Ναταλί Χατζηαντωνίου
Συναρπαστικός ζωγράφος, εκρηκτική προσωπικότητα, πέθανε από επιλοκές που προκλήθηκαν από πνευμονία. Συναρπαστικός εικαστικός καλλιτέχνης, εκρηκτική, ιδιοσυγκρασιακή προσωπικότητα που δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητη, όπως και η ζωγραφική του άλλωστε, ο Μάκης Θεοφυλακτόπουλος πέθανε στα 84 χρόνια του από επιπλοκές που προκλήθηκαν από πνευμονία κι ενώ
τις τελευταίες μέρες νοσηλευόταν διασωληνωμένος. Είχε γεννηθεί στο Μεταξουργείο τον Οκτώβριο του 1939. «Ο φόβος του κατακτητή πέρασε μέσα μου», αφηγούνταν ο ίδιος στη Μάνια Ζούση σε μία από τις πιο πρόσφατες συνεντεύξεις του στην «Αυγή». Κι εξηγούσε: «Φοβήθηκα κι εγώ όπως όλοι, γιατί, αν και ήμουν πολύ μικρός, ο τρόμος ήταν διάχυτος. Οσοι γεννηθήκαμε εκείνη την εποχή, αμέσως μετά, ανάλογα σε ποια οικογένεια ανήκε ο καθένας, μεγαλώσαμε με τις ιστορίες του Εμφυλίου. Οι δικοί μου ήταν όλοι αριστεροί και μεγάλωσα μέσα σε μια οικογένεια που όριζε το καλό και το κακό ανάλογα με το πώς το αντιλαμβανόταν. Θυμάμαι να υπάρχουν στο σπίτι κάποιες φωτογραφίες συγγενών με αποτυπωμένο το ίχνος από τις λόγχες των αντιπάλων». Με κλίση στη ζωγραφική από μικρός, αποφάσισε να φοιτήσει στην ΑΣΚΤ. Το 1959 παρακολούθησε ως επισκέπτης το προκαταρκτικό τμήμα της Σχολής στην οποία έδωσε εξετάσεις και πέρασε το 1961, παρακολουθώντας το επόμενο διάστημα το εργαστήριο του Γιάννη Μόραλη (με μία μικρή παρένθεση όταν παρακολούθησε το εργαστήριο του Γιώργου Μαυροΐδη). Ηδη από το 1966 και την πρώτη του ατομική έκθεση στη γκαλερί Αστορ έδωσε ισχυρά τα καλλιτεχνικά του διαπιστευτήρια με μια σειρά έργων που «σύστησαν» για πρώτη φορά τους περίφημους «μοτοσικλετιστές» του: φέρουν διακριτικά εξουσίας και παραπέμπουν, όπως επεσήμαιναν τεχνοκριτικοί της εποχής, σε σαφές σχόλιο για την πολιτική κατάσταση της χώρας. Τα επόμενα χρόνια θα εξέλισσε και το μοτίβο του «μοτοσικλετιστή» (άλλοτε φορέα εξουσίας, άλλοτε σύμβολο κυνηγημένου) και την ανθρωποκεντρική ζωγραφική του: «Οι φιγούρες του είναι συνήθως αναγνωρίσιμες, συχνά μοναχικές μέσα στον χώρο και σπανιότερα σε ολιγοπρόσωπες σκηνές. Στα πιο αφαιρετικά έργα του, το θέμα σχεδιάζεται υπαινικτικά, κάποτε μόνο με ένα περίγραμμα, διατηρώντας όμως την ένταση της παρουσίας του και το ρόλο του στη σύνθεση» Από το 1969 έζησε εκτός Ελλάδος, εργαζόμενος κατά διαστήματα στην Ελβετία, τη Γαλλία, την Ιταλία και τέλος στη Νέα Υόρκη με υποτροφία Ford (1971). Εμεινε τρία χρόνια εκεί επιδιώκοντας την καλλιτεχνική του εκπαίδευση και ενημέρωση: επισκεπτόταν καθημερινά το ΜoMA (Museum of Modern Art), μουσεία και γκαλερί. Επέστρεψε οριστικά στην Αθήνα το 1975 κι άρχισε να εργάζεται εντατικά, κάνοντας διαδοχικές εκθέσεις. Εκτός από τη ζωγραφική με λάδι ή ακρυλικό, έκανε πολλά σχέδια με κάρβουνο και αργότερα με κραγιόνια και μικτά υλικά. Το 1988 εξελέγη καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης, διατηρώντας εκεί το εργαστήριό του για 17 χρόνια μέχρι το 2005 που επέστρεψε στην Αθήνα. Συνδέθηκε φιλικά και καλλιτεχνικά με ομότεχνούς του όπως οι Χρόνης Μπότσογλου, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Βαγγέλης Δημητρέας, Αλέξης Ακριθάκης, Παύλος κ.ά. Εχει παρουσιάσει το έργο του σε περίπου είκοσι ατομικές εκθέσεις και σε πολλές ομαδικές, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συμμετείχε στην Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας (1977), στα Europalia (Βρυξέλλες 1982), στην Περιοδεύουσα Εκθεση Ελληνικής Ζωγραφικής της Τουλούζης (1986) κ.α. Το 2010 οργανώθηκε μεγάλη αναδρομική του έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη με τίτλο «Τύχες της Υλης, Ζωγραφική 1960-2010». Γι’ αυτήν την τελευταία η σπουδαία τεχνοκριτικός Ντόρα Ηλιοπούλου-Ρογκάν σημείωνε στον κατάλογο: «Πολυσήμαντος, αυθεντικός καλλιτέχνης είναι ο Θεοφυλακτόπουλος, αφού και η ίδια του η ζωή είναι τέχνη. Και αυτό, γιατί ζωγραφίζει όπως ακριβώς ανασαίνει, αισθάνεται, κινείται, έχοντας πρώτιστα εξοστρακίσει κάθε “δήθεν” από την εικαστική του γραφή, όπως και από την ίδια του τη ζωή. Οντως, αυτός ο απόλυτα παθιασμένος δημιουργός που δεν χωρά σε κανένα καλούπι ή και σε μια αντίστοιχη στείρα μέτρηση ούτε και αντιμετωπίζεται με στερεότυπες, επιτηδευμένες, πασπαρτού εκφράσεις, μετουσιώνει, χάρη στο εγγενές του πάθος, την ύλη σε μια “άλλη”, μεταφυσική υπόσταση. Μορφοπλάστης από τα γεννοφάσκια του, ο Θεοφυλακτόπουλος ανταποκρίνεται πλήρως στον θαυμαστικό χαρακτηρισμό που απηύθυνε ο Ροντέν στους Ελληνες δημιουργούς, προσδιορίζοντας ότι ο Ελληνας καλλιτέχνης είναι κατεξοχήν μορφοπλάστης μέσ’ από το χρώμα – φως και, αντίστροφα». Εκρηκτικός, παθιασμένος, μποέμ. Ετσι παρέμεινε μέχρι τέλους ο Θεοφυλακτόπουλος ενσαρκώνοντας αυτό το είδος καλλιτέχνη με την πρωτογενή, συναισθηματική, αντανακλαστική σχέση με τα πράγματα και την τέχνη του. Αυτό το είδος δηλαδή που τείνει να εκλείψει.
https://www.efsyn.gr/tehnes/art-nea/395297_ekeinos-poy-zografize-opos-zoyse
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου