Τώ­ρα που στην επο­χή μας πα­γκο­σμιο­ποι­ή­θη­κε και η λο­γο­τε­χνία, έχουν αυ­ξη­θεί οι με­τα­φρά­σεις της ελ­λη­νό­γλωσ­σης λο­γο­τε­χνί­ας σε ξέ­νες γλώσ­σες. Δια­βά­ζου­με τα­κτι­κά για νέ­ες δη­μο­σιεύ­σεις ή εκ­δό­σεις σε όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρες χώ­ρες. Όμως αυ­τή η πα­γκό­σμια διά­δο­ση δεν έχει βγά­λει τη λο­γο­τε­χνία μας από την

ατυ­χή απο­μό­νω­ση όπου λει­τουρ­γεί από τη δε­κα­ε­τία του 1980. Όσο και να πλη­θαί­νουν οι με­τα­φρά­σεις, η ελ­λη­νι­κή ποί­η­ση και πε­ζο­γρα­φία εξα­κο­λου­θούν να απου­σιά­ζουν από αν­θο­λο­γί­ες, ιστο­ρί­ες και ει­σα­γω­γές κά­θε τά­σης και σχο­λής της πα­γκό­σμιας λο­γο­τε­χνί­ας. Προ­φα­νώς με­τα­φρά­ζο­νται αλ­λά δεν δια­βά­ζο­νται.

Ο λό­γος εί­ναι απλός. Οι με­τα­φρα­σμέ­νοι λο­γο­τέ­χνες μας δεν γί­νο­νται αντι­κεί­με­νο κρι­τι­κής, ανά­λυ­σης, σύ­γκρι­σης, αν­θο­λό­γη­σης ή βρά­βευ­σης. Οι με­τα­φρά­σεις πέ­φτουν στο κε­νό και γρή­γο­ρα ξε­χνιού­νται, ακό­μα κι όταν εντάσ­σο­νται σε νε­ο­ελ­λη­νι­κές σει­ρές. Έχε­τε προ­σέ­ξει ότι οι συγ­γρα­φείς μάς πλη­ρο­φο­ρούν για όλες τις με­τα­φρά­σεις τους αλ­λά σχε­δόν πο­τέ για τη υπο­δο­χή των με­τα­φρά­σε­ων; Ότι δεν ανα­φέ­ρουν αν οι με­τα­φρά­σεις τους κρί­θη­καν, συ­ζη­τή­θη­καν, ανα­γνω­ρί­στη­καν, αξιο­ποι­ή­θη­καν; Δεν το ανα­φέ­ρουν διό­τι η πρό­σλη­ψή τους στις ξέ­νες γλώσ­σες εί­ναι πε­ριο­ρι­σμέ­νη και βρα­χύ­βια.

Ενώ το ελ­λα­δι­κό εν­δια­φέ­ρον για την πα­γκό­σμια προ­βο­λή της λο­γο­τε­χνί­ας μας πα­ρα­μέ­νει υψη­λό, ατυ­χώς η μό­νη ανά­γκη που συ­ζη­τεί­ται εί­ναι η αύ­ξη­ση των με­τα­φρά­σε­ων. Κα­νείς δεν συ­ζη­τά την τύ­χη των με­τα­φρά­σε­ων και το πε­ριο­ρι­σμέ­νο βε­λη­νε­κές τους. Κι όμως εί­ναι απο­γοη­τευ­τι­κό πως οι πο­λυά­ριθ­μες με­τα­φρά­σεις δεν έβα­λαν τους συγ­γρα­φείς μας στον Ανα­γεν­νη­σια­κό, Ρο­μα­ντι­κό, Ρε­α­λι­στι­κό, Μο­ντερ­νι­στι­κό, Φε­μι­νι­στι­κό ή οιο­δή­πο­τε άλ­λο κα­νό­να αφού δεν αξιο­λο­γή­θη­καν, δεν ερ­μη­νεύ­τη­καν, δεν δι­δά­χτη­καν. Σχε­δόν ξε­χά­στη­καν ακό­μα και οι πο­λύ-με­τα­φρα­σμέ­νοι Κα­ζαν­τζά­κης, Βα­σι­λι­κός, Ελύ­της και Ρί­τσος επει­δή οι με­τα­γλωτ­τί­σεις τους δεν πα­ρή­γα­γαν κρι­τι­κή σκέ­ψη ού­τε νέο λο­γο­τε­χνι­κό έρ­γο.

Δε χρεια­ζό­μα­στε λοι­πόν πε­ρισ­σό­τε­ρες με­τα­φρά­σεις αλ­λά απο­δο­τι­κό­τε­ρες. Αν το με­τα­φρα­σμέ­νο ελ­λη­νό­γλωσ­σο λο­γο­τέ­χνη­μα δεν πε­ρι­λη­φθεί στο λο­γο­τε­χνι­κό έν­θε­το της ξέ­νης εφη­με­ρί­δας, στο review of books, στο αφιέ­ρω­μα, στο συ­νέ­δριο, στο αν­θο­λό­γιο, στο δι­δα­κτι­κό εγ­χει­ρί­διο, η με­τά­φρα­σή του δεν ση­μαί­νει σχε­δόν τί­πο­τε. Όσο δεν συμ­με­τέ­χει σε λο­γο­τε­χνι­κές συ­ζη­τή­σεις, ανταλ­λα­γές, δρα­στη­ριό­τη­τες και με­λέ­τες, πα­ρα­μέ­νει βου­βό και άγνω­στο. Όσοι εν­δια­φέ­ρο­νται για τη διε­θνή απή­χη­ση της ελ­λη­νι­κής λο­γο­τε­χνί­ας θα πρέ­πει να φρο­ντί­σουν όχι απλώς για τη με­τά­φρα­σή της αλ­λά για την ευ­ρεία διά­δο­σή της στο πα­γκό­σμιο λο­γο­τε­χνι­κό στε­ρέ­ω­μα. Από μό­νη της η με­τά­φρα­ση δεν λει­τουρ­γεί και δεν αξί­ζει σχε­δόν τί­πο­τε. 

https://www.hartismag.gr/hartis-34/klimakes/ston-asterismo-ths-aristerhs-melagxolias?fbclid=IwAR32_eKTwakW4zNv5NDDrLNNmpw9FQ8WZTnBenA_HneuZt4MQg2BsDAO2Tc#.YVwYjdwVgzo.facebook