της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη
Αν ένας συγγραφέας δολοφονήσει το alter ego του θεωρείται δολοφόνος ή αυτόχειρας; Μάλλον τίποτε από τα δυο, όπως φαίνεται να πιστεύει ο μεγαλύτερος εν ζωή Ιρλανδός συγγραφέας, John Banville, που «ξεφορτώθηκε» με συνοπτικές διαδικασίες το ψευδώνυμο με το οποίο συνέγραφε αστυνομική λογοτεχνία επειδή απλά «έπαψε να το χρειάζεται».
«Έκλεισα τον Benjamin Black σε ένα δωμάτιο με ένα περίστροφο, υπνωτικά χάπια και ούισκι και αυτό ήταν το τέλος του.» εξηγεί ο Banville στους NY Times. Ο Benjamin Black, που δεν πρόλαβε να ενηληκιωθεί πριν τον βρει η σκληρή μοίρα του, πρωτοεμφανίστηκε το 2005 κατά τις διακοπές του Banville στην Ιταλία «Διαβαζα Simenon και μου ήρθε να γράψω ένα μυθιστόρημα μυστηρίου που να εξελίσσεται στο Δουβλίνο το 1950- γράφοντας ως Benjamin Black έγραψα 1500 λέξεις μέχρι την ώρα του μεσημεριανού.» Σε έξι μήνες το βιβλίο είχε ολοκληρωθεί μπροστά στα έκπληκτα μάτια του Banville που συνήθως θέλει 5 επίπονα χρόνια για να γράψει ένα μυθιστόρημα. «Ο Benjamin Black γράφει με απλότητα και χρησιμοποιεί υπολογιστή. Εγώ ντρέπομαι για τα γραπτά μου. Μπορεί να γράφω καλύτερα απ’όλους αλλά και πάλι ντρέπομαι.» εξηγεί ο Banville.
Το «Χιόνι», το πρώτο αστυνομικό που ο Banville υπογράφει με το ονομά του, εξελίσσεται στην Ιρλανδία το Δεκέμβριο του 1957. Στην επαρχία Wexford, νότια του Δουβλίνου, σε μια παρακμάζουσα έπαυλη μιας ξεπεσμένης αριστοκρατικής οικογένειας, λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα, και ενώ όλα είναι καλυμμένα με χιόνι, βρίσκεται δολοφονημένος ένας καθολικός ιερέας. Ο προτεστάντης επιθεωρητής Στράφορντ (το όνομα του οποίου όλοι προφέρουν λάθος), γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, καλείται να βρει το δολοφόνο. Ως φόρο τιμής στην Αγκάθα Κρίστι, όλοι οι ύποπτοι- μέλη της οικογένειας Οσμπορν έχουν περάσει τη βραδυά του φόνου στην έπαυλη Μπάλιγκλαζ Χάουζ όπου το θύμα επίσης έχει αποκλειστεί λόγω του χιονιά. Αν και στις εφημερίδες ο φόνος αναφέρεται ως πιθανό ατύχημα, το γεγονός ότι ο ιερέας βρέθηκε όχι μόνο δολοφονημένος αλλά και με ακρωτηριασμένα γεννητικά όργανα καθιστούν το έργο του επιθεωρητή όλο και δυσκολότερο καθώς ανακαλύπτει πως τόσο οι ύποπτοι όσο και η Καθολική Εκκλησία έχουν τα δικά τους κίνητρα για την απόκρυψη της αλήθειας.
Πρόκειται για ένα σκληροπυρηνικό whoddunit που αντιστέκεται σθεναρά στην αποκάλυψη του δολοφόνου, κυριολεκτικά μέχρι την τελευταία σελίδα. Η μαεστρία του Banville έγκειται στο γεγονός ότι η παραμικρή λεπτομέρεια που μπορεί να ξενίζει στον αναγνώστη δεν θα πρέπει να απορριφθεί πρόωρα καθώς αν της είχε δοθεί η πρέπουσα βαρύτητα θα αποτελούσε στοιχείο για την επίλυση του γρίφου.
Όπως κάθε αστυνομικό που σέβεται τον εαυτό του, η βία δεν είναι τελείως άλογη και η πηγή της βρίσκεται βαθιά ριζωμένη στην κακοφορμισμένη πληγή της καθολικής εκκλησίας. Σύντομα ο συμπαθέστατος επιθεωρητής Στραφορντ θα βρεθεί αντιμέτωπος με το μεγαλύτερο δίλημμα των ευσυνείδητων συναδέλφων του ανά τις αστυνομικές βιβλιοθήκες της υφηλίου : «τι είναι η δικαιοσύνη; πού αρχίζει η αυτοδικία και πού τελειώνει η ηθική;».
Στο προηγούμενο βιβλίο του την «Κυρία Όσμοντ», ο λογοτεχνικός χαμαιλέοντας Banville, είχε «πιάσει» το «Πορτρέτο μιας Κυρίας» συνεχίζοντάς το ακριβώς από εκεί όπου ο Henry James το είχε αφήσει, όχι μόνο χρονολογικά και τοπικά αλλά και στυλιστικά.
Στο «Χιόνι», ο Banville «βγαίνει από τη ντουλάπα» του «κρυφού» συγγραφέα αστυνομικών και ξεδιάντροπα σολάρει με ρυθμό και έμπνευση «ποιητικής» λογοτεχνίας σε ένα πεδίο που του είναι τόσο οικείο όσο και η αγγλική επαρχία στον δολοφόνο με τα ηθικά κίνητρα. Ή όπως θα έλεγε και η γιαγιά μου «Ξεβρωμίσαμε! Ν’αγιάσει το χέρι του.» φυσικά για τον δολοφόνο. Το χέρι του Banville ενώ γράφει έχει πλέον όχι αγιάσει αλλά θεοποιηθεί.
John Banville, Το χιόνι, μτφρ. Τόνια Κοβαλένκο, Καστανιώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου