5.4.22

Πολ Γκρεβεγιάκ «Κόκκινες ψυχές», Μετάφραση: Στέλα Ζουμπουλάκη, εκδόσεις Πόλις, σελ. 512


Μόσχα, ΕΣΣΔ. Ο πολιτισμός έχει τεθεί στην υπηρεσία του κράτους. Ο Βλαντίμιρ Κατούτσκοφ και ο Πάβελ Γκολτσένκο, στα είκοσί τους, γνωρίζονται τυχαία ένα βράδυ. Ο πρώτος είναι λογοκριτής στην Γκλαβλίτ, την υπηρεσία που αποφασίζει τι θα κυκλοφορήσει και τι όχι. Ο δεύτερος είναι μηχανικός προβολής στον κινηματογράφο της Γκοσκινό της Κρατικής Επιτροπής Κινηματογράφου-, όπου συχνάζουν οι αξιωματούχοι του Κόμματος. Πρόκειται για δύο υπηρεσίες στις οποίες καθημερινά απαγορεύονται, περικόπτονται, ελέγχονται τα έργα μιας νέας γενιάς συγγραφέων και σκηνοθετών που προσπαθούν να βρουν τον δρόμο τους μετά τον θάνατο του Στάλιν. Ο Βλαντίμιρ Κατούτσκοφ, αποκαρδιωμένος από το σύστημα, αποφασίζει να το υπονομεύσει, με όλο το ρίσκο που συνεπάγεται κάτι τέτοιο. Βάζοντας, μάλιστα, σε κίνδυνο και όσους τον περιβάλλουν. Οι "Κόκκινες ψυχές" είναι ένα μυθιστόρημα-φόρος τιμής στους πιο ανεξάρτητους Σοβιετικούς καλλιτέχνες, τους «διαφωνούντες» και τα αριστουργήματα που μας παρέδωσαν. Αλλά είναι και μια ωδή στη φιλία: τη φιλία που ενώνει, μέσα από τις δοκιμασίες και τον χρόνο, τον Ρώσο Βλαντίμιρ Κατούτσκοφ και τον Ουκρανό Πάβελ Γκολτσένκο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) «Φιλόδοξο πρώτο μυθιστόρημα, μεγάλη τοιχογραφία της καθημερινής ζωής στη Μόσχα, από τον θάνατο του Στάλιν ως την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο συγγραφέας, με χιούμορ, μπολιάζει την αφήγησή του με παιγνιώδη ζωντάνια, αφήνει να ακουστεί η φωνή του, προδίδει τη συνενοχή του τόσο με τους χαρακτήρες του όσο και με τους αναγνώστες, και στέκεται πάντα δίπλα στους καθημερινούς ήρωές του, χωρίς ποτέ να τους κρίνει. Ο Γκρεβεγιάκ μάς βάζει να ζήσουμε πλάι σε αυτούς τους ανθρώπους, η ζωή των οποίων, στο σοβιετικό καθεστώς, γίνεται ένα με την αποτυχία ενός ονείρου - χωρίς όμως, ούτε για μία στιγμή, να υπαινιχθεί ότι δεν άξιζε να τη βιώσει κανείς. Μένοντας όσο πιο κοντά γίνεται στις ελπίδες τους, τους συμβιβασμούς τους, ή τις απόπειρές τους για παθητική αντίσταση, διασώζει τις γκρίζες ζωές αυτών των «κόκκινων ψυχών». (Le Monde)

Δεν υπάρχουν σχόλια: