Θόδωρος Ηλιόπουλος*
Ο Τόμας Μίντσερ (≈1489-1525) υπήρξε δίχως αμφιβολία η πιο σημαντική ριζοσπαστική προσωπικότητα της πρώιμης Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης του 16ου αιώνα. Μετά την πρόωρη και σχετικά σύντομη πνευματική του συγγένεια με τον Μαρτίνο Λούθηρο και των πολλά υποσχόμενων διδασκαλιών του, στράφηκε εναντίον του και έπραξε κατά το δοκούν: εμβάθυνε το κοινωνικό περιεχόμενο της διδασκαλίας του, θεωρώντας το αδιάσπαστα συνδεδεμένο με τη θεολογία και κέρδισε την εμπιστοσύνη των φτωχών των πόλεων, των εργατοτεχνιτών και των χωρικών, οι οποίοι εναντιώθηκαν στους μεγάλους γαιοκτήμονες και την Καθολική εκκλησία.
Ο Πόλεμος των Χωρικών (Deutscher Bauernkrieg) ή η Επανάσταση των απλών ανθρώπων (Revolution des gemeinen Mannes) όπως ονομάστηκε και έμεινε στην ιστορία η θρησκευτική-κοινωνική εξέγερση των αδυνάτων της Γερμανίας, έκανε ακόμη και τον Φρήντριχ Ένγκελς να αναγνωρίσει τον Τόμας Μίντσερ ως τον πρόδρομο των μεγάλων επαναστατών που ακολούθησαν. Ενός εξεγερμένου με άμεσο λόγο και αιχμηρή γλώσσα όπου δε δίστασε να χαρακτηρίσει τον πάπα ηλίθιο που μαζί με τα βουτυρόπαιδα του θέλησε να κατευνάσει την ταραχή και να απαλύνει το βαθύ βάσανο των εκλεκτών. Τα κηρύγματα του ήταν γεμάτα από μια προεσχατολογική ιστορική επικείμενη κρίση, με έναν έντονο αντικληρικαλισμό, καθιστώντας τον απεχθή στους εξουσιαστικούς εκκλησιαστικούς και κοσμικούς κύκλους, και τα οποία είχαν βασιστεί στην αντιδιαστολή του “ζωντανού λόγου του Θεού” και των “νεκρών γραμμάτων της Αγίας Γραφής”. Ο τρόπος του για την επανανάκτηση της αληθινής πίστης, βρίσκονταν στην αγωνιστική μίμηση των παθών του Χριστού. Ο άνθρωπος όφειλε να γυρίσει την πλάτη του τόσο στην απληστεία των υλικών αγαθών, όσο και στην αρχομανία που διέφθειραν την προσωπικότητά του. Ωστόσο, υποστήριζε ακράδαντα πως ζούσε σε μια “Εποχή θερισμού”, όπου οι άθεοι εξουσιαστές (το άχυρο) θα διακρίνονταν από τους εκλεκτούς (το σιτάρι), για να προετοιμαστεί η Τελική Κρίση και η Βασιλεία του Θεού, ένας κόσμος δίχως κυριαρχία και εκμετάλλευση. Και ενώ οι πρίγκιπες απέτυχαν να προωθήσουν αυτόν τον σκοπό, ο Θεός χρησιμοποίησε πλέον ως εργαλείο τους εξεγερμένους χωρικούς. Για αυτόν τον λόγο συνέδεσε τη δράση του με την εξέγερση στη Θουριγγία.
Αντλώντας επιρροή από τον συγκρουσιακό Χριστό, τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, τον Ιερεμία και τον Γεδεών, άσκησε κριτική στους αθεόφοβους και θεομπαίχτες χριστιανούς εξουσιαστές εκείνων των καιρών, τη λεγόμενη εποχή της "Χριστιανοσύνης" της Ευρώπης, προσπαθώντας παράλληλα να εμψυχώσει τον κόσμο ώστε να πάψει να φοβάται τις εξουσίες. Κάτι που καθίσταται δυνατό με όπλο τον χαρισματικό φόβο του Θεού, την Αγάπη.
Ακόλουθο αποτέλεσμα των παραπάνω ήταν ο πρόδρομος της ιδέας της αταξικής κοινωνίας Τόμας Μίντσερ να εκτελεστεί το 1525. Το κεφάλι του μαζί με εκείνο του συντρόφου του Πφάιφερ, έμειναν εκτεθειμένα προς παραδειγματισμό για χρόνια ολάκερα, σιμά στα τείχη του Μιλχάουζεν. Πάρα ταύτα ο ίδιος έγινε σύμβολο στην ιστοριογραφία της Γερμανικής Λαϊκής Δημοκρατίας, κυρίως μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μετρώντας δεκάδες εκατοντάδες έργα. Ωστόσο, εντός των δικών μας συνόρων, το εργογραφικό άγγιγμα στη φυσιογνωμία του Τόμας Μίντσερ διαφαίνεται και είναι αδιανόητα περιορισμένο. Πόσω μάλλον αν ληφθεί υπόψιν και ο τομέας της εκπαίδευσης, όπου στο βιβλίο Ιστορίας της Β' Λυκείου δεν αναφέρεται καν.
Αντίθετα, ο Μαρτίνος Λούθηρος, ο ένας από τους ηθικούς αυτουργούς που κάλεσαν τους άρχοντες να καταπνίξουν την εξέγερση των χωρικών στο αίμα, αλλά και ως ο προπομπός του μετέπειτα αντισημιτισμού των Ναζί, σύμφωνα με μαρτυρίες των ίδιων, κατέχει περίοπτη θέση.- [(§6. ¶4. Θρησκευτική μεταρρύθμιση (1517-1555)].
Έτσι, για την αληθή εικόνα των πεπραγμένων, ο πολυδιάστατος συγγραφέας της θεολογικής μαθήτευσης, των fanzines και των χάρντκορ πανκ συγκροτημάτων της μητρόπολης κατά τις δεκαετίες '80, '90 και εντεύθεν, “ενσκήπτει” ώστε να εμπλουτίσει την εγχώρια σπουδή, παραθέτοντας στοιχεία από τη ζωή και το κοινωνικό έργο του ριζοσπάστη θεολόγου Τόμας Μίντσερ. Ενός υπερασπιστή των αδυνάτων που αν ζούσε την τωρινή εποχή, είναι σχεδόν βέβαιο ότι στις κοινωνικές του συνευρέσεις θα τραγουδούσε το Bella Ciao. Όπως ακριβώς έπραξε επί χρόνια ο ιερέας του πεζοδρομίου Αντρέα Γκάλο.
Το πόνημα του Γιώργου Κουτσοδιάκου Τόμας Μίντσερ: Ο εξεγερμένος προφήτης κηρύσσει τη σειρά Υποδαύλιση των εκδόσεων Firebrand.
*Συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου