1.1.22

«Στην όχθη του παραδείσου»

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: 02.01.2019


Σημαντικός εκπρόσωπος της μεταπολεμικής ποίησης, πολιτικοποιημένος, στιγματισμένος ως παιδί από τις πληγές του Εμφυλίου και των συλλογικών παθών, χαμηλόφωνος, καίριος, πολυβραβευμένος ο Μάρκος Μέσκος, πέθανε χθες σε ηλικία 84 ετών, ύστερα από μακροχρόνια μάχη με τον καρκίνο. Επί περίπου 60 χρόνια μετουσίωσε την τραγικότητα της ζωής σε στίχους, ενώ η έννοια της αντίστασης, οι μαγικές εικόνες του φυσικού τοπίου, ο δυνατός αέρας της ελευθερίας και η ματωμένη, άσβεστη μνήμη της Ιστορίας διέτρεξαν την ποίησή του. «“Σκιά και φως, σιωπή πολύγλωσση” η ποίηση του Μάρκου Μέσκου μάς συντροφεύει από τον ηθικό και αξιακό πυρήνα της Αριστεράς. Αποχαιρετούμε τον σύντροφο, τον δάσκαλο, τον ποιητή που έφυγε σήμερα», έγραψε στο twitter ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Ο Μάρκος Μέσκος γεννήθηκε το 1935 στην Εδεσσα. Εγραφε ποιήματα από την εφηβική του ηλικία, ενώ σπούδασε στο Τμήμα Γραφικών Τεχνών και Διακόσμησης του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Σχολής Δοξιάδη Αθηνών. Αρχικά εργάστηκε στο εμπορικό κατάστημα του πατέρα του, έπειτα, από το 1965, ως γραφίστας σε αρκετά διαφημιστικά γραφεία της Αθήνας, αλλά και ως επιμελητής εκδόσεων. Εχει εικονογραφήσει διάφορες ποιητικές συλλογές, τόσο δικές του όσο και άλλων ποιητών. Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση στα νεοελληνικά γράμματα ήταν το 1956 με το ποίημα «Ειρήνη» στο περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης», όπου χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Κούλης Αυγερινός. Κατά καιρούς χρησιμοποίησε κι άλλα ψευδώνυμα, όπως Δημήτρης Γραμματικός και Πέτρος Μηλιώνης. Είχε συνδεθεί με τη συντακτική ομάδα του περιοδικού «Μαρτυρίες» και από το 1981, που επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, υπήρξε συνιδρυτής της εκδοτικής ομάδας των «Χειρογράφων». Η ποιητική του αναγνώριση επισφραγίστηκε με πλήθος σημαντικών βραβείων: Το 1996 τιμήθηκε με το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού «Διαβάζω» για τη συλλογή του «Χαιρετισμοί» (1995), το 2005 με το Βραβείο Καβάφη, το 2006 με το βραβείο του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου και το 2013 με Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του «Τα λύτρα». Δημοσίευσε μεταξύ άλλων τα ποιητικά βιβλία «Πριν από τον θάνατο» (1958), «Μαυροβούνι» (1963), «Τα ανώνυμα» (1971), «Αλογα στον ιππόδρομο» (1973), «Ιδιωτικό νεκροταφείο» (1975), «Τα ισόβια ποιήματα» (1977), «Τα φαντάσματα της ελευθερίας» (1979), «Ανθη στο καταραμένο φίδι» (1983), «Στον ίσκιο της γης» (1986), «Ψιλόβροχο» (2000), «Ελεγείες» (2005), «Στον ενικό και πληθυντικό ψίθυρο» (2009), «Τα ποιήματα της σκάλας» (2013), «Στην όχθη του παραδείσου» (2016), «Ονειρα στον Αδη» (2018). Η παιδική ηλικία, η φύση και η δημοτική παράδοση αποτελούν τους κεντρικούς άξονες της ποίησης του Μέσκου, άξονες που συχνά διαπλέκονται και αλληλοτροφοδοτούνται, σύμφωνα με τον Βαγγέλη Χατζηβασιλείου. Η έννοια της αντίστασης διατρέχει την ποίησή του και ενώ στις αρχικές του συλλογές αποκρυσταλλώνεται σε μορφές της ελληνικής παράδοσης, όπως αυτές του Διγενή ή των κλεφτών, σταδιακά κατατείνει όλο και περισσότερο στην αφαίρεση. Ο Μάρκος Μέσκος αυτοχαρακτηριζόταν «ουμανιστής κομμουνιστής χωρίς κομματική ταυτότητα», ωστόσο το 2015 υπήρξε υποψήφιος του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ για τις εκλογές του Σεπτεμβρίου. «Είμαστε εδώ για τα δύσκολα αλλά η συμμετοχή μου είναι συμβολική», είχε τότε δηλώσει στην «Εφ.Συν.» εξηγώντας την απόφασή του να δεχτεί. «Ανάβω ένα φωτάκι, αλλά έβαλα κι έναν όρο, να μην είναι εκλόγιμη θέση, δεν μπορώ να ανταποκριθώ σε τέτοια βάρη». 
 Η κηδεία του θα γίνει αύριο Πέμπτη το μεσημέρι στην Εδεσσα. Ο ποιητής θα ταφεί στο χωριό του, το Γραμματικό Πέλλας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: