Κώστας Αθανασίου
Αρμάντο Ρομέρο «Μία μέρα στους σταυρούς», μετάφραση: Αγαθή Δημητρούκα, εκδόσεις Τόπος, 2023
Δεύτερο βιβλίο του κολομβιανού συγγραφέα που μεταφράζεται στα ελληνικά, μετά το «Καχάμπρε» που είχε κυκλοφορήσει το 2011 (επίσης μτφ. Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Τόπος), ωστόσο είναι προγενέστερο: γράφτηκε το 1991 στην Ελλάδα (όπου είχε βρεθεί για έναν χρόνο ο συγγραφέας) και κυκλοφόρησε το 1993, σχεδόν είκοσι χρόνια πριν από το «Καχάμπρε».
Το βιβλίο αφηγείται τρεις μέρες της ζωής του πρωταγωνιστή του, του Ελίψιο, σε τρεις διαφορετικές χρονικές/ιστορικές περιόδους. Η πρώτη μέρα, από την παιδική ηλικία του Ελίψιο, είναι την εποχή που αναζωπυρώνεται στη χώρα η La Violencia, η Βία, όταν δολοφονείται ο φιλελεύθερος πολιτικός Χόρχε Γαϊτάν, το 1948. Σε αυτό το κλίμα, εκείνη τη μέρα η μητέρα του Ελίψιο επαναλαμβάνει διαρκώς, σαν δυσοίωνο μάντρα, ότι «σήμερα δεν θα βγει κανένας από το σπίτι», «σήμερα η πόρτα δεν θα ανοίξει». Έξω, ήχοι από σφαίρες και φωνές των γειτόνων που αναρωτιούνται ποιανού είναι το πτώμα στη μέση του δρόμου. Τη δεύτερη μέρα, μετά από χρόνια, ο νεαρός Ελίψιο, μέλος μιας πρωτοποριακής ομάδας, συλλαμβάνεται από την αστυνομία. Τη δε τρίτη μέρα, κάμποσο καιρό μετά, ο Ελίψιο δραπετεύει από τη φυλακή.
Με το γνώριμο ποιητικό ύφος του (ο Αρμάντο Ρομέρο είναι και ποιητής και μάλιστα διάβασε ποιήματά του στο 15ο Φεστιβάλ ΛΕΑ, που έγινε πρόσφατα στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις) και με διαρκείς αναφορές σε μορφές της λογοτεχνίας (Ζιντ, Καρπεντιέρ, Τσέχοφ, Προυστ, Χάμσουν, Μπόρχες κ.ά.), ο Ρομέρο ιχνηλατεί τα βαθιά σημάδια που έχει αφήσει πίσω της η βία στη χώρα του. Δημιουργώντας από τις πρώτες σελίδες ένα κλίμα διαρκούς υπόρρητης και διάχυτης απειλής, ο συγγραφέας μιλάει για τους μηχανισμούς βίας και καταστολής, για τον ρόλο της αστυνομίας και του στρατού, για τους διεφθαρμένους δικαστές, για τη συμμαχία στρατού, εκκλησίας, και ΜΜΕ και άλλα πολλά, σκιαγραφώντας έτσι το οδυνηρό παρελθόν και το δύσβατο παρόν μιας χώρας που ίσως χρειάζεται έναν (πραγματικό και μεταφορικό) σεισμό για να την ταρακουνήσει, όπως υπονοεί άλλωστε και ο ίδιος ο συγγραφέας.
Τελικά, μια ιστορία των χαμένων ελπίδων γράφει ο Ρομέρο. Ή, σύμφωνα με τα λόγια του Άλβαρο Μούτις που έχει γράψει τον πρόλογο του βιβλίου, «είναι η μαρτυρία μιας αποτυχίας, αλλά και η κραυγή, επίσης, μιας ελπίδας που δεν σβήνει».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου