5.8.23

Το ποιητικό άλτερ έγκο ενός γνωστού νομικού


 Ο δρόμος

Το καλοκαίρι έχει μπει
και τα παιδιά της γειτονιάς στο δρόμο παίζουν,
απομεσήμερο, δεκαετία ογδόντα,
μπροστ' από σπίτια άξενα.
Και πλάι ακόμη τα χαλάσματα
με αυλόπορτες κλειστές και σκουριασμένες.
Είναι από εκεί που άλλοτε, μεγάλοι και μικροί,
ίδια εποχή εβγαίναμε, παραμονή τ' Αη-Γιάννη,
το «Μάη» για να κάψουμε το βράδυ,
πηδώντας πάνω απ' τις φωτιές
σε ξέφωτα, σε δρόμους και σ' αλάνες.

Ναταλί Χατζηαντωνίου 

Ο ομότιμος καθηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, συγγραφέας και αρθρογράφος πολλών νομικών μελετών στον τομέα κυρίως του Αστικού Δικαίου, Φίλιππος Δωρής, αυτοβιογραφείται αλλιώς στην πρώτη του ποιητική συλλογή που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΩ. 

 Επεσε πρόσφατα στα χέρια μας μια ποιητική συλλογή, το «Σεργιάνι», που κυκλοφορεί (από τις εκδόσεις ΑΩ) ήδη από το 2021 αποτελώντας δημιουργική διέξοδο, ίσως και χρέος ζωής στον εαυτό του, ενός ανθρώπου που ώς εδώ γνωρίζαμε με άλλη ιδιότητα. Αυτήν του εκλεκτού νομικού, ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθυντή επί χρόνια και εποπτεύοντος το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του Τομέα Αστικού Δικαίου στη Νομική Αθηνών και βέβαια συγγραφέα και αρθρογράφου πλήθους νομικών μελετών στους τομείς κυρίως του αστικού και του ευρύτερου ιδιωτικού δικαίου. 

 Να όμως που ο Φίλιππος Δωρής, βραβευμένος μάλιστα το 2018 με το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών «για το σύνολο του επιστημονικού του έργου και τη διάκρισή του ως πανεπιστημιακού δασκάλου, αναδείξαντος πλειάδα νέων Ελλήνων νομικών», είχε φαίνεται μια προσωπική εκκρεμότητα: την ποίηση με την οποία καταπιανόταν από νέος υπακούοντας σε μια εσωτερική ανάγκη έκφρασης που ώς εδώ δεν έβρισκε όμως τον δρόμο προς τη δημοσιοποίηση. Ο ίδιος πάντως φύλαξε τα ποιήματα και διαφύλαξε την ποιητικότητα σε πορεία παράλληλη μ’ αυτήν του λαμπρού νομικού επιστήμονα που, όπως έλεγε το σκεπτικό της Ακαδημίας, διακρίνεται «για την αυστηρότητα της νομικής σκέψης, την αρτιότητα της δογματικής θεμελίωσης και την ικανότητά του να ανευρίσκει κάθε φορά την ορθή και δίκαιη λύση μέσα από προσεκτική στάθμιση των συγκρουόμενων συμφερόντων». 

 Ετσι το 2021 αποφάσισε να κυκλοφορήσει τη συλλογή «Σεργιάνι», κάνοντας μέσα από 9 ενότητες μια προσωπική αναδρομή, ένα προσωπικό ποιητικό ταξίδι σ’ αυτή την εσώτερη ζωή. Τη διαφυλαγμένη σε στίχους όπως αυτούς από τον «Δρόμο»: «Το καλοκαίρι έχει μπει/ και τα παιδιά της γειτονιάς στο δρόμο παίζουν,/ απομεσήμερο, δεκαετία ογδόντα,/ μπροστ’ από σπίτια άξενα./ Και πλάι ακόμη τα χαλάσματα/ με αυλόπορτες κλειστές και σκουριασμένες./Είναι από εκεί που άλλοτε, μεγάλοι και μικροί,/ ίδια εποχή εβγαίναμε, παραμονή τ’ Αη-Γιάννη,/ το “Μάη” για να κάψουμε το βράδυ,/ πηδώντας πάνω απ’ τις φωτιές/ σε ξέφωτα, σε δρόμους και σ’ αλάνες [...]». 

Απλή και ουσιαστική, εικονοκλαστική και «μουσική» ποιητική αποτύπωση μιας ολόκληρης εποχής, ίσως κάποτε σε αντιδιαστολή με την αυστηρότητα της επιστήμης του και την απαίτηση της όσο γίνεται πιο άτεγκτης και αντικειμενικής κρίσης. Εδώ επιτρέπονται ο ωραίος υποκειμενισμός, το συναίσθημα και τα θραύσματα της μνήμης: «Ακουσμα απ’ τ’ άλλοτε/ τραγούδι μακρινό/ απ’ το ραδιόφωνο,/ που του ’χαμε δώσει κι όνομα./ Ντιτρόλα το λέγαμε, θαρρώ,/ τότε,/ στο σπίτι με την αυλή/ που διέτρεχε διαμιάς το βλέμμα». Και το μεταφυσικό: «Αρκεί ένα θρόισμα φύλλων/ για να νιώσεις -αν θελήσεις-/ την κουκκίδα σου στο σύμπαν/ τη συμμετοχή σου στο ταξίδι,/ ταξίδι ατέρμονο/ πριν και μετά από σένα». Ανιχνεύεται όμως και η γνωστή προσωπικότητα, συνεπής στα πιστεύω της, στην αγωνία για το δίκαιο, στην αγάπη για τον άνθρωπο και στις διαχρονικές αξίες: «Πώς να ’σαι ελεύθερος/ χωρίς να ’χεις τη δύναμη/ την εξουσία να ελέγχεις;... Πώς να ’σαι ελεύθερος/ χωρίς δικαίωμα στην αμφισβήτηση;... Πώς να ’σαι ελεύθερος/ χωρίς τον λόγο τον νηφάλιο;... Πώς να ’σαι ελεύθερος/ χωρίς αλληλεγγύη;». 

Στις 112 σελίδες της συλλογής που εικονογραφείται από τον Ηλία Μακρή, τα ποιήματα είναι ταξινομημένα όχι χρονολογικά αλλά θεματικά σε 9 ενότητες: «Μαγικός Περίγυρος»: περιηγήσεις, μνήμες, συναντήσεις με απλούς ανθρώπους. «Ανθρώπων Εργα Ομορφα» με σκέψεις αφιερωμένες σε σπουδαίους δημιουργούς, ζωγράφους και ποιητές. FRAGMENTA, θραύσματα στιγμών και εμπειριών που καθόρισαν τον ίδιο. «Σαν παλιές φωτογραφίες» σαν άλμπουμ με εικόνες. «Προσωπογραφίες» για πρόσωπα που φαίνεται να έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στη ζωή του δημιουργού. Ακολουθούν οι ενότητες «Προκαθορισμένη πορεία», «Αβυσσος», «Κριτικοί λογισμοί», «Ανθρώπινα και απολογιστικά». Στις σελίδες χωρούν ποιητικές σκέψεις για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα αλλά και τον θάνατο του φίλου τού Δωρή, δημοσιογράφου Κώστα Μπετινάκη. Σκέψεις για τον γερμανικό όρο Gastarbeiter, αλλά και για το άκουσμα των ρεμπέτικων, για τη σχέση του καθηγητή με τους φοιτητές του, αλλά και τα μεγάλα ερωτήματα ενός σπουδαίου νομικού για τη δικαιοσύνη και το Δίκαιο. 

 Είναι ωραίος και συγκινητικός ο τρόπος που μια τέτοια συλλογή επιτρέπει στον αναγνώστη να ανακαλύψει πώς ένας επιφανής νομικός που έχει αρθρογραφήσει υπέρ του δημόσιου Πανεπιστημίου ή της απλής αναλογικής, που έχει ασχοληθεί με τους πιο σύγχρονους προβληματισμούς της επιστήμης του, όπως την Τεχνητή Νοημοσύνη και το Δίκαιο, έβρισκε καταφυγή κάποιες φορές στην ποιητική αναπαράσταση των πιο απλών ανθρώπινων στιγμών, όπως σ’ ένα τραγούδι που ακούγεται στην αυλή ή με τον ενθουσιασμό παιδιών που σε μια άλλη εποχή κυλούν ένα τσέρκι. 

Ποιος είναι 

Ο Φίλιππος Δωρής γεννήθηκε στην Αθήνα. Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1964, δικηγορεί από το 1967, ενώ είναι και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μονάχου (1972). Καθηγητής του Αστικού Δικαίου στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών έως το 2009, εξακολούθησε να συμμετέχει έκτοτε στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του Τομέα Αστικού Δικαίου στο ίδιο Πανεπιστήμιο, έχοντας εποπτεύσει μάλιστα τις περισσότερες διδακτορικές διατριβές από οποιονδήποτε άλλον καθηγητή Νομικής Σχολής στην Ελλάδα. 

Συγγραφέας μεγάλου αριθμού νομικών μελετών (εγχειριδίων, μονογραφιών, ερμηνευτικών συμβολών σε συλλογικά έργα, άρθρων σε νομικά περιοδικά και σε τιμητικούς τόμους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σχολίων σε δικαστικές αποφάσεις, γνωμοδοτήσεων κ.ά.) στους τομείς κυρίως του αστικού και του ευρύτερου ιδιωτικού δικαίου, με έμφαση σε ζητήματα περιορισμών της συμβατικής ελευθερίας, δικαίου της αντιπροσωπείας, δικαίου της πώλησης, εμπράγματων ασφαλειών, εξειδικεύσεων της καλής πίστης, ιδίως στο πεδίο προστασίας του καταναλωτή, επιδράσεων συνταγματικά προστατευόμενων θεμελιωδών αρχών, όπως η αρχή της αναλογικότητας στο πεδίο του ιδιωτικού δικαίου, καθώς επίσης στους τομείς της μεθοδολογίας και φιλοσοφίας του δικαίου. Επίτιμος διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης από το 2006. Πρόεδρος της Ενωσης Αστικολόγων επί τριετία και επίτιμος πρόεδρος αυτής από το 2008. Υπήρξε μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του «Νομικού Βήματος» από το 1981 έως το 2005, μέλος μεγάλου αριθμού νομοπαρασκευαστικών επιτροπών, όπως για το Εθνικό Κτηματολόγιο, το πλασματικό ενέχυρο και το νέο δίκαιο της πώλησης. Το «Σεργιάνι» είναι η πρώτη του ποιητική συλλογή. 

https://www.efsyn.gr/tehnes/ekdoseis-biblia/396420_poiitiko-alter-egko-enos-gnostoy-nomikoy 

Δεν υπάρχουν σχόλια: