«Η ζωή είναι ένας οπλισμένος εκρηκτικός μηχανισμός που με περιμένει στωικά έξω από την πόρτα μου»

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων 

Εύη Κουτρουμπάκη: «COVIDιακές Μεταμορφώσεις», Εκδόσεις Σαιξπηρικόν

 

Η Εύη Κουτρουμπάκη είναι φιλόλογος και κριτικός λογοτεχνίας. Μα πάνω απ΄ όλα είναι φανατική αναγνώστρια. Ίσως κάτι ακόμα περισσότερο -η λογοτεχνία αποτελεί το οξυγόνο της σκέψης της και τον τρόπο να αντιμετωπίζει την καθημερινότητά της.

Με αυτή την διάθεση σκέφτηκε να κρατήσει ένα ιδιότυπο ημερολόγιο εγκλεισμού.

Η πρώτη καταγραφή γίνεται την πρώτη μέρα του περσινού δίμηνου αποκλεισμού και η τελευταία μετά από εξήντα δύο ημέρες.

Όλες τους αποτελούν μορφές τομογραφιών  ενός σώματος και των συναισθημάτων του που  έχουν αποκλειστεί μέσα σε μερικά τετραγωνικά μέτρα.

Τομογραφίες που καταγράφουν τον φόβο, την απελπισία, τον θυμό, την εγκαρτέρηση, την ελπίδα. Και η ίδια η καταγραφέας ανακαλεί προηγούμενες και μιας άλλης εποχής εμπειρίες της για να μπορέσει να εξηγήσει ως άτομο αυτό που βιώνει τόσο η ίδια όσο και εν τέλει όλος ο δυτικός κόσμος.

Και χρησιμοποίησα την επεξήγηση ‘δυτικός’ μιας και η Εύη Κουτρουμπάκη ως τέκνο της Δύσης έχει συσσωρεύσει τον αποθηκευτικό εξοπλισμό της. Τον Borges, για παράδειγμα, επικαλείται όταν αντιγράφει τα λόγια του: Ευτυχισμένοι όσοι αγαπιούνται και όσοι αγαπούν και όσοι μπορούν να ξεπεράσουν την αγάπη.

Όπως και πιο πριν σημείωσα, για την συγγραφέα αυτών των ημερολογιακών καταγραφών (αλλά όχι και μόνο γι αυτήν) η λογοτεχνία δεν είναι μόνο μια ενδιαφέρουσα απασχόληση. Αλλά είναι το κλειδί για να ερμηνεύεις και να αμφισβητείς. Να ελπίζεις και να πιστεύεις. Η λογοτεχνία όχι μόνο ως πράξη παθητικής ευχαρίστησης, αλλά ως ενεργητική ανατροφοδότηση σκέψεων και ιδεών.

Όταν κάθε βεβαιότητα καταρρέει, όταν το συλλογικό μετατρέπεται σε ατομικό, αλλά και όταν το άτομο φοβάται το σύνολο, τότε ίσως η μόνη λύση ενδυνάμωσης της σκέψης είναι η ίδια η Τέχνη και βέβαια η πλέον κοντινή στο καθαρό συναίσθημα μορφή της – η λογοτεχνία.

Το ημερολόγιο αυτό μήτε στιγμή δεν χάνει τη άμεση σύνδεσή του με την ατομικότητα του συγγραφέα του. Αλλά ακριβώς γι αυτό και μπορεί να προσφέρει απόλυτη κάλυψη στο κάθε άλλον αναγνώστη του.

 

Εύη Κουτρουμπάκη

 

Σε μεγάλες και δύσκολες περιόδους, αυτό που έχει ανάγκη ο φόβος μας είναι να αναγνωρίσει την ομοιότητα του με τον φόβο του κάθε άλλου.

Αλλά η κάθε προσπάθεια να ζητήσουμε από τη λογοτεχνία βοήθεια, δεν μπορεί παρά να στρέφεται και στην διαμόρφωση μιας πολιτικής σκέψης.

Έτσι και εδώ έχουμε την διατύπωση καίριων -υπαρξιακών όσο και ουσιαστικά πολιτικών-  ερωτημάτων: Ποια η αντοχή της κοινωνίας μας; Ποιες οι δημοκρατικές αξίες που διατηρούνται; Ποιες συνολικές κατακτήσεις  θα συνεχίσουν να βοηθούν και ποιες ίσως θα χαθούνε;

Σε μια άλλη καταγραφή διαβάζουμε: Η μόνη αλήθεια που κανονίζει τη ζωή μας  σαράντα μέρες  τώρα είναι η εναλλαγή της μέρας με τη νύχτα. Το μυαλό μαρμίτα που μέσα της κοχλάζουν ο φόβος και η ελπίδα , ο θυμός και η εγκαρτέρηση. Κα το σπίτι μαγαζάκι ψιλικών που βρίσκεις όλα τα ψιλικά που έχεις ξεχάσει από καιρό.

Το άτομο αναζητά δύναμη από την ατομικότητά του.

Και σήμερα -καθώς πλέον ο εγκλεισμός έχει ξεπεράσει τις πρώτες εντυπώσεις- που αυτή η κατάσταση δηλώνει σκοπιμότητες πέρα των υγειονομικών εντολών, η ατομικότητα του καθενός μας ζητά την ενδυνάμωσή της έτσι ώστε να μπορέσει να συνυπάρξει με την αντίστοιχη ατομικότητα του κάθε άλλου.

Η ζωή είναι ένας οπλισμένος εκρηκτικός μηχανισμός που με περιμένει στωικά έξω από την πόρτα μου -μια από τις τελευταίες φράσεις της τελευταίας καταγραφής.

Ιδιότυπο κείμενο του είδους της ημερολογιακής καταγραφής. Σίγουρα χρήσιμο. Και βέβαια παρήγορο μιας και χαρίζει την ενδυνάμωση της ψυχής καθώς επιβεβαιώνει την διαχρονική -για κάποιους- άποψη πως μέσα στη λογοτεχνία μπορεί να βρίσκεται τελικά η λύση πολλών μικρών ή μεγάλων προβλημάτων.

https://www.fractalart.gr/covidiakes-metamorfoseis/