Ένα νέο βιβλίο του Καθηγητή του τμήματος Νεοελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών του Πανεπιστημίου Σίδνεϊ, Βρασίδα Καραλή, με θέμα την κινηματογραφική γλώσσα του Θόδωρου Αγγελόπουλου κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα από τον σημαντικό Αμερικανικό εκδοτικό οίκο berghahn. Το εγχείρημα της συγγραφής ενός βιβλίου, για τη ζωή και το έργο ενός από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους σκηνοθέτες του 20ου αιώνα, ξεκίνησε το 2014 και έγινε δυνατό χάρη στην επιμονή και την παρότρυνση του εκδότη των berghahn, Μαρκ Στάντον. Το βιβλίο επιχειρεί να παρουσιάσει τον Θόδωρο Αγγελόπουλο ως δημιουργό παγκόσμιας εμβέλειας, σκιαγραφώντας τα κεντρικά στοιχεία της κινηματογραφικής του γλώσσας και αναλύοντας κρίσιμα μοτίβα της πολιτικής, αισθητικής και μυθοποιητικής του εικονοποιίας όπως αυτά ενσωματώνονται στις ταινίες του. Το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου αναφέρεται στη ζωής του σκηνοθέτη, τοποθετώντας τον μέσα στην ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα που διαμόρφωσε τον κόσμο του από τα πρώτα του χρόνια μέχρι τον ξαφνικό θάνατό του, το 2012 και έχει στόχο να δείξει τις περιστάσεις που οδήγησαν στη διαμόρφωση της κινηματογραφικής του γλώσσας. Ο Βρασίδας Καραλής αντλεί το υλικό του από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των συνεντεύξεων του σκηνοθέτη σε ελληνικά περιοδικά και εφημερίδες και, ιδιαίτερα από το 1990 και μετά, στην τηλεόραση. Να σημειωθεί ότι δεν είναι πρώτη φορά που ο Βρασίδας Καραλής ασχολείται με το έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, καθώς το προηγούμενο βιβλίο του, A History of Greek Cinema (2012), περιλαμβάνει ένα συνολικό απολογισμό του έργου του πολυβραβευμένου σκηνοθέτη, ενώ στο Realism in Post-War Greek Cinema (2016) αναφέρεται αναλυτικά στην κινηματογραφική του ποιητική. Το δεύτερο κεφάλαιο που είναι και το μεγαλύτερο, περιέχει μια συστηματική και χρονολογική παρουσίαση των έργων του Αγγελόπουλου ανεξάρτητα από τα ευρύτερα υπερκείμενα της εποχής τους. Τέλος, το τρίτο κεφάλαιο επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο ο Αγγελόπουλος κατασκεύασε την κινηματογραφική του γλώσσα, επινοώντας, επανεφευρίσκοντας ή συνδυάζοντας διαφορετικά συστατικά του κλασικού και του πειραματικού κινηματογράφου. Το κεντρικό θέμα αυτού του κεφαλαίου είναι η συνεχής μεταμόρφωση της κινηματογραφικής γλώσσας του Αγγελόπουλου, μια μεταμόρφωση, που όπως γράφει ο Βρασίδας Καραλής, αντανακλούσε ευρύτερες πολιτισμικές αναθεωρήσεις στις κοινωνικές προϋποθέσεις της κινηματογραφικής παραγωγής, καθώς και στην προσωπική του ιδεολογική οπτική και φιλοσοφική ερμηνευτική της κινηματογραφικής αναπαράστασης. Ακολουθώντας τον σκηνοθέτη στα κινηματογραφικά του ταξίδια, ο Καθηγητής Καραλής αναφέρει: «Ο Αγγελόπουλος γύρισε δεκατρείς ταινίες μεγάλου μήκους και ένα μικρό αριθμό ταινιών μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ. Ξεκίνησε με μια υλιστική, μαρξιστική κατανόηση της λειτουργίας του κινηματογράφου στις σύγχρονες κοινωνίες, η οποία ήταν κυρίαρχη τη δεκαετία του εξήντα μέσω του έργου των Γάλλων δομιστών μαρξιστών Λούι Αλτουσέρ και Νίκου Πουλαντζά. Προεχόμενος από τη μαχητική μαρξιστική περίοδο των Cahiers du Cinema, μεταξύ 1966 και 1969, πίστευε ακράδαντα στις επαναστατικές ή απελευθερωτικές δυνατότητες του κινηματογράφου- μέσω των αρχών του ιστορικού και διαλεκτικού υλισμού- ως τη μόνη αληθινή δημόσια τέχνη στις σύγχρονες καπιταλιστικές κοινωνίες, που χαρακτηρίζονται από την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, την αλλοτρίωση της κοινωνικής τους ύπαρξης και την πραγμοποίηση των ατομικών συνειδήσεων. Αυτή η προσέγγιση συναντάται σε όλο το έργο του Αγγελόπουλου. Ακόμα και όταν απογοητεύτηκε από την αριστερά, μέχρι το 2010 εξακολουθούσε να υποστηρίζει: «Παραμένω συναισθηματικά αριστερός, αν και δεν ξέρω πια τι θα σημαίνει αριστερά.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου