Το Αγλαόν – η κλασική τυπογραφία

ΕΠΕΙΔΗ ΚΑΠΟΙΟΙ ΕΠΙΜΕΝΟΥΝ ΝΑ ΜΗΝ ΒΛΕΠΟΥΝ!!!

Η καλή ποιήτρια Αθηνά Παπαδάκη που πριν δύο μέρες διάβασε το πεζοποίημα για την τυπογραφία και μου είπε ότι θα έπρεπε να είχε βραβευτεί διεθνώς, δεν γνώριζε ότι ο Έκτωρ Κακναβάτος ο μέγας υπερρεαλιστής ποιητής μου είχε πει ότι δεν είχε διαβάσει ποτέ ωραιότερο ποίημα για την τυπογραφία.

Ο δημιουργός του σας χαιρετά και εξακολουθεί να εργάζεται

ΤΟ ΑΓΛΑΟΝ

Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ

Εν αρχή ην το χάος. Ο ατελείωτος χρόνος, το ίχνος, η χάραξη στο βράχο, στο κόκαλο, στην πέτρα, η επικοινωνία. Ο δίσκος της Φαιστού,

το πρώτο κινητό στοιχείο, η πρώτη εκ-τύπωση.

Η γραφή, το Θείο δώρο, η γνώση. Ο πάπυρος, η περγαμηνή,

το παλίμψηστο.

Οι πρώτοι αντιγραφείς, το βιβλίο. Το χαραγμένο ξύλο, το πρώτο κινέζικο χαρτί και βιβλίο, ο Γουτεμβέργιος. Η θεία στιγμή.

Η τυπογραφία, ο φύλακας άγγελος των τεχνών.

Οι σχεδιαστές, τα τυπογραφικά στοιχεία, οι γραμμές και τα μέταλλα,

τα κοσμήματα, τα διάστιχα, τα μονόστιγμα, τα δίστιγμα, τα τρίστιγμα,

τα τετράστιγμα , οι καντράδες. Το συνθετήριο, το τσιμπίδι,

το στιγμόμετρο. Ο σελιδοθέτης, δέκτης του στερεού σχήματος,

της φόρμας. Η χειροστοιχειοθεσία, ο ιερουργός στοιχειοθέτης. Χιλιάδες ώρες πάνω από την κάσα, με αυτοσυγκέντρωση και πειθαρχία, γνώση

και πόνο, με αντιμόνιο και μελάνι στις φλέβες. Οι βοηθοί που υποκλέπτουν τα μυστικά του. Οι στοιχειοχύτες παρελθόν και οι μηχανές νεκρές.

Τα γοτθικά, τα απλά, τα Ελζεβίρ και τα Λειψίας, των ποιητών τα πελασγικά.. Τα αρχαϊκά, και τα ολύμπια. Στενά, μαύρα, ημίμαυρα

και λευκά. Οι κάσες και τα συρτάρια, η κρύπτη των στοιχείων.

Ο ήχος του Επίπεδου και του Όρθιου πιεστηρίου, ρυθμικός.

Το Χειροκίνητο κόσμημα συλλεκτικό και η Βικτώρια του Γκυ Λεβί Μανό.

Τα τυπογραφικά στοιχεία. Το λευκό και το μαύρο, η απόλυτη σχέση σύνθεσης και ισορροπίας. Το μέγιστο πάθος, η κίνηση προς το αγλαόν.

Ο Άλδος, ο Καλλιέργης, ο Μουσούρος, ο Έρασμος, o William Moris και o Stanley Morison.

Η τέχνη του βιβλίου, η χαρακτική. Η ξυλογραφία σε όρθιο και πλάγιο ξύλο: ο Ντύρερ, ο Χολπάιν, η χαλκογραφία, η λιθογραφία, τα ex-libris. Εικόνες ασπρόμαυρες και χρωματιστές σε πλήρη αρμονία με το μαύρο. Το βελούδινο μαύρο του στοιχείου, με φως και ρυθμό.

Η ιδέα, το χαρτί, το στοιχείο. Το βιβλίο, φύλακας άγγελος του κόσμου,

η ποίηση.

Τα ξύλινα κλισέ, η εικόνα, η τυπογραφία ως άθροισμα λεπτομερειών.

Το τυπογραφικό στοιχείο μέταλλο βαρύ, οξύ με ήχο ρυθμικό στο συνθετήριο, στα χέρια του στοιχειοθέτη, του πιεστή

χαράζει το χαρτί πιέζοντάς το με παχύρρευστο μελάνι,

το θείο δώρο της γραφής διαιωνίζει.

Η λινοτυπία, τα στοιχεία σιαμαία στην αράδα, μέταλλο βαρύ

και λάμπον.

Το κλαβιέ, η μονοτυπία, ο μονότονος μεταλλικός ήχος, το μολύβι,

το καμίνι, τα στοιχεία. Γράμμα το γράμμα αράδα την αράδα ,

ήχος οξύς, η φόρμα.

Η εκ-τύπωση, το βιβλίο.

Η τσιγκογραφία, τα κλισέ, το ξύλο σύμμαχος για λίγο του μετάλλου.

Το εξώφυλλο, ο ψευδότιτλος, ο κυρίως τίτλος, η αρχιτεκτονική

των σελίδων, τα σωστά περιθώρια, το μαύρο και το άσπρο,

τα πρωτογράμματα, οι βινιέτες,

ο Κολοφώνας.

Κύλινδροι, μελάνι, καζάνι, σφιγκτήρες και στροφέας, ο πιεστής.

Η τυπωμένη σελίδα, ο έλεγχος, το λάθος, ο δαίμων του τυπογραφείου.

Ο συγγραφέας, ο επιμελητής, ο τυπογράφος, ο διορθωτής, συγγενείς

εξ αλφαβήτου.

Το δέσιμο του βιβλίου, η ραπτική, η πρέσα, η κοπτική. Το χαρτί, η κόλλα, το πανί το δέρμα, η χρυσοτυπία. Η τέχνη της βιβλιοδεσίας, άγγελος της σκέψης.

Ο φιλαναγνώστης, ο βιβλιόφιλος, ο άλλος άγγελος του βιβλίου.

Ο συλλέκτης, η οσμή του στοιχείου και η αφή στο ανάγλυφο.

Τα τυπογραφικά στοιχεία – στοιχειά, τα μολυβένια παραλληλεπίπεδα μεταλάκια, είδος σπάνιο πλέον μουσειακό, και η τυπογραφία

- γνώση και φως μες στους αιώνες-.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΑΚΙΣ

Κείμενο που εμπεριέχεται στο φίλμ, «Το Αγλαόν – η κλασική τυπογραφία» με αφορμή το 2ο Παγκόσμιο Συνέδριο Τυπογραφίας και Οπτικής Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας τον Ιούνιο του 2004