17.10.24

Από την αριστερή μελαγχολία στην ποίηση για την κοινωνική δικαιοσύνη


του Αργύρη Δούρβα

Επιμέλεια: Γιώργος Κωνσταντίνος Μιχαηλίδης

 Έξοδος από την αριστερή μελαγχολία

Μια μείζονα τάση της ποίησης της κρίσης σύμφωνα με τον Βασίλη Λαμπρόπουλο (2018)

είναι η ποίηση της αριστερής μελαγχολίας. Η αριστερή μελαγχολία πηγάζει από μια εσωτερική σύγκρουση που δημιουργείται από το να μελαγχολεί κανείς για την ήττα της εξέγερσης και από την άλλη να επιμένει στο πρόταγμά της (Τραβέρσο, 2017).

Θεωρώ ότι η αριστερή μελαγχολία αποτέλεσε και εν μέρει συνεχίζει να αποτελεί μια σημαντική τάση της σύγχρονης ελληνικής ποίησης. Ωστόσο, πιστεύω ότι η αριστερή μελαγχολία εκφράστηκε κυρίως όχι μέσα από πλήθος δημοσιεύσεων και ποιητικών παρεμβάσεων, αλλά μέσα από τη σιωπή, την αφωνία, την παθητικότητα και την απόσυρση ιδίως τα πρώτα χρόνια μετά το 2000, όταν η νέα ποίηση βρισκόταν ακόμη σε στάδιο προσανατολισμού και δεν είχε διαφοροποιηθεί πλήρως και συνειδητά από την γενιά του ιδιωτικού οράματος. Η κυριαρχία της αριστερής μελαγχολίας αποτέλεσε τη σκοτεινή ύλη της γενιάς της κρίσης, μένοντας για αρκετό καιρό αόρατη και δίνοντας έτσι την εντύπωση ότι κυριαρχούν οι φιλελεύθερες ή απολιτικές προσεγγίσεις στη νέα ποίηση. Μάλιστα, δεν έλειψαν οι φωνές κριτικών που θεώρησαν ότι η νέα ποίηση αποτελεί συνέχεια της γενιάς του ιδιωτικού οράματος, αποτελώντας μια ποίηση δωματίου, εστιασμένη αποκλειστικά στο άτομο.

Στο παρόν κείμενο διατυπώνω την άποψη ότι η ποίηση της κρίσης  επιτελεί τα τελευταία χρόνια μια σταδιακή έξοδο από την αριστερή μελαγχολία τερματίζοντας μια μακρά περίοδο αμηχανίας, παθητικότητας και πολιτικής απαισιοδοξίας. Η διεκδίκηση, η μαχητικότητα, η εξωστρέφεια και η συγκρατημένη πολιτική αισιοδοξία αποτελούν σαφή ένδειξη της ολοκλήρωσης της διεργασίας ενός πένθους που για μεγάλη χρονική περίοδο κάτω από το καθεστώς της αριστερής μελαγχολίας παρέμενε περιπλεγμένο και ανεπίλυτο.

 

Ποίηση για την κοινωνική δικαιοσύνη

Στο νέο στάδιο η σύγχρονη ελληνική ποίηση γίνεται όχημα διεκδίκησης κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας και κοινωνικής αλλαγής και για αυτό την αποκαλώ, Ποίηση για την κοινωνική δικαιοσύνη. Η ποίηση για την κοινωνική δικαιοσύνη διαφέρει από την ποίηση του ιδιωτικού οράματος, καθώς δεν εκφράζει προσωπικές ανησυχίες, φόβους ή ελπίδες αλλά θέτει κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα μέσα από μια λογική αλληλεγγύης και συμπερίληψης.  Η ποίηση για την κοινωνική δικαιοσύνη είναι μια ποίηση που εστιάζει σε σημαντικά κοινωνικά ζητήματα φύλου, φυλής, τάξης, σωματικής ικανότητας, νευροδιαφορετικότητας και οικολογίας. Διακρίνεται από μια στάση κοινωνικής διεκδίκησης και πολιτικού αγώνα εκφράζοντας την αισθητική της ανατροπής, δηλαδή την μαχητική στάση εναντίον των παγιωμένων σχέσεων εξουσίας και την ανοιχτή αμφισβήτηση των υπαρχουσών καταπιεστικών μηχανισμών και θεσμών. Είναι μια ποίηση προσανατολισμένη στο ιστορικό παρόν και το μέλλον. Είναι μια ποίηση πολύμορφη, με ισχυρά πολιτικά χαρακτηριστικά και μεγάλη δυναμική που θα φανεί στο εγγύς μέλλον.

https://thraca.gr/2024/10/apo-thn-aristeri-melancholia.html?fbclid=IwY2xjawF26CVleHRuA2FlbQIxMQABHbR9I5SxHuxtK7Qo-bSyrrs3xQKCR3MJuBy6tLZGRrVgr8dycXZ6G0SEFg_aem_4IJPR1OPg4S0A138cLtuUA

Δεν υπάρχουν σχόλια: