Christopher Brennan (επιλογή) μετάφραση-σχόλια Ελευθερία Μπέλμπα

Christopher Brennan

η λυρική προσέγγιση μιας φυσικής πραγματικότητας

 μετάφραση-σχόλια Ελευθερία Μπέλμπα

Στα Ποιήματα (1913) του αυστραλιανού ποιητή Christopher Brennan ενδεικτικές εικόνες συνιστούν λυρικές παρεκβάσεις σε ένα φαινομενικά ενιαίο λόγο. Ακόμα και ο πίνακας στο εξώφυλλο του Sydney Long φανερώνοντας μια φυσική αποτύπωση του εξιδανικευμένου γαλήνιου κόσμου συνδέεται με το πνεύμα των σημασιών που θέλει ο γράφων να αναδείξει[1]. Ωστόσο η συνοπτική γραφή αφαιρετικά βάζει τον αναγνώστη να διαβάσει ό,τι λείπει στον καμβά μιας επιγραμματικής αισθητικής αυτοτέλειας. Εμφαντικά διαπιστώνεται η προσδοκία ερμηνείας των σημείων, εφόσον ο ποιητής θεωρούσε ότι τα κείμενα είναι γυμνά από αναλύσεις νοημάτων, υιοθετώντας επιλεκτικά τις αντιλήψεις των συμβολιστών[2].

Πρόκληση γίνεται η κατανόηση των ατόφιων συμβόλων μέσα από μια ιδιαίτερη συντακτική δομή που προκρίνει την ονοματική φράση[3]. Πέρα από τις ριζοσπαστικές και εθνικιστικές τάσεις του καιρού του ο Christopher Brennan διαμόρφωσε τη δική του τεχνοτροπία και ιδεολογία στην ποίηση σε συνάφεια πάντοτε με μια εσωτερική αναζήτηση της θεϊκής δύναμης[4]. Αποσαφηνίζοντας τη συμβολική των τριών ποιημάτων, παρατηρείται ότι η συμπαγής φράση διακρίνεται από ελλειπτικότητα, αφήνοντας περιθώρια συμπλήρωσης των συλλογισμών που εξυφαίνονται.

Κοινός τόπος θεωρείται η ενσάρκωση των στοιχείων της φύσης που ομοιάζουν με κατασκευές συναισθηματικής εγρήγορσης. Επιπλέον σημειώνεται η φαινομενική επίκληση σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα εναλλάσσοντας τον ενικό με τον πληθυντικό, όχι ωστόσο σε μεγάλη συχνότητα. Αυτή η «συνομιλία» είναι επινοημένη με στόχο πολλαπλό: να απευθυνθεί ο αφηγητής στον εαυτό του, να προτείνει μια αντίδραση στον αναγνώστη ή να σχηματίσει το γενικό αίσθημα σχετικά με την επίδραση της φύσης στον ψυχισμό.

Ο συνήθης θαλασσινός καμβάς είναι αφόρμηση της εξάπλωσης της συλλογιστικής που βασίζεται στην αποσιώπηση, μια προσφιλής φόρμα. Όμως αυτό γίνεται αισθητό, όταν ο λόγος προσομοιάζει με ψίθυρο, όταν η αφήγηση γίνεται ενδοσκόπηση στα πλαίσια της σημειολογίας που επιστρατεύει περισσότερο τις μνήμες ή τις ευαισθησίες του αναγνώστη, παρά την κυριολεκτική απόδοση των φραστικών συνόλων. Πετυχαίνει πάντως την απόδραση από την τριβή με την καθημερινή υλικότητα, άλλωστε διαφαίνεται η αναζήτηση της ουτοπίας ενδεχομένως μέσα από την ασάφεια.

Autumn[5] Autumn: the year breathes dully towards its death, beside its dying sacrificial fire; the dim world’s middle-age of vain desire is strangely troubled, waiting for the breath that speaks the winter’s welcome malison to fix it in the unremembering sleep: the silent woods brood o’er an anxious deep, and in the faded sorrow of the sun, I see my dreams’ dead colours, one by one, forth-conjur’d from their smouldering palaces, fade slowly with the sigh of the passing year. They wander not nor wring their hands nor weep, discrown’d belated dreams! but in the drear and lingering world we sit among the trees and bow our heads as they, with frozen mouth, looking, in ashen reverie, towards the clear sad splendour of the winter of the far south. *** Spring breezes[6] Spring breezes over the blue, now lightly frolicking in some tropic bay, go forth to meet her way, for here the spell hath won and dream is true. 0 happy wind, thou that in her warm hair mayst rest and play! could I but breathe all longing into thee, so were thy viewless wing as flame or thought, hastening her shining way. And now I bid thee bring tenderly hither over a subject sea that golden one whose grace hath made me king, and, soon to glad my gaze at shut of day, loosen’d in happy air her charmed hair. *** Sweet silence after bells! Sweet silence after bells! deep in the enamour’d ear soft incantation dwells. Filling the rapt still sphere a liquid crystal swims, precarious yet clear. Those metal quiring hymns shaped ether so succinct: a while, or it dislimns, the silence, wanly prinkt with forms of lingering notes, inhabits, close. distinct; and night, the angel, floats on wings of blessing spread o’er all the gather’d cotes where meditation, wed with love, in gold-lit cells, absorbs the heaven that shed sweet silence after bells.

Φθινόπωρο Φθινόπωρο ο χρόνος αναπνέει πληκτικά προς το θάνατό του[7], εκτός από τη φωτιά της θυσίας που πεθαίνει. Η μέση ηλικία του θαμπού κόσμου της μάταιης επιθυμίας[8] είναι παράξενα ταραγμένη, περιμένοντας την ανάσα που μιλάει για την καλοδεχούμενη χειρονομία του χειμώνα[9] για να το διορθώσετε στον αλησμόνητο ύπνο[10]: τα σιωπηλά δάση επωάζουν μια βαθιά αγωνία, και στην εξασθενημένη θλίψη του ήλιου, βλέπω τα νεκρά χρώματα των ονείρων μου, ένα προς ένα[11], πέρα στα δύσμιτα ταχυδακτυλουργικά παλάτια τους, εξασθενούν αργά με το στεναγμό του περασμένου έτους[12]. Δεν περιπλανιούνται ούτε σφίγγουν τα χέρια τους ούτε κλαίνε, απορρίπτονται αργοπορημένα όνειρα[13]! Αλλά στον πληκτικό και ατέρμονο κόσμο καθόμαστε ανάμεσα στα δέντρα[14] και γέρνουμε τα κεφάλια μας όπως, με παγωμένο στόμα, κοιτάζουν, στη χλωμή ονειροπόληση, προς το σαφές, λυπημένη λαμπρότητα του χειμώνα της νότιας άκριας. *** Ανοιξιάτικη αύρα Ανοιξιάτικη αύρα πάνω από το μπλε, τώρα ελαφρώς παιχνιδίζοντας σε κάποιον τροπικό κόλπο[15], πηγαίνετε μπροστά να συναντήσετε το δρόμο της[16], όσο για εδώ τα μάγια έχουν κερδίσει και το όνειρο αληθεύει[17]. Ω ευφρόσυνε αγέρα, που με τα ζεστά μαλλιά της μπορείς να ξεκουραστείς και να παίξεις[18]! Θα μπορούσα μόνο να αναπνεύσω όλη τη λαχτάρα για σένα, ώστε έτσι ήταν τα φανταστικά σου φτερά, όπως η φλόγα ή η σκέψη[19], επιταχύνοντας το λαμπερό δρόμο της. Και τώρα φέρνω σε σένα τρυφερά προς τα πέρα ​​από ένα τμήμα της θάλασσας εκείνο το χρυσό που η ευπρέπεια που έχει με έκανε βασιλιά[20], και, σύντομα ευχαριστημένο το βλέμμα μου στο κλείσιμο της ημέρας, χαλάρωσε στον ευτυχισμένο αέρα τη χαριτωμένη χαίτη της[21]. *** Γλυκιά σιωπή μετά από καμπανοκρουσίες! Γλυκιά σιωπή μετά από καμπανοκρουσίες! Βαθιά στο αυτί του ερωτευμένου η μαλακή μελωδική επανάληψη κατοικεί[22]. Συμπληρώνοντας την επιτακτική γαλήνια σφαίρα ένα κρυστάλλινο υγρό πλέει, αβέβαιο κι όμως διαυγές[23]. Αυτοί οι μεταλλικοί σωρηδόν ύμνοι διαμόρφωσαν τον αιθέρα τόσο πυκνό[24]: για λίγο, ή διασκεδάζει, η σιωπή θλιμμένα στολίζεται με μορφές παρατεταμένων σημειώσεων[25], κατοίκους, κοντινούς. Ευδιάκριτη· και τη νύχτα, ο άγγελος, επιπλέει· στα φτερά της ευλογίας εκτείνονται όλα τα συσσωρευμένα καταφύγια[26] όπου ο διαλογισμός συνταιριάζεται με αγάπη, σε χρυσά κελιά ανάβει, απορροφά τον ουρανό[27] που διασκορπίζει γλυκιά σιωπή μετά από καμπανοκρουσίες.

σημειώσεις

[1] “The Spirit of the Plains” by Sydney Long, 1914

[2] http://www.middlemiss.org/lit/authors/brennanc/brennanc.html

[3] https://openjournals.library.sydney.edu.au/index.php/SSE/article/viewFile/6686/7334

[4] https://en.wikipedia.org/wiki/Christopher_Brennan

[5] https://www.poemhunter.com/poem/autumn-14/

[6] https://mypoeticside.com/poets/christopher-john-brennan-poems

[7] τα εποχιακά χαρακτηριστικά αντανακλούν μεταφυσικά δεδομένα

[8] η μεταφυσική ψευδαίσθηση ουσιαστικά υποβάλλει το στοιχείο της ματαίωσης· αναιρείται η επιδίωξη της ακμής σε έναν κόσμο φυσικό, αλλά όπως καταγράφεται ακαθόριστο

[9] προσωποποιείται ο καιρός που διαδέχεται το φθινόπωρο στην απλή δομική φόρμα της περιγραφής

[10] διοχετεύεται η ψευδαίσθηση του θανάτου μέσα από την αγωνία της βίωσης των ακραίων εμπειριών

[11] αυτοαναφορικά η ματαιότητα των προσδοκιών τοποθετείται σε ουτοπικό επίπεδο, μολονότι καταγράφεται η ανάμνηση του περασμένου έτους

[12] το χρονικό σημείο δεν αποσαφηνίζει μιαν ακριβή συναισθηματική έξαρση ή μνημόνευση του παρωχημένου αδιεξόδου

[13] ενδεικτική είναι η αυστηρότητα στην απόδοση του τετελεσμένου: απορρίπτεται η αναβίωση των ονείρων πλέον σε άλλο χρονικό σημείο

[14] η καθολικότητα του στοχασμού ως αυτοσυνειδησία εστιάζει αλληγορικά στο βλέμμα ως παρατήρηση του κόσμου που είναι ακινητοποιημένος

[15] σε συμπυκνωμένη διατύπωση αποτυπώνεται η εικόνα της κίνησης της θαλασσινής αύρας και συνυφαίνεται με την εντύπωση της ανθρώπινης κίνησης

[16] στο επίκεντρο του χώρου τοποθετείται υπαινικτικά η εξιδανικευμένη γυναικεία φιγούρα (τμηματικά σκιαγραφείται με ασάφεια) σε νοητό διάλογο με τους αόριστους παρόντες

[17] πρόκειται για το ιδεατό στοιχείο μιας ενδελέχειας αναφορικά με την πραγμάτωση των ονείρων

[18] η προσωποποίηση του ανέμου συνιστά τη λυρική απεικόνιση της ευθραυστότητας

[19] τελικά στο μοτίβο του ευχετικού οίστρου, εντοπίζεται η υποψία: το ποιητικό υποκείμενο απεικονίζει τη διανοητική ψυχική διεργασία της οντότητας που σμιλεύει έναν προορισμό μοναχικό

[20] πρώτιστα μεγεθύνει την ανθρώπινη αξία η ευρηματική επινόηση του άυλου: η αξιοπρέπεια ή η αισθητική πληρότητα γίνονται προνόμια για την απόδειξη της ηθικής ισχύος

[21] η προβληματική της παρατήρησης της νηφάλιας γυναικείας ομορφιάς ενισχύεται με την επίτευξη της ηθικής νοητικής ολοκλήρωσης

[22] μονοσήμαντη η αντίληψη περί έρωτος ενσωματώνεται στη συνειδητοποίηση της τελειότητας: προηγούνται τα μελωδικά θέλγητρα, έπεται η σιωπή

[23] εμμονικά διαγράφεται το ειδυλλιακό υγρό στοιχείο, εντούτοις μέσω της ασαφούς νύξης της κίνησης που τόσο εύστοχα επανέρχεται στο λόγο

[24] πάλι η δυναμική του ανέμου συνάπτεται με τη λυρικότητα που εσωτερικεύεται και συνάμα τεκμηριώνεται ως στιχουργική τάση (η παρήχηση των φωνηέντων e,o, u και του s)

[25] μια άλλη ορατή μνεία θεωρείται η αναφορά στην ποιητική αφενός μέσω της ρυθμικότητας αφετέρου μέσω των ιδεωδών

[26] και σε αυτό το κείμενο ενδεικτική είναι η εσχατολογική οπτική της αλήθειας, αλλά αυτό είναι εφικτό μόνο μέσα από συμφραζόμενα ασαφή, αφαιρετικές σημασίες

[27] η μοναχικότητα ξανά προβάλλεται συγχέοντας τον συνεχώς ασύλληπτο έρωτα με την πορεία προς το μη βιωτόν

βιβλιογραφικές πηγές 

Brennan, C. «Christopher John Brennan Poems». https://mypoeticside.com/poets/christopher-john-brennan-poems. Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 2-6-2017

<https://mypoeticside.com>

Brennan, C. «Christopher Brennan (1870-1932)». http://www.middlemiss.org/lit/authors/brennanc/brennanc.html

Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 10-6-2017

<http://www.middlemiss.org>

Brennan, C. «Christopher Brennan». https://en.wikipedia.org/wiki/Christopher_Brennan

Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 28-5-2017

<https://en.wikipedia.org>

Brennan, C. «Christopher John Brennan».https://www.poemhunter.com/christopher-john-brennan/biography/ Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 20-3-2017

< https://www.poemhunter.com >

Buhagiar, M. 2013. “The Erotic Secret Heart of Christopher Brennan’s Poems 1913”. https://openjournals.library.sydney.edu.au/index.php/SSE/article/viewFile/6686/7334 Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 19-7-2017   < https://openjournals.library.sydney.edu.au >

 https://tovivlio.net/christopher-brennan-%ce%b5%cf%80%ce%b9%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%ae-%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%ac%cf%86%cf%81%ce%b1%cf%83%ce%b7-%cf%83%cf%87%cf%8c%ce%bb%ce%b9%ce%b1-%ce%b5%ce%bb%ce%b5%cf%85%ce%b8%ce%b5%cf%81/?fbclid=IwAR088tzF9lK09t2o9wTvfUNpC0ySB0nlFCBOc42K78t9-2BV81rRYhQzQyM