Ιδιότυπη περίπτωση στη λογοτεχνία της Λατινικής Αμερικής ο κολομβιανός συγγραφέας Φερνάντο Βαγιέχο. Αιτία, η σαρωτική, ασεβής, κατεδαφιστική κριτική του για τα πάντα – για τη χώρα του, τη θρησκεία («ποιον Θεό και ποια πατρίδα; Μαλάκες! Ο Θεός δεν υπάρχει, κι αν υπάρχει είναι ένα γουρούνι, η δε Κολομβία ένα σφαγείο»), το σύστημα, κάθε ιδεολογία, για το ίδιο το ανθρώπινο είδος. Με τον σπουδαίο Τόμας Μπέρνχαρντ τον έχουν παρομοιάσει κάποιοι κριτικοί, όχι τόσο για λόγους λογοτεχνικούς όσο για λόγους περιεχομένου, χωρίς όμως να λείπουν κι εκείνοι που βλέπουν ένα στοιχείο υπερβολής και ίσως μανιέρας στη γενικευμένη, απορριπτική, αντιανθρώπινη τελικά, στάση του Βαγιέχο.
«Ο γκρεμός», πάντως, θεωρείται από τα καλύτερα βιβλία του Βαγιέχο. Μάλιστα το 2003 τιμήθηκε με το βραβείο Ρόμουλο Γαλιέγος (από τα σημαντικότερα για την ισπανόφωνη λογοτεχνία). Είναι το πρώτο βιβλίο του που μεταφράζεται στα ελληνικά – ο Βαγιέχο είναι ίσως γνωστός στη χώρα μας από την ταινία του Μπάρμπετ Σρέντερ «Η Μαντόνα των δολοφόνων» στην οποία είχε γράψει το σενάριο, βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημά του.
Ο αφηγητής του βιβλίου επιστρέφει στο «σφαγείο» της Κολομβίας για να βρεθεί κοντά στον αδελφό του που πάσχει από AIDS και μάλλον είναι στα τελευταία του. Η επιστροφή στο πατρικό του σπίτι, όμως, η επιστροφή σε έναν κόσμο που για πολλούς λόγους τον νιώθει εχθρικό, θα πυροδοτήσει μια απελπισμένη αλλά σαρωτική έκρηξη οργής, μίσους κάποιες στιγμές, ενάντια στα άλλα μέλη της οικογένειάς του, στη χώρα του, στους γιατρούς, στην «απόλυτα κακιά συνήθεια, την κατ’ εξακολούθησιν κακιά συνήθεια να συνεχίζουμε να είμαστε ζωντανοί», στις «αλυσίδες τις οποίες και καλά τις ονομάζουν “αγάπη”», στη «διαιώνιση του είδους», στο πελατειακό σύστημα και τους εμπόρους ναρκωτικών της Κολομβίας, στη «μάστιγα των ποιητών», στον καθολικισμό, στα πάντα.
Ένα σχεδόν παραληρηματικό, θυμωμένο, καυστικό κείμενο που συμπυκνώνει όλη τη φιλοσοφία του Βαγιέχο, σκιαγραφώντας ταυτόχρονα την εικόνα μιας Κολομβίας ανεπανόρθωτα πληγωμένης από τη διαφθορά και τη βία. Μια βία στην οποία επανέρχεται στο εκτενές επίμετρό του ο μεταφραστής του βιβλίου, κάνοντας μια εκτεταμένη αναδρομή στην ιστορία της Κολομβίας, μιας χώρας όμως που τα τελευταία χρόνια πασχίζει να περάσει σε μια νέα φάση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου