14 ερωτήσεις στον Κοσμά Χαρπαντίδη

1. Ποίηση ή πεζό;

Αναρωτήθηκα μέχρι τα εικοσιτρία μου χρόνια- και τα πρώτα μου γραπτά ήταν ποιήματα. Αλλά μου διέφευγε η αύρα του ποιητή. Το κατάλαβα εγκαίρως κι έμεινα στο πεζό, από το οποίο ξεκίνησα. Η ποίηση παραμένει για μένα μήτρα κάθε γραφής. Φίλοι μου πολλοί ποιητές που ασμένως παραδέχομαι και θαυμάζω. 

2. Τι δεν έχετε γράψει ακόμη που θα θέλατε να γράψετε;

Ήθελα να κλείσω την καριέρα μου ως βιογράφος, όχι αναγκαστικά μιας ζωής, αλλά και  μιας ιστορικής περιόδου, όπου δρουν ορισμένα πρόσωπα. Με ενδιαφέρουν πολλά, αλλά ζυγίζω τι θα ενδιέφερε και τους αναγνώστες μου. Και προσδοκώ να βυθισθώ σε διαβάσματα και στοιχεία, χωρίς το άγχος του βιοπορισμού και του ωραρίου γραφείου. 

3. Πως ξεκινάει ένα βιβλίο; Υπάρχει τόπος, χρόνος,που έρχεται η έμπνευση;

- Ακόμη σκοτώνει ο Βαγγέλης Μαλέζιος, ρε συ` σαράντα χρόνια μετά, τον αφήσαμε ν’ αλωνίζει, όπως στη χούντα. Ίσως  κάπως έτσι, μπορεί κι αλλιώτικα. Δεν ξέρω τι σημαίνει έμπνευση, ψαρεύω τις λέξεις  μου κάθε τόσο, μάλλον υπομονετικά, σε τόπο γνωστό- το γραφείο μου πάντα- και σε χρόνο απροσδόκητο. Πάντως ποτέ δεν τις άφησα έρημες για καιρό. Είναι εργόχειρο κι όπως κάθε  εργόχειρο έχει τις καλές και τις κακές του  στιγμές. Ίσως οι καλές να αποκαλούνται έμπνευση;        

4. Τι είναι η έμπνευση για έναν συγγραφέα;

Η ευκαιρία να έρχεται σε επαφή με μια άδεια σελίδα. Ο χρόνος για να το κάνει κι η απομόνωση που χρειάζεται. Έμπνευση είναι να απελευθερώνεις το μυαλό σου και να το αφήνεις να περιπλανηθεί.  

5. Αν θα γράφατε ιστορικό μυθιστόρημα, ποια περίοδος θα σας ενδιέφερε;

  Πως τα υλικά από  μια διαλυμένη αυτοκρατορία πυροδοτούν και συνδαυλίζουν μια φωταγώγηση, που ονομάσαμε Αναγέννηση. Εξ Ανατολών το φως. Και τα πρόσωπα στο μεταίχμιο. Η Δύση που αναζωογονήθηκε από τον θάνατο της Ανατολής.

6. Παίζει ρόλο ο τόπος που γεννήθηκε κανείς;

Οι βουνίσιοι είναι πιο αφελείς και πιο καλοί παραμυθάδες, ενώ οι θαλασσινοί δεν μασάνε εύκολα και πάντα αμφιβάλλουν; Ποιος πιστεύει σε τέτοιες κατατάξεις. Ο τόπος που γεννήθηκε κανείς παίζει, ενίοτε, το ρόλο του κάδρου. Μάλλον μόνο αυτό. Κι είναι άδικο να γίνεται το επίκεντρο της κριτικής ματιάς.    

7. Επινοείτε χαρακτήρες για τα βιβλία σας ή κάπου σκιαγραφείτε τον εαυτό σας ή κάποιον γνωστό, φίλο;

   Αν δεν επινοείς δεν μπορείς να  γράψεις, δεν έχεις υλικό να συνεχίσεις. Επινοώ από τις ζωές των άλλων που τέμνονται από την δική μου. Αντλώ από τον εαυτό μου και δεν με φοβίζει καμιά του πλευρά. Αν δεν αυτοβιογραφούμαστε στα κείμενα, αυτό που θα προέκυπτε από την πένα μας θα ήταν πολύ φτωχό, χωρίς ανάσα. Ένας φωτισμένος εαυτός εμπλουτίζει το κείμενο.     

8. Το λοκ ντάουν, και γενικά όλη η παράξενη κατάσταση που βιώνουμε πως σας επηρέασε; Ήταν σημείο αναστοχασμού για τον ψυχισμό σας, για τις

σχέσεις σας με άλλους ανθρώπους;

    Δύσκολο να το αποτιμήσω. Ακόμη το ζω. Άγχος και καταστολή, σε μια προσπάθεια να αποφύγω την κατάθλιψη. Ανάμεσα σε εφιαλτικά διαβάσματα, ξεγύμνωμα εαυτού και βιβλίων (πόσα απέρριψα, με τον τρόμο σύμβουλο), μουτζούρωσα χαρτιά και κατέληξα ότι: όταν γράφω θέλω να ανθίζουν γύρω μου και μέσα μου πολλά.      

9. Υπήρξε κάτι, κάποιος που στάθηκε αποκούμπι αυτή

τη δύσκολη περίοδο;

Μόνο οι άνθρωποί μου. Τους αγάπησα βαθύτερα και κατάλαβα ότι χάρη σε αυτούς υπάρχω. Και φυσικά αποκαλύφθηκε το πλαστό, στο μέτρο του δυνατού.

10. Θα γράφατε ποτέ με ψευδώνυμο; Το έχετε κάνει;

Μαθημένος να αλλάζω κι έχω γράψει με ψευδώνυμο, παίζοντας και διασκορπίζοντας κείμενα σε περιοδικά, εφημερίδες και sites.

11. Το γράψιμο θεωρείτε πως είναι για λίγους; Όλοι

μπορούν να γράψουν;

Το γράψιμο δεν είναι εξ ορισμού για λίγους. Όλοι μπορούν να γράψουν. Υπάρχει πιο  δημοκρατικό πράγμα από το γράψιμο ειδικά στην εποχή μας; Αλλά πόσοι έχουν διαβάσει προτού γράψουν; Το γράψιμο απαιτεί διάβασμα κι αγάπη για το διάβασμα. Και μετά απομόνωση. Όταν οι άλλοι παίζουν με την ζωή, εσύ την ξεφλουδίζεις, για να σου δώσει χυμούς και καρπούς, τους οποίους για να διαθέσεις πρέπει να κοπιάσεις πολύ.

12. Υπήρξε κάποιο συμβάν στη ζωή σας το οποίο έχετε μεταφέρει και σε βιβλίο σας;

   Πιο πολύ σκέφτομαι αυτά που θα ενσωματώσω στο μέλλον κι όχι αυτά που ήδη έχω μεταφέρει. Περίεργο τι επιλέγουμε, πως το επιλέγουμε και γιατί το επιλέγουμε. Από το σωρό προβάλλει μοναχικό κι επιμένει να γίνει μέρος της μυθοπλασίας, το συμβάν. Ως ένα σύμβολο;    

13. Τι οραματίζεστε για το μέλλον του βιβλίου στην

Ελλάδα; Υπάρχει μέλλον;

   Πιστεύω πως υπάρχει μέλλον. Οι λέξεις θα γίνονται πιο ακριβές. Η ποίηση θα λάμπει στα χέρια νέων ποιητών. Ίσως αλλάξει ο τρόπος ανάγνωσης- όχι πια χαρτί, αλλά κάτι λιγότερο δαπανηρό και λιγότερο ογκώδες. Αλλά η γραφή θα εξελίσσεται και θα καθαρίζει, αφήνοντας την φλυαρία και την πολυλογία στην άκρη.  

14. Ετοιμάζετε κάτι αυτόν τον καιρό;

     Υπό έκδοση μια συλλογή διηγημάτων, ελπίζω σύντομα, αν δεν ξεσπάσει νέος πόλεμος.  Κι ένα μυθιστόρημα, εν εξελίξει, με ήρωες, που ακρωτηριάζουν και  ακρωτηριάζονται, χωρίς να παράγεται έπος.   

Βιογραφικό:

- Ο Κοσμάς Χαρπαντίδης γεννήθηκε το 1959 στο Κάτω Νευροκόπι Δράμας.

- Σπούδασε νομικά και δικηγορεί από το 1986 στην Καβάλα.

-Πρώτη εμφάνιση στα γράμματα στο περιοδικό Νέα Πορεία της Θεσσαλονίκης το 1983.

-Μέλος  των συντακτικών επιτροπών των περιοδικών Σκαπτή Υλη και Υπόστεγο.  

-Μέλος της εταιρίας συγγραφέων από το 2004.

 

Εργογραφία

1)Μανία πόλεως, αφηγήματα, Επικαιρότητα, 1993, δεύτερη  έκδοση συμπληρωμένη με έξι νέα κείμενα, Κέδρος 2009.  (Από το βιβλίο του αυτό απόσπασμα με τον τίτλο Χαλασμένες γειτονιές συμπεριλήφθηκε στα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας της δευτέρας τάξης του Γυμνασίου).

2)Οι εξοχές των νεκρών, διηγήματα, Νεφέλη, 1995.

3)Έκτο δάχτυλο, διηγήματα, Κέδρος 2002. (Επιλέχτηκε ανάμεσα στα δέκα καλλίτερα βιβλία διηγημάτων του 2002 και ήταν υποψήφιο για το βραβείο διηγήματος του περιοδικού Διαβάζω).

4)Τα δώρα του πανικού, μυθιστόρημα, Κέδρος, 2006. (Υποψήφιο για βραβείο μυθιστορήματος 2006, στις μικρές λίστες (short lists) του περιοδικού Διαβάζω και του περιοδικού Δέκατα. Συμπεριλήφθηκε στα δέκα καλλίτερα του Διαβάζω και στα οκτώ καλλίτερα των Δεκάτων).

5) Κρυφές αντοχές , συλλογή διηγημάτων, Μεταίχμιο, 2011.

6)To άκυρο αύριο, μυθιστόρημα, εκδόσεις  Πόλις, 2017. Στα δέκα καλλίτερα για το βραβείο του ηλεκτρονικού περιοδικού «Αναγνώστης». 

7)Κάπα ποιητού, θεατρικό, εκδόσεις Κάπα εκδοτική, 2018.    

 

 

Άλλα:

1) Θεατρικό αναλόγιο με  τίτλο Ο Γιώργος Χειμωνάς  περιηγείται  στο όρος  Σύμβολον, 2010 , Φεστιβάλ Φιλίππων  2010. Συμπεριλήφθηκε  στην έκδοση Κείμενα των Φιλίππων, εκδόσεις Κάπα Εκδοτική 2015.

2)Φωτογραφικό λεύκωμα Καβάλα -Θάσος, των εκδόσεων Μίλητος (Αθήνα 2010), κείμενα και επιλογή  φωτογραφιών.

3)Θεατρικό αναλόγιο με  τίτλο  Από τις  επαναστατικές προπόσεις στις εξεγέρσεις  της καρδιάς , Φεστιβάλ Φιλίππων  2012. Συμπεριλήφθηκε  στην έκδοση Κείμενα των Φιλίππων, εκδόσεις Κάπα Εκδοτική 2015. 

      Για το έργο του έχουν γράψει οι: Δημήτρης Μαρωνίτης, Γιώργος  Αράγης,  Γ.Δ.Παγανός, Μάρη Θεοδοσοπούλου, Παντελής Μπουκάλας, Ευριπίδης Γαραντούδης, Δημήτρης Κόκορης, Αλέξης Ζήρας, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Ελισάβετ Κοτζιά, Μαρία Στασινοπούλου, Χρίστος Παπαγεωργίου, Μάκης Καραγιάννης, Γιάννης Μπασκόζος, Λάμπρος Σκουζάκης, Έλενα Χουζούρη, Τάσος Χατζητάτσης, Νίκος Βατόπουλος  κ.α.