Ο Ίαν Ράνκιν γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1960
στο Φάιφ της Σκοτίας και σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο
του Εδιμβούργου. Πριν αφοσιωθεί στη συγγραφή έκανε διάφορες δουλειές,
από εργάτης σε αμπελώνες ως φοροεισπράκτορας και μουσικός συντάκτης. Το
πρώτο του μυθιστόρημα εκδόθηκε το 1986, αλλά η καθιέρωσή του ήρθε με τη
δημιουργία του διάσημου αντιήρωά του, του επιθεωρητή Ρέμπους, το 1987.
Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 36 γλώσσες και είναι μπεστ σέλερ στις
περισσότερες ηπείρους. Έχει λάβει τέσσερα βραβεία CWA Dagger, ενώ το
2004 απέσπασε το πλέον έγκριτο αμερικάνικο Edgar Award. Έχει τιμηθεί με
ακαδημαϊκούς τίτλους από τα Πανεπιστήμια του Αμπερτέι, του Σεντ
Άντριους, του Χαλ και του Εδιμβούργου, ενώ για τις υπηρεσίες του στη
λογοτεχνία τού απονεμήθηκε επίσης τιμητικός τίτλος (OBE) από τη
βασίλισσα της Αγγλίας. Τον Μάρτιο του 2015 έγινε μέλος της Βασιλικής
Ακαδημίας του Εδιμβούργου, ο πρώτος συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας
στον οποίο επιφυλάσσεται αυτή η τιμή. Ζει στο Εδιμβούργο με τη σύζυγό
του και τους δυο γιους τους. Όλα τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά
από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Ένα γεύμα του Ρέμπους με τη μνηστή του
σε μπρασερί του Εδιμβούργου αρκεί για να ξυπνήσει τις μνήμες ενός
ανεπίλυτου γρίφου από τη δεκαετία του ’70. Τι είχε συμβεί τότε, που δεν
το διαλεύκανε η αστυνομία;
Μια πλούσια γυναίκα, που είχε μια εξωσυζυγική
σχέση, βρέθηκε δολοφονημένη σ’ ένα ακριβό ξενοδοχείο του Εδιμβούργου,
όπου ο επιθεωρητής Ρέμπους δειπνούσε με τη φίλη του. Το έγκλημα συνέβη
το 1978, όταν ο Ρέμπους ήταν νεαρός αστυνομικός και δεν ξέχασε ποτέ
εκείνη την υπόθεση. Τώρα που έχει αποσυρθεί από την υπηρεσία, έχει όλο
τον χρόνο να ξαναδεί υποθέσεις παλιές που έμειναν άλυτες – κι αυτό
ακριβώς κάνει σ’ αυτή την περίπτωση.
Η Μαρία Ταρκουάντ είχε μονοπωλήσει τα
πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Γιατί η δολοφονία είχε εμπλέξει τραπεζικά
στελέχη, όπως και έναν τραγουδιστή;
Η δολοφονημένη γυναίκα ήταν παντρεμένη μ’ ένα
μέλος της υψηλής κοινωνίας, έναν τραπεζίτη. Την ημέρα της δολοφονίας,
ένας αστέρας του ροκ με τη συνοδό του διέμεναν στο ίδιο ξενοδοχείο και
είναι γνωστό ότι οι διάσημοι ροκ μουσικοί αποτελούν μέρος της υψηλής
κοινωνίας. Εισάγοντας στην υπόθεση ως πιθανούς ενόχους έναν πασίγνωστο
ροκ αστέρα και τη συνοδό του, έχω τη δυνατότητα να αναφερθώ στη μουσική
σκηνή της εποχής, γεγονός ιδιαίτερα ευχάριστο για μένα.
Προσπαθώ οι υποθέσεις μου να είναι όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικές, παίρνοντας συχνά υλικό από αληθινές ειδήσεις.
Συνήθως οι γοητευτικές γυναίκες στα
αστυνομικά μυθιστορήματα αλλάζουν εραστές και ισορροπούν σε τεντωμένο
σχοινί. Ο συγγραφέας που τις περιγράφει, με ποια τεχνική γραφής τις
αντιμετωπίζει;
Νομίζω ότι η Μαρία είναι η κλασική μοιραία
γυναίκα. Βάσισα τον χαρακτήρα της στην πραγματική περίπτωση μιας κοπέλας
που εξαφανίστηκε στη Σκοτία το 1976 (το σώμα της δεν βρέθηκε ποτέ). Τα
πάθη που προκαλούν οι γυναίκες αυτές ήταν πάντα η αιτία πολλών φόνων και
στην ιστορία μου βασικοί ύποπτοι, αν και δεν ασκείται δίωξη εναντίον
τους, είναι ο σύζυγος κι ο εραστής της.
Ο επιθεωρητής Ρέμπους, στην προσπάθειά
του να ανακαλύψει την αλήθεια, ρισκάρει με κίνδυνο να χάσει ακόμη και
τη ζωή του. Συμβαίνει όμως κάτι ανάλογο και στους επιθεωρητές που
υπηρετούν στην αστυνομία της χώρας σας;
Οι αστυνομικοί όλων των βαθμίδων έρχονται
συχνά σε επαφή με καταστάσεις που μπορούν να απειλήσουν τη ζωή τους κι ο
επιθεωρητής Ρέμπους ρισκάρει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι ένας κανονικός
αστυνομικός, πιέζοντας επίμονα τους ανθρώπους ώστε να αντιδράσουν και να
αποκαλυφθούν – ενεργώντας όμως κατ’ αυτόν τον τρόπο, όταν έχεις
απέναντί σου τύπους επικίνδυνους, σημαίνει ότι πας γυρεύοντας!
Στο βιβλίο μπορεί να είναι κεντρικό
πρόσωπο ο Ρέμπους, αλλά κυριαρχούν και οι Μάλκολμ Φοξ και Σέβον Κλαρκ.
Μπορεί να υπάρξει ομόφωνη συνεργασία ανάμεσα σε υψηλά στελέχη της
αστυνομίας σε μια υπόθεση εξιχνίασης δολοφονίας;
Στην πραγματικότητα, οι αστυνομικοί πρέπει να
δουλεύουν αρμονικά σαν ομάδα, κάποιος που λειτουργεί αντισυμβατικά όπως ο
ντετέκτιβ Ρέμπους δεν θα γινόταν σίγουρα αποδεκτός σε μια πραγματική
κατάσταση. Στο βιβλίο μου, λοιπόν, ο Μάλκολμ Φοξ και η Σέβον Κλαρκ είναι
μια σφιχτή ομάδα, ενώ ο Ρέμπους λειτουργεί με τον παλιό τρόπο, είναι
δηλαδή κάτι σαν δεινόσαυρος. Φυσικά, στη λογοτεχνία θέλουμε τους
αστυνομικούς να είναι διαφορετικοί και να ρισκάρουν, αλλιώς δεν υπάρχει
ένταση και αγωνία – το να έχεις τους ήρωές σου όλη την ώρα καθισμένους
μπροστά σε μια οθόνη, όπου αναζητούν στοιχεία πληκτρολογώντας, είναι
εντελώς αντιλογοτεχνικό!
Απέναντί τους έχουν τους Ντάριλ Κρίστι
και Μπιγκ Τζερ Κάφερτι. Γιατί δεν συνεργάζονται αυτοί, αντί να θέλουν
να επικρατήσει ο ένας από τους δύο στον υπόκοσμο;
Οι εγκληματίες είναι κατά κανόνα φοβερά
εγωιστές και είναι αδύνατο να συνεργαστούν μεταξύ τους, καθώς κανείς δεν
εμπιστεύεται τον άλλο. Θέλουν να είναι πάντα πιο επιτυχημένοι από τους
ανταγωνιστές τους, αυτός ο διαγωνισμός ανδροπρέπειας συναντάται στις
συμμορίες όλου του κόσμου. Ο Ντάριλ είναι νέος, πεινασμένος κι επιθυμεί
όλα όσα έχει ο Κάφερτι, γεγονός που αναγκάζει τον τελευταίο να του
κηρύξει τον πόλεμο, δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη μεταξύ τους, ένας απ’
τους δυο πρέπει να είναι ο νικητής κι ο άλλος ο χαμένος.
Η αστυνομική λογοτεχνία αφηγείται συναρπαστικές ιστορίες, όμως εξίσου σημαντική είναι και η ηθική της πλευρά, όπου τίθενται ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη φύση.
Ξέπλυμα χρήματος, τζόγος και συγκάλυψη
εγκλημάτων. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου δίνεται μια εικόνα
διαφθοράς. Αυτές οι καταστάσεις έχουν σχέση με την κοινωνία όπου ζούμε;
Δεν έχω ισχυριστεί ποτέ ότι κάθε έγκλημα που
περιγράφω συμβαίνει στη σημερινή Σκοτία, όμως σίγουρα τέτοιες πράξεις θα
μπορούσαν να συμβούν και, για να μιλήσουμε για την υπόθεση που αφορά το
ξέπλυμα μαύρου χρήματος, ήταν μια αληθινή ιστορία που ερευνήθηκε
ενδελεχώς από τους δημοσιογράφους. Προσπαθώ οι υποθέσεις μου να είναι
όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικές, παίρνοντας συχνά υλικό από αληθινές
ειδήσεις.
Διαβάζοντας το μυθιστόρημα, ο
αναγνώστης βρίσκεται μέσα σ’ έναν λαβύρινθο με πολλά αινίγματα που
γυρεύουν απαντήσεις. Αυτό, άραγε, είναι που κάνει το βιβλίο σας
καθηλωτικό;
Τα μυστικό για κάθε είδους λογοτεχνία είναι να
κάνει τον αναγνώστη να αναρωτιέται τι θα συμβεί στη συνέχεια. Η
αστυνομική λογοτεχνία θέτει στην αρχή ένα μυστήριο προσπαθώντας να
αιχμαλωτίσει τον αναγνώστη, ο οποίος μέχρι να φτάσει στο τέλος
αναρωτιέται τι πραγματικά συνέβη. Επιπλέον, μ’ αυτό το είδος λογοτεχνίας
ο αναγνώστης έλκεται από τον κίνδυνο και την περιπέτεια. Κι ακόμα, στα
βιβλία μου υπάρχει η ηθική διάσταση, όπως συνέβαινε στους παλιούς μύθους
και στα παραμύθια.
Για ποιο λόγο τα αστυνομικά μυθιστορήματα στη χώρα σας γίνονται μπεστ σέλερ;
Η αστυνομική λογοτεχνία αφηγείται
συναρπαστικές ιστορίες, όμως εξίσου σημαντική είναι και η ηθική της
πλευρά, όπου τίθενται ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη φύση. Η
σύγχρονη αστυνομική λογοτεχνία θέτει επιπρόσθετα και άλλα ζητήματα, τόσο
πολιτικά όσο και οικονομικά, που αντικατοπτρίζουν τους φόβους του
κόσμου, αποτελεί δηλαδή ένα πλήρες πακέτο σοβαρό και διασκεδαστικό μαζί,
είναι ένα είδος συναρπαστικό που κεντρίζει ταυτόχρονα τη σκέψη.
Πόσο χρονικό διάστημα χρειαστήκατε για να γράψετε το μυθιστόρημά σας αυτό;
Η ολοκλήρωση του βιβλίου μού πήρε έξι μήνες –
αυτό είναι για μένα ένα φυσιολογικό διάστημα, γράφω γρήγορα, γεγονός που
προσδίδει ρυθμό στην αφήγηση. Και γράφω κάθε μέρα ανελλιπώς!
Γνωρίζουμε ότι επισκέπτεστε συχνά τη χώρα μας. Τι σας αρέσει στην Ελλάδα;
Έχω έναν φίλο που είναι οδοντίατρος στο
Εδιμβούργο αλλά έχει γεννηθεί στο Φισκάρδο της Κεφαλονιάς, εκεί
βρίσκεται το εξοχικό του, όπου παραθερίζουμε συχνά με τη γυναίκα μου
απολαμβάνοντας το κλίμα, τους ανθρώπους, τον τρόπο ζωής, αλλά και την
ιστορία και τον καταπληκτικό ελληνικό πολιτισμό.
Τι θα λέγατε στους συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας της χώρας μας;
Σε μια εποχή κοινωνικών και οικονομικών
αναταραχών, η αστυνομική λογοτεχνία είναι απαραίτητη για τη διερεύνηση
των συνθηκών που διαμορφώνονται κάθε φορά, έτσι ώστε ο αναγνώστης να
έχει την ευκαιρία να σκεφτεί πάνω σ’ όλα αυτά. Προσωπικά θα ήθελα
περισσότερες αστυνομικές ιστορίες, για να μάθω τι πραγματικά συμβαίνει
στη χώρα σας.
Μετάφραση από τα αγγλικά: Απόστολος Σπυράκης
Ian Rankin
μετάφραση: Νάντη Σακκά
Μεταίχμιο
464 σελ.
ISBN 978-618-03-1089-4
Τιμή €17,70
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου