Στο μυθιστόρημά σας Κρύο χώμα (Εκδόσεις Οξύ, 2018), γράφετε για το Μπέλφαστ του 1981. Ποια ήταν η πολιτική κατάσταση τότε;
Εκείνη η περίοδος δε νομίζω ότι έχει
μελετηθεί, ούτε έχει κατανοηθεί όπως θα έπρεπε. Το Μπέλφαστ του 1981
βρισκόταν κατά βάση σε συνθήκες εμφυλίου πολέμου. Οι καθολικοί ήταν σε
ανοιχτή σύρραξη με τους προτεστάντες, ο βρετανικός στρατός και η
αστυνομία αποτελούσαν στόχο και για τους δύο ενώ συχνά αντί να επιβάλουν
την τάξη προκαλούσαν βίαια επεισόδια! Ήμουν μικρό παιδί εκείνη την
εποχή και θυμάμαι καθημερινούς βομβαρδισμούς, πυροβολισμούς, κλοπές
αυτοκινήτων, διαδηλώσεις… ήταν μια κατάσταση απερίγραπτη.
Ο Ντάφι δεν τηρεί τους κανόνες της
αστυνομίας και χρησιμοποιεί δικούς του τρόπους κατά την έρευνα. Τι τον
κάνει να δρα διαφορετικά από τους συναδέλφους του;
Όπως συμβαίνει σε κάθε πόλεμο, ήταν μια
περίοδος όπου δεν ίσχυαν οι νόμοι – και οι αστυνομικοί άλλοτε τηρούσαν
τη νομοθεσία, άλλοτε όχι. Μέσα σ’ αυτό το χαοτικό περιβάλλον, ο
ντετέκτιβ Ντάφι φτιάχνει τους δικούς του κανόνες με βάση τον δικό του
ηθικό κώδικα.
Ο Ντάφι είναι καθολικός, αλλά υπηρετεί στην αστυνομία. Γιατί οι Ιρλανδοί δεν τον συμπαθούν;
Δεν υπήρχε σχεδόν κανένας καθολικός στο
αστυνομικό σώμα, που ανήκε σχεδόν εξ ολοκλήρου στους προτεστάντες –
υπήρχαν μόνο λίγοι, που επιβεβαίωναν τον κανόνα, όπως κάποιος φίλος μου
από το σχολείο. Οι καθολικοί αστυνομικοί αντιμετωπίζονταν ως προδότες
από τους καθολικούς, ενώ για τους προτεστάντες ήταν πάντα ύποπτοι κι
επικίνδυνοι. Έτσι, κανείς δεν τους εμπιστευόταν κι όλοι τούς μισούσαν.
Αργότερα, ο ΙΡΑ τούς επικήρυξε ξεκινώντας ένα είδος ιερού πολέμου που
ενθάρρυνε την εξόντωσή τους. Την εποχή που ήμουν παιδί, πολλοί
αστυνομικοί δολοφονούνταν με εκρηκτικές συσκευές τοποθετημένες κάτω από
τα καθίσματα των αυτοκινήτων ή πυροβολούνταν καθώς έβγαιναν από το σπίτι
για να πάνε στη δουλειά τους. Όταν ο πατέρας μου έχασε τη δουλειά του,
εγώ κι ο μικρότερός μου αδερφός έπρεπε για ένα διάστημα να πηγαίνουμε
στο σχολείο με ένα περιπολικό, κι ο αστυνομικός που μας συνόδευε έλεγχε
κάθε φορά το κάθισμα για κάποια βόμβα που μπορεί να είχε φυτευτεί εκεί
πέρα στη διάρκεια της νύχτας. Δυστυχώς, πολλές φορές τεμπέλιαζε και δεν
έκανε τον απαραίτητο έλεγχο, τρομοκρατώντας εμένα και τον αδερφό μου.
Ευτυχώς, βόμβα δεν τοποθετήθηκε ποτέ!
Ενώ ψάχνει να βρει τον δολοφόνο,
γίνονται ταραχές από τον ΙΡΑ στο Μπέλφαστ. Τι ήθελε τότε πολιτικά να
πετύχει ο ΙΡΑ στην Ιρλανδία;
Ο ΙΡΑ ήθελε να ενοποιήσει τη βόρεια με τη
νότια Ιρλανδία τερματίζοντας μια αλλόκοτη κατάσταση, όπου η περιφέρεια
του Όλστερ ανήκε στην Αγγλία ενώ το υπόλοιπο νησί είχε καταστεί
ανεξάρτητο κράτος.
Οι καθολικοί αστυνομικοί αντιμετωπίζονταν ως προδότες από τους καθολικούς, ενώ για τους προτεστάντες ήταν πάντα ύποπτοι κι επικίνδυνοι. Έτσι, κανείς δεν τους εμπιστευόταν κι όλοι τούς μισούσαν. Αργότερα, ο ΙΡΑ τούς επικήρυξε ξεκινώντας ένα είδος ιερού πολέμου που ενθάρρυνε την εξόντωσή τους.
Παράλληλα, τα φυλακισμένα μέλη του ΙΡΑ έκαναν απεργίες πείνας. Τι ζητούσαν από την κυβέρνηση Θάτσερ;
Οι απαιτήσεις ήταν εξαιρετικά λογικές. Δεν
θεωρούσαν τους εαυτούς τους κοινούς εγκληματίες και ήθελαν μεταχείριση
πολιτικού κρατουμένου, με δικαιώματα εσωτερικής επικοινωνίας και
επιλογής των ρούχων που θα φορούσαν. Στα απομνημονεύματά της η Θάτσερ
παραδέχεται ότι η αδιαλλαξία στις απαιτήσεις τους, πριν τα πράγματα
πάρουν άσχημη τροπή, ήταν μια κίνηση λανθασμένη.
Ένα από τα γεγονότα που μου έκανε
εντύπωση στο μυθιστόρημα ήταν ότι κάποιοι ύποπτοι είχαν σχέση με τον
ΙΡΑ. Δεν είναι παράξενο, αν σκεφτούμε ότι ο ΙΡΑ μιλούσε για ισότητα και
για το δικαίωμα της Ιρλανδίας στην ελευθερία;
Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο ΙΡΑ ξεκίνησε
ως κίνημα απελευθερωτικό, όμως προς τα τέλη της δεκαετίας του ’70 είχε
μετατραπεί σε μαφιόζικη οργάνωση με τις δικές της ομάδες εκβιασμού,
διακίνησης ναρκωτικών κ.λπ., επιβάλλοντας τους δικούς της νόμους στο
βόρειο, στο δυτικό Μπέλφαστ και στην περιοχή του Ντέρι.
Πέρα από το ότι ο Ντάφι είναι
αντισυμβατικός ως αστυνομικός, είναι και γόης, κι αναπτύσσει μια σχέση
με τη γιατρό Λόρα. Τι τον κάνει να έλθει κοντά στη Λόρα, που είναι τόσο
διαφορετικός χαρακτήρας;
Νομίζω ότι τα ετερώνυμα έλκονται, κι έπειτα ο
Ντάφι είναι πράγματι γοητευτικός. Για να επιβιώσεις σ’ αυτόν τον κόσμο
πρέπει να λειτουργείς σαν ντετέκτιβ και η Λόρα έλκεται από τον κίνδυνο,
απ’ τον οριακό τρόπο ζωής του Ντάφι κι απ’ την προσπάθειά του να
επιβάλει κάποιου είδους τάξη μέσα στην τρέλα που επικρατεί γύρω του.
Με λυρισμό και γρήγορη ροή στη γραφή,
μας ταξιδεύετε σε μια νουάρ αφήγηση. Γιατί τα αστυνομικά μυθιστορήματα
τα τελευταία χρόνια γνωρίζουν αναγνωστική επιτυχία;
Η αστυνομική λογοτεχνία έχει καταστεί όχημα
για την ανάλυση θεμάτων σοβαρών και ιδεών σημαντικών μ’ έναν τρόπο που η
κανονική λογοτεχνία δεν θα μπορούσε να πραγματοποιήσει (τουλάχιστον
στην Αγγλία, στην Ιρλανδία και στις Ηνωμένες Πολιτείες), ενώ οι
συγγραφείς αυτού του είδους προέρχονται απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις,
γεγονός που δίνει τη δυνατότητα να ακουστούν φωνές έξω απ’ το
κατεστημένο, οι οποίες συχνά αγνοούνται από τις πολιτισμικές ελίτ.
Ποια είναι η σχέση σας με την Ελλάδα; Έχετε επισκεφτεί ποτέ τη χώρα μας;
Βέβαια. Έχοντας μελετήσει στο πανεπιστήμιο
Αριστοτέλη και Θουκυδίδη, εντυπωσιάστηκα ιδιαίτερα από τον δεύτερο και
στις αρχές της δεκαετίας του ’90 επιχείρησα ένα είδος προσκυνήματος σ’
εκείνες τις περιοχές όπου έλαβαν χώρα οι μάχες ανάμεσα στην Αθήνα και τη
Σπάρτη. Επισκέφτηκα φυσικά την Αθήνα, όπου ζει σήμερα η ποιήτρια Alicia
Stallings, συγκάτοικός μου στο πανεπιστήμιο, αλλά και τους Δελφούς, τη
Σπάρτη, την Κόρινθο και άλλα μέρη. Ήταν ένα θαυμάσιο ταξίδι. Αργότερα,
ταξίδεψα και στη Θεσσαλονίκη.
Μετάφραση από τα αγγλικά: Απόστολος Σπυράκης
Adrian McKinty
μετάφραση: Θάνος Καραγιαννόπουλος
Οξύ
400 σελ.
ISBN 978-960-436-544-9
Τιμή €16,65
https://diastixo.gr/sinentefxeis/xenoi/10864-andrian-mckinty-synenteuksh
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου