Άγγελος Τσέκερης «Λίγος εμφύλιος ακόμα. Η καραμανλική τρομοκρατία, η δημοκρατική αντίσταση και η Αριστερά, 1958-1963», εκδόσεις Θεμέλιο, 2021
Ένα από τα δόγματα που η Δεξιά, όχι μόνο στην Ελλάδα, έχει κατά καιρούς εφαρμόσει, είναι γνωστό: η δημοκρατία είναι κάτι υπέροχο μέχρι να θέσει σε κίνδυνο την εξουσία της. Στη μετεμφυλιακή Ελλάδα, στις δυνάμεις της Δεξιάς «υπήρχε ο φόβος ότι ακόμα και μια στοιχειώδης αποκατάσταση των πολιτικών ελευθεριών και της Δημοκρατίας μπορούσε να μετατοπίσει προς τα αριστερά τους
πολιτικούς σχηματισμούς». Όταν λοιπόν, το 1958, η ΕΔΑ έκανε μια θριαμβευτική παρουσία στις εκλογές και κατέλαβε τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης με 24,42%, αυτή η δημοκρατική έκβαση δεν μπορούσε να γίνει ανεκτή. Είχε έρθει η ώρα για «λίγο εμφύλιο ακόμα», η ώρα της «καραμανλικής τρομοκρατίας». Μιας ακόμα από τις μαύρες στιγμές στην ιστορία της χώρας, καθώς «οι εκλογές του 1958 σηματοδοτούν την έναρξη ενός νέου γύρου πολιτικών διώξεων που, για να περιορίσουν την πολιτική δράση της ΕΔΑ, θίγουν πλέον και τον πυρήνα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας».Σε αυτή τη δύσκολη, για την Αριστερά και τη δημοκρατία, εποχή μάς μεταφέρει το νέο βιβλίο του Άγγελου Τσέκερη. Η πρωτοτυπία του, όμως, έγκειται στο ότι ο συγγραφέας χτίζει την αφήγησή του στρέφοντας τον φακό στις ιστορίες των χιλιάδων ανθρώπων που αγωνίστηκαν απέναντι σε αυτόν τον κρατικό και παρακρατικό μηχανισμό, που αγωνίστηκαν για τη δημοκρατία και τη δικαιοσύνη, συνήθως με τεράστιο κόστος, θυμίζοντας την απλή αλήθεια ότι «η μεγάλη ιστορία της περιόδου εκείνης συντέθηκε από αναρίθμητες μικρές προσωπικές ιστορίες».
Οι εκλογές του 1958 έγιναν με ένα παπατζίδικο εκλογικό σύστημα, συμφωνημένο μεταξύ Καραμανλή και Γ. Παπανδρέου, που ευνοούσε τα πρώτα δύο κόμματα εις βάρος του τρίτου. Ουδείς περίμενε ότι η ΕΔΑ θα ξεπερνούσε τους Φιλελεύθερους του Παπανδρέου και θα κατακτούσε τη δεύτερη θέση. Αυτή λοιπόν η δημοκρατική κατάκτηση της Αριστεράς απαντήθηκε με περιστολή της δημοκρατίας από την καραμανλική Δεξιά: «από την επόμενη μέρα των εκλογών εξαπολύθηκε η καταστολή και η τρομοκρατία σε βάρος της Αριστεράς». Δολοφονίες, συλλήψεις, εκτοπίσεις με απλές διοικητικές πράξεις, εξορίες («τον Απρίλιο του 1961 οι εξόριστοι στον Άη Στράτη επρόκειτο να κλείσουν τρία χρόνια χωρίς επισκεπτήριο»), απολύσεις από τη δουλειά, κακοποιήσεις, παύσεις εκλεγμένων που θεωρούνται «αντεθνικοί», εξόφθαλμες παρακολουθήσεις και εκφοβισμοί (μέχρι και μηνύσεις για αγορανομικές παραβάσεις σε αριστερούς καταστηματάρχες), άθλια κοινοβουλευτικά πραξικοπήματα (π.χ. όλοι οι βουλευτές της ΕΡΕ, σε μια απόλυτη κοινοβουλευτική κατρακύλα, ψήφισαν την άρση ασυλίας των Εφραιμίδη, Μπριλάκη, Καρασάββα για ερώτηση που κατέθεσαν στη Βουλή για τα έξοδα κρουαζιέρας της βασιλικής οικογένειας!), λογοκρισία και διώξεις καλλιτεχνών, απαγορεύσεις βιβλίων και άλλα πολλά.
Συνάμα, «η κυβέρνηση Καραμανλή θα έδινε ιδιαίτερο βάρος στην επιτελική οργάνωση του παρακράτους», σε μια εκστρατεία υπό την προσωπική εποπτεία του ίδιου του Καραμανλή που θα κατέληγε στο «εκλογικό πραξικόπημα του 1961», μια καρικατούρα εκλογών που υπήρξε κορυφαία στιγμή μιας ορισμένης αντίληψης της Δεξιάς για τη δημοκρατία.
Κεντρικό ρόλο σε αυτή την αντιδημοκρατική εκτροπή διαρκείας έπαιξε ο προπαγανδιστικός μηχανισμός και η «διασπορά ψευδών και παραποιημένων ειδήσεων για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης», με τη βοήθεια βέβαια προθύμων δημοσιογράφων και ΜΜΕ (π.χ. είχε αποκαλυφθεί «ότι η κυβέρνηση, διά του υπουργού Προεδρίας Κ. Τσάτσου, διοχέτευε προνομιακά προς τον φιλικό της Τύπο οικονομική στήριξη με μορφή επιχορήγησης, δανείων και κρατικής διαφήμισης»).
Όλο αυτό το ιστορικό πλαίσιο σκιαγραφείται μέσα από μια συναρπαστική αφήγηση που την συνθέτουν πολλές προσωπικές ιστορίες ανδρών και γυναικών που πρόταξαν την αξιοπρέπεια του αγώνα τους απέναντι σε αυτόν τον ευτελισμό κάθε έννοιας δημοκρατίας και κράτους Δικαίου.
Χρόνια κτηνωδίας, χρόνια χωρίς δημοκρατία. Μαύρα χρόνια, και το βιβλίο του Τσέκερη θυμίζει ό,τι δεν πρέπει ποτέ να ξεχαστεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου