14 ερωτήσεις στον Χρήστο Μαυρή

 

1.                  Ποίηση ή πεζό;

-Ξεκίνησα με ποίηση. Μετά από επτά εκδομένες ποιητικές συλλογές παραμένω ακόμη πεισματικά στην ποίηση. Το πεζό, και ειδικά το μυθιστόρημα, με συγκινεί ως αναγνώστη με ιδιαίτερη προτίμηση στη γενιά του 1930. Αναφέρω: Ηλία Βενέζη, Στρατή Μυριβήλη, Κοσμά Πολίτη, Μιχάλη Καραγάτση, Άγγελο Τερζάκη και τους κάπως νεότερους  Δημήτρη Χατζή και Θανάση Βαλτινό αλλά και τον πιο νεότερο Νίκο Δαββέτα!

2.                  Τι δεν έχετε γράψει ακόμη που θα θέλατε να γράψετε;

-Θα ήθελα να γράψω ένα ευφάνταστο σενάριο για να γυρισθεί κάποτε σε κινηματογραφική ταινία, στα πρότυπα, αν είναι δυνατόν, των ταινιών γουέστερν του Σέρτζιο Λεόνε.

3.                  Πως ξεκινάει ένα βιβλίο; Υπάρχει τόπος, χρόνος, που έρχεται η έμπνευση;

-Σίγουρα, ένα βιβλίο ξεκινά μετά από κάποια προεργασία, πνευματική και ψυχική διάθεση, με την έμπνευση να σε  βρίσκει παντού και ακαριαία. Θέλω να πω πως δεν εξαρτάται από τόπο και χρόνο.

4.                  Τι είναι η έμπνευση για έναν συγγραφέα;

-Η έμπνευση είναι μία σοβαρή διανοητική διαδικασία που μπορεί να προέλθει από πολλές κατευθύνσεις και η οποία ενεργοποιεί το συγγραφικό δαιμόνιο του κάθε συγγραφέα, επηρεασμένος π.χ. από μία σκηνή θλιβερή ή ευχάριστη στο δρόμο, από μία φωτογραφία, έγχρωμη ή μαυρόασπρη ή από κάτι που έχει διαβάσει και τον έχει εντυπωσιάσει!

5.                  Αν θα γράφατε ιστορικό μυθιστόρημα, ποια περίοδος θα σας ενδιέφερε;

-Ως κληρωτός στρατιώτης, με συνεχόμενη θητεία σχεδόν τεσσάρων χρόνων, έζησα την τουρκική εισβολή και θηριωδία που διαπράχθηκε το καλοκαίρι του 1974 στο βόρειο μέρος της Κύπρου, βιώνοντας στο πετσί μου όλη την τραγωδία εκείνων των ανθρώπων που σκοτώθηκαν ή βαριά τραυματίσθηκαν, αλλά και εκείνων των 200 χιλιάδων Ελληνοκυπρίων που ξεσπιτώθηκαν βίαια και απάνθρωπα από τα σπίτια-τους μέσα σε λίγες ώρες. Η σκέψη μου όμως  στρέφεται και σε εκείνες τις χιλιάδες των κατατρεγμένων και εντελώς απροστάτευτων Ελλήνων της Μικρασίας, που το 1922, καταφθάνοντας στην προκυμαία της Σμύρνης, προσπαθούσαν, μέσα στην πανωλεθρία και τη σύγχυσή τους, να γλιτώσουν με κάθε τρόπο και μέσο από τα χέρια των βάρβαρων διωκτών τους. Εκείνον τον όλεθρο, τη συμφορά και κυρίως την πίκρα και τον πόνο που βρήκε τους Έλληνες της Μικρασίας, εκείνη τη μαύρη και δίσεκτη εποχή, θα ήθελα σίγουρα, αν είχα τη δύναμη και την ικανότητα, να τα περάσω με λογοτεχνική μαεστρία σ’ ένα ιστορικό μυθιστόρημά-μου.

6.                  Παίζει ρόλο ο τόπος που γεννήθηκε κανείς;

-Για κάποιους συγγραφείς που έχουν αστική προέλευση, δηλαδή που γεννήθηκαν σε πόλη, νομίζω δεν παίζει και τόσο σπουδαίο ρόλο ο τόπος που γεννήθηκαν. Περισσότερα πιστεύω βιώματα, εμπειρίες και μνήμες μεταφέρουν μέσα τους εκείνοι που γεννήθηκαν στην ύπαιθρο, δηλαδή σε χωριό, και αναγκάστηκαν κάποια στιγμή να τα  εγκαταλείψουν.

7.                  Επινοείτε χαρακτήρες για τα βιβλία σας ή κάπου σκιαγραφείτε τον εαυτό σας ή κάποιον γνωστό, φίλο;

-Η επινόηση χαρακτήρων ή η σκιαγράφηση του εαυτού μας ή των φίλων μας, κυρίως συμβαίνει στην πεζογραφία και ιδιαίτερα στο διήγημα και το μυθιστόρημα. Στην ποίηση, νομίζω, συμβαίνει λιγότερο. Πρωτομάστορες όμως στο είδος αυτό μπορώ να αναφέρω τον Κωνσταντίνο Καβάφη  και τον Γιώργο Σεφέρη αλλά και άλλους σπουδαίους ποιητές.

8.                  Το λοκ ντάουν, και γενικά όλη η παράξενη κατάσταση που βιώνουμε πως σας επηρέασε; Ήταν σημείο αναστοχασμού για τον ψυχισμό σας, για τις σχέσεις σας με άλλους ανθρώπους;

-Σίγουρα το λοκ ντάουν και όλη αυτή η πικρή και θλιβερή κατάσταση με την πανδημία δεν άφησε, νομίζω, άνθρωπο ανεπηρέαστο, τόσο ψυχικά όσο και σωματικά. Επιπλέον, ανάγκασε αρκετούς ανθρώπους να κοιτάξουν βαθιά μέσα τους,  να προβληματιστούν για το εφήμερο και μάταιο της ύπαρξής τους, να επαναπροσδιορισθούν αλλά και να σκεφθούν με αγάπη και κατανόηση συγγενείς, φίλους και γνωστούς τους.

9.                  Υπήρξε κάτι, κάποιος που στάθηκε αποκούμπι αυτή τη δύσκολη περίοδο;

-Υπαρκτό αποκούμπι για μένα υπήρξε η οικογένειά μου, ψυχολογικό αποκούμπι σίγουρα η ανεξάντλητη υπομονή και η ελπίδα μου.

10.              Θα γράφατε ποτέ με ψευδώνυμο;  Το έχετε κάνει;

-Όχι, ποτέ δεν θα γράψω με ψευδώνυμο. Πάντοτε υπογράφω τα κείμενά μου με το όνομά μου.

11.              Το γράψιμο θεωρείτε πως είναι για λίγους; Όλοι μπορούν να γράψουν;

-Βέβαια, το γράψιμο θεωρώ πως είναι για όλους, αρκεί να το θελήσει κάποιος και προπάντων να πιστέψει στις ικανότητές του. Το αποτέλεσμα όμως ή καλύτερα το προϊόν του γραψίματος κρίνεται από το ταλέντο, τα βιώματα και τις εμπειρίες αλλά και από τη σκληρή δουλειά του συγγραφέα. Ο Άγγελος Σικελιανός, όταν ήταν στις δόξες του και μεσουρανούσε σαν λαμπερός ήλιος, τον είχε ρωτήσει μία  Ιταλίδα δημοσιογράφος που του έπαιρνε συνέντευξη πόσοι ποιητές υπάρχουν στην Ελλάδα. Και αυτός, με τη στεντόρεια φωνή του, της απάντησε: «Οκτώ εκατομμύρια κυρία μου. Εγώ είμαι ο τελευταίος». Δηλαδή, κατά τον μέγα Σικελιανό, όλος ο πληθυσμός τότε της Ελλάδας ήταν  ποιητές!

12.              Υπήρξε κάποιο συμβάν στη ζωή σας το οποίο έχετε μεταφέρει και σε βιβλίο σας;

-Βέβαια, εκείνο που σάς περιέγραψα στην ερώτηση με αριθμό 5. Εννοώ της τραγωδία της Κύπρου η οποία πέρασε μετουσιωμένη σε ποίηση σε όλες σχεδόν τις συλλογές που έχω εκδώσει μέχρι σήμερα.

13.              Τι οραματίζεστε για το μέλλον του βιβλίου στην Ελλάδα; Υπάρχει μέλλον;

-Το βιβλίο, ως τυπωμένο χαρτί, δεν θα πάψει ποτέ να υπάρχει. Με άλλα λόγια, δεν θα πεθάνει ποτέ. Τώρα, αν το μέλλον του διαγράφεται ευοίωνο ή ελπιδοφόρο δεν μπορώ να το ξέρω αλλά ούτε και να το προβλέψω. Προσωπικά, την χάρη και τη μαγεία του τυπωμένου βιβλίου δεν την απαρνιέμαι με τίποτα. Και έχω να σάς αναφέρω, πως όσες φορές δοκίμασα να διαβάσω βιβλίο σε ηλεκτρονική μορφή, αυτή η μαγεία και χαρά εξανεμίστηκαν αμέσως.

14.              Ετοιμάζετε κάτι αυτόν τον καιρό;

-Σε λίγο καιρό κυκλοφορεί η όγδοη ποιητική συλλογή μου που τιτλοφορείται «Επιτάφιοι των Αφανών». Προς το τέλος του χρόνου θα κυκλοφορήσει σε βιβλίο μία εκτενής μελέτη μου πάνω στην ποίηση του Αντώνη Φωστιέρη, σημαντικού ποιητή της γενιάς του 1970, που θα τιτλοφορείται «Αντώνης Φωστιέρης, Ένας αυτόχθων του θανάτου, Στάσεις στο ποιητικό έργο-του». Συμπληρωματικά να σάς αναφέρω πως στα συρτάρια του γραφείου μου είναι έτοιμα προς έκδοση άλλα δύο βιβλία. Πρόκειται για συναγωγή μελετών μου πάνω στην ποίηση των Τάκη Σινόπουλου και Γιώργη Παυλόπουλου, κορυφαίων ποιητών της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς στην Ελλάδα.