Της Αλεξάνδρας Δεληγιώργη*
ΛΙΛΑ ΤΡΟΥΛΙΝΟΥ, Το ίδιο χώμα. Κατεβαίνοντας τις ανηφόρες της Ιστορίας, εκδόσεις Περισπωμένη, σελ. 264
Η Λίλα Τρουλινού, μετά από δικές της δόκιμες μεταφράσεις φιλοσοφικών κειμένων (Νίτσε, Φουκώ, Λεφέβρ), κάνει την εμφάνσιή της στο λογοτεχνικό πεδίο ως συγγραφέας με τρία ιδιαιτέρως αξιόλογα και αξιοπρόσεκτα πεζογραφήματα, όπως τις νουβέλες Στον κάμπο στροβιλίζονται τ’ αγκάθια (2016) και Αουρέλια. Η πρώτη μνήμη (2017), και το μυθιστόρημα το Το ίδιο χώμα σε ωραία έκδοσή τους και τα τρία από τις εκδόσεις Περισπωμένη.
Πρόκειται ένα ακόμη δικό της εξαίσιο δείγμα πεζογραφίας, που χωρίζεται σε τρία μέρη με τους σημαίνοντες τίτλους: Ι. Κάθοδος, ΙΙ. Καθαρτήριο, ΙΙΙ. Σκιές, και ένα σύντομο μέρος ΙV, εν είδει κατακλείδας, τιτλοφορούμενο «Ουράνιοι δρόμοι». Σαν κατακλείδα «Οι ουράνιοι δρόμοι» φανερώνουν το λυτρωτικό πνεύμα με το οποίο είναι γραμμένο το μυθιστόρημα, καθώς λειτουργεί σαν αναστροφή της καθόδου που συντελείται στα δυο προηγούμενα μέρη, με συμβολικό μέσο, τώρα, το αερόστατο για σχετικά κοντινές αποστάσεις και το αεροπλάνο για τα μακρινά ταξίδια και τα ανοίγματα που επιφυλάσσουν.
Ο Χρυσάφης Ροδοκανάκης και ο φίλος του Αγγελής, οι δυο δεκαπεντάχρονοι κεντρικοί ήρωες του μυθιστορήματος, οπλισμένοι με την αγάπη της μάνας του Χρυσώς, ο ένας, και της γιαγιάς του Καλής, ο άλλος, και με τα θησαυρίσματα της Ιστορίας και των παραμυθητικών εξιστορήσεων που τους χάρισαν, αποτολμούν την εξερεύνηση ενός μακρινού και ενός πρόσφατου παρελθόντος, πεζοπορώντας πάνω στα ίδια χώματα του νομού Ρεθύμνου που μεταβιβάζουν την Ενετοκρατία με την Ιερή εξέταση, τις έχθρες και διώξεις, τους αναγεννησιακούς ζωγράφους και ποιητές, αλλά και την Γερμανική Κατοχή με τα σαμποτάζ και τους ηρωισμούς της αντίστασης στο δικό τους σύγχρονο παρόν.
Αυτή η κοπιαστική και άλλο τόσο λυτρωτική πεζοπορία στο ίδιο χώμα που αναθερμαίνει τον χρόνο και σώζει τα σημάδια του από την παγωμάρα της λήθης, εφοδιάζει τους δυο έφηβους με τον πλούτο και τη δύναμη που απαιτεί το παιγνίδι του χρόνου και της ζωής. Αυτό ακριβώς το παιγνίδι του χρόνου που χάνεται στη λήθη, και της ζωής που τον ξαναζωντανεύει, έχει για φόντο και ορίζοντα, την ζωογόνο κρητική Φύση και το οργιαστικό γίγνεσθαί της στην αναλογία του με την ορμή και τη μανία των δυο νεαρών να βρουν τις μυστικές διασυνδέσεις τους με άγνωστά τους, συνονόματα και μη, πρόσωπα που συναντούν σε υπομνήματα και προφορικές εξιστορήσεις, όπως είναι ο Βενετσιάνος ή μήπως Καταλανός Τζουάννε Κορνέρο, ο Ενετοκρητικός λόγιος Φραγκίσκο Μπαρότση, ο αναγγεννησιακός ζωγράφος Γεώργιος Κλόντζας, η Χρυσώ, κόρη του άρχοντα Καλλέργη, ο ήσυχος νοικοκύρης Ζαχαρίας Τρουλινός, και τόσοι άλλοι πεθαμένοι και ξεχασμένοι που αναδεύουν με τη μυστική εγκατοίκησή τους σε μεταγενέστερα σώματα και ψυχές. Πρόσωπα που, θέλοντας και μη, μετατρέπουν τους δυο φίλους σε δέκτες των οδυνηρών περιπετειών και των ανεπούλωτων τραυμάτων που τους κληρονόμησαν και τους έκαναν να γίνουν αυτό που έγιναν, τελικά.
Το βαρύ φορτίο του παρελθόντος –φαρμάκι και φάρμακο του παρόντος– λειτουργεί σαν το καθαρτήριο πέρασμα της δικής τους σημαδεμένης ζωής στις σκαλωσιές ενός ανυψωτικού παρόντος που μετατρέπει την πεζοπορία σε πέταγμα. Το παιγνίδι της αιωνιότητας που παίζει αναγκαστικά η ζωή, θεατρικά αναπαριστάνοντας σκηνές από γάμους και κηδείες, εικόνες της φύσης από τις τέσσερις εποχές της και των ζωγράφων, του καθενός από την εποχή του, διαλόγους απλοϊκών και σπουδαγμένων, ανταλλαγές δώρων ανθρώπων που αγαπιούνται πέρα και πάνω από τον χρόνο, του χαρίζουν τη μόνη δυνατή μακαριότητα· τη μακαριότητα της αχρονίας. Κι όλα αυτά καμωμένα με λέξεις που γίνονται εικόνες στη φαντασία του αναγνώστη για να του μάθουν και να τον τέρψουν. Είναι το δώρο που κάνει η Λίλα Τρουλινού, με το βιβλίο της, στην ελληνική πεζογραφία του καιρού μας.
*Η Αλεξάνδρα Δεληγιώργη είναι ομότιμη καθηγήτρια φιλοσοφίας το ΑΠΘ και πεζογράφος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου