Γράφει η Λεύκη Σαραντινού
Την ιστορία της χαρτογραφίας από τους προϊστορικούς
χρόνους μέχρι και τους νεώτερους ιστορικούς χρόνους παρουσιάζει ο Ισπανός
γεωγράφος και φωτογράφος Εδουάρδ Νταλμάου στο βιβλίο του με τίτλο «Οι χάρτες
που άλλαξαν τον κόσμο, Η ιστορία της χαρτογραφίας πριν από το ίντερνετ».
Σήμερα δεν μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας δίχως
την εφαρμογή Google maps. Υπήρχαν όμως
εποχές που η κατασκευή ενός χάρτη δεν
ήταν διόλου εύκολο πράγμα. Παρ’ όλα αυτά, ήδη από πολύ νωρίς στην Ιστορία, και,
πιο συγκεκριμένα, από τα προϊστορικά ακόμη χρόνια, ο άνθρωπος ένιωσε την ανάγκη
τα κατασκευής χαρτών και μάλιστα το επιχείρησε με τα πενιχρά μέσα που είχε στη
διάθεσή του. Από τα πετρογλυφικά της Μπεντολίνα μέχρι τους χάρτες του
Τσατάλ Χουγιούκ και τους Βαβυλωνίους που
κατασκεύασαν τον πρώτο παγκόσμιο χάρτη, μέχρι τους πορτολάνους του 15ου αιώνα,
η ιστορία της χαρτογραφίας είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι
έφτιαχναν χάρτες, αλλά και οι Πολυνήσιοι, λαός με τεράστια ναυτική παράδοση. Με
όλα αυτά ασχολείται το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του Νταλμάου.
Στο δεύτερο παρουσιάζονται οι χαρτογράφοι των αρχαίων
Ελλήνων, ο Αναξίμανδρος, ο Αναξιμένη, ο Πυθαγόρας, οι απόψεις του Αριστοτέλη
για τη γη και οι μετρήσεις του Ερατοσθένη του Κυρηναίου σχετικά με την
περιφέρεια της γης. Ο Ίππαρχος από τη Ρόδο, αλλά και ο περίφημος γεωγράφος
Στράβωνας αναφέρονται επίσης στο κεφάλαιο, αυτό πριν ο συγγραφέας ασχοληθεί στο
επόμενο με τους γεωγράφους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Εδώ, εκτός από τον
Μαρίνο της Τύρου και τον Πομπώνιο τον μέγα, θέση έχει και ο διάσημος Έλληνας
Πτολεμαίος.
Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι χαρτογράφοι του
Μεσαίωνα, ο Αμβρόσιος Θεοδόσιος Μακρόβιος, ο ψηφιδωτός χάρτης της Μαδηβά και ο
χάρτης της Αλμπί, ο κοτονιανός χάρτης κ.α. Δεν πρέπει να μας ξενίζει το γεγονός
ότι οι περισσότεροι μεσαιωνικοί χάρτες απεικόνιζαν την ιερή πόλη της Ιερουσαλήμ
ως μία τεράστια πόλη στο κέντρο του κόσμου.
Τα δύο τελευταία κεφάλαια του βιβλίου ασχολούνται
αντίστοιχα με τους πορτολάνους, τους ναυτικούς χάρτες που σχεδίασαν οι μεγάλοι
θαλασσοπόροι του 13ου-15ου αιώνα που άνοιξαν πανιά για τον Νέο Κόσμο, αλλά και
με περίφημους Άραβες γεωγράφους του Μεσαίωνα και τους χάρτες τους. Πολλοί
κατασκευαστές πορτολάνων ήταν Εβραίοι, όπως ο Γκαμπριέλ δε Βαλέσκα ή ο δε
Βιλαδέστες. Από τους Άραβες γεωγράφους ξεχωρίζει ο αλ-Ιντρίσι.
Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα βιβλίο εκλαϊκευμένης
γνώσης της γεωγραφίας, με πολλές εικόνες που δείχνουν τους χάρτες για τους οποίους κάνει λόγο ο συγγραφέας, το
παρόν πόνημα είναι ένα βιβλίο από το οποίο θα μάθουμε πράγματα και στο οποίο θα
μπορούμε να ανατρέχουμε όταν χρειαστούμε κάτι, εφόσον υπάρχει στη βιβλιοθήκη
μας. Συνιστάται δε ιδιαίτερα για τους λάτρεις της επιστήμης της γεωγραφίας.
https://www.vakxikon.gr/oi-xartes-pou-allaxan-ton-kosmo-tou-edouard-ntalmaou/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου