Ανάμεσα στα βιβλία που εκδόθηκαν σχετικά πρόσφατα ξεχωρίζει το βιβλίο του Κυριάκου Χαρίτου Γράμματα στην Παναγία, στις εκδόσεις Πατάκη. Εκδόθηκε τον περασμένο Απρίλιο αλλά έχει ήδη γίνει και δεύτερη έκδοση. Η υποδοχή από την κριτική ήταν το ίδιο θερμή με αυτήν του αναγνωστικού κοινού. Φαίνεται λοιπόν ότι η θεματική και η γραφή του βιβλίου ανταποκρίνονται σε προσμονές πολλών από εμάς.
Στους δύσκολους αυτούς καιρούς που ζούμε έχουμε συχνά
την αίσθηση ότι όλα καταστρέφονται, ότι δεν υπάρχει ελπίδα. Καταστρέφονται
κυρίως οι αξίες και διαστρεβλώνονται οι έννοιες. Ο συγγραφέας, ήδη
γνωστός από τα παιδικά βιβλία και τις μεταφράσεις, επαναφέρει στο προσκήνιο
έννοιες όπως η πνευματικότητα, η συντροφικότητα, η αγάπη και η έγνοια του άλλου.
Ξεκαθαρίζει τις προθέσεις του από το εισαγωγικό «σημείωμα», το τόσο εύστοχα και
με υποδόρια χιουμοριστική διάθεση γραμμένο.
Καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για επινόηση του συγγραφέα και
ότι μας καλεί σε αυτό το γοητευτικό παιχνίδι με την ιστορία. Οι αναφορές σε συγκεκριμένα
σημεία των Ευαγγελίων κάνουν ακόμη πιο εντυπωσιακό το εύρημά του, μιας και η
διπλή εκφορά του λόγου αλλάζει τον αποστολέα και τον παραλήπτη των επιστολών. Ο
παραλήπτης είμαστε εμείς οι αναγνώστες. Όταν ο Χαρίτος γράφει στη
μάνα -πόσο δύσκολα που μεταφράζεται αυτή η λέξη!- απευθύνεται σε ό,τι πιο
τρυφερό έχουμε μέσα μας.
Η συντομία των επιστολών αυτών, τα σπαράγματα όπως τα
χαρακτηρίζει ο συγγραφέας, σε συνδυασμό με την πυκνότητα του λόγου και την
εξαιρετικά ευαίσθητη χρήση της γλώσσας, αναδεικνύουν την ποιητικότητα της
γραφής του Χαρίτου. Τα σύντομα αυτά κείμενα μετατρέπονται σε ύμνους, σε
σύντομες πνευματικές ενατενίσεις. Είναι μικρά φιλοσοφικά δοκίμια με ευρύτατη
θεματική. Είναι αδύνατον να διαβαστούν όλες μαζί οι επιστολές καθώς
η συναισθηματική φόρτιση και η απόλαυση της ανάγνωσης είναι έντονες. Είναι
σίγουρο ότι όποιος γευτεί την ποιότητα αυτής της γραφής θα επανέρχεται στα
κείμενα αυτά, όπως ο διψασμένος στην πηγή για να πιει γάργαρο νερό.
Κάποια επαγγελματική καθηγητική μανία μάς έκανε να ψάξουμε
ένα ιδιαίτερο συμβολισμό στον αριθμό των επιστολών. Δεν είναι όμως ούτε είκοσι
τέσσερις όπως τα γράμματα στο ελληνικό αλφάβητο, ούτε είκοσι έξι όπως στο
λατινικό. Ακόμη κι αυτό είναι ένδειξη αυτής της αναζήτησης και από
το κεντρικό πρόσωπο αλλά κι από τον συγγραφέα μιας νέας γλώσσας. «Εγώ τις
λέξεις ήρθα να αναστήσω», γράφει χαρακτηριστικά.
«Αυτό μου μοιάζει ό,τι πιο δύσκολο. Η μετατροπή του
συναισθήματος σε επιστήμη», σημειώνει σε άλλη επιστολή. Αυτήν την εκλογίκευση
όμως δεν πρέπει να τη θεωρήσουμε βλασφημία όπως θα κάνουν σίγουρα πολλοί
φανατικοί χριστιανοί. Ο Χαρίτος μάς θυμίζει τον Γιάννη Ρίτσο («είναι οι δικοί
μας Χριστοί, οι δικοί μας Άγιοι»), τον Βάρναλη (Οι πόνοι της Παναγίας) αλλά
κυρίως τον Άρη Αλεξάνδρου, τον ξεκομμένο από τους άλλους εξόριστους λόγω της
κομματικής σκληρότητας. Η αδελφική σχέση του κύριου προσώπου του βιβλίου με τους
άλλους είναι ακριβώς αυτή η πανανθρώπινη αγάπη. «Να νιώθω κάθε
άνθρωπο αδερφό. Την κάθε πόλη γενέτειρα. Τον κάθε οίκο πατρικό μου».
Ο Κυριάκος Χαρίτος φέρνει τον καθένα μας «ενώπιον
ενωπίω» όχι με τον Θεό αλλά με τη συνείδησή μας. «Λες να είναι η κούραση ο
μόνος δρόμος προς την καλοσύνη;» αναρωτιέται ο γράφων τις
επιστολές. «Λιώναμε σαν κεριά από την κούραση και την αγάπη και αυτό
που πιστεύουμε».
Κι εμείς οι αναγνώστες βρίσκουμε δύναμη, «Κούραση και
γαλήνη». Κι αν το τέλος του βιβλίου κρύβει κάποιο στοιχείο φόβου και
απογοήτευσης εμείς θα επαναλαμβάνουμε ότι πρόκειται για ένα βιβλίο
βαθύτατα πνευματικό που δεν βασίζεται σε καμιά δογματική πίστη. Ένα βιβλίο που
μας βοηθά να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, «μεταξένιοι».
https://epohi.gr/articles/prepei-na-vro-mia-glossa-poy-den-echoyn-xanakoysei-oi-anthropoi/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου