Ομιλία του Θωμά Κοροβίνη στις 11 Μαίου 2014 στην διεθνή έκθεση βιβλίου Θεσσαλονίκης
Θωμάς Κοροβίνης : ΑΛΚΗ ΖΕΗ, ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΜΕ ΟΝΟΜΑ
Πρώτα λίγες αξιολογικές σημειώσεις με αφορμή το βιβλίο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο», ένα κείμενο πολύ γοητευτικό, βαθιά εξομολογητικό -ελπίζω εξ ολοκλήρου, δεν ξέρω τι μπορεί να μας κρατάει κρυφό, το δικαιούται εξάλλου κανείς, όταν επιχειρεί απομνημονευτικά πονήματα. Κρατάω : την ισορροπημένη χρήση του ρεαλιστικού ύφους : ούτε σπαραχτική αμεσότητα, ούτε παγερή αποστασιοποίηση -αφήνει τα πράγματα να μιλήσουν από μόνα τους· το ευθύβολο και αβίαστο χιούμορ· τον σαρκασμό των ανθρώπινων φάουλ, εξίσου ζυγισμένο και προς τους άλλους και προς τον εαυτό της· την αίσθηση που δίνει στον αναγνώστη ότι έχει επίγνωση της προσωπικής της αξίας
μα αυτό δεν την κάνει κομπαστική ή υπερφίαλη· την συγκρατημένη αλλά παντού διάχυτη αγάπη της για τον άνθρωπο και τα πάθη του· τον τρόπο που αφήνει να εννοηθεί πως και πόσο ο παράγοντας «τύχη» μπορεί να παίξει ρόλο στις διαδρομές του βίου μας, (παράδειγμα παίρνουμε απ’ την ίδια τη ζωή της, καθώς η φορά της τύχης της την πήγε και την έφερε εδώ κι εκεί, έτσι που αυτό το πολυδαίδαλο οδοιπορικό με τις περιπέτειες, τα ταξίδια, τα κυνηγητά και τις γνωριμίες του ατσάλωσαν τον χαρακτήρα της και διαμόρφωσαν μια ισχυρή πλευρά της προσωπικότητάς της, ένα κράμα δυναμισμού, ακτιβισμού και κοσμοπολιτισμού). Η αυτοβιογραφική μαρτυρία που περιέχει αυτό το βιβλίο –με όλη την περιπέτεια της μαθητικής, εφηβικής, φοιτητικής θητείας στην πρόωρη ωρίμανση και την πρώιμη κοινωνικοποίηση εκείνου του δαιμόνιου τρελοκόριτσου, αναλύονται μέσα από εξονυχιστικές λεπτομέρειες γύρω από πρόσωπα, συναπαντήματα, ερωτικά σκιρτήματα, γνωριμίες με ανθρώπους μυθικούς, οργανώσεις αντιστασιακών πυρήνων, ζηλευτές φιλίες(η Διδώ Σωτηρίου, η Ζωρζ Σαρρή και ο Νίκος Γκάτσος φτάνουν μόνο για να μας κάνουν να ζηλεύουμε την τύχη της). Αναφέρομαι στην Άλκη Ζέη –και μέσα μου αλλά και στο δημόσιο λόγο μου- σαν την σεβαστή κατ’ αρχήν, σοβαρή, στιβαρή και γενναιόφρονα αλλά παράλληλα θελξικάρδια και αειθαλή, -με την σπαρταριστή θέρμη μιας νεανίδας-, μητέρα μας στη χώρα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Όπως περίπου όμως και με διαφορετικών διαστάσεων πρόσληψη ένιωθα για την αθάνατη «θείτσα» της, την πολυαγαπημένη Μικρασιάτισσα μάνα μας Διδώ Σωτηρίου. Η Άλκη κατορθώνει με την γραπτή της κατάθεση αλλά και την συνολική διαχρονικώς στάση και κοινωνική τοποθέτησή της να στέκεται αλώβητη από τις συγκυριακές κατρακύλες και τα ζαβολιάρικα σκέρτσα των εποχών της κακοήθειας, του πνευματικού μαρασμού και της μιζέριας. Σα να μη την πιάνει τίποτα. Η συγγραφέας μας είναι η σπάνια, όχι μοναδική, αλλά στην περίπτωσή της και για συμπαρομαρτούντες λόγους, ιδιάζουσα περίπτωση, με το καλόμοιρο κισμέτι του ευκατάστατου αστοκόριτσου, όμως με καλές προδιαγραφές και γερά πνευματικά εφόδια, μα κυρίως με το ψιλιασμένο υποσυνείδητο, το φλογερό ταμπεραμέντο, την οξύνοια, το γούστο, και ιδιαίτερα την κοινωνική ανησυχία και το βαθύ ένστικτο, που ακονίζουν την ευαισθησία της πρώτης νιότης της και την οδηγούν σε μια πρώιμη, καίρια όμως και σταθερή πολιτικοποίηση στους δρόμους της Αριστεράς Είναι ζηλευτά τα πεπρωμένα της. Μακαρίζω την Άλκη, γιατί, είναι ολοφάνερο, -και από την προσωπική της αφήγηση ενός σημαντικού, του πρώτου, κομματιού της ζωής της, στο αυτοβιογραφικό ντοκουμέντο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» ότι μαζί με τις μικροταλαιπωρίες και τα εμπόδια των πρώτων χρόνων, μαζί με τα επόμενα δεινά, τους εξορισμούς και τα μεγάλα ζόρια, ευτύχησε να περάσει απ’ τον περασμένο στον τωρινό αιώνα, έχοντας ζήσει μια ζωή σαν παραμύθι, αλλά τι παραμύθι, όχι ψεύτικο, μα δυνατό, ταξιδιάρικο, όμορφο, ερωτικό, γεμάτο ποικίλες ατομικές, καλλιτεχνικές, λογοτεχνικές και κοινωνικοπολιτικές εμπειρίες, ένα παραμύθι όχι χωρίς όνομα αλλά με όνομα τρανό, ΑΛΚΗ ΖΕΗ, που φιγουράρει σε πλήρη ανταπόκριση με την ποιότητα και το μέγεθος της υψηλής πνευματικής προσφοράς και του πολυκύμαντου μα ουσιαστικού βίου της. Είναι σήμερα εδώ μαζί μας η Άλκη, σε πλήρη και μακάρια -κατά την αίσθησή μου- ωριμότητα, όντας σε μια ολύμπια, και ζηλευτή, είπα και πριν, θέση. Έτσι είναι, έτσι πρέπει να είναι : Η προσωπικότητα του δημιουργού να κρίνεται από δύο παραμέτρους, κυρίως από το έργο, αλλά και από το ήθος, από τη στάση του στα πράγματα, και προπαντός εκείνα του καιρού του. Στην περίπτωση της σεβαστής και αγαπητής μας αδελφής Άλκης Ζέη, και τα δύο, δημιουργία και στάση ζωής, καλλιεργήθηκαν και κρατήθηκαν σ’ ένα υποδειγματικό ύψος. Αυτό το έργο και αυτό το φρόνημα χαιρετώ, στο ιδεώδες ανάστημα που τα έχει αναδείξει η εξέχουσα δημιουργός ζητώντας την ευχή της για τα δικά μου επόμενα βήματα στον χώρο της δημιουργίας.
Πρώτα λίγες αξιολογικές σημειώσεις με αφορμή το βιβλίο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο», ένα κείμενο πολύ γοητευτικό, βαθιά εξομολογητικό -ελπίζω εξ ολοκλήρου, δεν ξέρω τι μπορεί να μας κρατάει κρυφό, το δικαιούται εξάλλου κανείς, όταν επιχειρεί απομνημονευτικά πονήματα. Κρατάω : την ισορροπημένη χρήση του ρεαλιστικού ύφους : ούτε σπαραχτική αμεσότητα, ούτε παγερή αποστασιοποίηση -αφήνει τα πράγματα να μιλήσουν από μόνα τους· το ευθύβολο και αβίαστο χιούμορ· τον σαρκασμό των ανθρώπινων φάουλ, εξίσου ζυγισμένο και προς τους άλλους και προς τον εαυτό της· την αίσθηση που δίνει στον αναγνώστη ότι έχει επίγνωση της προσωπικής της αξίας
μα αυτό δεν την κάνει κομπαστική ή υπερφίαλη· την συγκρατημένη αλλά παντού διάχυτη αγάπη της για τον άνθρωπο και τα πάθη του· τον τρόπο που αφήνει να εννοηθεί πως και πόσο ο παράγοντας «τύχη» μπορεί να παίξει ρόλο στις διαδρομές του βίου μας, (παράδειγμα παίρνουμε απ’ την ίδια τη ζωή της, καθώς η φορά της τύχης της την πήγε και την έφερε εδώ κι εκεί, έτσι που αυτό το πολυδαίδαλο οδοιπορικό με τις περιπέτειες, τα ταξίδια, τα κυνηγητά και τις γνωριμίες του ατσάλωσαν τον χαρακτήρα της και διαμόρφωσαν μια ισχυρή πλευρά της προσωπικότητάς της, ένα κράμα δυναμισμού, ακτιβισμού και κοσμοπολιτισμού). Η αυτοβιογραφική μαρτυρία που περιέχει αυτό το βιβλίο –με όλη την περιπέτεια της μαθητικής, εφηβικής, φοιτητικής θητείας στην πρόωρη ωρίμανση και την πρώιμη κοινωνικοποίηση εκείνου του δαιμόνιου τρελοκόριτσου, αναλύονται μέσα από εξονυχιστικές λεπτομέρειες γύρω από πρόσωπα, συναπαντήματα, ερωτικά σκιρτήματα, γνωριμίες με ανθρώπους μυθικούς, οργανώσεις αντιστασιακών πυρήνων, ζηλευτές φιλίες(η Διδώ Σωτηρίου, η Ζωρζ Σαρρή και ο Νίκος Γκάτσος φτάνουν μόνο για να μας κάνουν να ζηλεύουμε την τύχη της). Αναφέρομαι στην Άλκη Ζέη –και μέσα μου αλλά και στο δημόσιο λόγο μου- σαν την σεβαστή κατ’ αρχήν, σοβαρή, στιβαρή και γενναιόφρονα αλλά παράλληλα θελξικάρδια και αειθαλή, -με την σπαρταριστή θέρμη μιας νεανίδας-, μητέρα μας στη χώρα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Όπως περίπου όμως και με διαφορετικών διαστάσεων πρόσληψη ένιωθα για την αθάνατη «θείτσα» της, την πολυαγαπημένη Μικρασιάτισσα μάνα μας Διδώ Σωτηρίου. Η Άλκη κατορθώνει με την γραπτή της κατάθεση αλλά και την συνολική διαχρονικώς στάση και κοινωνική τοποθέτησή της να στέκεται αλώβητη από τις συγκυριακές κατρακύλες και τα ζαβολιάρικα σκέρτσα των εποχών της κακοήθειας, του πνευματικού μαρασμού και της μιζέριας. Σα να μη την πιάνει τίποτα. Η συγγραφέας μας είναι η σπάνια, όχι μοναδική, αλλά στην περίπτωσή της και για συμπαρομαρτούντες λόγους, ιδιάζουσα περίπτωση, με το καλόμοιρο κισμέτι του ευκατάστατου αστοκόριτσου, όμως με καλές προδιαγραφές και γερά πνευματικά εφόδια, μα κυρίως με το ψιλιασμένο υποσυνείδητο, το φλογερό ταμπεραμέντο, την οξύνοια, το γούστο, και ιδιαίτερα την κοινωνική ανησυχία και το βαθύ ένστικτο, που ακονίζουν την ευαισθησία της πρώτης νιότης της και την οδηγούν σε μια πρώιμη, καίρια όμως και σταθερή πολιτικοποίηση στους δρόμους της Αριστεράς Είναι ζηλευτά τα πεπρωμένα της. Μακαρίζω την Άλκη, γιατί, είναι ολοφάνερο, -και από την προσωπική της αφήγηση ενός σημαντικού, του πρώτου, κομματιού της ζωής της, στο αυτοβιογραφικό ντοκουμέντο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» ότι μαζί με τις μικροταλαιπωρίες και τα εμπόδια των πρώτων χρόνων, μαζί με τα επόμενα δεινά, τους εξορισμούς και τα μεγάλα ζόρια, ευτύχησε να περάσει απ’ τον περασμένο στον τωρινό αιώνα, έχοντας ζήσει μια ζωή σαν παραμύθι, αλλά τι παραμύθι, όχι ψεύτικο, μα δυνατό, ταξιδιάρικο, όμορφο, ερωτικό, γεμάτο ποικίλες ατομικές, καλλιτεχνικές, λογοτεχνικές και κοινωνικοπολιτικές εμπειρίες, ένα παραμύθι όχι χωρίς όνομα αλλά με όνομα τρανό, ΑΛΚΗ ΖΕΗ, που φιγουράρει σε πλήρη ανταπόκριση με την ποιότητα και το μέγεθος της υψηλής πνευματικής προσφοράς και του πολυκύμαντου μα ουσιαστικού βίου της. Είναι σήμερα εδώ μαζί μας η Άλκη, σε πλήρη και μακάρια -κατά την αίσθησή μου- ωριμότητα, όντας σε μια ολύμπια, και ζηλευτή, είπα και πριν, θέση. Έτσι είναι, έτσι πρέπει να είναι : Η προσωπικότητα του δημιουργού να κρίνεται από δύο παραμέτρους, κυρίως από το έργο, αλλά και από το ήθος, από τη στάση του στα πράγματα, και προπαντός εκείνα του καιρού του. Στην περίπτωση της σεβαστής και αγαπητής μας αδελφής Άλκης Ζέη, και τα δύο, δημιουργία και στάση ζωής, καλλιεργήθηκαν και κρατήθηκαν σ’ ένα υποδειγματικό ύψος. Αυτό το έργο και αυτό το φρόνημα χαιρετώ, στο ιδεώδες ανάστημα που τα έχει αναδείξει η εξέχουσα δημιουργός ζητώντας την ευχή της για τα δικά μου επόμενα βήματα στον χώρο της δημιουργίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου