24.5.20

Προϊστορική Τζαζ 1900-1917

Γράφει η Βάσω Κιούση
Η τζαζ γεννιέται στη Νέα Ορλεάνη το 1900. Η μουσική της Νέας Ορλεάνης μοιάζει με τη μουσική των νησιών της Δ. Ινδίας. Αποικία των Βρετανών αρχικά, κατόπιν των Γάλλων και των Ισπανών, τελικά πουλιέται το 1803 στις ΗΠΑ. Πολλοί αμερικάνοι μεταναστεύουν στο Οχάιο και τον Μισισιπή, λόγω του εμπορίου που αναπτύχθηκε έρχονται διάφορες φυλές από την Β.Δ. Αφρική, αριστοκράτες και σκλάβοι από την Γαλλία και την Ισπανία. Ο συνδυασμός όλων αυτών οδήγησε στη γέννηση μιας καινούργιας μουσικής. Η Ν. Ορλεάνη δημιούργησε στρατιωτικές μπάντες που χρησιμοποιούνταν στην καθημερινή ζωή. Από το 1845 για ψυχαγωγία δημιουργούνται τα μίνστρελ βασισμένα σε
νέγρικα χαρακτηριστικά μύθου- μουσικής- χορού. Αποτελούντο από 3 μέρη: α) το «σόου-πρόπερ» όπου οι κομπέρ έλεγαν αστεία και οι υπόλοιποι ηθοποιοί έκαναν διάφορα νούμερα περπατούσαν πομπωδώς και διανθιζόταν με νέγρικους χορούς και τραγούδια. β) το «όλιο» μια σειρά ατομικών εμφανίσεων και γ) το «πάροντι πλέιλετ» μικρή θεατρική παρωδία. Το 1889 αρχίζουν οι φυλετικές διακρίσεις. Οι μαύροι προσπαθούσαν να χρησιμοποιούν στοιχεία των λευκών. Το 1900 δημιουργείται κάτι αντίθετο, στα ευρωπαϊκά στοιχεία δεσπόζουν αφρικανικά. Η μουσική ονομάζεται Ντίξιλαντ. Μετά το δεύτερο μισό του 19ου αι. παρατηρείται ραγδαία εξέλιξη της μαύρης μουσικής στην Αμερική με επιρροή της αφρικάνικης και παραδοσιακής μουσικής των λευκών Αμερικάνων. Χαρακτηριστικές είναι οι Μπαλάντες των μαύρων. Στους σκλάβους που έχει επιτραπεί να παίζουν βιολί ή μπάντζο, παίζουν τους παραδοσιακούς χορευτικούς ρυθμούς τους με έμφαση στον ρυθμό. Απ’ όλα αυτά τα είδη δημιουργήθηκαν τα Μπλούζ, αυτοσχέδια μουσική όπου ο καλλιτέχνης εκφράζει τα προσωπικά του συναισθήματα ενώ οι μπαλάντες μιλούσαν για την ιστορία κάποιου άλλου. Τα μπλούζ του Δέλτα δημιουργήθηκαν στην πεδιάδα σε σχήμα Δ μεταξύ των ποταμών Γιαζού και Μισισιπή, νότια του Μέμφις και βόρεια του Βίκσμουργκ. Χαρακτηριστικό τους το κλαψούρισμα στην κιθάρα και η βαθιά φωνή με αναστεναγμούς, μουρμούρισμα και ουρλιαχτά. Την ίδια εποχή εμφανίζεται η πρώτη αφροαμερικάνικη οργανική μουσική το Ραγκτάιμ (1896-1917) στις Μεσοδυτικές Πολιτείες και όχι στην Ν. Ορλεάνη. Ήταν ένα είδος μουσικής με πιάνο που συνόδευε χορούς ή παιζόταν για διασκέδαση στα μπαρ, σε αίθουσες μπιλιάρδου ή σε εστιατόρια. Το αριστερό χέρι κρατάει ένα ρυθμό σαν εμβατήριο ενώ το δεξί παίζει γρήγορες και περίπλοκες φράσεις μέσα στον ρυθμό όπου δημιουργεί συγκοπές. Επίσης την ίδια χρονική περίοδο δημιουργείται το BARRELHOUSE PIANO ένα είδος κοντά στην αφρικάνικη μουσική και τα μπλούζ από τους ξυλοκόπους του Τέξας και της Λουιζιάνας. Καθιερώθηκε στο Σικάγο στις αρχές της δεκαετίας του ΄20, αργότερα ονομάστηκε Μπούγκι –Γούγκι. Τα τραγούδια της δουλειάς είναι ένα είδος μουσικής των μαύρων της Αμερικής επηρεασμένα από την μουσική της πατρίδας τους. Επειδή απαγορευόταν η χρήση τυμπάνων τα είχαν σαν μέσο επικοινωνίας μεταξύ τους και για να ετοιμάσουν μια εξέγερση. Το θέμα ήταν σχετικό με τη δουλειά τους και γενικά με τα παράπονα της ζωής. Ήταν σε στυλ ερωταπόκρισης δηλ. ένας τραγουδούσε τον στίχο και οι υπόλοιποι απαντούσαν εν χορώ. Άλλο είδος είναι το field holler που τραγουδιόταν από ανθρώπους που δούλευαν μόνοι τους στους αγρούς. Ήταν μακρύ, κυματιστό, μονόστιχο ή δίστιχο στη μητρική τους γλώσσα για να μην τους καταλαβαίνουν οι λευκοί επιστάτες. Από τις πρώτες μουσικές επαφές μαύρων-λευκών του Νότου ήταν αυτή που έγινε μέσω της θρησκευτικής μουσικής στις αρχές του 19ου αι.. Έτσι προέκυψε ο θρησκευτικός χορός το ring shout που συνοδευόταν από τραγούδι σε στυλ ερωταπόκρισης και το sing sermon (τραγουδιστό κήρυγμα) δηλ. διάλογος ανάμεσα στον ιεροκήρυκα και το εκκλησίασμα. Από τα δύο αυτά είδη προήλθαν τα Σπιρίτσουαλς γύρω στα 1780 ανάμιξη ευρωπαϊκής και αφρικάνικης μουσικής. Άλλα είδη θρησκευτικής μουσικής είναι το Τζούμπιλι και το Γκόσπελ. Το 1910-20 δημιουργούνται οι χορευτικές μορφές τζαζ, το τέρκι τροτ, μπάνι χαγκ, φοξ τροτ, σίμι κλπ.
https://www.fractalart.gr/proistoriki-jazz-1900-1917/

Δεν υπάρχουν σχόλια: