Από τον Γιάννη Καρβέλη // *
Ήταν ευχάριστη έκπληξη η συνάντηση με τον αγαπητό συνάδελφο Δημήτρη Γαβαλά, κάποιο Σάββατο μεσημέρι, στις «Εκδόσεις Γαβριηλίδης». Τον Δημήτρη τον γνώρισα στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ως έναν καλό μαθηματικό. Γι’ αυτό και το χάρισμα της ποιητικής του συλλογής ήταν ταυτόχρονα και ερεθιστικό. Όχι για το ότι είναι πρωτοφανές να συνυπάρχουν οι δυο αυτές ιδιότητες, αλλά (αναρωτιόμουν) για το πώς μπορεί να αποτυπώνονται τα χαρακτηριστικά της μαθηματικής του σκέψης στον ποιητικό του λόγο.
Δεν είμαι πολύ εξοικειωμένος με την ποίηση, τα διαβάσματά μου περιορίζονται στους κλασικούς Νεοέλληνες ποιητές και πολύ λίγο σε κάποιους σύγχρονους, που, άλλοτε σκόπιμα και άλλοτε τυχαία, έπεσαν κατά καιρούς στα χέρια μου. Έτσι δεν μπορώ να αξιολογήσω τα Ποιήματα, ούτε να καταθέσω έγκυρη άποψη. Μόνο κάποιες εντελώς προσωπικές παρατηρήσεις, περιοριζόμενος στη μαθηματική πλευρά.
Ως ορθολογικός αναγνώστης, άρχισα από τα περιεχόμενα. Αμέσως παρουσιάστηκε το πρώτο ερωτηματικό: Γιατί στο Α και το Γ μέρος από τα Ποιήματα η αρίθμηση αρχίζει από το 0, ενώ στο Β από το1; Άραγε ο Δημήτρης δεν έχει ξεκάθαρη άποψη πάνω στο 1ο αξίωμα του Πεάνο, που ορίζει τον πρώτο φυσικό αριθμό; Είναι το 0, σύμφωνα με την πρώτη διατύπωση του Πεάνο, που την προτιμούν οι συνολοθεωρητικοί και οι λογικομαθηματικοί, ή το 1, όπως προτιμούν οι αριθμοθεωρητικοί;
Αρχικά σταμάτησα σε τίτλους όπως ‘Αριθμητική Ζωής’ και ‘Δυαδικό’. Ο πρώτος όμως που πραγματικά μου ‘χτύπησε’ ήταν μια γνωστή μου σχέση για το παραγοντικό 0. Ήξερα ότι ως ‘παραγοντικό x’ ορίζουμε το γινόμενο όλων των ακεραίων από τη μονάδα ως τον x και το συμβολίζουμε x! Ειδικά όμως για το 0 δεχόμαστε ότι ‘0!=1’, που είναι κάτι αντίστοιχο με το ότι «η μηδενική δύναμη κάθε αριθμού ισούται με 1». Τι θα μπορούσε ένας ποιητής να πει γι’ αυτή τη φαινομενική παραδοξότητα, που επιβάλλεται αξιωματικά από τις ανάγκες της Αριθμητικής, ώστε κάποια ιδιότητα να έχει γενική ισχύ; Οι τέσσερις σειρές του μου προξένησαν έκπληξη και ευχαρίστηση, για την ευρηματικότητα και την πικρή ειρωνεία που έκρυβαν:
0! = 1
Άκουσες το «παραγοντικό μηδέν»
ισούται με τη μονάδα.
Από τότε επιδιώκεις τον θαυμασμό
να φαντάζεις κι εσύ κάτι.
(Πειραματική Ποίηση).
Πέρασα στο επίσης ευρηματικό ‘Μιγαδικό’, έχοντας κατά νου τον σχετικό μαθηματικό όρο: Μιγαδικούς ονομάζουμε τους αριθμούς που αποτελούνται από ένα πραγματικό και ένα φανταστικό μέρος. Το φανταστικό παράγεται από την τετραγωνική ρίζα του μείον ένα (Ö-1), η οποία στην πραγματικότητα δεν υπάρχει, αφού το τετράγωνο κάθε αριθμού είναι θετικό. Τη ‘δημιουργήσαμε’ όμως, γιατί έτσι ικανοποιούνται κάποιες μαθηματικές ανάγκες. Όταν διάβασα το ποίημα κατάλαβα πως ούτε κι εγώ έχω απάντηση για το ποιο είναι το ‘πραγματικό’ και ποιο το ‘φανταστικό’ του μέρος, ποιος ο Δημιουργός και ποιο το Δημιούργημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου