Απόσπασμα από την Εισαγωγή
ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΦΑΙΔΡΟΥ
Έχοντας ξεχάσει τα πάντα, μερικές φορές ακόμα και τις ίδιες μου τις ποιητικές κλίσεις, ποτέ δεν σκέφτηκα το
ενδεχόμενο να επανεκδώσω τα ποιήματα του Φαίδρου, δεδομένου ότι έχουν περάσει τριάντα πέντε χρόνια από την
πρώτη τους δημοσίευση, ούτε είχα αρκετή διάθεση να αναλάβω τέτοιο έργο. Όμως, ήρθαν να με
Ο Jesús επέμεινε ότι ο Φαίδρος συνθέτει ένα συγκεκριμένο χρόνο, μια συγκεκριμένη εποχή της ισπανικής μας ποίησης, τη δεκαετία του ’80, και, επιπλέον, μιαν ειλικρινή και θαρραλέα στάση μου, απέναντι στο ποιητικό περιβάλλον στο οποίο ήμασταν βυθισμένοι οι τότε ποιητές. Από αυτή την άποψη, δεν είχα άλλη επιλογή από το να αποδεχτώ τα κριτήρια και τις καλές προθέσεις του Jesús Aguado.. Έτσι που, διαθέσιμος άλλη μια φορά, εισπνέοντας ξανά το άρωμα και περιρρέουσα τρέλα της δημιουργίας, σαν να βίωσα ανέλπιστα το ήδη βιωμένο, επιστρέφω τώρα στη μνήμη με αμεσότητα και πυρετό.
Ένιωθα αηδιασμένος καθώς έβλεπα, γύρω μου, πως οι ποιητές του 1979 κατέφευγαν ακούραστα στην Ελλάδα με μιαν έλλειψη σεβασμού για την αλήθεια και με μιαν τόσο απεριόριστη αφθονία αναφορών και άλλων επιφανειακών τεχνασμάτων, που μόνο κατά το ήμισυ κατάφερναν να κρύψουν την ντροπιαστική άγνοιά τους της ελληνικής παράδοσης και, μέσω του γενικευμένου παστίς (συνειδητή μίμηση), φανέρωναν μια διαβρωτική και
επιθετική προσποίηση. Η αντίθετη πλευρά, κατά πως φαίνεται, του οράματος του Θερνούδα όταν δήλωνε στο Ιστορικό ενός Βιβλίου: «Δεν μπορώ να μην λυπάμαι που η Ελλάδα ποτέ δεν άγγιξε την καρδιά ή το ισπανικό πνεύμα, τα πιο απομακρυσμένα και αδαή, στην Ευρώπη, της δόξας που ήταν η Ελλάδα. Λείπει πολύ από τη ζωή μας, την ιστορία μας, τη λογοτεχνία μας». Το αποτέλεσμα όλων αυτών των σκέψεων ήταν ο Φαίδρος Ποιήματα, εκδομένο από τον Padilla Libros σε συνεργασία με τον Ayuso, το 1979, και γραμμένο σε μόλις επτά ημέρες, υπό την επήρεια μιας δημιουργικής θέρμης τόσο έντονης , που δεν μπόρεσα να φύγω από το σπίτι, ούτε να φάω, ούτε να κοιμηθώ, μέχρι να δω υψωμένη τη σημαία του τελευταίου στίχου.
Το βιβλίο αποτέλεσε τη δημιουργία ενός κειμενικού ετερωνύμου, δηλαδή την αναδημιουργία ενός χαρακτήρα από τα πλατωνικά κείμενα, ονόματι Φαίδρου, που ζωντανεύει στους διαλόγους Φαίδρος και Το Συμπόσιο, γραμμένα από τον Αθηναίο στοχαστή την εποχή που έζησε. Ωστόσο, ενώ ο Φαίδρος εμφανίζεται στον Πλάτωνα ως ένα όμορφο και λίγο τρελό αγόρι, ο χαρακτήρας μου, για λόγους δικής μου συναισθηματικότητας, ήταν στην ανδρική ηλικία, πιο κοντά στον θάνατο παρά στη ζωή. Και, επιπλέον, τον φανταζόμουν στις όχθες του Ιλισσού, στην Αθήνα, μελαγχολικό, λυπημένο, με τη συνεχή ανάμνηση ενός έρωτα που έζησε και σκέφτεται ξανά και ξανά, με κάποια ονειροπόληση και νοσταλγία, στην αγαπημένη μας πόλη Ταρσίς. […]
I
A orillas del Iliso,
lector,
he pulido las mágicas aristas
de estas hojas
con mis manos cansadas por la edad
y con mis ojos tristes.
Si tanto fuese el don
de las divinas aguas y las ninfas,
que estos versos,
levísimos aún,
llegasen a las márgenes de Tarsis
sobre la popa adulta del navío,
me entregaría gozoso al sueño de la muerte,
tan tímida y cercana,
bajo esta nube en celo de los olmos.
*
I
Στις όχθες του Ιλισσού,
αναγνώστη,
έχω γυαλίσει τις μαγικές ακμές
αυτών των φύλλων
με τα χέρια μου τα κουρασμένα από την ηλικία
και με τα θλιμμένα μάτια μου.
Αν τόση ήταν η χάρη
των θεϊκών νερών και των νυμφών,
που αυτοί οι στίχοι,
αδύναμοι ακόμα,
έφταναν κάποτε στα παράλια των Θάρσεων
πάνω στην πρύμνη την ενήλικη του πλοίου,
θα δινόμουν ευχάριστα στ’όνειρο του θανάτου,
του τόσο ντροπαλού και κοντινού,
κάτω από αυτό το σύννεφο σε ζήλεια για τις λεύκες.
*************
IV
Pues no tiene sentido votar en la asamblea
ni juzgar a los hombres entre los heliastas.
(Votar o no votar, juzgar o no juzgar
sólo se aviene bien a la comedia).
Ni conseguir honores como dogmas
que castran voluntades cuando miran.
Ni ser de una ciudad, ni reclamar la tierra
como una posesión de luz inveterada.
Ni atesorar en vano en la cintura
la enredadera inútil de la muerte.
No puede haber fronteras entre la mar y el viento,
ni entre el árbol, la rama, los juncos y los montes.
No puede haber frontera entre los labios
del hombre con el hombre. Neciamente,
la guerra es la mirada flotante de un cadáver
escupida en la hiedra que surge en sus entrañas.
Mirad después al mar: la suave curva
lame el dulce pretil de las bahías.
*
IV
Λοιπόν δεν έχει λόγο να ψηφίσω στην εκκλησία
ούτε να δικάζω ανθρώπους ανάμεσα στους ηλιαστές.
(Ψηφίζοντας ή όχι, δικάζοντας ή μη δικάζοντας
μόνο να πηγαίνει καλά με την κωμωδία).
Ούτε να να λάβω τιμές σαν δόγματα
που ευνουχίζουν θελήσεις όταν κοιτούν.
Ούτε να είμαι από μια πόλη, ούτε να απαιτώ τη γη
σαν μια κατοχή από φως μακρόχρονο.
Ούτε να θησαυρίζω μάταια στη ζώνη
την άχρηστη περικοκλάδα του θανάτου.
Δεν μπορεί να υπάρχουν σύνορα ανάμεσα θαλάσσης και ανέμου,
ούτε ανάμεσα στο δέντρο, το κλαρί, τα βούρλα και τα όρη.
Δεν μπορεί να υπάρχουν σύνορα στα χείλη
του ανθρώπου με τον άνθρωπο. Ανόητα
ο πόλεμος είναι η επιπλέουσα ματιά ενός πτώματος
φτυσμένη απ’ τον κισσό τον γεννημένο από τα σπλάχνα της.
Κοιτάξτε έπειτα τη θάλασσα: η απαλή καμπύλη
γλείφει το γλυκό στηθαίο των παραλιών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου