Μια νεόκοπη θεία λειτουργία για φωτεινους και αφώτιστους Αγίους!
«ΘΕΡΙΣΤΡΟΝ» ΤΙΤΛΟΦΟΡΕΙΤΑΙ Η ΕΝΑΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΟΥ ΔΗΜ. ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΥ
Με την ολοκλήρωση της ανάγνωσης της ποιητικης συλλογης «Θέριστρον», της οποίας ο
δημιουργος-της Δημήτρης Κοσμόπουλος θεωρείται σήμερα μία απο τις πιο δυνατες και ξεχωριστες ποιητικεςφωνες στην Ελλάδα, ο αναγνώστης έχει την αίσθηση ό,τι βρίσκεται, τουλάχιστον χρονικα, στις μέρες και τις ώρες της Μεγάλης Εβδομάδας, ακούοντας ή παρακολουθώντας με κατάνυξη μία ακολουθία των ιερων παθων. Και αυτο γιατι το μαρτύριο, ο πόνος, η λύπη, η θλίψη και η θρησκευτικη μυσταγωγία που αναδύονται μέσα απο τους στίχους αυτης της συλλογής είναι τόσο έντονα που η σκέψη του αναγνώστη μόνο σε αυτες τις ακολουθίες μπορει να τον οδηγήσει.Το «Θέριστρον» – που πάει να πει η σοδεια που προκύπτει απο τον θερισμον ενος αγρου σπαρμένου με σιτάρι, όπου εδω ασφαλως ο ποιητης χρησιμοποιει τη λέξη με τη μεταφορικη έννοιά-της, εφόσον εννοει τονπνευματικο καρπο που «θέρισε» απο τους αγρους άλλων ομότεχνων-του –είναι η ένατη στη σειρα, και προτελευταία, συλλογη-του (ακολούθησε η συλλογη Pixels), και κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 2015, απο τις εκδόσεις ΄΄Κέδρος΄΄. Γράφει σχετικα στο ποίημα «Θερινο ηλιοστάσιο, ΙΙ» ο Δημ. Κοσμόπουλος:
«Ιούνιος της συγκομιδης, τι να διαλέξεις.
Μείνανε βότσαλα στεγνα οι λέξεις.
Χρυσίζουνε σιτάρια της ελπίδας.
Δρεπάνι αόρατο. Συ μόνον οίδας.»
Σελ. 63
Πρόκειται για έργο πολυφωνικο,πολυσυλλετικο και στο περιεχόμενό-του περιεκτικο, με ποικιλία θεμάτων, δομημένο σε πολλα μέρη ή ενότητες, με μεγάλη πνοη και βαθυστοχασμο, μέσα απο τον οποίο ο δημιουργος-του βάλθηκε να συνομιλήσει, φανερα ή υπόρρητα, με μία πλειάδα επιφανων, πλην όμως νεκρων, προσώπων, όπως σημαντικους Αγίους της Ορθοδοξίας, σπουδαίους λογοτέχνες, ντόπιους ή ξένους, αδικοχαμένους τραγουδιστες αλλά και απλους πονεμένους ανθρώπους. Για την ακρίβεια το «Θέριστρον» είναι έργο μικτο, εν πολλοις ποιητικο και θρησκευτικο και εν μέρει πεζογραφικο και ιστορικο.
Είναι ένα έργο που συγκροτείται απο 65 ποιήματα, μικρα έως πολυ μικρα, και ξεδιπλώνεται σε 115 περίπου σελίδες, με την ενέργεια και το εκτόπισμα που εκπέμπει η ποίησή-του να καλύπτει ένα απέραντο, σε βάθος και πλάτος, χωροχρονικο πλαίσιο, μέσα στο οποίο δρουν οι φωτεινοι και αφώτιστοι ήρωές-του.
Το επίκεντρο αυτου του χωροχρονικου πλαισίου εντοπίζεται στη σύγχρονη Ελλάδα όμως, η γεωγραφικη περιφέρειά-του δεν περιορίζεται σε μία μόνοχώρα. Απεναντίας, εξαχτινώνεται και περιλαμβάνει διάφορα άλλα ευρωπαϊκα μέρη όπως η Κύπρος, η Ρωσία και η Ιρλανδία.
Το χαρακτήρισα πολυφωνικο και πολυσυλλεκτικο έργο γιατι, όπως έχω διαπιστώσει, ο δημιουργος-του για να τ’ ολοκληρώσει βασίσθηκε, απο πλευρας μορφης και υλικων κατασκευης, στο πρότυπο της θεόπνευστης Θείας Λειτουργίας του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, την οποία οι Χριστιανοι έχουν την ευκαιρία ν’ ακούνε κάθε Κυριακη πρωϊ στους ορθόδοξους ναους-μας. Θέλω να τονίσω πως το «Θέριστρον» έχει μία λατρευτικη ιεροτελεστία ή πράξη απο μέρους του δημιουργου-του και, όπως η Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου έτσι και αυτο,διακρίνεται για το βιβλικο ύφος-του αλλα και περιέχει εντος-του ισόρροπη δομη μερων και περιεχομένου, σύντομες προσευχες καθως και άλλα «θεολογικα στοιχεία, που πιστους οικοδομουν και αιρετικους ανατρέπουν».
Επιπλέον, το θεωρω πολυφωνικο και πολυσυλλεκτικο έργο, γιατι ο Δημ. Κοσμόπουλος φρόντισε να το εμβολιάσει, με ζηλευτη θα έλεγα επιτυχία, με διάφορα πολύτιμα στοιχεία που κορφολόγησε απο την ελληνικηλογοτεχνία και Ιστορία, την Ορθόδοξη Θρησκεία και βιβλιογραφία αλλα και απο την Ελληνικη Παράδοση. Με άλλα λόγια, ο Δημ. Κοσμόπουλος,με το «Θέριστρον» παρουσιάζεται να έχει αποταμιεύσει ικανα λογοτεχνικα αποθέματα στην τράπεζα της μνήμης-του, τα οποία τώρα εκταμιεύει για να ενισχύσει με αυτα τα επιλεγμένα και ακριβα υλικα τη δικη-του ποίηση.
Το γεγονος αυτο, δηλαδη το ό,τι οραματίστηκε ο Δημ. Κοσμόπουλος να συνθέσει και να φέρει σε πέρας μία θρησκευτικη ακολουθία με το «Θέριστρον», επιβεβαιώνεται, όπως προείπα, και απο την αρχιτεκτονικη δομη που εμπνεύσθηκε και στη συνέχεια χάραξε στις σελίδες της εν λόγω συλλογης-του,ειδικα όμως απο τις στέρεες ενότητες που την αποτελουν, όπου όλα αυτα υποστηρίζονται με ένα έξοχο τρόπο και απο σωρεία θρησκευτικων παραθεμάτων.
Επιβεβαιώνεται ακόμη και απο τους τίτλους που έχει δώσει, τόσο στις τέσσερις ενότητες όσο και σε αρκετα ποιήματα που περιέχει η συλλογη, με τα πλείστα να έχουν και αυταθρησκευτικη προέλευση.
Παραθέματα όπως: Ο εν τη φωνη αφώνως φθεγγόμενος (Συμεων ο Νέος Θεολόγος), Εν καιρω τινι πνίγεται η ψυχη ημων, και γίνεται ως εν κύμασι (Αββας Ισαάκ ο Σύρος).
Τίτλους ενοτήτων όπως:ΠΡΟΟΙΜΙΑΚΑ, ΚΟΜΙΣΤΡΑ, ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΗΝΟΣ ΑΝΟΙΚΤΟΝ – περιέχουν την πρέπουσα αυτω άπασαν ακολουθίαν, EXPRESSES VERBIS (Λατινικος όρος και σημαίνε ιρητα, ξεκάθαρα, κατηγορηματικα).
Τίτλους ποιημάτων όπως:«Αντίφωνο», «Δεηθώμεν», «Χαιρετισμος 1 και 2», « Ώρα Πρώτη», «Ώρα Τρίτη», « Όρθρος, +21.10.2017», «1906: Όπου ο Τίμιος Πρόδρομος εμφανίζεται στον ελάχιστον εν ιερεύσι Νικόλαο Πλανα, καθ’ οδοναπο Άγιο Γιάννη Κυνηγο προς Αγία Φωτεινη Ιλισσου», «Προσευχη».
Κάποια απο τα πρόσωπα που συναντούμε στη συλλογη διέλαμψαν με τη θρησκευτικη ευλάβειά-τους και τώρα ξεχωρίζουν, όπως σημείωσα, ως μεγάλες μορφες της ορθόδοξης εκκλησίας-μας. Δηλαδη είναι, εκ της φύσης και εκ της δράσης-τους, φωτεινοι και θαυματουργοι Άγιοι, όπως είναι π.χ. ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο Άγιος Νικόλαος Πλανας κ.α. Τα υπόλοιπα πρόσωπα που κατέχουν θέση σε αυτη τη συλλογη είναι απλες και αφώτιστες, προς το παρον, ανθρώπινες μορφες, των οποίων όμως ο βίος, τα έργα και τα μαρτύρια που υπέστησαν στην επίγεια παρουσία-τους επιτρέπουν στον ποιητη να τους δώσει μία ιερη υπόσταση, για να μπορέσει στη συνέχεια να τις αγιοποιήσει και να τις κατατάξει στο δικο-του εικονοστάσι ή, πιο σωστα, στην χορεία των μεγάλων και ένδοξων αγαπημένων-του ιερων μορφων. Με αυτο τον τρόπο θα γίνει κατορθωτο,τώρα και στο μέλλον, να μνημονεύονται τακτικα όλοι αυτοι οι προσφιλεις-του νεκροι καιαπο τους αναγνώστες-του, σημερινους και αυριανους. Όταν δηλαδη θα παίρνουν στα χέρια-τους τη συλλογη«Θέριστρον» για να διαβάσουν αυτη την ωραία λειτουργία που περιέχεται στις σελίδες-της, και την οποία, όπως σημείωσα, οραματίστηκε και συνέθεσε με περισση σπουδη και αγάπη ο Δημ. Κοσμόπουλος. Και αυτος νομίζω ήταν ο απώτερος στόχος-του, εννοω η διαρκης μνημόνευση των αγαπημένων-τουνεκρων, για να διατηρούνται ζωντανοι στη μνήμη-μας, όταν αποφάσιζε να γράψει και να τυπώσει αυτη τη συλλογη-του.
Συγκεκριμένα, στο «Θέριστρον», πέραν απο τη μορφη του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που δεσπόζει σε όλη τη συλλογη, καθωςκαι του Αγίου Νικολάου του Πλανα, προεξάρχουν και οι μορφες του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του Κώστα Κρυστάλλη, του Μίλτου Σαχτούρη, του Γιάννη Κοντου, του Σάββα Παύλου, του Δημήτρη Μητροπάνου, του άδικα εξοντωμένου απο τη μνησικακία φοιτητη Βαγγέλη Γιακουμάκη καθως και του μικρου οικονομικου πρόσφυγα Alankurdi. Για την ακρίβεια, τα ποιήματα που εμπνεύσθηκε ο Δημ. Κοσμόπουλος απο τον βίο και τον μαρτυρικο θάνατο αυτων των ατόμων είναι στην ουσία μικρα, περισπούδαστα θρησκευτικα συναξάρια, ενταγμένα με μεγάλη μαστορια σε αυτη τη νεόκοπη θεία λειτουργία που συνέλαβε η έμπνευσή-του και με τον ποιητικο-του λόγο αποτύπωσε στο χαρτι!
Και είναι πραγματικα εντυπωσιακος και αξιομνημόνευτος ο τρόπος με τον οποίο ο Δ. Κοσμόπουλος περνάει στα ποιήματα αυτης της συλλογης σύγχρονα θέματα με πανανθρώπινα μηνύματα, όπως π.χ. είναι το δεύτερο ποίημα που αφιερώνει στον Γιάννη Κοντο, όπου σε υποτιθέμενη συνομιλία που έχει με τον πρόωρα χαμένο ποιητη, δεν χάνει την ευκαιρία να τον ενημερώσειγια τα μαρτύρια των οικονομικων μεταναστων και ειδικα για το άδικο τέλος που επεφύλασσε η μοίρα-του στον άτυχο Αϊλαν, το ξένο παιδάκι που πνίγηκε στη θάλασσα του Αιγαίου τον Σεπτέμβρη του 2015 καιτα κύμματα ξέβρασαν το πτώμα-του στη στερια.
Μεγάλο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζουν και ταπολλα και ευδιάκριτα χαρακτηριστικα της συλλογης, τόσο τα εξωτερικα όσο και τα εσωτερικα, τα οποία παραπέμπουν σε μία σειρα απο δοκιμασμένες καλλιτεχνικες ή ποιητικες εκφράσεις. Γιατι, με το «Θέριστρον», ο Δημ. Κοσμόπουλος έχει παράξει ένα ιδιότυπο, πιστεύω, ποιητικο μόρφωμα, το οποίο έχει στηρίξει με επιτυχία στα παραδοσιακα μέτρα αλλα και σε σύγχρονες ποιητικες φόρμες. Θέλω να τονίσω πως στα δικα-του ποιήματα διασώζει ποιητικα μέτρα με τα οποία μεγαλούργησαν και διακρίθηκαν παλαιότεροι και καταξιωμένοι ποιητες, όπως π.χ. ο Κώστας Κρυστάλλης,αλλα χρησιμοποιει στοιχεία και απο νεότερους ποιητες, όπως π.χ. απο το ύφος και τον χαρακτήρα της ποίησης του Γιάννη Κοντου ή του Μίλτου Σαχτούρη, έχοντας εδω ως κύρια επιδίωξή-του, όπως είπα, την άντληση στοιχείων απο το έργο των προπατόρων-του, που τα θεωρειόμως αναγκαία στηρίγματα για τη δικη-του ποίηση.
Επαναλαμβάνω, λοιπον, πως ο Δ. Κοσμόπουλος στιχουργει με εξαιρετικη επιτυχία σύγχρονα θέματα με παλια ποιητικα μέτρα και φόρμες όπως είναι π.χ. το θέμα την τηλεοπτικης αποχαύνωσης (σελ. 87), ο εθισμος στους ηλεκτρονικους υπολογιστες και η αποβλάκωση που επιφέρουν στους χειριστες-τους(σελ. 47), τα πορνοστάσια που αυξάνονται με γρήγορους ρυθμους στην κοινωνία-μας και η εκμετάλλευση που γίνεται μέσα σε αυτα της ανθρώπινης σάρκας «Τώρα που λεν τα πορνοστάσια περιβόλια» (σελ. 39), οι βλαβερεςκαι καταστρεπτικες συνέπειες των φωτεινων(με laser) διαφημίσεων(σελ. 56),το ανεξέλεγκτο τσιμέντο και το γυαλι που στοιβάζεται ολοένα και περισσότερο μέσα στις σύγχρονες πόλεις, τις «ηλεκτροφόρες γυάλινες πολιτείες» (σελ. 55) όπως εύστοχα τις αποκαλει, που επιφέρουν μία απερίγραπτη σκληρότητα, αγριότητα και μοναξια, όπου μέσα-τους αναγκαστικα διαβιουν, μαραίνονται και λειώνουν σήμερα οι ανθρώπινες ψυχες, μαζι και η ευαίσθητη ψυχη του ποιητη, που είναι για άλλα και για αλλου ταγμένη, γι’ αυτο και διαρκως αναζητα την ηρεμία και τη γαλήνη που του προσφέρει η ελληνικη φύση.
Ο Δημ. Κοσμόπουλος όμως θεματικα δεν σταματα εδω. Προχωρει και ένα βήμα παρακάτω. Έτσι, στα καινούργια ποιήματά-του καταπιάνεται και με το πολ υλεπτο θέμα των αλύτρωτων ελληνικων εδαφων,αλλα και με τους πάρα πολλους νεκρους που θυσιάστηκαν για την ελευθερία αυτων των τόπων, όπως αλύτρωτη παραμένει μέχρι σήμερα η κατεχόμενη πόλη της Αμμόχωστου, την οποία είχε την ευκαιρία ν’ αντικρύσειπ ρόσφατα απο το «Σημείο θέασης», στη Δερύνεια, γεγονος που τον πίκρανε και ράγισε τηνκαρδια-του, όπως μάς πληροφορει στο ποίημα που τιτλοφορείται «Viewpoint», Δερύνεια, +21.7.2017». Δεν είναι τυχαίο, λοιπον, που τα περισσότερα ποιήματά-του, όπως ανάφερα ήδη, αποπνέουν πόνο, πίκρα, λύπη (ψυχη μελανιασμένη απο την λύπη, σελ. 36) και θλίψη (Η θλίψη όπως κισσος με περιζώνει, σελ. 55).
Απο μέσα-τους όμως διαχέεται και ένας οξυς σαρκασμος, για να γδέρνει υποθέτωτις ανθρώπινες συνειδήσεις (σελ. 51). Σαρκάζει (και αυτοσαρκάζεται) πρώτιστα για την ραγδαία εξέλιξη της ηλεκτρονικης τεχνολογίας που, παρα τα θετικα στοιχεία που έχει προσφέρει στην ανθρωπότητα, έχει καταφέρει ν’ αλλοιώσει ριζικα τον τρόπο ζωης και σκέψης των σύγχρονων ανθρώπων,αλλα και να αλλάξει τις παραδοσιακες συνήθειες και τη συμπεριφορα-τους, μετατρέποντάς-τους γενικα σε άβουλα όντα απάνω στον πλανήτη γη.
Ταυτόχρονα θλίβεται και προβληματίζεται για την τεράστια ζημια που επιφέρει στην ελληνικη γλώσσα η ξενομανία κάποιων Ελλήνων, οι οποίοι απερίσκεπτα χρησιμοποιουν στην καθημερινη ομιλία-τους ξενόφερτες και αχώνευτες λέξεις όπως π.χ. twitter, facebook, emails, selfies, sms, msn, likes, sites, depon, video, laser κ.α. Η ψυχοφθόρα αυτη κατάσταση που ταλανίζει τον ποιητη αναδεικνύεται ξεκάθαρα μέσα απο το ποίημα που τιτλοφορείται «Δημοτικο». Παραθέτω ένα ενδεικτικο απόσπασμα:
«Ο θάνατος πυροβολειαπο οθόνες τσέπης
κι εμεις αποθηκεύουμε κι άλλες ακόμη selfies.
Στείλε κι άλλα, στείλε κι άλλα msn και sms
να παγώνει η οθόνη, να φρακάρουν οι γραμμες.
Ωχ, κι ανάκουστος κελαηδισμος ήρθε με χελιδόνι,
σε ποια καρδούλα σπάρθηκε, σε ποια φωνη φυτρώνει.
Βλέπουν πουλι πετούμενο και πέφτουν τα κοράκια,
αντιλαλουν στα σύρματα, κρώζουν με twitterάκια»
Σελ. 88
Παρόλα αυτα, με το «Θέριστρον», ο Δημ. Κοσμόπουλος δημιουργει μία πολυποίκιλη ποίηση, που άλλοτε είναι δοσμένη σε ομοιοκατάληκτο στίχο, άλλοτε σε ελεύθερο και άλλοτε με τη μορφη πεζοτράγουδων, γεγονος για το οποίο δεν πρέπει να προβληματίζει ή να ξαφνιάζει τους αναγνώστες-του, γιατι όλη αυτη η στιχουργικη ποικιλία, προσφέρει φρεσκάδα, ζωντάνια και χάρη στην κατα τεκμήριο πένθιμη και θλιβερη ποίησή-του.
Απο πλευρας τεχνοτροπίας ο Δημ. Κοσμόπουλος «τρικλίζει(ς) προς σονέττο» (σελ. 46),όπως μάς πληροφορει, αφήνοντας να αντιληφθούμε πως είναι το αγαπημένο-τουποιητικο ειδος, εφόσον το σονέττο κυριαρχει ασφυκτικα στις σελίδες της συλλογης-του, το οποίο φαίνεται ό,τικαλλιεργει συστηματικα και μεθοδικα, με αποτέλεσμα να το συναντάμε, άλλοτε σε αυστηρη και άλλοτε σε χαλαρη μορφη.
Αξιοσημείωτος βέβαια είναι και ο τρόπος με τον οποίο ο ποιητηςΔημ. Κοσμόπουλος αξιοποιει την ΕλληνικηΛαϊκη Παράδοση, αλιεύοντας και αποεδω πλούσια ποιητικα κοιτάσματα, κυρίως απο τη Δημοτικη Ποίηση, της οποίας σίγουρα οφείλει πάρα πολλα, εφόσον αρκετα ποιήματά-του παραπέμπουν κατευθείαν στο Ελληνικο Δημοτικο Τραγούδι,ενω κάποια άλλα στα μεσαιωνικα δημώδη μοιρολόγια, όπως π.χ. τα δημοτικοφανη ποιήματά-του που τιτλοφορούνται «Ριζίτικο», «Της πλάκας το γιοφύρι-Άσμα Δημοτικον και τρεις παραλλαγες», και «Δημοτικο».
Αξίζει ν’ αναφέρω πως ο ποιητικος λόγος του Δημ. Κοσμόπουλου είναι, κατα κανόνα, θεμελιωμένος και στηριγμένος στη δημοτικη γλώσσα. Ο ποιητης όμως εμπλουτίζει και ομορφαίνει τον ποιητικο λόγο-του και με άλλες σημαντικες λέξεις απο την αρχαία γλώσσα-μας (αγχέμαχο, αλκη, πόκος, νέκυς,τιθύμαλλος, δρέπει, λύθρο),αλλα και απο την καθαρεύουσα (μελανείμων), το Δημοτικο Τραγούδι (δρυόφυλλος, ηλιοσταλμένη, χρυσοστάφυλη),και τη θρησκευτικη υμνογραφία (τρισήλιο, εναύγαση, αψαμένη (χέρα), Θεόκτυπο (χέρι), εθελόθυτο (αρνι).
Στην ανάγκη όμως, και εκει όπου το απαιτει η περίσταση, δηλαδη εκει όπου δεν μπορει να βρει την κατάλληλη λέξη για να αποδώσει το σωστο νόημα που θέλει να μεταδώσει στον αναγνώστη, πλάθει ο ίδιος καινούργιες λέξεις, για να αποδειχθει έτσι και ένας υπέροχος λεξη πλάστηςποιητης! Πλάθει, για παράδειγμα, με μεγάλη επιτυχία νέες λέξεις, κυρίως σύνθετες, όπως ακριδομελίτροφο, γλωσσοπύρσευτο, αργυροπράτη,εκκλησόπετρα, ταχαθέαση, χρυσόρειθρη,μαυροπαιγνιδιάρικο, τυφλοτάξιδο, χιονόροδο, φωτοσυρμεςκ.α.
Δυστυχως, κάποια ποιήματα της συλλογης, όπως έχω διαπιστώσει, δεν είναι εύληπτα απο όλους τους αναγνώστες και το γεγονος αυτο λειτουργει, κατα την άποψη, ως αρνητικο σημείο μέσα στο όλο περιεχόμενό-της. Για να γίνω πιο κατανοητος, αναφέρω πως στην συλλογη υπάρχουν κάποια ποιήματα που είναι ερμητικα κλειστα, τόσο απο πλευρας περιεχομένου όσο και αποπλευρας τίτλου, που κάποιες φορες μπορει να είναι μόνο ένας χρονικος προσδιορισμος, όπως π.χ. τα ποιήματα που τιτλοφορούνται«+11.11.11» και «+24.6.2017». Για να ερμηνεύσει σωστα ο αναγνώστηςαυτα τα ποιήματα χρειάζεται σίγουρα κάποια κλειδια ή κάποια άλλη βοήθεια απο μέρους του ποιητη, πράγμα που δεν έχει γίνει, αφήνοντάς-μας με την εντύπωση πως θέλει να παραμείνουν στην αποκλειστικη δικαιοδοσία-του αυτα τα ποιήματα.
Τόνισα στην αρχη του σημειώματός-μου πως ο Δημ. Κοσμόπουλος, μέσα απο την ποιητικη συλλογη-του, διαλέγεται, φανερα (και ονομαστικα) με μία σειρα απο πρόσωπα, τα οποία και ονομάτισα. Όμως, οδηγο και προστάτη-του, σε αυτη την πνευματικη δοκιμασία-του, έχει μόνο τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, που θεωρείται ο μεγαλύτερος των Προφητων, όχι στην ηλικία, αφου έζησε μόνο 30 χρόνια, αλλαως προς τη χάρη και τη δόξα, γιατι αξιώθηκε να δει και να βαπτίσει «τον κηρυττόμενο» Μεσσία! Ουσιαστικα, μέγαλο μέρος της εν λόγω συλλογης αποτελει μία σε βάθος συνομιλία-του με τον συγκεκριμένο Άγιο, τον οποίο, όπως είπα, θεωρει πνευματικο πατέρα-του και καλει συνεχως για να του παρασταθει. Σχεδον, σ’ όλα τα μέρη της συλλογης ακούγεται ο βηματισμος και η ανάσα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Γράφει στο VII ποίημα, που τιτλοφορείται «+24.6.2017», που περιλαμβάνεται στην ενότητα «Βιβλίον του Ιουνίου μηνος ανοιχτον»:
«Ιωάννη Πρόδρομε, θρέμμα της ερήμου,
στις ερημιες που ρίχτηκα, βοήθα την ψυχη-μου
να στάξει δάκρυ αληθινο και αίμα
να πετάξει η φωνη-της στα γκρεμνα»
Σελ. 37
Συνομιλει όμως, όπως διαπιστώνω, υπόρρητα και με κάποια άλλα πρόσωπα, τα οποία δεν είναι εύκολο να εντοπισθούναπο μία πρώτη και βιαστικη ματια. Μια τέτοια κρυφη, υπόγεια, συνομιλία είναι αυτη που κάνει ο Δημ. Κοσμόπουλος με τον μέγα ποιητη Άγγελο Σικελιανο, όπως την εκλαμβάνωμέσα απο το ποίημα που τιτλοφορείται «16η Μαρτίου 2015 μ.Χ., 6 μ.μ.», που είναι πιστεύω ένα απο τα καλύτερα, αν όχι το καλύτερο, της συλλογης. Ο τίτλος του ποιήματος αυτου, όπως βλέπουμε, είναι χτισμένος πάνω σε τρεις συνεχόμενους χρονικους δείκτες,που είναι πιστεύω σκόπιμα επιλεγμένοι απο τον ποιητη για να τροχοδρομουν τη σκέψη του αναγνώστη κατευθείαν στην ημερομηνία, τον μήνα και την ώρα που βρέθηκε «σ’ απάτητο της λίμνης καλαμιώνα» και«σπαραγμένο απο τα αγρίμια», το πτώμα του άτυχου φοιτητη Βαγγέλη Γιακουμάκη, ο οποίος οδηγήθηκε στο φρικτο θάνατο μετα απο μία άγρια και μακροχρόνια ρατσιστικηπολεμικη που υπέστη απο κάποιους, όπως μαρτυρείται ή όπως ανέφεραν οι ειδήσεις της τότε εποχης.
Ουσιαστικα, στο ποίημα αυτοπου επινόησε και κατασκεύασε με μεγάλη δεξιοτεχνία ο Δημ. Κοσμόπουλος, η μάνα του άτυχου φοιτητη παρουσιάζεται να συνομιλει και να εξιστορει στη μάνα του Χριστου, την Παναγία, τα μαρτύρια που υπέστη το παιδι-της και να της ζητα να μεσολαβήσει ούτως ώστε να τον πάρει μαζι-του ο Χριστος τη μέρα της Ανάστασής-του. Ο επαρκης αναγνώστης όμως, αφουγκράζεται να βγαίνει, βαθια, μέσα απο την καρδια του ποιήματος, μία άλλη φωνη. Φωνη ξένη και μοναδικη, που δεν ανήκει ούτε στον ποιητη, ούτε στη μάνα του φοιτητηαλλα ούτε και στη μάνα του Χριστου. Αυτη η φωνη που φθάνει τώρα στ’ αυτια του αναγνώστη, δεν είναι άλλη απο τη στεντόρεια φωνη του Άγγελου Σικελιανου, την οποία, ποιητικη αδεία, δανείστηκε ο νεότεροςποιητης για να εξυπηρετήσει τις τεχνικες και σκηνικες ανάγκες που παρουσιάζει το δικο-του, εν πολοις θεατρικο, θα έλεγα, ποίημα. Με άλλα λόγια, ο Δημ. Κοσμόπουλος έχει μετατραπει με το εν λόγω ποίημά-του σε ηχείο της φωνης του Αγγ. Σικελιανου. Γιατι το ποίημα που τιτλοφορείται «16η Μαρτίου 2015 μ.Χ., 6.00 μ.μ.», τόσο απο την πλευρα του ύφους καιτην τεχνικη της αφήγησης, όσο και απο την πλευρα της σκηνοθετικης σύλληψης, αντίληψης και απόδοσης βρίσκεται, όπως διαπιστώνω, αρκετα κοντα στην ποίηση του Αγ. Σικελιανου, θυμίζοντάς-μας συγκεκριμένα το υπέροχο ποιήμα-του που τιτλοφορείται «Στ’ Όσιου Λουκα το Μοναστήρι», το οποίο περιλαμβάνεται στο 5ον τόμο του «Λυρικου Βίου», όπου και στο ποίημα αυτο ακούγεται «φωνη να σκούζει: «Γιώργαινα, ο Βαγγέλης!». Θα παραθέσω στη συνέχεια ολόκληρο το υπέροχο ποίημα του Δημ. Κοσμόπουλο, που είναι εφάμιλλο σε αξία με αυτο του πνευματικου πατέρα-του, και το οποίο, όπως προσπάθησα ν’ αποδείξω, αναδεικνύει το σικελιανικο υπόβαθρο πάνω στο οποίο το στήριξε:
Βρήκανε το κορμι-σου σπαραγμένο απο τ’ αγρίμια
σ’ απάτητο της λίμνης καλαμιώνα,
κι η Μάρτυσσα η Μάνα-σου συντρίμμια,
μέσα σε πάγο φως διακαναλικου χειμώνα,
ράγισε με το πρόσωπό-της πέτρα,
κι αδάκρυτη, στεγνη, μέρες τα χρόνια-σου εμέτρα.
Βουβα στον θάλαμο του τηλεοπτικου νεκροτομείου
ψιθύριζε στην Παναγία: «Στου σφαγείου
ετούτου την αβάσταχτη την νέκρα
εισήλθε κι ο Υιος-Σου, κι άμα θέλει,
αρπάζει στην Ανάστασή-Του τον Βαγγέλη».
Τά ’ξερες όλα τούτα πως θα γίνουν
κι όπως ταινία προσεχως τα ζούσες,
όταν τους άφηνες να δέρνουν και να φτύνουν,
κι ήσουν αρνάκι όταν η λύσσα τους μεθούσε.
«Είμαι περήφανη για το παιδι-σου
γιατι σταυρώσαν την ψυχούλα-του. Θυμήσου»,
απάντησε η Παναγία απαλα.
Τά ’ξερες όλα τούτα. Τά ’ξερες καλα.
Σελ. 27
Θα ήταν μεγάλη παράλειψη αν δεν αναφερόμουν και στις μεταφράσεις ποιημάτων που έχει κάνει ο Δημ. Κοσμόπουλος και τις οποίες έχει εντάξει οργανικα στη συλλογη-του. Συγκεκριμένα, στην ενότητα «Βιβλίον του Ιουνίου μηνοςανοικτον», περιλαμβάνονται τέσσερα ποιήματα του Ιρλανδουποιητη kevin-Ian McFerson (Κέβιν-Ιαν Μακφέρσον), τα οποία μετάφρασε, όπως είπα, ο ίδιος ο Δημ. Κοσμόπουλος. Είναι ποιήματα που κινούνται στο ίδιο κλίμα με τα υπόλοιπα ποιήματα της συλλογης, προερχόμενα, όπως διαφαίνεται, απο ένα ξένο ποιητη που τυγχάνει της ίδιας ψυχικης και ποιητικης ιδιοσυγκρασίας με του Δημ. Κοσμόπουλου. Εδω όμως ο Δημ. Κοσμόπουλος δεν κάνει μία απλη, κατα λέξη, μετάφραση. Στην ουσία, εδω αναπλάθει και αναδημιουργει τέσσερα νέα ποιήματα, γι’ αυτο και τα ενέταξε εύκολα, με τρόπο λειτουργικο και αρμονικο, στη δικη-του δουλεια.
Με το ίδιο πνεύμα χειρίστηκε και τα τρία ποιήματα του Ρώσου Jevgeni Voroshilov (ΓεβγκένιΒοροσίλοβ 1888-1938), που είναι, πιστεύω, άλλη μία αδελφικη ψυχηγια τον Δημ. Κοσμόπουλο, τα οποία μετάφρασε και επίσης ενέταξε στη τέταρτη ενότητα της συλλογης-του που τιτλοφορείται «EXPRESSIS VERBIS», για να αποδειχθει, και απο το γεγονοςαυτο, πως ο Δημ. Κοσμόπουλος είναι πέρα για πέρα ένας καθαρα χριστιανοςποιητης, με έντονα χαραγμένο μέσα-του το θρησκευτικο στοιχείο, το οποίο μάς δίνει το δικαίωμα να τον κατατάξουμε χωρις ενδοιασμους στη σχολη των άλλων μεγάλων Χριστιανωνποιητων, ορθόδοξων ή καθολικων, όπως π.χ. τους αξέχαστους Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, Τάκη Παπατσώνη, Ματθαίο Μουντε κ.α.
Ολοκληρώνοντας, θέλω να τονίσω για άλλη μία φορα πως το «Θέριστρον» είναι μέγιστο ποιητικο έργο, με εξαιρετικη δύναμη και αντοχη, κατασκευασμένο, οπλισμένο και θωρακισμένο με ανθεκτικα και ετερογενη υλικα, μέσα στο οποίο ο δημιουργος-του εναπόθεσε τον εκπληκτικης ενέργειας και δραστικης ακτινοβολίας στοχασμο-του, που απλώνει και αγκαλιάζει τα διεστώτα, επίγεια, ουράνια και καταχθόνια. Επομένως, ο Δημ. Κοσμόπουλος, με αυτο το σημαντικο ποιητικο έργο,δεν πραγματώνει μόνο το ποιητικό-του όραμα, πραγματώνει, πιστεύω, και το κοσμοθεωρητικο-του όραμα.
**Ο συγγραφέας του κειμένου ακολουθει κανόνες του μονοτονικου που εφάρμοζε ο Αντώνης Μυστακίδης-Μεσεβρινος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου