
Την πλαγιά
Και το δάσος

Θα συναντηθούμε ξανά
Σ’ έναν κόσμο
Δίχως όραση

*Το ποίημα και η εικόνα της ανάρτησης είναι από τη σελίδα του ποιητή στο facebook.

Το κόσκινο 

Η εθνική μουσική

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης // *

Ο μουσικός πολιτισμός της Ελλάδας τις δυο πρώτες δεκαετίες του 20^ου αιώνα χαρακτηρίζεται από τη μετάβαση από την Επτανησιακή μουσική σχολή στην Νεοελληνική Εθνική Σχολή, η οποία αναπτύσσεται στα πρότυπα των εθνικών μουσικών σχολών της Ευρώπης. Στο περιοδικό Παναθήναια τον Νοέμβριο του 1901 εμφανίζεται το «μανιφέστο Λαμπελέτ», ένα άρθρο με τίτλο «Η εθνική μουσική. Η λαϊκή», το οποίο αναφέρεται στη δημιουργία εθνικής μουσικής με τη χρησιμοποίηση κλασικών προτύπων πάνω σε ελληνικά μοτίβα: «[…]το εθνικότερον, δημιουργικότερον, αληθινότερον έργον το οποίον θα κάμουν οι Έλληνες μουσουργοί είναι η καλλιέργεια της ελληνικής μελωδίας με την εφαρμογήν της πολυφωνίας και η τεχνική ανάπτυξής της, επί τη βάσει της αντιστίξεως και της fuga», καθώς «[…]ο λαός και η μούσα του παρέχουν εις τους καλλιτέχνας την  πρώτην ύλην προς κατεργασίαν[…]».

Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης: Σπύρος Κιοσσές, (Σ)ΤΟ ΚΑΤΩ ΚΑΤΩ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

Είναι και το θέμα της γλώσσας («Θαυμαστικό»), της υπαρξιακής αγωνίας («Φωτογραφίες», «Εφηβεία», «Τελετές ενηλικίωσης»), των διαπροσωπικών σχέσεων («ΔΟΞΗι ΚΑΙ ΤΙΜΗι»), της αυτοαναφορικής ποιητικής γραφής («Ποιήματά μου», «Η αγωνία της γραφής»), της συνομιλίας με άλλους δημιουργούς («Του Χάρη», «Κωνσταντίνος Θεοτόκης») κτλ. αλλά αυτό που κυριαρχεί στο πρώτο μισό της συλλογής και αυτό που επανέρχεται σποραδικά στο δεύτερο μισό της συλλογής είναι το θέμα της αγάπης, στο οποίο θα ήθελα – δίχως σε καμία περίπτωση να υποτιμώ όλα τα άλλα – να επικεντρωθώ με το σύντομο κριτικό σημείωμά μου. Λέω, λοιπόν. Ένα πανταχού κυρίαρχο εσύ δονεί, κινεί και εμπνέει τη γραφή. Κάθε ποίημα, ή τουλάχιστον τα περισσότερα ποιήματα της συλλογής,

Γρηγόρης Σακαλής, Στρατόπεδο

Τρέξε στο χρόνο
να δεις τι ετοιμάζουν
για μας οι ισχυροί
στρατόπεδα - κοτέτσια
εμείς τα άτυχα πτηνά
κι αυτοί οι κόκορες
οι επιβήτορες
όποιος δεν γεννά αυγά
πεθαίνει κι ανακυκλώνεται
γίνεται ζωοτροφή
και καταναλώνεται
ονόματα δεν υπάρχουν
μόνο αριθμοί
οι κότες τρώνε
και γεννάνε
δεν υπάρχει διάλειμμα
ούτε ψυχαγωγία
η ανθρώπινη λαλιά
απαγορεύεται δια θανάτου
μόνο το κο - κο - κο
επιτρέπεται
κι έτσι επέρχεται η κόλαση
επί δικαίων και αδίκων.

Το κόσκινο |

DiP Generation, Μια περιοδική έκδοση ανθολογίας σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας

Ο τίτλος αυτής της ετήσιας περιοδικής έκδοσης του «Μανδραγόρα», η οποία ξεκίνησε το 2016 έχοντας εκδώσει συνολικά 4 τεύχη, χρησιμοποιεί το πολυσήμαντοι dip με P κεφαλαίο που μπερδεύει τα πράγματα. Λακούβα, βύθιση, πτώση, χορευτική κίνηση, έννοιες που παραπέμπουν σε διακινδύνευση και κινητικότητα, ηχητικά μπορεί και ακούγεται και βαθειά γενιά, ασφαλώς λογοτεχνών, Ελλήνων και ξένων, που προηγήθηκε της σημερινής βάζοντας τα θεμέλια πάνω στα οποία χτίζεται ο σύγχρονος νεοελληνικός λόγος, που είτε το γνωρίζει είτε όχι-έστω και ασυναίσθητα, κουβαλάει την κληρονομιά των παλιότερων και βεβαίως της παγκόσμιας λογοτεχνικής κοινότητας, αυτής τουλάχιστον που έσπασε τα σύνορα και όχι μόνο της ιθαγενούς. Στη λογοτεχνία του 21ου αιώνα δεν υπάρχει παρθενογένεση, υπάρχουν καινούργια σκαλιά που δεν θα είχαν υψομετρική

Οι Metallica θα κυκλοφορήσουν εικονογραφημένο... παιδικό βιβλίο

Οι Metallica, το αμερικανικό heavy metal μουσικό συγκρότημα με τις αμέτρητες επιτυχίες εισέρχεται στον χώρο των εκδόσεων παιδικών βιβλίων. Το συγκρότημα θα κυκλοφορήσει εικονογραφημένο βιβλίο, τα έσοδα από τις πωλήσεις του οποίου θα ενισχύσουν το ίδρυμα «All Within My Hands» που έχουν ιδρύσει τα μέλη των Metallica. Το βιβλίο με τίτλο «The ABCs of Metallica» θα αφηγείται την ιστορία του γκρουπ από το Α έως το Ω και θα κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία και στο διαδίκτυο στις 26 Νοεμβρίου. Το συγκρότημα περιέγραψε το βιβλίο στην ιστοσελίδα του: «Με ρίμες και εικόνες, το αλφαβητάριο ( ABCs) των Metallica ανατρέχει πίσω στην ιστορία της μπάντας από το Α έως το Ω! Κάθε γράμμα του αλφάβητου επισημαίνει μια στιγμή αυτού του ταξιδιού μας, από τις

«Κόκκινη Μαδρίτη» της Carmen Mola

Η «Κόκκινη Μαδρίτη» (Εκδόσεις Κλειδάριθμός) είναι ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα που θυμίζει CSI και Criminal Minds στα καλύτερα τους επεισόδια. Η αινιγματική συγγραφέας, Carmen Mola, έχει φτιάξει ένα άγριο περιβάλλον σε μια πολύχρωμη και πολύβουη Μαδρίτη με καταιγιστική δράση και αληθινούς χαρακτήρες που σε κερδίζουν. Πυκνογραμμένο και συγχρόνως λιτό. Είναι από τα βιβλία που δεν συναντάς περιττές περιγραφές απλώς για να αυξηθούν οι σελίδες. Αστυνομική πλοκή με ένταση και αναπάντεχες ανατροπές, κοινωνική ματιά χωρίς ίχνη διδακτισμού, και οι έντονες εικόνες που δημιουργούνται κατά την ανάγνωση κάνουν το βιβλίο της Mola ένα αξιοζήλευτο αστυνομικό. Η βιαιότητα και η ωμή δράση και γλώσσα το απομακρύνουν από το κλασικό νουάρ,

Γρηγόρης Σακαλής, Ο δρόμος του καθενός

Ο πόνος
είναι προσωπικό πρόβλημα
του καθενός
κι άμα δεν έχεις
πονέσει το ίδιο
δεν μπορείς να καταλάβεις
τον άλλο
παρά μόνο ξέρεις
να δίνεις συμβουλές
από την εικόνα
που σχημάτισες επιφανειακά
αυτό το κάνουν όλοι
φίλοι, συγγενείς
ψυχολόγοι
μα όλα αυτά δεν έχουν ουσία
μόνος ξεπερνάει κανείς
τα προβλήματα του
μόνος του υποφέρει
κι ύστερα σηκώνεται
και συνεχίζει
το δρόμο της ζωής.

Το κόσκινο 

Δημήτρης Τρωαδίτης, όλα κυλούν

όλα κυλούν
ο χρόνος
τα δάκρυα
οι στάλες στο πλακόστρωτο
κάποιες ρανίδες ιδρώτα
στα πολυφορεμένα ρούχα

οι αναμνήσεις κυλούν κι αυτές
στο κουρασμένο κορμί μας
όμοιες με στιγμιότυπα
από μια ταινία
που την βλέπουμε συνεχώς

κι η τρέλα μας κυλάει
κυκλοφορεί αίτημα πάγιο
έι, προύχοντες
άντε στο διάολο

Το κόσκινο | 

Γιατί ο Aνρί Ματις είχε εμμονή με τα χρυσόψαρα;

Ο Ανρί Ματίς (Henri Matisse, 31 Δεκεμβρίου 1869 – 3 Νοεμβρίου 1954) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους ζωγράφους του 20ου αιώνα. Θεωρείται ιδρυτής του καλλιτεχνικού κινήματος του φωβισμού καθώς και μία από τις σημαντικότερες μορφές της μοντέρνας τέχνης. Αν και το κίνημα των φωβιστών, του οποίου αποτελεί ηγετική μορφή, χάνει την αίγλη του μετά το 1906, ο ίδιος ο Ματίς γνωρίζει σημαντική καλλιτεχνική αναγνώριση με τα έργα που παράγει την περίοδο 1906-1917 τα οποία ξεφεύγουν από τα όρια του φωβισμού
Αν παρατηρήσει κανείς το έργο του Ματίς, θα προσέξει ότι υπήρξε μια περίοδος κατά την οποία είχε εμμονή με το χρυσόψαρο στους πίνακές του.  Μα γιατί?

Των αφανών ανθρώπων διηγήματα (του Γιάννη Ν.Μπασκόζου)

Επιλογή από συλλογές διηγημάτων και μία νουβέλα που ξεχωρίζουν.

Μιχάλης Μακρόπουλος, Μαύρο νερό, Κίχλη

Μια ελεγεία γι αυτό που χάνεται στους τόπους μας, φύση, ήθος, ανθρωπισμός. Πολλές φορές διαβάζουμε κείμενα που αναπολούν, νοσταλγούν η μιμούνται την επαρχιώτικη παράδοση. Ο Μ.Μ. όμως ξεφεύγει από αυτήν την μανιέρα για να μας βάλει σε μια αλληγορία, σε ένα σκοτεινό τόπο, κάπου στα ορεινά της Ηπείρου, σε ένα χωριό του Πωγωνίου και να αφηγηθεί την ιστορία ενός πατέρα, ενός γιου και λίγων ανθρώπων

Μαρία Πανούτσου, Ουρλιαχτό 2019

είδα τα μεγαλύτερα κεφάλια της γενιάς µου ρημαγμένα
από την τρέλα υστερικά, γυμνά, ξελιγωµένα

Άλλεν Γκίνσμπεργκ, Ουρλιαχτό 1956

δολοφονείται
δολοφονείται
ο καιρός της ελευθερίας σας
έγκειται

στις φύλακες οι έχοντες κοινό νου
όσοι δεν βάφουν με αίμα τας χείρας τους
όσοι κρατούν αντί για λουλούδι στο χέρι
την βάλανο των επιθυμιών τους
την συμπόνια, το χαμόγελο, την χαρά
το θεϊκό χέρι του Μιχαήλ Αγγέλου
τα σκέλια και το στήθος αγγιγμένα
από αγαπημένους συντρόφους,

όλοι αυτοί στις φύλακες, εμπρός
όσοι δεν έχουν αίμα πιτσιλισμένο
στο πρόσωπο
από θύματα ανίερης οργής

δολοφονείται ω!! εσείς παιδιά μιας καρδιάς
κομμένης και ραμμένης σε κομματάκια
ίδια με μαύρα σοκολατάκια
σαπισμένα και δηλητηριώδη
εσείς ασήμαντοι μιμητές του Frankenstein

Αδημοσίευτο ©Μαρία Πανούτσου 2019

Το κόσκινο |

Μικροί αναγνώστες (της Ελένης Χοντολίδου)

του μικρού Γιώργου που γίνεται και της Ιλάνας που είναι ήδη συνειδητή και περήφανη αναγνώστρια και, φυσικά, στους γονείς τους.

Tα παιδιά της προσχολικής ηλικίας έχουν ως προς την ανάγνωση μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πορεία. Από την προφορικότητα περνούν στη «μαγική» εγγραμματοσύνη (πρώτος σταθμός στον πολιτισμό του ανθρώπου) και μάλιστα, πριν ολοκληρωθεί το πέρασμα, πολλές φορές υπάρχει μία μίμησή του: τα παιδιά κρατώντας

Γιώργος Λίλλης, Βαβέλ

Η ερημωμένη πόλη κυοφορεί τα ακατέργαστα υλικά
του ναού του φωτός. Οι δύο φρουροί ποταμοί στενεύουν
και με τα γαλάζια τους άμφια εμποδίζουν τους εισβολείς.
Ποιος είναι όλος αυτός ο κόσμος που δεν σε αναγνωρίζει;
Που σε αναγκάζει να υποδυθείς τον προσκυνημένο;
Τα ανοιχτά παράθυρα φέρνουν στις όχθες σου
τη φωνή της αγαπημένης, εκείνης που κοιμήθηκε
με τον χείμαρρο και άντεξε, που στάθηκε όρθια απέναντι
στην υπερηφάνεια, κοιτώντας την κατάματα
που έσμιξε τη σιωπή της με τη νύχτα
και τη σκόρπισε πάνω στα λευκά σου σεντόνια.
Εδώ οι εξερευνητές των αόρατων χρωμάτων
η διάφανη ανάσα, το λουλούδι της σάρκας
τα γόνιμα σκαλοπάτια τ΄ ουρανού
ο χορός της γραφής στο τοίχο
όταν δεσμεύεται ανταποκρίσεις από το άγνωστο.
Να γίνεις αυτός που πάλεψε και βγήκε νικητής.
Που έπεσε και σηκώθηκε ξανά.

Το κόσκινο |

ΑΝΕΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ-ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Σε μια παλάμη θάλασσας γεύτηκες τα πικρά χαλίκια
Δύο η ώρα το πρωί περιδιαβάζοντας τον έρημο Αύγουστο
Είδες το φως του φεγγαριού να περπατεί μαζί σου
Βήμα χαμένο. Ή αν δεν ήτανε η καρδιά στη θέση της
Ήταν η θύμηση της γης με την ωραία γυναίκα
Η ευχή που λαχτάρησε μεσ’ απ’ τους κόρφους του βασιλικού
Να τη φυσήξει ο άνεμος της Παναγίας!

Ώρα της νύχτας! Κι ο βοριάς πλημμυρισμένος δάκρυα
Μόλις ερίγησε η καρδιά στο σφίξιμο της γης
Γυμνή κάτω από τους αστερισμούς των σιωπηλών της δέντρων
Γεύτηκες τα πικρά χαλίκια στους βυθούς του ονείρου
Την ώρα που τα σύννεφα λύσανε τα πανιά
Και δίχως ήμαρτον κανέν’ από την αμαρτία χαράχτηκε
Στα πρώτα σπλάχνα του ο καιρός. Μπορείς να δεις ακόμη
Πριν από την αρχική φωτιά την ομορφιά της άμμου
Όπου έπαιζες τον όρκο σου κι όπου είχες την ευχή
Εκατόφυλλη ανοιχτή στον άνεμο της Παναγίας!

ΟΔΥΣΣΕΑΣ  ΕΛΥΤΗΣ, ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ

Γι­ῶρ­γος Χου­λιά­ρας: Μι­κρο­βι­ώ­μα­τα

ΟΤΕ δὲν κά­να­με με­γά­λη ζω­ή. Γιὰ ἐ­μᾶς μι­κρὴ ὑ­πῆρ­ξε πάν­το­τε. Χω­ρὶς αὐ­τὸ νὰ ση­μαί­νει πὼς δὲν εἴ­χα­με τὶς χα­ρὲς ἢ τὶς λύ­πες μας. Μι­κρο­βι­ώ­μα­τα γιὰ τὰ ὁ­ποῖ­α θὰ μπο­ροῦ­σαν νὰ γρα­φοῦν ὁ­λό­κλη­ρες ἱ­στο­ρί­ες. Μι­κρὲς γιὰ νὰ ἀν­τι­στοι­χοῦν σὲ μι­κρὲς ἐμ­πει­ρί­ες. Ἢ ἔ­στω στὴ μι­κρό­τη­τα ποὺ μᾶς ἔ­δει­ξαν ὅ­σοι τὶς γρά­φουν καὶ τὶς δι­α­βά­ζουν.

       Εἶ­ναι ἀ­λή­θεια ὅ­τι ὑ­πῆρ­ξαν καὶ ὑ­πάρ­χουν κα­κοὶ ἀ­νά­με­σά μας. Ἀλ­λὰ σὲ ποι­ό χῶ­ρο δὲν ὑ­πάρ­χουν; Δὲν ὑ­πάρ­χουν κα­κοὶ συγ­γρα­φεῖς, ἄ­θλιοι κρι­τι­κοί, χει­ρό­τε­ροι ἀ­να­γνῶ­στες;

Κοινό μυστικό-Αντώνης Μπουντούρης

Μαδάω τις στάλες μια-μια

δυό - δυό

του ιδρωμένου της κορμιού

και μούρχεται ο κόσμος.

Πλέκω τη χαίτη της κοτσίδες

μια και δυό

και μούρχεται ενα κλάμα.

Κλέβω τ ' αγριολούλουδα απ΄τα μαλλιά της

ξαφνικά

κι αρχίζω να γελώ.

Ανοίγω τα μάτια μου για

να της πω το μυστικό

κι αυτή εχει φύγει.

Αντώνης Μπουντούρης

«Το παιδί» από το Βελβεντό (του Νώντα Τσίγκα)

Ένα ζωγραφικό έργο του ιδιόρρυθμου ναΐφ καλλιτέχνη από το Βελβεντό, του μακαρίτη Τάκη Γιαννούσα (κατά κόσμον Δημητρίου Καραματσούκα), έχει επιλεγεί να κοσμήσει το εξώφυλλο και της δεύτερης κατά σειρά συλλογής διηγημάτων του Γιάννη Παλαβού. Το έργο αυτό φαίνεται να συνιστά και βασικό δομικό στοιχείο σε ένα από τα διηγήματα της συλλογής.  ‘Η μήπως έχει αποτελέσει και τη μαγιά όλων όσων σ’ αυτήν δημοσιεύονται;

Ζαχαρίας Στουφής, Μέτρια ποίηση

Από τότε που διορίστηκα ταξιθέτρια του χάους
δεν προλαβαίνω να ασχοληθώ καθόλου με την ποίηση.
Εσείς όμως, οι νεο-μυημένοι στη γραφή
και εσείς οι ακούραστοι διώκτες της σιωπής
είναι καιρός, νομίζω, να γράψετε τα αδιάβαστα ποιήματα.
Δεν θα τα τραγουδήσουν οι γενιές που δεν θα ’ρθουν
θα παραμείνουν σε βιβλία κλειστά όταν
οι σαβάνες θα πολιορκούν τα τσιμέντα.
Στο ενδεχόμενο ενός οριστικού τέλους
να γίνετε οι πιο μάταιοι προφήτες
(αφού κανένας δεν θα υπάρχει για να σας δικαιώσει)
γράφτε την ατραγούδιστη και ύστερη κατάσταση
του τέλους.

Το κόσκινο |

Το παιδί με τα πέπλα (διήγημα του Νίκου Αδάμ Βουδούρη)

Ο γλάρος είναι νηστικός, πετάει ψηλά και βλέπει: Ένα νησί μικρό, ξερό, άσπρα εκκλησάκια σε πλαγιές και σ’ ακρωτήρια, σε βράχους και λοφίσκους. Ένας μονάχα οικισμός και το λιμάνι. Τα σπίτια είναι αρχοντικά, κάποια λιγότερο αρχοντικά και παραδίπλα στον οικισμό μια καταπράσινη φτενή κοιλάδα, το μόνο φυτεμένο κομμάτι  σ όλο το νησί.

Λίνα Βαταντζή, Λεπτή Ισορροπία

Ανάμεσα σε μένα
και τη σκάλα του ουρανού
το φως μετρά
μέρες και νύχτες.

Το πιάτο με τα κεράσια
αδειάζει,
ίσως γεμίσει νερό
να ποτίσω τη γλάστρα -
καθώς άρωμα βασιλικού
το γιασεμί ερωτεύεται
σύννεφο
σκιάζει το πρόσωπο
ακολουθεί το φεγγάρι
σε βήμα νυχτερινό.

Ο Ιούλης πυροδοτεί
τα κύτταρα
ανασαίνουν παραμύθια
που τραγουδούσαν
οι αύρες θερινού μεσημεριού.

Δεν αποσώνεται
η θύμηση
μόνο πληρώνει με όνειρα
τον βαρκάρη -
σφαλίζει τα χέρια
σε χωνί
και μου μηνάει:

Για σε η σκάλα
έχει ήδη σκαλιά
πενήντα εφτά -
Βλέπεις είναι
στολισμένη άνθη -

Το κόσκινο | 

Μυρσίνη Μανέτα: Ἡ βάφτιση

ΤΑΝ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ποὺ περ­πα­τοῦ­σε καὶ φαί­νον­ταν μό­νο τὰ γό­να­τα, τὰ στή­θη καὶ ἡ μύ­τη της. Ὅ­λα τὰ ὑ­πό­λοι­πα ση­μεῖ­α τοῦ σώ­μα­τός της δὲν ὑ­πῆρ­χαν πα­ρὰ μό­νο σὰν προ­βο­λὲς πά­νω σὲ ἕ­να ἀ­ό­ρα­το ἐ­πί­πε­δο. Κά­θε ση­μεῖ­ο-προ­βο­λὴ συ­νο­δευ­ό­ταν ἀ­πὸ ἕ­να νού­με­ρο, ἔν­δει­ξη τοῦ βά­θους. Ἂν ἕ­νω­νες ὅ­λα τὰ ἰ­σο­βα­θῆ ση­μεῖ­α μὲ καμ­πύ­λες γραμ­μὲς καὶ στὴ συ­νέ­χεια ὁ­μα­δο­ποι­οῦ­σες τὶς ἰ­σο­βα­θεῖς καμ­πύ­λες σὲ σύ­νο­λα, μπο­ροῦ­σες νὰ σχη­μα­τί­σεις τὴ δε­ξιά της γάμ­πα, τὸ ἀ­ρι­στε­ρὸ μπρά­τσο, τὶς κλεῖ­δες τοῦ λαι­μοῦ της ἢ τὶς πλευ­ρὲς τῆς κοι­λιᾶς.

'Με τα μάτια των ξένων - Περιηγητές στην Έδεσσα και την Πέλλα 1328 - 1912'', Έδεσσα 2019

''Με τα μάτια των ξένων - Περιηγητές στην Έδεσσα και την Πέλλα 1328 - 1912'', Έδεσσα 2019. 
Συνέκδοση του Φιλοπρόοδου Συλλόγου Έδεσσας ''Μέγας Αλέξανδρος'' και της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Έδεσσας.
-Επιλογή κειμένων - μαρτυριών: Αποστολία Μαλαδάκη, Θοδωρής Σαρηγκιόλης, Γιάννης Χατζηπέγιου. 
- Επιμέλεια, σχολιασμός κειμένων: Αποστολία Μαλαδάκη. -Εισαγωγικό σημείωμα: Ευάγγελος Α. Χεκίμογλου.
-Τυπογραφείο: Στ. Βαγουρδής ΑΒΕΕ, Έδεσσα.

Οι αθέατες όψεις της ποίησης του Τίτου Πατρίκιου ( του Γιάννη Ν.Μπασκόζου)

Αν όπως λέει ο ποιητής «η ποίηση ψάχνει γι’ απαντήσεις/σ’ ερωτήματα που ακόμα δεν έχουνε τεθεί» ο κριτικός ψάχνει απαντήσεις που έχουν διατυπωθεί αλλά δεν φαίνονται άμεσα στο ποίημα.

Φίλοι για κάποια χρόνια με τον Τίτο νόμιζα ότι τον ξέρω καλά- εννοώ ποιητικά. Όμως έρχεται αυτό το βιβλίο της Ελένης Αντωνιάδου Κείμενα για τον Τίτο Πατρίκιο (Βακχικόν) και μου φανερώνει πτυχές αθέατες. Συνήθως η ποίησή του κατατάσσεται σε μια γνωστή περιοδολόγηση- τα ποιήματα της επανάστασης- της διάψευσης – της υπαρξιακής αναζήτησης και εσχάτως  τα ερωτικά.

Απόψε-Ευάγγελος Τρυψιάνης

Woman Diving into Water Artwork by Paul Cezanne

i

Απόψε το κατακόκκινο, ολόγιομο, ντροπαλό φεγγάρι

θα αγγίξει το λευκό, σαν μάρμαρο, παρθένο κορμί της.

Απόψε η ψιλή αμμουδιά, ζεστή σαν λάβα,

θα δεχτεί όλο το βάρος της θηλυκής της ύπαρξης.

Απόψε το παγωμένο νερό, αλμυρό σαν δάκρυ,

θα πλημμυρίσει κάθε κύτταρό της.

ii

Βουτάει και βυθίζεται στην απόλυτη ηδονή.

Με έναν έντονο και μακρόσυρτο αφροδίσιο σπασμό αγγίζει το θάνατο

και αμέσως, σαν άλλη Αφροδίτη, αναδύεται στην επιφάνεια της ζωής.

iii

Το φεγγάρι έχει κρυφτεί.

Η άμμος τραχιά και κρύα γδέρνει τα βήματά της.

Το γλυφό νερό προσπαθεί να δραπετεύσει από το κορμί της.

Από απόψε δεν θα ‘ναι πια η ίδια.

15 μυθιστορήματα αστυνομικής λογοτεχνίας (του Μάρκου Κρητικού)

Μια επιλογή δεκαπέντε αστυνομικών μυθιστορημάτων από τον συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας Μάρκο Κρητικό

1. ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΙΛΟΠΟΙΟΥ – GEORGES SIMENON

METAΦΡΑΣΗ ΑΡΓΥΡΩ ΜΑΚΑΡΩΦ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ (2019)

ΣΕΛ. 264

Τάσος Καλούτσας: Γιατί τὸ ἔκανες αὐτό

Μάρ­τυ­ρες δὲν ὑ­πάρ­χουν πιά, γιὰ τί­πο­τε Γι­ῶρ­γος Σε­φέ­ρης,  («Τρί­α κρυ­φὰ ποι­ή­μα­τα») ΟΗΘΕΙΑ! ΒΟΗΘΕΙΑ! Ἡ κραυ­γὴ ἔ­φτα­νε στ’ αὐ­τιά τους ἱ­κε­τευ­τι­κή, σχε­δὸν σπα­ρα­χτι­κή. Τὸ δί­χως ἄλ­λο ὁ ἄν­θρω­πος ποὺ κραύ­γα­ζε βρι­σκό­ταν σὲ με­γά­λο κίν­δυ­νο.         «Βο­ή­θεια! Βο­ή­θεια!»         Ρά­γι­ζε τὴ σι­ω­πὴ τῆς νύ­χτας. Ἔ­ρι­ξε μιὰ λο­ξὴ μα­τιὰ στὸ ρο­λό­ι του: πε­ρα­σμέ­νες τρει­σή­μι­σι!         Ἡ σύν­τρο­φός του πε­τά­χτη­κε ξαφ­νι­κὰ πρὸς τὸ πα­ρά­θυ­ρο. Κα­τέ­βα­σε τὶς γρί­λι­ες.         «Τί κά­νεις ἐ­κεῖ;»

15 ιστορικά, οικονομικά, πολιτικά για το καλοκαίρι (των Σπύρου Κακουριώτη – Γιάννη Μπασκόζου)

Η κορύφωση του θέρους πλησιάζει. Στη γαλήνη του απομεσήμερου, στην αμμουδιά πλάι στο κύμα ή στις πέτρινες πλάκες μιας σκιερής αυλής, όλοι προσπαθούν να κρατήσουν μακριά τους τις σκέψεις για τη χρονιά που πέρασε –και για εκείνη που έρχεται. Μερικοί βυθίζονται στις σελίδες κάποιου βιβλίου· λογοτεχνικού για τους περισσότερους. Κάποιοι άλλοι δεν διστάζουν να συνεχίσουν τα διαβάσματα του χειμώνα, αλλάζοντας, ίσως, ελαφρά αντικείμενο: μελέτες, ιστορία, οικονομία…Εξάλλου η ανάγνωση της μη λογοτεχνίας (nonfiction) παραμένει μια ψυχαγωγία αν γνωρίζεις πώς να το κάνεις αυτό. Λεπτομέρειες στα άρθρα της Βενετίας Αποστολίδου εδώ και εδώ 

Αντιγόνη Ηλιάδη, Στο μέλλον

Στο μέλλον
φυτεύουμε τα χέρια μας
σε λασπωμένα νερά
να βγάλουμε ζωή από το τίποτα
κρυβόμαστε σε τεχνητούς πλανήτες
και βουλώνουμε τις καρδιές μας
να μην ακούγονται
κλείνουμε τα μάτια στην κόλαση
φτιάχνουμε τη δική μας
με συνταγές από το παρελθόν
δεν αντέχουμε το φως
κυκλοφορούμε πάντα νύχτα
μέσα σε μάτια αγνώστων
μη και τυχόν μας καταλάβουν
ότι υπάρχουμε ως έτσι
ακούμε τη δυστυχία να σφυρίζει
αλλάζουμε δρόμο
πηγαίνουμε πάντα πλάι σε γέφυρες
σε ετοιμότητα να χαθούμε
μη και μας κοστίσει
ό,τι υπόσχεται το απέραντο
δεν αξίζουμε δεν μας αξίζουν
γδερνόμαστε αντί να αγαπηθούμε
όλα τα καλά άγνωστες λέξεις
που πειράζουν τον αέρα
με κομμένη την ανάσα
με σπασμένη τη γλώσσα
κολλάμε σε τσιμέντα παστρικά
γκρεμίζονται όλα
μένουν μόνο φύλλα
που θροΐζουν άδικο αίμα

*Το ποίημα και η φωτογραφία της ανάρτησης αναδημοσιεύονται από εδώ: https://cignialo.gr/antigoni-iliadi-sto-mellon/?fbclid=IwAR3kdCTrfXOr-IzPgNXqfGbKINJ3PK2YuEmRHE7yi0RSvykYDzdrX7IcWLo

Το κόσκινο |