14.4.21

Για τον Ε. Χ Γονατά


Στις αναμνήσεις των αναρτήσεών μου στο fb, έχω δυο σχέδια και δυο όνειρα, για τον Ε. Χ Γονατά (1924 - 25/3/2006).
Αν και μετά από χρόνια, ο χρόνος της παραγωγής τόσο των ονείρων όσο και των σχεδίων δεν παίζει πια κανένα ρόλο, έτσι, για την ιστορία του πράγματος σημειώνω τις χρονολογίες.
Το παρακάτω όνειρο με τον Ε.Χ.Γονατά, το είχα δει το 2008, δυο χρόνια μετά το θάνατό του.
Είχαμε πάει, λέει,σε μια λογοτεχνική εκδήλωση με τον ίδιο και άλλες δυό κοπέλες, που γινόταν σε ανοιχτό χώρο, κάτι σαν καλοκαιρινό σινεμά• έναν αχταρμά που περιελάμβανε αναγνώσεις ανάμεικτες με αχρείαστα και ακατανόητα θεατρικά δρώμενα.
Τον κοιτάζω όπως κάθεται πλάι μου ευθυτενής και συνειδητοποιώ πως μέσα σ'αυτά τα δυο χρόνια που έχουμε να τον δούμε ο θάνατος πραγματικά τον ανανέωσε.
Φυσικά δεν του το λέω γιατί φοβάμαι ότι θα ακουστεί άκομψο.
Εντωμεταξύ ο κόσμος συρρέει και φοβάμαι πως θα εγκλωβιστούμε.
Ευτυχώς ο Γονατάς σηκώνεται δίνοντας επιτέλους το σινιάλο της αναχώρησης.
"Ηλιθιότητες !" δηλώνει μεγαλοφώνως καθώς αποχωρεί ανάμεσα στο πλήθος.
Φτάνοντας στο πάρκινγκ όπου έχω αφήσει το αυτοκίνητό μου,έχω καταλάβει πια πως κανείς εκτός από εμένα δεν τον ακούει ούτε τον βλέπει.
Όπως και νάχει, εγώ του υποσχέθηκα πως θα τον γυρίσω σπίτι.
Βάζω μπρος και ξεκινάμε για την Κηφισιά.
Το άλλο όνειρο, είναι ένα όνειρο του Γονατά το οποίο εμπεριέχεται σε μια επιστολή του προς τον Νίκο Καχτίτση, το 1963.
"Περπατώ στις αίθουσες ενός σχολείου. Ξεύρω πως είναι σχολείο, ενώ δεν υπάρχει γύρω μου τίποτε που να δικαιολογεί αυτή μου τη βεβαιότητα.
Αντίθετα,ο χώρος έρημος ομοιάζει με ένα υπόλειμμα αρχαιολογού κτηρίου.
Πέτρες μεγάλες γεμάτες πρασινάδες, κίονες σκουρόχρωμοι, παγωμένοι απ'το χρόνο,σκεπασμένοι λειχήνες κι από πάνω σαν μια πέργκολα από όπου κρέμονται σταφύλια.
Διακρίνω ότι τα περισσότερα είναι χαλασμένα,με τη φλούδα τους καφετιά,σα να τα'χουν τσιμπολογήσει μέλισσες. Παρ'όλα ταύτα, σηκώνομαι στις μύτες των ποδιών και κόβω μερικά τσαμπιά.
Βγαίνοντας από τις αίθουσες του 'σχολείου' βρίσκομαι σε μιαν όμορφη αυλή κατάμεστη από κόσμο (σπουδαστές), που προχωρούν προς την υψηλή καγκελόπορτα για να βγούνε.
Εκεί υπάρχει φρουρός κάποιος κλητήρ και στη θέα του κρύβω υπό το σακάκι που φορώ τα σταφύλια, μολονότι έχω συνείδηση ότι δεν έχω διαπράξει καμιά απαγορευμένη πράξη κόβοντάς τα.
Είναι τόσο πολλά, που φουσκώνουν κάτω απ'το ύφασμα και με κάνουν σαν κοιλαρά.
Περπατώ πλάι σε κάποιον που συνοδεύω και του μιλάω, προσπαθώντας να διαφύγω την προσοχή και τον έλεγχο του κλητήρα, καθώς περνάω εμπρός του. Αλλά αυτός με πήρε είδηση, με σταματά και μου λέει ακριβώς αυτή τη λέξη:
"Αεριστήτε".
Υποθέτω πως θέλει να πει ν'ανοίξω το σακάκι μου, που δεν κουμπώνει λόγω των σταφυλιών από μέσα, και που το βαστώ κλειστό με το χέρι μου,και να το ανοιγοκλείσω σαν χλαμύδα.."
✍️ Το πρώτο σχέδιο, εξώφυλλο στον κατάλογο του 2007 της "στιγμής" -
αφιέρωμα στον Ε.Χ.Γονατά, το έκανα το 2006, λίγο μετά τον θάνατό του, έτσι όπως τον θυμόμουν πριν από μερικά χρόνια, στο τυπογραφείο της Ζωοδόχου Πηγής των εκδόσεων "στιγμή", να μας διαβάζει τα καινούργια του πονήματα μέσα από τα πυκνογραμμένα χειρόγραφά του, γεμάτα παραπομπές, βελάκια, μουτζούρες και υποσημειώσεις, που μόνο ο ίδιος μπορούσε να αποκρυπτογραφήσει, με τις αγαπημένες του γάτες να σουλατσάρουν νοερώς πάνω στο σώμα του και στα γραπτά του.
Το άλλο σχέδιο, εξώφυλλο του καταλόγου της "στιγμής" του 2009, εμπνευσμένο από το όνειρό του, όπως το περιγράφει στην επιστολή του προς τον Ν. Καχτίτση που εμπεριέχεται στο τεύχος.
🐦Πέρασαν 15 χρόνια κι'εγώ κρεμάω πάντα μικρούς καθρέφτες πάνω στα δέντρα για να βλέπονται τα πουλιά και μ' αυτόν τον τρόπο ο χρόνος συστέλλεται.
Μέσα στα μήλα είναι μωρά ευχαριστημένα που γελάνε. *
* Ε.Χ.Γονατάς

Δεν υπάρχουν σχόλια: