Ανάμεσα στην πλημμυρίδα των νέων εκδόσεων μην ξεχνάμε εξαιρετικές επανεκδόσεις. Κλασικά βιβλία που έλειπαν καιρό από εκδοτικούς καταλόγους και τις προθήκες των βιβλιοπωλείων επανέρχονται, δίνοντας την ευκαιρία σε νεότερους αναγνώστες να διαβάσουν ή να γνωρίσουν προοδευτικά το ανάπτυγμα πεζογραφικών φωνών που άφησαν το αποτύπωμά τους στην ελληνική πεζογραφία.
Ο τόμος «Τα διηγήματα» (επιμέλεια: Έρη Σταυροπούλου, Σοκόλης) παρουσιάζει για πρώτη φορά συγκεντρωμένα τα δέκα διηγήματα του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου (1868-1920), σημαντικού ποιητή, μεταφραστή, κριτικού, αλλά και σπουδαίου πεζογράφου. Στη διηγηματογραφία του είναι φανερές οι κοινωνικές αναζητήσεις, η προσπάθεια να φωτίσει με τις σοσιαλιστικές ιδέες τις ανισότητες στην ελληνική κοινωνία της εποχής του, ο αγώνας του για τη δημιουργία «ζωντανών, υπάρξιμων ανθρώπων».
Στη σειρά «Αναψηλαφήσεις» των εκδόσεων Σοκόλη, πρόκειται να εκδοθούν (υπό την επιστημονική επίβλεψη της Αγγέλας Καστρινάκη) παλαιότερα κείμενα, δυσεύρετα ή εκδομένα για πρώτη φορά: και η αρχή γίνεται με την πληθωρική «Εκάτη» του Κοσμά Πολίτη (1888-1974) που μας παραδίδεται στην έκδοση του 1933, χωρίς τις γλωσσικές αλλαγές, τον θεματικό αναπροσανατολισμό, την αναθεώρηση του συμβολικού φορτίου και την αλλαγή της πολιτικής θέσης που επέφεραν οι συγγραφικές επεμβάσεις του 1947!
Ομοίως, «Τα αειθαλή» των εκδόσεων Τόπος φιλοδοξούν ν’ ανασύρουν από την αφάνεια σημαντικά κείμενα της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας. Οι δύο πρώτοι τόμοι επανασυστήνουν «Τ’ αγρίμια του άλλου δάσους και άλλα διηγήματα» του θεσσαλονικιού συγγραφέα Τηλέμαχου Αλαβέρα (1926-2007), καθώς και τη «Θάλασσα» του Κώστα Σούκα (1894/6-1981), θαλασσινή περιπέτεια, γραμμένη το 1943, με ήρωες μια ομάδα ναυαγούς που αγωνίζονται να επιβιώσουν σ’ ένα καρυδότσουφλο: καθόλου τυχαία, η ψυχογραφική δύναμή της παραβλήθηκε με σελίδες του Κόνραντ!
Η εμβληματική πρώτη εμφάνιση (1953) του Αλέξανδρου Κοτζιά (1926-1992) με την «Πολιορκία» προκάλεσε αντιδράσεις. Το πρώτο μυθιστόρημα για τον Εμφύλιο επανακυκλοφορεί σε νέα έκδοση (Πατάκης) με τις γλωσσικές αναθεωρήσεις του συγγραφέα λίγο πριν από τον θάνατό του, επιλογικό σημείωμα της Ελένης Κεχαγιόγλου και υπομνηματισμό του Μιχάλη Καλαβρού. Εξίσου σημαντική θέση στις διαθλάσεις του εμφυλίου στην πεζογραφία μας έχουν και τα «Ακροκεραύνια» του Χριστόφορου Μηλιώνη (1932-2017) που επανεκδόθηκαν φέτος (επίμετρο: Δημήτρης Χριστόπουλος, Κίχλη), τόσο για την επιλογή της «ουδετερότητας» στον αδελφοκτόνο σπαραγμό όσο και για τις γλωσσικές και υφολογικές επιλογές που αποδεικνύονται αρυτίδωτες και δραστικές ώς σήμερα.
Σε νέα έκδοση από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν σταδιακά και τα βιβλία της χαμηλόφωνης βιωματικής πεζογραφίας του Γιώργου Ιωάννου (1927-1985) [«Επιτάφιος θρήνος» (1980) / «Η μόνη κληρονομιά» (1974)]. Όσο για τα αναιμικά διηγήματα και τα εικονοκλαστικά σύντομα πεζά [Ο τυφεκιοφόρος του εχθρού (1966), Ο μπιντές και άλλες ιστορίες (1970), Το κοινόβιο (1972)] που συγκροτούν το πεζογραφικό έργο του Μάριου Χάκκα (1931-1972) αυτά δεν έχουν μόνο σημαδέψει ανεξίτηλα την εποχή τους, αλλά παραμένουν δραστικά και σήμερα, όπως δείχνει η αναγνωστική ανταπόκριση στην επανέκδοσή τους από τις εκδόσεις Άγρα.
Λίγο πριν από τον θάνατο του μινιμαλιστή «στρατηγού» Η. Χ. Παπαδημητρακόπουλου (1930-2024). ολοκληρώθηκε σε έξι καλαίσθητα τομίδια η επανέκδοση του διηγηματογραφικού του έργου. Περιμένοντας και τους αντίστοιχους τόμους των δοκιμίων του υπάρχει χρόνος για την ανανέωση της επαφής μας με την «αφηγηματική μαγγανεία» των μικρών πεζών του που πάντα κάτω από την απατηλή επιφάνειά τους κρύβουν υπόγειες αλλαγές θερμοκρασίας και τόνου, απροσδόκητες αλλαγές διάθεσης και αναπάντεχα ευρήματα.
ΕΦΣΥΝ 21/12/2024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου