Θαυμάζω την παιδαγωγική ευφυΐα τον Tom Percival Χ 3
Η θάλασσα είδε και αφηγείται μια ιστορία για τον χρόνο και τα μικρά πράγματα που δημιουργούν τις αναμνήσεις που συνδέουν τις οικογένειες.
Ένα παλιωμένο αρκουδάκι, ένα αγαπημένο παιχνίδι που συντρόφευε για χρόνια τους μικρούς που έγιναν μεγάλοι και πέρασε χέρι με χέρι από τον παππού, στη μητέρα της και τώρα στη Σοφία. Μια μέρα με καταιγίδα, η Σοφία και ο παππούς της στη βιασύνη τους να επιστρέψουν από την παραλία δεν πρόσεξαν ότι το αρκουδάκι έπεσε από την
τσάντα που το είχαν βάλει και από τότε κανένας δεν το ξαναείδε πια. Όμως η θάλασσα που αλλάζει κάθε στιγμή όπως οι άνθρωποι, αλλά παραμένει ζωντανή όπως οι αναμνήσεις που δεν χάνονται, το είδε και το ταξίδεψε για να φτάσει σε μια άλλη μικρή Σοφία, την εγγονή της. Το παιχνίδι που επέλεξε ο Tom Percival ως μέσο για να μιλήσει για τις αναμνήσεις, μου έφερε στο νου τον αρκούδο της Ελένης Γερουλάνου (Ένας αρκούδος μια φορά, εκδ. Πατάκη, 2018) που προσεγγίζει επίσης, αλλά με διαφορετικό τρόπο, το ίδιο θέμα.
Η ανησυχία της Ρούμπι μιλάει στον αναγνώστη για το αόριστο, αγχωτικό συναίσθημα της ανησυχίας που νιώθουμε κάποιες φορές και δεν καταλαβαίνουμε τι το προκαλεί ούτε από πού πηγάζει. Μένει μέσα μας, μάς τυραννάει και ολοένα και μεγαλώνει. Όταν η Ρούμπι ανακαλύπτει πως και άλλα παιδιά νιώθουν όπως εκείνη, μοιράζεται το πρόβλημά της και σιγά σιγά η ανησυχία συρρικνώνεται. Ο συγγραφέας δίνει μια κατεύθυνση ώστε να διαχειριστεί το παιδί το πρόβλημα και στη συνέχεια το προσγειώνει στην πραγματικότητα αφού Φυσικά, αυτή δεν ήταν η τελευταία φορά που η Ρούμπι είχε μια Ανησυχία (όλοι έχουμε ανησυχίες πού και πού). Οι ανησυχίες πάντα θα υπάρχουν και δεν εξαφανίζονται μαγικά. Η εικονογράφηση παίζει με τη διαφορετικότητα (η Ρούμπι μαύρη, ο φίλος της λευκός) αλλά και με την έννοια της κοινότητας των συναισθημάτων τα οποία επηρεάζουν όλους ανεξάρτητα από τη φυλή (και την ηλικία).
Τα φτερά του Νόρμαν. Όταν ο Νόρμαν έβγαλε φτερά ενθουσιάστηκε με τα καινούρια πράγματα που μπορούσε να κάνει. Σύντομα όμως τα φτερά του έγιναν ασήκωτο βάρος αφού ήταν πολύ διαφορετικός από τους φίλους του. Αποφάσισε λοιπόν να τα κρύβει μέσα σ’ ένα χοντρό κίτρινο μπουφάν. Και πάλι το πρόβλημα δεν λύθηκε, γιατί έσκαγε από τη ζέστη, δυσκολευόταν να κάνει μπάνιο, να ξαπλώσει, να παίξει. Έκρυβε τη διαφορετικότητά του όπως ο Όγκι που φορούσε κάσκα αστροναύτη στο Είσαι ένα Θαύμα, της R. J. Palacio (εκδ. Παπαδόπουλος) για να μη φαίνεται η δυσμορφία του προσώπου του. Τα φτερά του Νόρμαν είναι τα φτερά του εαυτού μας που καμιά φορά είναι τόσο δυνατά που μας κάνουν να ξεχωρίζουμε. Αν τα αφήσουμε ελεύθερα και πιστέψουμε στον εαυτό μας θα ανακαλύψουμε ότι καθένας μας είναι ιδιαίτερος και όλοι φυσιολογικοί.
*****
Όλα τα παιδιά είναι παιδιά ακόμα και όταν ζουν στη δραματική πλευρά της κοινωνικής πραγματικότητας Χ 3
Στο Ζαχρά και Νικόλας: οι ιστορίες τους, η Σοφία Πανίδου παρουσιάζει τα παιδικά των παιδιών – το σχολείο, τα παιχνίδια, τις συνήθειες και τις χαρές, μιλάει ακόμα και για τους ίδιους παιδικούς φόβους. Όμως η κανονικότητα της ζωής διαρρηγνύεται όταν έρχεται ο πόλεμος στη χώρα της Ζαχρά και η ζωή της ντύνεται με θαμπά χρώματα. Αντίθετα, ο δικός μας Νικόλας εξακολουθεί να απολαμβάνει μια λαμπερή παιδική ηλικία. Δύο βιβλία σε ένα, με εικόνες αντικριστές για το εκεί και το εδώ και χρωματικά διαφορετικές, με δεκατρείς προτάσεις κείμενο όλες κι όλες, που συνοψίζουν την κατάσταση των παιδιών. Οι εικόνες του εκεί και του εδώ που ζωγράφισε η Ισπανίδα Mariona Cabassa συμπληρώνουν με τη δύναμη και τη σιωπή τους τις ζωές των ηρώων δίνοντας αφορμή για σκέψεις. (Βραβείο εικονοβιβλίου 2019, ΙΒΒΥ- Ελληνικό τμήμα).
Η Λούμπνα και το βότσαλο έφτασαν με βάρκα σε μια χώρα με σκηνές. Το πρώτο βράδυ η Λούμπνα κοιμήθηκε στην αλμυρή αγκαλιά του μπαμπά της, κρατώντας σφιχτά τον καλύτερό της φίλο, ένα γυαλιστερό βότσαλο. Η Χώρα με τις σκηνές και η αλμυρή αγκαλιά μαρτυρούν την κατάσταση της ηρωίδας. Η Λούμπνα είναι προσφυγοπούλα. Το βότσαλο είναι το αντικείμενο που της προσφέρει συναισθηματική ασφάλεια και δεν το αποχωρίζεται ούτε στιγμή. Μια μέρα, στη Χώρα με τις σκηνές έφτασε ένα αγοράκι και η Λούμπνα έπιασε φιλία μαζί του. Όταν το αγόρι βρήκε καινούριο σπίτι αλλού κι έπρεπε να φύγει, η Λούμπνα του χάρισε το βότσαλο γιατί με το παιδικό της μυαλό διαισθάνθηκε ότι ο φίλος της χρειαζόταν ένα μικρό κάτι για να νιώθει καλά. Το βότσαλο είναι το κλειδί της ιστορίας και λειτουργεί ως ο κρίκος ασφαλείας που συνδέει τα παιδιά οπουδήποτε και αν βρίσκονται, οτιδήποτε και αν αντιμετωπίζουν. Η Wendy Meddour και οι μεγάλες εικόνες που ζωγράφισε ο Daniel Egnéus ξεκλειδώνουν τα συναισθήματα του αναγνώστη αποτυπώνοντας τη δυσκολία να είσαι παιδί και πρόσφυγας.
Η Λίλα… πετάει, η Λίλα της Τασούλας Τσιλιμένη, κλεισμένη στη σκηνή τα βράδια που μπορεί να είναι και δύσκολα, βρήκε τον τρόπο να διατηρήσει την αισιοδοξία και την παιδικότητά της παίζοντας χωρίς παιχνίδια, αφού δεν είχε εκεί που έφτασε, όπως οι συνομήλικές της Λούμπνα και Ζαχρά. Η Λίλα είναι παιδί και σαν παιδί δε γνωρίζει επακριβώς τι θα πει ‘μέλλον’. Ζει όπως μπορεί την κάθε στιγμή. Το παιχνίδι με τις σκιές που διαγράφονται στα τοιχώματα της σκηνής χάρη στα επιδέξια χέρια του παππού γίνονται όνειρο αισιοδοξίας για το ‘τώρα’. Η ιδέα της συγγραφέως ότι μπορούμε να επινοήσουμε παιχνίδια, εξίσου συναρπαστικά με τα έτοιμα και αγορασμένα, είναι πολύτιμη για τα σημερινά παιδιά του καταναλωτισμού! Σε δεύτερη ανάγνωση, αυτή της πραγματικότητας, οι αναγνώστες καταλαβαίνουν ότι η προσφυγιά αφορά και τους γεροντότερους που έχουν επίσης δικαίωμα σε ένα καλύτερο μέλλον. Οι συνθέσεις της Μυρτώς Δεληβοριά, από τα ψυχρά προς τα πιο ζεστά χρώματα, αποτυπώνουν τα συναισθήματα και το όνειρο της μικρής προσφυγοπούλας.
*****
Ζώα σαν άνθρωποι Χ 3
Ο κήπος του Έβαν, το εικονογραφημένο παραμύθι του Brian Lies μιλάει για τη θλίψη της απώλειας αγαπημένων προσώπων. Ο κήπος ρήμαξε όταν ο φίλος του Έβαν έφυγε από τη ζωή. Ρήμαξε γιατί ο ίδιος τον κατέστρεψε τιμωρώντας κατά κάποιο τρόπο έτσι τον εαυτό του επειδή έμεινε μόνος. Και μετά, η φύση με τη δύναμή της ζωντάνεψε τον κήπο, ο Έβαν παρασύρθηκε, τον φρόντισε και πήρε τους καρπούς. Στην ουσία η ιστορία μιλάει τρυφερά στα μικρά παιδιά για τα στάδια του πένθους αποενοχοποιώντας τα για τις διαταραχές της ψυχικής τους διάθεσης. Ο Έβαν στην αρχή αρνείται το γεγονός – είναι αδιανόητο να πεθάνει ο φίλος μου- έπειτα θυμώνει- καταστρέφω ότι αγαπήσαμε οι δυο μας, κλείνεται στον εαυτό του, το ξανασκέφτεται (διαπραγμάτευση)- ίσως να φροντίσω τα νέα φυτά- και τελικά αποδέχεται την καινούρια κατάσταση αποφασίζοντας να μοιραστεί η ζωή του με έναν καινούριο φίλο. Το βιβλίο τιμήθηκε με το Βραβείο Caldecott 2019.
Ο Μικρός Έλιοτ (το ελεφαντάκι στη) Μεγάλη πόλη είναι αγχωμένος με το μέγεθος των ενήλικων ανθρώπων και της πόλης όπου ζει, περνά απαρατήρητος, κινδυνεύει να τον ποδοπατήσουν και δεν φτάνει καν στο ταμείο όταν πάει να ψωνίσει ένα γλυκό. Παρότι λοιπόν ελέφαντας, τεράστιος στο μυαλό μας, αντιμετωπίζει ό,τι κάθε μικρό παιδί. Ο συγγραφέας και εικονογράφος Mike Curato θέτει αριστουργηματικά το πώς θα υπερβούν τα παιδιά δυσκολίες που είναι συνυφασμένες με την παιδική φύση τους. Η απάντηση είναι μία: Συνεργασία- ακόμα και με κάποιον μικρότερο από τα ίδια- όπως ο Μικρός Έλιοτ με ένα ποντίκι. Η ιδέα του Curato είναι ότι η συνεργασία προκύπτει από τις ανάγκες της ζωής. Στην ιστορία του Έλιοτ όλα έρχονται με φυσικότητα ενώ απουσιάζουν εντελώς ο διδακτισμός και η ανάλογη ηθικολογία. Η αίσθηση του μικρούσε σχέση με τον κόσμο δεν είναι καινούρια. Αυτό λοιπόν το στοιχείο της διαχρονικότητας αποτυπώνεται στην εικονογράφηση. Ο Curato μας στέλνει εικονογραφικά στη μακρινή δεκαετία του ’40, εποχή που πιθανόν ζει ο ήρωας,.
Ο λύκος και η πεταλούδα, το πρώτο βιβλίο της Χριστίνας Αποστολίδη, διηγείται με λίγα λόγια μια απλή ιστορία σχέσης και ανακάλυψης χωρίς να πέσει στην παγίδα της φλυαρίας, των δήθεν ανατροπών και των λοιπών εξυπνάδων που πνίγουν τα εικονογραφημένα βιβλία. Ήρωάς της ένας λύκος σαν κι αυτούς που ξέρουμε από τα παραμύθια και μια μικρή πεταλούδα. Ο λύκος είναι πάντα λύκος- κυνηγός, χάρη όμως στην άπιαστη πεταλούδα θα παρατηρήσει και θα ανακαλύψει ότι γύρω του υπάρχει ομορφιά που ποτέ προηγουμένως δεν είχε δει. Το άγριο ζώο, χωρίς να αλλάξει τα χαρακτηριστικά του, αρχίζει να βλέπει τον κόσμο λίγο διαφορετικά, όπως καθένας μας όταν βγαίνει από το καβούκι του. Ο Σεραφείμ Στρουμπής εικονογράφησε πολύ όμορφα την ιστορία, επηρεασμένος ωστόσο από τις δουλειές γνωστών συναδέλφων του.
INFO
Χριστίνα Αποστολίδη- Σεραφείμ Στρουμπής
Ο λύκος και η πεταλούδα
Εκδ. Μίνωας, 2019
Mike Curato
Μικρός Έλιοτ- Μεγάλη πόλη
Μτφρ. Αυγή Δαφερέρα
Εκδ. Κλειδάριθμος, 2019
Brian Lies
Ο κήπος του Έβαν
Μτφρ. Αναστασία Μακρή
Εκδ. Άγκυρα, 2019
Wendy Meddour- Daniel Egnéus
Η Λούμπνα και το βότσαλο
Μτφρ. Μαρίνα Δημητρά
Εκδ. Καλειδοσκόπιο, 2019
Σοφία Πανίδου
Ζαχρά και Νικόλας: οι ιστορίες τους
Εικ. Mariona Cabassa
Εκδ. Παπαδόπουλος, 2018
Τομ Πέρσιβαλ
Η ανησυχία της Ρούμπι
Τα φτερά του Νόρμαν
Μτφρ. Πετρούλα Γαβριηλίδου
Εκδ. Ψυχογιός, 2019
Tom Percival
Η θάλασσα είδε
Μτφρ. Φίλιππος Μανδηλαράς
Εκδ. Ίκαρος, 2019
Τασούλα Τσιλιμένη
Η Λίλα… πετάει
Εικ. Μυρτώ Δεληβοριά
Εκδ. Διάπλους, 2019
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου