τοῦ ΧΡ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Εὐάγγελος Ι. Τζάνος, Γεράσιμος Βῶκος: Ἡ Ζωὴ καὶ τὸ Ἔργο του.
Ἡ Βιβλιογραφία του (1886-2020), Παρασκήνιο 2021, σελίδες 336
Πρόσφατα κυκλοφόρησε ἕνα βιβλίο τοῦ συγγραφέα καὶ λογοτέχνη Εὐάγγελου Ἰ. Τζάνου, ἀφιερωμένο στὴ ζωὴ καὶ στὸ ἔργο τοῦ Γεράσιμου Βώκου, γιὰ νὰ μᾶς θυμίσει μιὰ προσωπικότητα τῶν γραμμάτων καὶ τῶν τεχνῶν ποὺ σημάδεψε μὲ τὴν πολυμορφία της τὴν ἐποχή του. Μολονότι σήμερα ἐλάχιστοι θυμοῦνται τὸν Γεράσιμο Βῶκο, στὴν περίοδο τῆς ζωῆς του δημιούργησε πλούσιο καὶ λαμπρὸ
ἔργο. «Λογοτέχνης, ζωγράφος, ἐκδότης ἢ διευθυντὴς περιοδικῶν, μεταφραστής, ἀρθρογράφος καὶ ρεπόρτερ, ὁ Βῶκος ( Πάτρα 1868—Παρίσι 1927) κατακερμάτισε τὶς δεξιότητές του στὸν βωμὸ μιᾶς ἀτελεύτητης πολυπραγμοσύνης, τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ὁποίας οὐδέποτε τὸν ἱκανοποίησε. Ἔζησε πολυτάραχη ζωή, ἐξαιρετικὰ μυθιστορηματικη, μοιρασμένη σὲ τρεῖς, κυρίως, τόπους: στὸν Πειραιᾶ, στὴν Ἀθήνα καί, γιὰ λίγα χρόνια, στὸ Παρίσι. Ὡς εἰδικὸς ἀπεσταλμένος τῆς ἐφημερίδας Ἀκρόπολις βρέθηκε στὴν Πελοπόννησο, στὴν Τεργέστη καὶ στὸ Βερολῖνο, καὶ ὡς πολεμικὸς ἀνταποκριτής της περιῆλθε τὸν νομὸ Χανίων καὶ τὴ Θεσσαλία. Ὡς οἰκοδιδάσκαλος ἐπισκέφθηκε τὴ Δρέσδη, καὶ ὡς ζωγράφος ταξίδεψε στὸ Πήλιο καὶ στὸν Βόλο, στὴ Χίο καὶ στὴ Μυτιλήνη, στὸ Λονδῖνο καὶ στὴ Νέα Ὑόρκη», σημειώνει ὁ κ. Τζάνος στὸ βιβλίο του (σ. 17).Τὸ βιβλίο τοῦ κ. Τζάνου χωρίζεται σὲ δύο μέρη. Στὸ πρῶτο μέρος ὁ συγγραφέας δίνει μιὰ λεπτομερέστατη βιογραφία τοῦ Γεράσιμου Βώκου, καὶ μιὰ ἀναλυτικὴ περιγραφὴ ὅλης τῆς συγγραφικῆς παραγωγῆς του, παρουσιάζοντας τὰ Πρῶτα Ποιήματα, τὰ ἐκτεταμένα μυθιστορήματά του, τὸν Κύριο Πρόεδρο, τὴν Κατοχή, ποὺ ἀργότερα ὁ ἴδιος ὁ Βῶκος γύρισε σὲ θεατρικὸ ἔργο, τὰ Διηγήματά του δημοσιευμένα σὲ φύλλα τῆς «Ἀκροπόλεως» καὶ τὸν Ἐκτοπισμένο. Ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον παρουσιάζουν οἱ παράγραφοι τοῦ πρώτου μέρους ὅπου ὁ κ. Τζάνος ἀφηγεῖται τὴ δραστηριότητα τοῦ Βώκου στὴν ἵδρυση, στὴν προώθηση καὶ στὴν ὑποστήριξη ἑνὸς ἐξαιρετικοῦ περιοδικοῦ μὲ τίτλο «Ὁ Καλλιτέχνης».
Τὸ δεύτερο μέρος εἶναι ἀφιερωμένο στὴ βιβλιογραφία γύρω ἀπὸ τὸ πρόσωπο καὶ τὸ ἔργο τοῦ Γεράσιμου Βώκου. Ἐδῶ ὁ κ. Τζάνος ἐκπλήσσει τὸν ἀναγνώστη τοῦ βιβλίου του. Φυλλομετρώντας τὶς σελίδες αὐτῆς τῆς βιβλιογραφίας θαυμάζει κανεὶς τὴν μακροχρόνια καὶ μεθοδικότατη ἔρευνά του σὲ ἀρχεῖα, βιβλιοθῆκες καὶ ἐφημερίδες. Ἡ ἀφοσίωση καὶ ἡ ἐπιμονὴ τοῦ κ. Τζάνου εἶναι σπάνια περίπτωση στὰ λογοτεχνικά μας ἤθη. Μολονότι, εὐθὺς ἐξαρχῆς ξεκαθάρισε πὼς δὲν ἀσπαζόταν τὴ νοοτροπία τοῦ Βώκου (σ. 11), δὲν δίστασε ὡστόσο νὰ κάνει μέγα ζήτημα τῆς ζωῆς του μιὰ προσωπικότητα κι ἕνα ἔργο, ποὺ ἀγνοοῦμε τὶς ἀληθινές του διαστάσεις ἕως καὶ σήμερα. Παρὰ ταῦτα ὁ κ. Τζάνος «τὰ ἔδωσε ὅλα» χάριν τοῦ Βώκου. Ἡ περίπτωση εἶναι συγκινητικὴ καὶ λίαν διδακτική, λαμβανομένου ὑπόψη πὼς ὁ κ. Τζάνος εἶναι καὶ ὁ ἴδιος παραγωγικότατος πεζογράφος. Παράλληλα λοιπὸν μὲ τὸ προσωπικό του ἔργο, θυσίασε χρόνο, ἐνέργεια καὶ δὲν ξέρουμε τί ἄλλο ἀκόμα, γιὰ νὰ ἀνασύρει κάθιδρως, φαντάζομαι, ἀπὸ τὰ φύκια τῆς Λήθης, κάποιον μισοπνιγμένον συνάδελφο. Ὁ ἀλτρουϊσμός του εἶναι ἀπαράμιλλος. Μὲ τὸ βιβλίο του ἔσωσε, νομίζουμε, ἕνα ἔργο ποὺ χρειάζεται πιὰ τὸ δικό μας ὀξυγόνο γιὰ νὰ ὀρθοποδήσει καὶ νὰ διεκδικήσει μιὰ θέση στὴ Μνήμη — ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχουμε ἢ δὲν ὑπάρχουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου