5.3.24

Γκράχαμ Γκρην «Ο επίτιμος πρόξενος», μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδόσεις Πόλις, 2023



https://www.epohi.gr/article/48673/xefyllizontas?fbclid=IwAR3OSYOU1MJmGidXkfgxcVU-5T_cLOrtEnbdcLoQwg0wHvYGX2_uwZ_KD0c

Στη Λατινική Αμερική, στη σκληρή εποχή των δικτατοριών, μας μεταφέρει ο Επίτιμος πρόξενος, βιβλίο που ο Γκράχαμ Γκρην έγραψε το 1973. Ενώ η Παραγουάη ματώνει κάτω από τη δικτατορία του Στρέσνερ, μια ομάδα ανταρτών έρχεται στην Αργεντινή, σε μια ανώνυμη πόλη, με σκοπό να απαγάγει τον πρέσβη των ΗΠΑ και κατόπιν να ζητήσει, σε αντάλλαγμα για τη ζωή του, την απελευθέρωση

είκοσι φυλακισμένων συντρόφων τους που κρατούνται στα κελιά της Παραγουάης. Ωστόσο, ένα λάθος ανατρέπει τα πάντα: οι αντάρτες, αντί να απαγάγουν τον πρέσβη, πιάνουν τον τοπικό επίτιμο πρόξενο της Βρετανίας: έναν εξηντάρη μέθυσο, χωρίς πραγματικές αρμοδιότητες πια καθώς η περιοχή δεν έχει πλέον Βρετανούς, χωρίς πολλές συμπάθειες στην πόλη, την οποία έχει σοκάρει με τον γάμο του με μια πρώην πόρνη αλλά και με τη συμπεριφορά του γενικά, από τον οποίο το αγγλικό υπουργείο Εξωτερικών θέλει έτσι κι αλλιώς να απαλλαγεί. Πολύ σύντομα οι αντάρτες συνειδητοποιούν ότι κανένας δεν πρόκειται, όχι να απελευθερώσει φυλακισμένους, αλλά ούτε καν να ασχοληθεί: ούτε ο Στρέσνερ, ούτε οι ΗΠΑ, ούτε η αγγλική κυβέρνηση, σχεδόν ούτε τα ΜΜΕ… Όπως λέει κάποιος, «το πρόβλημα είναι πως [ο επίτιμος πρόξενος] είναι εντελώς ασήμαντος». Η υπόθεση είναι απλώς δουλειά της αστυνομίας της Αργεντινής.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Γκρην τοποθετεί μια ομάδα χαρακτήρων που, μέσα από ένα σύνθετο πλέγμα προσωπικών/κοινωνικών/πολιτικών σχέσεων, αρχίζουν σιγά σιγά να εγκλωβίζονται σε ένα παράλογο αδιέξοδο, σε έναν φαύλο κύκλο γεμάτο κρίσιμα διλήμματα, διλήμματα προσωπικά και ηθικά, που πολλές φορές παίρνουν υπαρξιακό χαρακτήρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο αντάρτης Ρίβας, ο οποίος είναι πρώην ιερέας που πλέον αμφισβητεί τον χριστιανικό Θεό της αγάπης, αλλά κουβαλάει πάντα μέσα του τον πυρήνα της πίστης του: «θα ’χαν υποχωρήσει, βλέπεις, αν είχαμε τον αμερικανό πρέσβη», λέει ο Ρίβας. «Κι εγώ θα ’χα σώσει τη ζωή δέκα ανθρώπων. Ποτέ δεν φαντάστηκα πως θα χρειαζόταν ν’ αφαιρέσω τη ζωή κάποιου».

Σύντομα γίνεται ολοκάθαρο πως η τραγωδία είναι μονόδρομος. Και ένα στοιχείο της τραγωδίας είναι ότι τα θύματα είναι συνήθως (αυτοί που μοιάζουν) οι πιο αθώοι.

Ακόμα ένα βιβλίο που συμπυκνώνει τους –γεμάτους ερωτήματα, διλήμματα, παγίδες– άξονες στους οποίους συνηθίζει να κινείται ο Γκρην και αποδεικνύει για άλλη μία φορά ότι είναι λάθος η λογοτεχνία αυτού του σπουδαίου συγγραφέα να περιορίζεται σε ένα στενό είδος (π.χ. κατασκοπικό μυθιστόρημα).

Δεν υπάρχουν σχόλια: